¿Jesuspa yachachisqanman hinachu Diosta mañakunki?

“Rimayta Jesus tukuruptinmi runakuna admirasqallaña karqaku yachachikuyninkunawan.” (MAT. 7:28.)

1, 2. ¿Imanasqam runakuna admirakurqaku Jesuspa imayna yachachisqanwan?

LLAPALLANCHIKMI Jesuspa yachachisqankunataqa yachananchik hinaspa kasukunanchik. Manam pay hinaqa pipas rimarqachu. Chaymi runakunaqa admirasqallaña karqaku Orqopi Yachachispan rimayta tukuruptin (leey Mateo 7:28, 29).

² Jesusqa manam Diospa leynin yachachiq tukuqkuna hinachu yachachirqa, paykunaqa yachachirqaku runakunapa costumbrenkuman hinallam; Jesusmi ichaqa ‘atiywan yachachirqa’ chay yachachisqankuna Taytanmanta kasqanrayku (Juan 12:50). Hinaptinqa, hinallayá qawasun Orqopi Yachachispan Jesuspa nisqankunamanta, chaynapi Diosta mañakusqanchikpi yanapawananchikpaq.

Amayá haykapipas iskay uya runakuna hinaqa mañakusunchu

3. Pisi rimayllapi willamuy Mateo 6:5 versiculopi Jesuspa nisqanmanta.

³ Orakuspaqa Diostam yupaychachkanchik, chaymi tukuy tiempo mañakunanchik. Chaypaqqa yuyarinanchikmi imayna mañakunamanta Jesuspa yachachisqanta. Paymi Orqopi Yachachispan kaytapas nirqa: “Diosta mañakuspaykichikqa amam iskay uyakuna hinachu sayaykuspa mañakunkichik huñunakuna wasikunapi hinaspa callepa esquinankunapi, chaynataqa ruranku runakuna qawanallanpaqmi. Cheqaptapunim nikichik: Chaywanqa ñam chaskirunkuña premionkuta”, nispa (Mat. 6:5).

4-6. a) ¿Imanasqataq fariseokunaqa ‘sayaykuspa mañakuqku huñunakuna wasikunapi hinaspa callepa esquinankunapi’? b) ¿Ima ‘premiotam’ fariseokunaqa chaskirurqakuña?

⁴ Manam fariseokuna hinachu Jesuspa qatiqninkunaqa mañakunanku karqa. Kay iskay uya runakunaqa hukkunata despreciaspankum justo runakuna kasqankupaq hapikurqaku, ichaqa chayna kasqankuwanmi runamasinkuta engañarqaku (Mat. 23:13-32). Paykunaqa ‘sayaykuspam mañakuqku huñunakuna wasikunapi hinaspa callepa esquinankunapipas’. ¿Imapaqtaq chaynata ruraqku? ‘Chaynataqa ruraqku runakuna qawanallanpaqmi’. Punta pachak watapi Diosman sonqo judiokunaqa, kañasqa ofrendata templopi ofrecekusqan horam Diosta mañakuqku (isqon hora madrugawta hinaspa kimsa hora tardeykuyta). Jerusalen llaqtayoq runakunam templopi huñunakuqku Diosta mañakunankupaq, Jerusalenpi mana kaqkunañataqmi huñunakunanku wasikunapi sayanpalla iskay kutita chay punchawpi mañakuqku (tupachiy Lucas 18:11, 13).

⁵ Yaqa llapallan runakunam mañakunanku horapiqa templopa chaynataq huñunakunanku  wasikunapa hichpallanpiqa mana tarikuqkuchu, chaymi mañakunanku hora chayaramuptinqa tarikusqanku lawpi maypipas mañakuqku. Iskay uya runakunam ichaqa imaynatapas hatun ‘callekunapa esquinankunapi’ chay horapi mañakunankupaq tarikuqku, chaynapi chayninta pasaqkuna qawanankupaq. Chaymantapas ‘una-unaytam Diosta mañakuqku’, chaytaqa ruraqku hukkuna alabanankuta munaspankum (Luc. 20:47). Manam chaynachu cristianokunaqa kananchik.

