Diosta serviqkunaqa respetakuqmi kananchik

‘Diosman [. . .] rikchakuqyá kaychik.’ (EFE. 5:1.)

1, 2. a) ¿Imanasqataq respetakuq kayqa ancha allin? b) ¿Imamantam yachasun kay estudiopi?

RUNAKUNATA imayna chaskinamanta ancha yachayniyoq Sue Fox sutiyoq warmim, qawachirqa respetakuq kay imanasqa allinpuni kasqanmanta. Nirqam: “Manam wakin kutikunallapichu respetakuqqa kananchik. Maypipas hinaspa haykapipas respetakuq kayqa allinmi”, nispa. Respetakuq runakunaqa manam hukkunawanqa sasachakunkuchu, sasachakuspaqa utqaymanmi allichanku. Mana respetakuq runakunam ichaqa sasachakuyllapi, cheqninakuyllapi hinaspa piñanakuyllapi kanku.

² Cheqap cristianokunaqa respetakuqmi kanchik. Ichaqa, cuidakunanchikmi mana respetakuq runakunapa imayna kasqankuta mana qatipakunapaq. Kay estudiopim qawasun  Diospa llaqtanman runakuna asuykamunankupaq hinaspa mana allin rurasqankuta mana qatipakunapaq Bibliapa nisqan yanapawasqanchikmanta. Allin respetakuq kanamanta yachanapaq, qawasun Jehová Diosmantawan Churinmanta.

Jehová Dioswan Churinqa: kuyakuq hinaspa respetakuqmi kanku

3. ¿Ima ejemplotam Jehová Dios qowanchik kuyakuq hinaspa respetakuq kanapaq?

³ Diosqa ancha allin ejemplom kuyakuypi hinaspa respetakuypi. Llapallan Kamachiq kaspanpas runakunataqa kuyakuywan hinaspa respetowanmi qawan. Abramta hinaspa Moisesta rimapayaspanmi “ama hina kaspa” nirqa (Gen. 13:14, NM; Exo. 4:6, NM). Serviqninkuna pantaptinpas payqa llakipayakuq, kuyapayakuq, anaq piñakuq, kuyakuq hinaspa confianapaqmi (Sal. 86:15). Payqa manam wakin runakuna hinachu, paykunaqa munasqankuman hina mana ruraptinkuqa chayllam piñakunku.

4. ¿Imaynatam Diosta qatipakuchwan hukkuna rimapayawaptinchik?

⁴ Diosqa respetakuq kasqantaqa qawachintaqmi runakunata imayna uyarisqanpipas. Sodoma llaqtata puchukachinanmanta Abraham tapuptinmi Diosqa pacienciakuspa lliw tapukuyninkunata kutichirqa (Gen. 18:23-32). Diosqa manam piensarqachu Abrahampa nisqankunata uyarispan tiemponta usuchisqantaqa. Diosqa uyarinmi serviqninkunapa hinaspa huchanmanta wanakuqpa mañakusqantapas (leey Salmo 51:11, 17). ¿Manachu Diosta qatipakuchwan hukkunapa rimasqankuta atencionwan uyarispa?

5. ¿Imaynam hukkunawan kasunchik Jesuspa kuyakuq kasqanta qatipakuspaqa?

⁵ Respetakuq hinaspa sumaq kayninkunatapas Jesusqa Taytanmantam yacharqa. Predicananpaq yaqa lliw tiemponta hinaspa kallpanta servichikuspanpas pacienciakuq hinaspa respetakuqmi karqa. Haykapipas yanapaytam munarqa leprawan onqoqkunata, ñawsakunatawan limosna mañakuqkunatapas. Ruraynin achka kaptinpas paykunataqa atienderqam. Rurasqankunata saqespanmi ñakariqkunata yanaparqa. Astawanraqmi llakipayarqa paypi iñiqkunataqa (Mar. 5:30-34; Luc. 18:35-41). Payta qatipakuspa kuyakuq hinaspa yanapakuq kaptinchikqa, ayllunchikkuna, vecinonchikkuna hinaspa hukkunapas qawanqakum. Chaynataq, Jehová Diosta hatunchasun hinaspa astawan kusikusunchik.

6. ¿Ima ejemplotam Jesus qowarqanchik respetakuq kanamanta?

⁶ Judiokunapa religionninpi punta apaqkunam nirqaku Diospa Leyninmanta mana yachaqkuna ‘ñakasqa kasqankuta’ hinaspa chaynata qawaqku (Juan 7:49). Jesusqa manam chaynachu karqa, hukkuna respetasqantam qawachirqa Martata, Mariata, Zaqueota hinaspa hukkunatapas sutinmanta qayaspan (Luc. 10:41, 42; 19:5). Sapa llaqtapi costumbrenkuman hina runakuna respetanakuptinkupas, Jehová Diospa testigonkunaqa kallpanchakunkum respetakuq hinaspa kuyakuq kanankupaq. * Iñiqmasinku wakcha otaq apu kaptinpas respetankum, respetankutaqmi huk runakunatapas (leey Santiago 2:1-4).

