Kimsa asambleakunam vidayta cambiarurqa

Kaytam willakun George Warienchuck

¿MAYQAN asambleapas yanapasurqankichu vidaykita cambianaykipaq? Ñoqatam anchata yanaparuwarqa. Ichaqa manam hukllachu, aswanmi kimsa asambleakuna. Punta kaqmi yanaparuwarqa mana manchakuq kanaypaq, iskay kaqñataq yachachiwarqa kapuqllaywan kusisqa kanaypaq, kimsa kaqñataq kallpanchawarqa astawan predicanaypaq. Manaraq tukuyta willachkaspaymi, willaykuytaraq munaykichik warma kasqaypi imakuna pasawasqanmanta.

1928 watapim nacerqani, hinaspam Nueva Jersey (Estados Unidos) llaqtapa, South Bound Brook lawpi Margie hinaspa Olga paniykunawan wiñarqani, chaypim 2.000 runakuna yacharqaku. Wakcha kaptiykupas mamayqa imatapas qokuykuqmi karqa. Qollqen kaptinqa miski mikuyta ruraspanmi vecinoykunaman qoykariq. 9 watachayoq kachkaptiymi, wasiyman chayaramurqa mamaypa warma kasqanpi rimayninta yachaq huk Testigo. Chayrayku uyarispanmi Biblia estudiayta qallaykurqa. Chaymantañataqmi yaqa 20 watayoq Bertha sutiyoq cristiana Bibliamanta hinalla yachachirqa bautizakunankama.

Mamaymantaqa, ñoqaqa manchakuqllañam karqani chaymi tukuy rurasqayta mana allinpaq hapirqani. Chaymantapas mamayqa yaqa llapanpim allin rurasqaymantaqa mana alabawaqchu. Aswanmi mana allin ruraq kasqallaymanta niwaq. Ñoqawan imanasqa chayna kasqanmanta waqastin tapuptiymi niwaq: “Wawallay, ñoqaqa anchatam kuyayki, ichaqa manam munanichu hukkunamanta hatunchakunaykita”, nispa. Allinniypaq piensaspanmá chaynaqa karqa, ichaqa chayraykum mana valeqpaq hina sientekurqani.

Huk punchawmi, allin sonqoyoq vecinay wawankunapiwan domingo punchawta iglesianman rinaypaq niwarqa. Yacharqanim Jehová Diospaq mana allin kasqanta, ichaqa mana hukmanyachinayraykum rirqani. Mana allinta sientekuspaypas achka killam rirqani. Escuelaypipas manchakuspaymi mana munasqayta rurarqani. Kamachikuqllaña directormi profesorkunata hikutarqa warmakuna banderata saludanankupaq. Chay watapim manchakuspay chayta rurarqani, hinaptinmi mana piensasqay pasarurqa.

Mana manchakuytam yacharurqani

1939 watapim wasiypi Bibliata estudianapaq grupo qallaykurqa. Chay grupopi yachachiqmi karqa Ben Mieszkalski sutiyoq precursor. Hatunkaray runamá karqa, roperomantapas aswan hatunraqmi rikchakuwarqa. Chaymi Big Ben (Hatun Ben), nispa qayarqaniku. Chayna kaspanpas llampu sonqom karqa, kuyayllapaq asikuyninmi hawka sientechiwarqa. Paywan predicanaypaq niwaptinmi chaylla munarqani. Llakisqata qawawaspanmi  sullkanta hina rimapayawaspan kallpanchawaq. Chayna rurasqanmi allinta sientechiwarqa, chaymi allin amistadta rurarurqaniku.