⁶ Jesusmi nirqa chay iskay uya runakunaqa “ñam chaskirunkuña premionkuta” nispa. Paykunaqa munarqakum runakuna alabanankuta chaymi chaskisqanku premionku karqa, Jehová Diosqa manam uyarirqachu mañakusqankutaqa. Ichaqa, Jesuspa qatiqninkunapa mañakusqantam uyarinman karqa, chaytam qawasun Jesuspa nisqanpi.

7. ¿Imaynatam entiendenanchik “cuartoykiman yaykuykuspayá” mañakuy nispa Jesuspa nisqanta?

⁷ “Mañakuspaykiqa cuartoykiman yaykuykuspayá punkuta wichqaykuspa mañakuy mana rikuy atina Taytaykiman hinaptinqa runapa mana rikusqan qawaq Taytaykim premioykita qosunki.” (Mat. 6:6.) Punkuta wichqaykuspa cuartonchikpi mañakunamanta Jesuspa nisqanqa manam qawachinchu runakunapa qayllanpi mañakuy mana allin kasqantaqa. Chaynataqa nirqa runakuna qawawanallanchikpaq otaq alabawanallanchikpaq mañakuy mana allin kasqanta qawachinanpaqmi. Kaytam mana qonqananchikchu iñiqmasinchikkunawan kuska tarikuspa achka runapa qayllanpi Diosta mañakuspanchikqa. Kasukusuntaqyá qatiqninpi Jesuspa nisqantapas.

8. Mateo 6:7 versiculopa nisqanman hina, ¿imayna mañakuytaq mana allinchu kanman?

⁸ “Mañakuspaykiqa amam mana judio kaqkuna hinachu hina nisqallaykita kutirispa-kutirispa rimanki, paykunam piensan llumpayta rimasqankurayku Dios uyarisqanta.” (Mat. 6:7.) Kaypim Jesusqa qawachin kuti-kutirispa hina kaqllata mañakuyqa mana allin kasqanta. Payqa manam nirqachu imapas necesitasqanchikta otaq agradecekunapaq orakuspa, hina kaqlla rimaykunata servichikuyqa manam allinchu nispaqa, kikinmi manaraq wañukusqan tutata Getsemaní huertapi achka kutita “mañakurqa hina kaqllata” rimaspan (Mar. 14:32-39).

9, 10. Diosta mañakuspaqa, ¿imatam mana ruranachu kuti-kutirispa?

⁹ Mana allinqa kanman ‘mana judio kaqkunapa’ otaq Jehová Diosta mana serviqkunapa, kuti-kutirispa hina kaqlla mañakusqankuta qatipakuymi. Paykunaqa hina kaqllatam umankupi takyarachispa ‘kuti-kutirispa rimanku’. Chaynatam ruraqku Baal taytachata yupaychaqkunapas, paykunam achikyasqanmantapuni chawpi punchawkama kaynata mañakurqaku: “¡Taytallayku Baal, uyariykullawayku!”, nispa (1 Rey. 18:26). Kunan tiempopipas millonnintin runakunam hina kaqllata kuti-kutirispa mañakunku, chaynapi ‘Dios uyarinanta’ piensaspanku. Jesusmi ichaqa qawachin, ‘llumpayta rimaspa’ chaynataq una-unayta hinaspa umallamanta rimaspa mañakuyqa Jehová Diospa mana agradonpaq kasqanta. ¿Imatawanmi Jesusqa nirqa? Qatiqninpiyá qawasunchik.

¹⁰ “Amamá paykuna hinaqa kankichikchu, manaraqpas mañakuchkaptikichikmi Dios Taytaykichikqa yachanña imam necesitasqaykichikta.” (Mat. 6:8.) Judiokunapa religionninpi punta apaqkunam ‘mana judio kaqkunata’ qatipakuspanku una-unayta mañakuqku. Yachasqanchikman hinaqa Diostam yupaychanchik Payta agradecekunapaq, hatunchanapaq hinaspa imapas necesitasqanchikta qowananchikpaq sonqomanta mañakuspanchikqa (Fili. 4:6). Ichaqa manam allinchu kanman Dios qonqarunanta piensaspa kuti-kutirispa hina kaqllata umallanchikmanta mañakuyqa. Yuyarisunyá: ‘Dios Taytanchikqa manaraqpas mañakuchkaptinchikmi yachanña ima necesitasqanchikta’.