7. ¿Imaynatam Bibliapa nisqankuna yanapawanchik may llaqtayoq kaspanchikpas respetakuq kananchikpaq?

⁷ Dioswan Jesusqa respetankum lliw nacionniyoq hinaspa castayoq runakunata. Chayna kasqankum runakunata yanapan cheqapmanta yachanankupaq. Runakunam ichaqa respetakuq kasqankuta mana chaynallatachu sapa llaqtapi qawachinku. Chaymi may llaqtayoq kaspanchikpas Bibliapa nisqankunata kasukuspa respetakuq kasqanchikta qawachinchik. Qatiqninpim yachasun, predicasqanchik allinpi tukunanpaq respetakuq kasqanchik yanapawasqanchikmanta.

 Saludaymantawan rimanamanta

8, 9. a) ¿Imata mana ruraspam qawachichwan mana respetakuq kasqanchikta? b) ¿Imaynatam yanapawananchik Mateo 5:47 nisqan hukkunawan imayna kanapaq?

⁸ Afanasqallaña runakuna kasqankuraykum achka llaqtakunapiqa manaña rimakuykunkuchu nitaq “imaynallam” ninkuñachu. Arí, manamá lliw runakunatachu rimaykusun achka runakunapa purisqan ñanpi tupaspanchikqa. Huk sitiokunapi hinaspa wakinpim ichaqa allin kanman rimakuykuyqa. ¿Rimakuykuqchu kanchik? ¿Icha piñasqa uyachu mana imatapas rimarispa purinchik? Mana munastinmi chayna kayta qallaykuchwan, chayna kaspanchikqa mana respetoyoq kasqanchiktam qawachichwan.

⁹ Jesusmi kaynata tapurqa: “Kuyanakuq puralla rimaykanakuspaqa ¿ima allintataq rurachkankichik? Mana judio kaqkunapas chaynataqa ruranmi”, nispa (Mat. 5:47). Rimakuykuy ancha allin kasqanmantam Donald Weiss kaynata qellqarqa: “Manam gustawanchikchu pipas waqtanchikta pasaspan mana qawawasqanchikqa. Manam ima ruraytapas atichwanchu mana qawarisqanchikmanta hawka kananpaqqa. Mana chayna pasananpaq runamasikita rimaykuy hinaspa paykunawan parlay”, nispa. Arí, kuyakuq hinaspa rimakuykuq kasqanchikqa allinpim tukunqa.

10. ¿Imaynatam predicasqanchik allinpi tukunanpaq respetakuq kasqanchik yanapawanchikman? (Qawariy kayna niq recuadrota:  “Rimayta kusisqa qallariy”.)

¹⁰ Tom hinaspa señoran Carolmi yachanku Norteamérica lawpi. Paykunam kallpanchakunku vecinonkuwan rimanankupaq chaynapi predicasqanku allinpi tukunanpaq. Santiago 3:18 nisqanmanta rimaspanmi Tomqa nin: “Kallpanchakunikum lliw runakunata kuyanaykupaq. Asuykunikum wasinkumanta hawapi kaqkunaman hinaspa chay lawpi llamkaqkunamanpas. Kusisqam rimaykuniku hinaspam yachay munasqankumanta rimaniku: wawa-churikunamanta, allqomanta, wasimanta hinaspa llamkaymantapas. Chaymantam amistadninkuta hina qawawanku”, nispa. Carolpas ninmi: “Kaqmanta tupaspaykum sutiykuta willaniku hinaspa sutintapas tapuniku. Pisi rimayllapim willaniku ima rurasqaykumanta. Chaymantañam predicaniku”, nispa. Chaynata ruraptinkum, paykunapi  achka runakuna confianku. Achkam Bibliamanta qellqakunata chaskinku hinaspa wakinkuqa estudiayta munanku.

Respetakuq kasun sasa kaptinpas

11, 12. ¿Imanasqataq mana admirakunapaqchu predicaptinchik nanay simiwan rimapayawasqanchik, hinaspa imaynam kananchik chayna kaptinku?

