Jehová Diospa Palabranqa kawsachkanmi

Apocalipsis sutiyoq libropa allinnin yachachikuymanta (1 kaq parte)

PATMOS sutiyoq islapi preso kachkaspanmi apostol Juan chunka soqtayoq revelacionkunata qawarqa. Chay revelacionninpim qawarqa Señorpa punchawninpi Jehová Dioswan Jesucristo imakuna rurasqankuta, chay punchawqa qallarirqa 1914 watamanta Jesuspa Kamachisqan Waranqa wata tukunankamam. Apocalipsis librotaqa Juanmi qellqarqa, yaqapaschá 96 kaq watapi, admirakuypaq revelacionkunamantam willawanchik.

Qawasunchikyá Apocalipsis libropa 1:1–12:17 allinnin yachachikuyninkunata, chaynataq qallariypi qanchis revelacionninkunatapas. Kay revelacionkunaqa ancha valorniyoqmi ñoqanchikpaq, willawanchikmi kay tiempopi tukuy ima pasananmanta hinaspa mana allin ruraqkunapa contranpi Jehová Dios ruranantapas. Pipas kay revelacionkunata iñiywan leespaqqa consuelasqa hinaspa kallpanchasqam kanqa (Heb. 4:12).

“CARNEROM” QANCHIS SELLOKUNAMANTA SOQTATA KICHAN

(Apo. 1:1–7:17)

Punta kaq revelacionninpim Juan rikurqa Jesusta cielopi hatunchasqata, hinaspa chaskirqataqmi mensajekunatapas huk libropi qellqaspan ‘qanchis’ congregacionkunaman apachinanpaq (Apo. 1:10, 11). Iskay kaq revelacionninpim qawarqa hanaq pachapi tiyanata. Chay tiyanapi tiyaqpa alleq makinpim rikurqa wankusqa librota qanchis sellowan selloykusqata. ¿‘Yaqachum pipas kanman kay sellosqa librota’ kicharuq? ‘Leonwan sutichasqa Juda ayllumanta’ mirayllam kicharunman, payqa ‘qanchis waqrayoq hinaspa qanchis ñawiyoq’ carnerom (Apo. 4:2; 5:1, 2, 5, 6).

Kimsa kaq revelacionninpim qawarqa, soqta sellokunata ‘Carnero’ kichaykuptin imam pasasqanta. Soqta kaq sellota kichaykuptinmi hatun temblor pasarqa, chaywanmi qallarin Diospa castiganan hatun punchaw (Apo. 6:1, 12, 17). Tawa kaq revelacionninpim qawarqa “tawa angelkunata [. . .] paykunam wayrata harkachkasqa” 144.000 ungidokuna sellasqa kanankukama. Qawarqataqmi mana sellasqa ‘achkallaña runakunatapas’. “Paykunaqa sayachkasqaku hatun tiyanapa ñawpaqninpim hinaspa Carneropa qayllanpim” (Apo. 7:1, 9).

Bibliapi wakin textokunamanta tapusqankuta contestasqanku

1:4; 3:1; 4:5; 5:6. ¿Ima ninantaq ‘qanchisnintin espiritukuna’ ninanqa?Diospaqqa qanchis kaq numeroqa cabal otaq completo ninanmi. Chaynaqa, “qanchis” congregacionkunaman qellqasqan librokunaqa, kay tiempopipas Jehová Diospa llaqtanpi pachak waranqa congregacionkunatam yanapan (Apo. 1:11, 20). Jehová Diosqa munayninta rurananpaqmi chuya espiritunta servichikun, chaymi ‘qanchisnintin espiritukuna’ nispaqa nichkan Palabran leeqkunata chuya espiritunwan cabalta otaq allintapuni yanapasqanta, chaynapi entiendespanku bendicionkunatapas chaskinankupaq. Apocalipsis libroqa yaqa llapanpim rimachkan qanchisnintin kaqkunamanta. Kay libropi qanchis numeromanta rimaspanqa cabal otaq completomantam rimachkan, chaymi Apocalipsis libroqa “Diospa pakasqa kaqninkuna” ‘cumplikusqanmanta’ riman (Apo. 10:7).