11. ¿Imatam mana rurananchikchu iñiqmasinchikkunapa qayllanpi Diosta mañakuspaqa?

¹¹ Imayna mañakunamanta Jesuspa nisqanmi kayta yuyarichiwananchik: Diosta mañakuspanchikqa sonqomantam mañakunanchik, manam admirakunapaq rimaykunawanchu. Chaymantapas yuyarinanchikmi, iñiqmasinchikkunapa qayllanpi Diosta mañakuspanchikqa manam uyariwaqninchikkuna admirakunankupaqchu rurananchik. Manataqmi una-unaychu kanan,  chaynapi iñiqmasinchikkuna haykapi tukunanchikmanta mana tapukunankupaq. Manataqmi orakuspanchikqa hukkuna yachanankuta munaspaqa imatapas willakunachu nitaq pitapas consejanachu, chayta ruraspaqa Jesuspa yachachisqanpa contranpichá ruranchikman.

Jesusmi imayna mañakunapaq yachachiwanchik

12. ¿Imatam mañakuchkanchik “sutiki Yupaychasqa kachun” nispa?

¹² Qatiqninkuna mañakuspanku imakunata mana ruranankupaq yacharachispanmi, Jesusqa imayna mañakuyta yachachirqa (leey Mateo 6:9-13). Imayna mañakuyta yachachispanqa, manam nirqachu umallamanta yacharunankupaqchu nitaq kuti-kutirispa chayllata rimanankupaqchu. Payqa ejemplotam qorqa imayna mañakunankupaq. Qawasunchik, qallariyninpi rimasqanmi qawachin Jehová Dios imamantapas puntapi kananpaq, Jesusmi nirqa: “Hanaq pachapi Taytayku, sutiki yupaychasqa kachun”, nispa (Mat. 6:9). Jehová Diostam “Taytayku” ninchik Unanchawaqninchik kasqanrayku, payqa ‘hanaq pachapim’ tarikun (Deu. 32:6; 2 Cro. 6:21; Hech. 17:24, 28). “Taytayku” nisqanqa qawachintaqmi iñiqmasinchikkunapas Dioswan ñoqanchik hina allin amistad kasqankuta. “Sutiki yupaychasqa kachun” nispaqa, Eden huertamantaraq Jehová Diospa sutin qachachasqa kasqanta chuyanchananpaqmi mañakuchkanchik. Jehová Diosqa sutintam chuyanchanqa mana allin ruraqkunata kay Pachamanta chinkachispan (Eze. 36:23).

13. a) ¿Imaynatam cumplikunqa “Munaychakusqayki hamuchun” nispa mañakuyqa? b) ¿Imataq pasanqa Diospa munaynin kay Pachapi rurakuptin?

¹³ “Munaychakusqayki hamuchun. Munasqaykiyá rurasqa kachun kay pachapipas hanaq pachapi hina.” (Mat. 6:10.) ¿Imataq kanman Diospa Munaychakuyninqa? Chayqa hanaq pachapi sapaqchasqa gobiernom, chaypim Jesucristo hinaspa hanaq pachaman riqkunapas kamachinqaku, paykunaqa kawsarimuspankum Jesuswan kuska tarikunqaku (Dan. 7:13, 14, 18; Isa. 9:6, 7). Diospa Munaychakuynin “hamuchun” nispaqa, mañakuchkanchikmi Jehová Diospa llapallan kamachiq kasqanta harkakuqkunata kay Pachamanta chinkachinanpaq. Chay pasakuptinmi, kay Pachaqa sumaq huertaman tikrakunqa hinaptinmi kanqa allin rurayllaña, chaymi hawkayaypi hinaspa tukuy imayoq kawsakusunchik (Sal. 72:1-15; Dan. 2:44; 2 Ped. 3:13). Hanaq pachapiqa Diospa munayninqa rurakuchkanñam. Kunanñataqmi mañakunchik hanaq pachapi hina kay Pachapipas munaynin rurakunanpaq. Diosqa ñawpaq tiempopi rurasqanman hinam llapallan enemigonkunata chinkachinqa (leey Salmo 83:1, 2, 13-18).

14. ¿Imanasqataq ancha allin kunan ‘punchawllapaq mikunanchikta’ mañakuyqa?