1941 watapim Benqa San Luis (Misuri) lawman kimsa punchaw asambleapaq carronpi rinan karqa, hinaspam paywan rinaykupaq niwarqaku. Anchatamá kusikurqani. Manam haykapipas wasiymanta karutaqa lloqsirqanichu (80 kilómetros), kunanmi ichaqa karutaraq rinay karqa (1.500 kilómetros). San Luisman chayaruspaykum sasachakuypi tarikurqaniku. Achka runakunam asambleaman riqkunata samachinanku karqa. Ichaqa iglesiapi kaqkunam runakunata kamachirqa Testigokunata mana samachinankupaq, chaymi achka kasukurqaku. Samachiwaqniyku familiam ichaqa mana kasukurqachu. Niwarqakum samachiwanankupaq prometekusqankurayku mana kasukunankuta. Mana manchakusqankum admirachiwarqa.

Chay asambleapim paniykuna bautizakurqaku. Chaypitaqmi Brooklyn lawpi Betelmanta kaq Rutherford iñiqmasinchik, admirakuypaq discursota qospan nirqa Diospa munayninta ruray munaq warmachakuna sayarinankupaq. Chaymi 15.000 sayariptiyku nirqa predicaypi astawan kallpanchakuyta munaqkuna “¡Arí!”, ninankupaq. Lliw arí nispa qapariptiykum, kallpawan taqllakuyta qallaykurqaku. ¡Kallpanchasqamá tarikurqaniku!

Asamblea tukuytam Virginia Occidental lawpi yachaq wawqenchikta watukurqaniku. Paymi willawarqaku huk kuti predicachkaptin, piñasqallaña runakuna maqaparuspanku breawan tukuy cuerponta chapuruspa wallpa puruwan hinarusqankumanta. Admirakuywanmi uyarirqani, nirqataqmi “predicaytaqa manam saqesaqchu”, nispa. Pasakuspaykum ñoqapas Diospa serviqnin David hina sientekurqani, kallpanchasqam tarikurqani Goliat hina directorniywan rimanaypaq.

Escuelayman kutiruspay directorwan parlaq riptiymi hukmanta qawaykuwarqa. Sonqollaypi Diosta mañakuspaymi kallpanchakuspay nirqani: “Jehová Diospa Testigonkunapa asambleanmanmi rirqani, hinaspam tantearuni manaña banderata saludanaypaq”, nispa. Upallalla qawawaspanmi, rabiawan pukayaspanraq tiyasqanmanta allillalla asuykamuwaspan qaqcharuwarqa: “¡Banderata mana saludaptikiqa escuelamantam qarqorusqayki!”, nispa. Ichaqa manañam manchakurqanichu, chayna rurasqaywanmi anchata kusikurqani.

Wañuruchkarqaniñam amigoy Benman willanaymanta, Salonpi tuparuspaymi ganasllawanña nirqani: “¡Escuelamantam qarqoruwanku! ¡Manam banderataqa saludarqanichu!”, nispa. Abrazaykuwaspanmi niwarqa: “Jehová Diosqa maynatachá kuyasunki chayna rurasqaykimanta”, nispa (Deu. 31:6). Chayna nisqanmi astawanraq kallpanchawarqa. Hinalla estudiaspaymi bautizakurqani 1942 watapa 15 junio killanpi.

Kapuqllaywan kawsaytam yacharurqani

Iskay kaq hatun guerra tukuruptinmi Estados Unidospi achkallaña llamkay karqa, chaymi tukuy imapas rantinapaq rikuriramurqa. Achka qollqeta ganasqayraykum, haykapipas mana rantiy piensasqayta rantiyta atirqani. Wakin amistadniykunam motokunata rantirqaku, wakinñataqmi wasinkuta mosoqyachirqaku. Ñoqañataqmi mosoqchalla carrota rantirurqani. Pisi-pisimantam tukuy imayoq kay munasqay Dios  serviyniyta chinkachichkarqa. Musyakurqanimá mana allin rurasqayta. Ichaqa 1950 watapi Nueva York llaqtapi kimsa punchaw asambleam yapamanta vidaypi yanapawarqa.

Sapa discursaqkunam kallpanchawarqaku astawan predicanaykupaq. Huk kaqninmi nirqa: “Llapa harkasuqnikichikta saqespayá Dios serviynikichikpi ñawpariychik”, nispa. Ñoqatapas niwachkanman hinam karqa. Galaad escuela tukuqkunatapas rikurqanim, hinaspam piensarqani: “Kay iñiqmasiykuna tukuyta saqespanku huklaw nacionman richkaptinkuqa, manachu ñoqapas kay nacionniypi chaynata rurayman”, nispa. Asamblea tukuruptinmi tantearurqani precursor kanaypaq.