1:8, 17. ¿Pitam ninchik “qallariypas, tukupaypas” hinaspa “punta kaqpas, qepa kaqpas” nispa? Jehová Diostam. Kayna nisqanmi qawachin ñawpaqtapas nitaq qepatapas pay hina diosqa  mana kasqanta. Paymi “qallariypas, tukupaypas” (Apo. 21:6; 22:13). ‘Punta kaqpas chaynataq qepa kaqpas’ nispa Jehová Diosta Apocalipsis 22:13 sutichaptinpas, libropa 1 kaq capitulonpi “punta kaqpas, qepa kaqpas” nispanqa Jesucristomantam rimachkan. Payllatam kikin Jehová Diospuni puntata kawsarichirqa, espiritu cuerpoyoqña wiñaypaq kawsananpaq (Col. 1:18).

2:7. ¿Imataq kanman ‘Diospa huertanqa’? Kay versiculo ungidokunamanta rimasqanraykum ‘Diospa huertan’ nispanqa rimachkan Diospa kasqan hanaq pachamanta. Chayqa rikchakunmi sumaq huertaman. Ungidokuna Diosman sonqolla kaspankuqa ‘kawsachikuq sachapa ruruntam mikunqaku’ otaq wiñaypaqmi kawsanqaku (1 Cor. 15:53).

3:7. ¿Haykapitaq Jesusqa chaskirqa ‘Davidpa llaventa’? Hinaspa, ¿imaynatam servichikurqa? Jesusqa 29 watapi bautizakuspanmi abuelon Davidpa tiyananpi kamachinanpaq akllasqa karqa. Ichaqa ‘Davippa llaventaqa’ manam chaskirqachu 33 kaq watapi Diospa alleqninpi tiyaykunankama. Chaymantapacham llaveta servichikurqa Diospa Gobiernonpi akllasqakuna munaychakunankupaq. Jesusqa 1919 watapim ‘David castapa wasinpa llaventa’ qorqa ‘allin yuyayniyoq confianza sirvienteman’ ‘tukuy kapuqninkunamanta nanachikunanpaq’ (Isa. 22:22; Mat. 24:45, 47).

3:12. ¿Imataq Jesuspa ‘mosoq sutinqa’? Chay sutinqa tupachkan Diospa Gobiernonpi sapaq kamachikuykuna chaskisqanwanmi (Fili. 2:9-11). Jesus hina pi runapas chay sutinmanta allinta mana yachaptinkupas Jesusqa ungidokunapa urkunpim chay sutinta qellqarqa, chaynapim qawachin paykunawan aswan hukllawasqa kasqanta (Apo. 19:12). Paykunawanmi Diospa Gobiernonpi munaychakunqaku.

Imatam yachachiwanchik:

1:3. Satanaspa munaychakusqanta Jehová Dios puchukachinanpaq ‘cumplikunan tiempo’ hichpaykamusqanraykum, kallpanchakunanchik Apocalipsis libropi Diospa revelasqanta entiendenanchikpaq hinaspa nisqankunata kasukunanchikpaqpas.

3:17, 18. Espiritualpi apu kananchikpaqqa Jesuspa munachisqan ‘ninapi chuyanchasqa qoritam rantinanchik’ otaq ‘allinkuna ruraypim apuqa kananchik” (1 Tim. 6:17-19). ‘Yuraq pachawanmi’ pachakunanchik Jesuspa qatiqninkuna kasqanchikta reqsichikunanchikpaq. “Ñawi hampitapas” hinakunanchikmi, chayqa Llaqta Cuidaq hinaspa huk qellqanchikkunapa consejonkunam, chaywanmi allin entiendeq kasunchik (Apo. 19:8).