¹⁴ “[Kunan] punchaw mikunaykutayá [. . .] qowayku.” (Mat. 6:11; Luc. 11:3.) Chaynata nispam Diosta mañakunchik kunan punchawpaq mikuyta  qowananchikpaq. Sapa punchaw imam necesitasqanchikta Jehová Dios qowananchikmanta confiasqanchikraykum, huk punchawllapaq mañakunchik. Kayna mañakuymi yuyarichiwanchik israelitakuna chunniqpi kachkaptinku Diospa kayna kamachisqanta: ‘Sapa punchawmi [maná nisqa sutiyoq mikuyta] huñunkichik chay punchawpaq kamaqllata’, nispa (Exo. 16:4).

15. ¿Ima ninantaq “ñoqaykupa huchaykutayá pampachawayku, ñoqaykupas mana allin rurawaqniykuta pampachasqaykuman hina” nisqanqa?

¹⁵ Qatiqninpi Jesuspa nisqanmi yuyarichiwanchik Diosta mañakuspa kikinchik ima rurananchikmanta. Jesusmi kaynata nirqa: “Ñoqaykupa huchaykutayá pampachawayku, ñoqaykupas mana allin rurawaqniykuta pampachasqaykuman hina”, nispa (Mat. 6:12). Ñoqanchikpa contranchikpi huchallikuqta ‘pampachaptillanchikmi’ Jehová Diospas pampachawasun (leey Mateo 6:14, 15). Chaynaqa, sonqomanta hinaspa sapakutim pampachananchik (Efe. 4:32; Col. 3:13).

16. ¿Ima ninantaq ‘amayá kachaykuwaykuchu pruebaman’ otaq tentacionman nisqanqa, hinaspa ‘librawaykuyá Diablomanta’ nisqanpas?

¹⁶ ‘Amayá kachaykuwaykuchu pruebamanqa [otaq tentacionmanqa], aswanqa librawaykuyá Diablomanta.’ (Mat. 6:13.) ¿Ima ninantaq kayna mañakuyqa? Yachasqanchikman hinaqa, Jehová Diosqa manam pitapas huchallichinanpaqqa tentanmanchu (leey Santiago 1:13). Satanasmi ichaqa ‘Tentawaqninchik’ (Mat. 4:3). Wakinpim ichaqa Biblia qawachin imapas pasananta Jehová Dios saqeptin yaqa Paypa rurasqanta hina (Rut 1:20, 21; Ecl. 11:5). Chaymi, ‘amayá kachaykuwaykuchu pruebaman’ otaq tentacionman nispaqa mañakuchkanchik huchaman mana urmananchikpaq. ‘Librawaykuyá Diablomanta’ nispañataqmi mañakuchkanchik Satanaswan mana vencechikunapaq. Segurom kananchik, Jehová Diosqa ‘manam munanqachu mana aguantay atinanchikkama tentasqa kananchiktaqa’ (leey 1 Corintios 10:13).

Hinallayá mañakuychik, maskaychik hinaspa qayakuychik

17, 18. ¿Imatam Jesusqa niyta munarqa hinalla ‘mañakuychik’, hinalla “maskaychik” chaynataq hinalla “qayaychik” nisqanwanqa?

¹⁷ Apostol Pablom iñiqmasinkunata kaynata nirqa: “Tukuy tiempoyá Diosta mañakuychik”, nispa (Rom. 12:12). Jesuspas kaynatam nirqa: “[Hinalla] mañakuptikichikqa Diosmi qosunkichik. [Hinallayá] maskaychik, tarinkichikmi, [hinallayá] qayaychik, kichasunkichikmi. Mañakuqqa chaskinmi, maskaqqa tarinmi, qayakuqqa kichaykachikunmi”, nispa (Mat. 7:7, 8). Allinpunim Diospa munasqanman hina kaqkunata imatapas hinalla mañakuyqa. Jesuspa nisqanman hinam apostol Juanpas kaynata qellqarqa: ‘Diospi confiakuspam yachanchik: Paypa munasqanman hina mañakuptinchikqa uyariwanchikmi’, nispa (1 Juan 5:14).