Chay tiempokunapim congregacionniypi Jehová Diosta ganasllawanña serviq, Evelyn Mondak cristianata reqsiyta qallaykurqani. Mamanmi 6 wawankunata uywarqa, manataqmi manchakuqchu karqa. Anchatam gustarqa iglesiapa chimpallanpi predicayta. Curañataqmi piñakuspan sapa kuti hikutarqa huklawman rinanpaq, payñataqmi mana kasuqchu. Evelynpas pay hinam karqa, manam runataqa manchakuqchu (Pro. 29:25).

1951 watapim Evelynwan casarakurqani, llamkayniykuta saqespaykum precursor karqaniku. Congregacionkunata watukuq wawqenchikmi kallpanchawarqaku Atlántico lamar qochapa patanpi Amagansett llaqtaman rinaykupaq, chayqa karqa Nueva York llaqtamanta 160 kilometropim. Chay llaqtapi iñiqmasinchikkunawan parlaptiykum niwarqaku samanaykupaq wasi mana kasqanta. Chaymi wasiman rikchakuq carrota maskarqaniku, ichaqa achka qollqepaqmi karqa. Ñakaytam hukta tarirurqaniku, mawka kaptinpas 900 dolar qollqepaqmi qoykuwarqaku. Chayqa karqa casarakuptiyku qollqe qowasqankum. Rantiruspaykum allicharurqaniku hinaspam chay lawman aparqaniku. Mana ima qollqeyoq kaspaykum, mana yacharqanikuchu imayna kanaykumanta.

Evelynmi wasikuna limpiaypi llamkarqa, ñoqañataqmi tutallanpi huk restauranteta limpiarqani. Dueñonmi niwarqa puchuq mikuyta apakunaypaq. May yachasqayman tutaña chayaptiymi mikuyllaña asnariq. Chay qonichisqa mikuyqa miskillañamá karqa, aswanraqmi chiri tiempopi. Wakinpiqa iñiqmasinchikkunam punkuykupi hatun challwata saqeqku. Paykunawan chay lawpi servisqaykuqa yachachiwarqakum cheqap kusikuyqa imapas kapuqllanchikwan contentakuy kasqanta. ¡Mayna sumaq tiempokunam karqa!

Astawan predicanaykupaqmi kallpanchasqa tarikurqaniku

Nueva York llaqtapim 1953 wata julio killanpi, huklaw nacionkunamanta iñiqmasinchikkunawan asamblea karqa, karqataqmi misionerokunapas. Tukuy willakusqankunam admirakuypaq karqa, kusikuyninkupas kallpanchawaqkum. Huknin discursaqmi nirqa achka nacionkunaman cheqap yachachikuy manaraq chayasqanta, chaymi munarqaniku astawan predicayta. Chaypipunim mañakurqaniku misionero kanaykupaq. Chay watallapim 23 kaq grupo Galaad Escuelaman invitawarqaku, qallarinanmi karqa 1954 wata febrero killapi. ¡Mayna kusikunapaqmi karqa!

Anchatam kusikurqaniku Brasil nacionman rinaykupaq niwaptinku. Manaraq richkaptiykum, Betelpi kaq wawqenchik niwarqa 9  soltera misionerakunawan kuska rinaykupaq. Niwarqataqmi: “Cuidankimá”, nispa. ¡Piensariy chunka warmikunawan buqueman seqaptiy chaypi llamkaqkuna imayna qawawasqanta! Paninchikkunaqa allintam portakurqaku, ichaqa hawkañam tarikurqani 14 punchawmanta Brasilman chayaruspayku.