7:13, 14. Hanaq pachaman riq 144.000 cristianokunam rikchanachisqa kanku 24 ancianokunawan, paykunam reykuna hinaspa sacerdotekuna kanku. Chay 24 ancianokunam rikchanachisqa karqaku ñawpa Israel templopi sacerdotekunawan, paykunatam rey Davidqa 24 grupokunapi rakirqa. Huknin ancianom Juanman willarqa achkallaña runakuna pikuna kasqankuta. Chaynaqa 1935 wata ñawpaqtaraqchá ungidokunaqa kawsariyta qallarirqaku. ¿Imanasqataq chaynata ninchik? Chay watapim ungidokunaqa entienderqaku chay achkallaña runakuna pikuna kasqankuta (Luc. 22:28-30; Apo. 4:4; 7:9).

QANCHIS KAQ SELLOMANTA HINASPA QANCHIS CORNETILLAKUNA TOCASQANKUMANTA

(Apo. 8:1–12:17)

Qanchis kaq sellota Carnero kichaykuptinmi qanchis angelkuna cornetillata sapakama chaskirqaku. Kay pachapi “kimsa kaq parten” runakunaman castigomanta willanankupaqmi soqta angelkuna cornetillankuta tocanku, chay runakunaqa kanku cristiano tukuqkunam (Apo. 8:1, 2, 7-12; 9:15, 18). Chaytam pichqa kaq revelacionninpi Juan qawarqa. Soqta kaq revelacionninpim librota chaskispa Juan mikurqa, hinaspam templopa santuariontapas tupurqa. Qanchis kaq angel cornetillanta tocaykuptinñataqmi kayna qayakusqanku uyarikurqa: “Kay pachapi gobiernokunaqa Cristopañam” (Apo. 10:10; 11:1, 15).

Apocalipsis 11:15,17 nisqanmi willachkan qanchis kaq revelacionninmanta. Hanaq pachapim rikurqa hatun señalta, huk warmim wachakurqa qari wawata. Chaymantam hanaq pachamanta Diablo wischuchikamurqa, hinaspanmi warmipa contranpi piñakuruspan ‘mirayninkunapa contranpi pelearqa’ (Apo. 12:1, 5, 9, 17).

 Bibliapi wakin textokunamanta tapukusqankuta contestasqanku

8: 1-5. ¿Imanasqataq hanaq pachapi upallarurqaku? Chaymanta, ¿imatam Allpa pachaman wischuykamurqaku? Hanaq pachapiqa ‘upallarurqaku’ kay Pachapi kaq ‘iñiqkunapa’ otaq ungidokunapa mañakusqanku uyarisqa kananpaqmi. Kayqa pasarqa allpantinpi punta kaq guerra tukuchkaptinmi. Ungidokunaqa manam hanaq pachapiqa kawsarirqakuraqchu 1914 watapiqa, aswanqa qepatañam. Chay guerrapim ungidokunaqa llumpay sasachakuypi tarikurqaku, chaymi tukuy sonqonkuwan Diosta mañakurqaku ima ruranankuta yachanankupaq. Hinaptinmi huk angel kay Pachaman wikutiykamurqa nina sansata hina, chaymi ungidokunaqa ganasllawanña predicayta qallaykurqaku. Pisilla kachkaspankupas allpantinpim willakurqaku Diospa Gobiernonmanta, chaywanmi cristiano tukuqkunapa sonqon nina hina rawrarqa. Astawanmi achki hina kancharirqa Diospa Palabranmanta cheqap yachachikuyninkuna, hinaptinmi terremotowan wasikuna taspikuchkaq hina pantasqa religionkunapa yachachisqanku sutilla qawakurqa.