¹⁸ Hinallayá ‘mañakuychik’ chaynataq hinallayá “maskaychik” nisqanwanmi, Jesusqa nichkarqa mana qonqaspa tukuy tiempo hinaspa tukuy sonqonchikmanta Diosta mañakunamanta. Chaymantapas, Diospa Munaychakusqanman yaykunapaq chaynataq bendicionninkunata chaskinapaqqa hinallam ‘qayakunanchik’. Ichaqa, ¿uyariwasunchu Diosqa mañakusqanchikta? Kasukuq kaspanchikqa segurom kachwan uyariwananchikmanta, Jesusqa nirqam: “Mañakuqqa chaskinmi, maskaqqa tarinmi, qayakuqqa kichaykachikunmi”, nispa. Achka iñiqmasinchikkunata pasasqanmi qawachin Jehová Diosqa ‘pipapas mañakusqanta Uyariq’ kasqanta (Sal. 65:2).

19, 20. Mateo 7:9-11 nisqanman hina, ¿imapim Jehová Diosqa rikchakun kuyakuq taytaman?

 ¹⁹ Jesusmi Diosta tupachirqa churinkunata kuyaq taytawan. Piensariy, uyarichkawaq Jesuspa kayna nisqanta: “Churikichikmanqa ¿yaqachum rumita qoykuwaqchik tantata mañakusuptikichik otaq culebrata, challwata mañakusuptikichik? Qamkunaqa mana allin runakuna kachkaspam churikichikmanqa allin kaqkunata qonkichik ¿chaychu mañakuqkunamanqa hanaq pachapi kaq Taytaykichik mana qosunkichikman allin kaqkunata?” (Mat. 7:9-11.)

²⁰ Tayta-mamakuna huchayoq kasqankurayku ‘mana allin runakuna’ kaspankupas, wawa-churinkutaqa kuyankum. Kuyakuq taytaqa churintaqa manam engañanmanchu, aswanqa ‘allin kaqkunata qonanpaqmi’ kallpanchakunman. Chaynam hanaq pachapi Taytanchikpas ‘allin kaqkunatam qowanchik’, ejemplopaq: chuya espirituntam qowanchik (Luc. 11:13). Chuya espiritunwan yanapawaptinchikmi, ‘allinkuna’ qowaqninchik Diosta serviyta atinchik (Sant. 1:17).

Hinallayá yanapachikusun Jesuspa yachachisqankunawan

21, 22. a) ¿Imanasqataq admirakunapaq Jesuspa yachachisqanqa? b) ¿Ima ninkitaq Jesuspa yachachisqankunamanta?

²¹ Arí, pipa yachachisqanmantapas aswan allinmi Orqopi Yachachispan Jesuspa nisqankunaqa. Diosmanta hinaspa facil entiendenapaq yachachisqanqa admirakunapaqmi. Kay kimsa estudiokunapi yachasqanchikman hinaqa, kasukuspanchikqa achka yanapakuykunatam tarisun. Jesuspa yachachisqanqa vidanchikpim allinta yanapawanchik hinaspapas allin suyakuytam qowanchik.

²² Kay estudiokunapim yacharunchik Orqopi Yachachispan Jesuspa admirakunapaq wakin yachachisqankunallata. ¡Chayraykuchá runakunaqa ‘admirasqallaña karqaku yachachisqankunawan’! (Mat. 7:28.) Ñoqanchikpas chaynachá tarikusunchik Allin Yachachiq Jesuspa yachachisqanwan piensayninchikta hinaspa sonqonchikta huntachispaqa.

¿Imatam niwaq?

• ¿Imatam Jesus nirqa iskay uya runakunapa mañakusqankumanta?

• ¿Imanasqataq mana allinchu kanman hina kaqllata kuti-kutirispa mañakuyqa?

• Mateo 6:9-13 nisqanman hina, ¿imakuna mañakunamantam Jesus yachachirqa?

• ¿Imatam Jesusqa niyta munarqa hinallayá ‘mañakuychik’, hinallayá “maskaychik”, hinallayá “qayakuychik” nisqanwanqa?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[15 kaq paginapi dibujo]

Jesuspaqqa manam allinchu karqa qawasqa kanallankupaq iskay uya runakunapa mañakusqankuqa

[17 kaq paginapi dibujo]

¿Imanasqataq ancha allin kanman sapa punchawllapaq mikunanchikta mañakuyqa?