Portugués rimayta yacharuptiymi, Rio Grande do Sul nisqa lawpi congregacionkunata watukuq kanaypaq niwarqaku. Rantinpi risqay soltero wawqenchikmi niwarqa: “Admirakunim kay sasa purina lawman warmi-qarita kachamususqaykichikmanta”, nispa. Congregacionkunaqa karu llaqtakunapim kaypi-chaypi karqa, wakinmanmi camionllapi rina karqa. Mikuyninkupaq qoptiykum cargakunapa qepa lawninpi rinaykupaq niwaqku. Chaymi qepikunapa hawanpi tiyaruspayku waskakunamanta hapipakuq kaniku. Carreteraqa hatun qaqakunapa lawnintam rirqa. Kichki lawninta camion muyuptinmi cargakunawan kuska aywityaq kaniku. Mana wichinaykupaqmi tukuy kallpaykuwan hapipakuq kaniku. Chayaruspayku kusisqallataña wawqe-paninchikkunata qawaspaykum, sasachakuspa risqaykutapas qonqaruq kaniku.

Iñiqmasinchikkunam wasinkupi samachiwarqaku. Wakcha kaspankupas tukuy imankutam qowaqku. Huk llaqtapim llapallan iñiqmasinchikkunaqa fabricapi aychamanta tukuyta ruraspa llamkaqku. Huk punchaw mikuyllapaqmi ganaqku, mana llamkaspankuqa manam imatapas chaskiqkuchu. Chayna kaptinpas watukuptiykum predicacionman lloqsinankurayku iskay punchaw mana llamkaqkuchu. Jehová Diospim confiarqaku. Manam haykapipas qonqasaqkuchu Diosrayku tukuy rurasqankutaqa. Paykunamanta yachasqaykutaqa manam escuelapiqa yachachinkuchu. Weqeypas sutunraqmi paykunata yuyariptiy.

1976 watapim mamay onqosqanrayku Estados Unidos nacionman kutirqaniku. Sasamá karqa Brasilpi iñiqmasinchikkunata saqeyqa, ichaqa chay lawpi Diospa llaqtan wiñasqanwanmi anchata kusikuniku. Wakinpim Brasilmanta cartakunata chaskispayku chay tiempokunapi kusisqa kasqaykuta yuyariniku.

Amistadniykunawanmi tupaniku

Mamayta atiendesqayku tiempopiqa precursormi karqaniku, hinaspam limpiaypi llamkarqaniku. 1980 watapim mamayqa wañukurqa Diosta servispan, chaymantapacham niwarqaku Estados Unidospi congregacionkunata watukunaykupaq. 1990 watapim Connecticut lawpi congregacionta watukuspayku kuyasqay amigoywan tuparurqaniku. Chay congregacionpim huknin anciano amigoy Ben kasqa, paymi 50 wata qepata mana manchakuspa Diosta servinaypaq yanapawarqa. ¡Kusikuywanmi abrazanakurqaniku!

1996 watapim ñoqatawan Evelynta niwarqaku Elizabeth (Nueva Jersey) llaqtapi portugués congregacionpi precursor especial kaspa atisqaykuman hina servinaykupaq. Onqospaypas atisqayman hinam señoraypa yanapayninwan predicani. Señoraypas Bertha sutiyoq yuyaqña vecinaykutam yanapan. Paypunim 70 wata qepata mamayta yanaparqa Diosta servinanpaq. Kunanmi kusikuni familiaykuta yachachisqanmanta agradecekuspay.

Mozo kasqaypi asambleakunaman risqaymi yanapawarqa mana manchakuspa Jehová Diosta servinaypaq, kapuqllaywan kusisqa kanaypaq hinaspa astawan predicanaypaqpas. ¡Anchatamá agradecekuni chay asambleakuna vidayta cambiasqanmanta!

[23 kaq paginapi dibujo]

Evelynpa maman (ichoq lawpi) hinaspa mamaypas

[23 kaq paginapi dibujo]

Ben sutiyoq amigoy

[24 kaq paginapi dibujo]

Brasil nacionpi

[25 kaq paginapi dibujo]

Evelynwan kunan tiempopi