8:6-12; 9:1, 13; 11:15. ¿Haykapitaq qanchis angelkuna alistakurqaku cornetillankuta tocanankupaq? ¿Imaynata hinaspa haykapim cornetilla tocasqanku uyarikurqa? Qanchis cornetillata tocanankupaq alistakusqankupim ungidokunapas kamachikuykunata chaskirqaku. Hinaspam 1919-1922 watakunapi ungidokunaqa astawan predicanankupaq arreglokunata rurarqaku chaynataq hatun oficinakunatapas rurarqaku bibliamanta qellqakunata ruranankupaq (Apo. 12:13, 14).Satanaspa munaychakusqan puchukananmanta willakuywanmi cornetillakunapa waqasqanqa tupan, chaytaqa Jehová Diospa llaqtanmi willakurqaku angelkunapa yanapayninwan. Kay willakuyqa qallaykurqa 1922 watapi Cedar Point (Ohio) llaqtapi asamblea rurakusqanpim, kayqa rurakunqa llumpa-llumpay ñakariy punchawkamam.

8:13; 9:12; 11:14. ¿Ima ninantaq pichqa, soqta hinaspa qanchis kaq cornetillakuna waqaptin “¡Ay!” nispa nisqankuqa? Punta kaq tawa cornetillakuna tocasqankuqa qawachin cristiano tukuqkuna espiritualpi wañusqa hina kasqankutam, qatiqnin kimsa cornetillakunapa waqasqankuqa admirakuypaq kimsa llakikuykunam otaq “¡Ay!” nisqankunam. Chaykunaqa kaykunam: pichqa kaq cornetillapa waqasqanqa tupan 1919 watapi Diospa llaqtan ‘uku pachapi’ hina kaspanku, predicay mana atisqankumanta librasqa kasqankuwanmi, chaymantapacha kallpanchakuspa predicasqankum cristiano tukuqkunapaq huk plaga hina karqa (Apo. 9:1). Soqta kaq cornetillapa waqasqanñataqmi tupan guerrapaq caballopi sillasqa achkallaña soldadokunaman: chayqa 1922 watapi allpantinpi predicacion qallaykusqanmi. Qanchis kaq cornetillapa waqasqanñataqmi qawachin Diospa Gobiernonpi Jesucristo kamachiy qallaykusqanta.

Imatam yachachiwanchik:

9:10, 19. Bibliamanta ‘Allin yuyayniyoq confianza sirvientepa’ rurasqan qellqakunaqa tuksiq hinam (Mat. 24:45). Chay qellqakunapi willakuykunaqa rikchakun aqarway urukunapa ‘chupan atoq-atoq hina kachukuq’ urukunamanmi, hinaspa ‘culebrakuna hina umayoq’ caballopa chupanmanmi. ¿Imanasqa? Chay qellqakunaqa willakun ‘Diospa vengakunan punchaw’ hichpaykamusqanmantam (Isa. 61:2). Chaynaqa lliw runakunamanyá kallpanchakuspa valorwan willasunchik.

9:20, 21. ‘Lluptiq runakunamanta’ Apocalipsis libro rimaspanqa mana cristiano kaq nacionkunapi runakunamantam rimachkan. Chay nacionkunapi achka runakuna Diosman sonqo kaptinpas manam suyachwanchu achkanpi iñinankutaqa. Chayna kaptinpas hinallam valorwan predicachkanchik.

12:15, 16. “Allpa” otaq Satanaspa munaychakusqan politicokunam Diosta yupaychanapaq libre kayta defienderqaku. Achka nacionkunapi kamachikuqkunam 1940 watakunapi “Dragonpa wischusqan mayu hina yakuta” upyarqaku otaq manañam qatikacharqakuñachu. Qawasqanchikman hina, autoridadkunapa piensasqantapas Jehová Diosqa cambiachinmanmi munasqanta rurananpaq. Proverbios 21:1 nisqanqa cheqappunimá: “Reypa piensasqanqa Tayta Diospa atiyninpim kachkan parqona yaku hina. Tayta Diosmi munasqanman hina reyta piensachin parqona yaku pusachkaq hina”. Kayna nisqanqa iñiyninchiktam kallpanchanan.