¹¹ Wakin kutipiqa predicasqanchik runakunam nanay simiwan rimapayawanchik. Chaytaqa yachanchikñam, Jesusmi qatiqninkunata nirqa: “Ñoqatam perseguiwarqaku, chaynaqa qamkunatapas perseguisunkichikmi”, nispa (Juan 15:20). Mana allin niwasqanchikman hina kutichispaqa aswan sasachakuypim tarikuchwan. Chaynaqa, ¿imaynam kananchik? Pedrom qellqarqa: “Cristo chuya kasqantayá sonqoykichikwan reqsikuychik, hinaspayá tukuy tiempo listolla kaychik imam creesqaykichikmanta tapusuptikichik clarota contestakunaykichikpaq, chaytaqa ruraychik humillakuspayá hinaspa respetowanyá”, nispa (1 Ped. 3:15). Kuyakuywan, llampu sonqolla hinaspa respetowan rimaptinchikqa insultawaqninchikkunam cambianmanku (Tito 2:7, 8).

¹² ¿Nanay simiwan niwasqanchikta Diospa munasqanman hina contestanapaq preparakuchwanchu? Arí. Pablom niwanchik: ‘Kachiyoq [. . .] hinayá sumaqllaña kachun rimasqaykichikpas, yachaychikyá sapakamaman imaynam allin contestaytapas’, nispa (Col. 4:6). Ayllunchikpi, llamkayninchikpi, estudiasqanchikpi, congregacionpi hinaspa vecinonchikkunawan respetakuq kaspanchikqa, listom tarikusun burlakunata hinaspa kamiwasqanchikkunata aguantanapaq (leey Romanos 12:17-21).

13. ¿Ima ejemplom qawachin contranchikpi kaqkuna cambianankupaq respetakuq kasqanchik yanapasqanmanta?

¹³ Qawasunchik imaynam respetakuq kayqa contranchikpi kaqkuna cambianankupaq yanapasqanmanta. Japón nacionpim huk Testigomanta burlakurqaku vecinon hinaspa watukuqnin runa. Piñakunanmantaqa respetowan despedikuspanmi iñiqmasinchikqa pasakurqa. Payqa hinallam predicarqa, ichaqa cuentatam qokurqa vecinonman watukuq runa cercallamanta qawamusqanta. Iñiqmasinchik asuykuptinmi chay runaqa nirqa: “Pampachaykullaway. Burlakuptiykupas hinallam kusisqa  karqanki. ¿Imatam ruranay qam hina kanaypaq?”, nispa. Chay runaqa llumpay hukmanyasqam kachkarqa, mana llamkayniyoq kaspan chaynataq mamanpas chay punchawkunallapi wañukuptin. Iñiqmasinchikwanmi Biblia estudiayta qallarirqaku. Chaymantaqa iskay kutitam semanapi estudiaqku.

¿Imaynatam yachachwan hukkuna respetayta?

14, 15. ¿Imaynatam ñawpaq tiempopi Diosta serviqkunaqa wawa-churinkuta yachachiqku?

¹⁴ Diosta ñawpaq tiempopi serviqkunaqa wawa-churinkutam wasinkupi yachachiqku respetakuq kanankupaq. Ejemplopaq, qawasun imaynatam respetowan Abrahanwan churin Isaac rimasqankumanta, chay willakuytam tarinchik Genesis 22:7 (NM). Joseytapas tayta-mamanmi yachachirqa respetakuq kananpaq, chayna kasqanmi qawakurqa presochasqa kaptin presokunata respetowan rimapayasqanpi (Gen. 40:14). Faraonwan imayna rimasqanmi qawachin autoridadkunawanpas rimaspa respetoyoq kasqanta (Gen. 41:16, 33, 34).

¹⁵ Israelitakunaman Jehová Dios 10 Kamachikuykunamanta qosqanmi huknin kaynata nirqa: “Tayta-mamaykitam respetanki chaynapi ñoqapa qonay allpapi unay wata kawsanaykipaq”, nispa (Exo. 20:12). Ejemplopaq, Jefteypa churinmi taytanta anchata respetarqa, chaytam qawachirqa papanpa prometekusqanta cumplispan, chay ruray llumpay sasa kaptinpas (Jue. 11:35-40).

16-18. a) ¿Imaynatam tayta-mamakuna yachachinmanku wawa-churinkuta respetakuq kanankupaq? b) Willamuy imapim tukunman wawa-churikunata respetakuq kanankupaq yachachiyqa.

¹⁶ Ancha allinmi wawa-churikunata respetakuq kanankupaq yachachiyqa. Yuyayniyoq kaspanku hukkunawan allin kanankupaqmi, warmakunaqa yachananku visitakuna rimakuykuyta, telefono contestayta hinaspa mikuy horapi imayna kaytapas. Yachachinanchikmi hukkunapaq punku kichaykuy, yuyaqkunawan otaq onqoqkunawan kuyakuq kay hinaspa llasaq qepi apaqkunata yanapaypas imanasqa ancha allin kasqanmanta. Yachanankum imatapas respetowan mañakuyta, agradecekuyta, pampachasqa kanankupaq mañakuyta hinaspa hukkunatapas.

¹⁷ Wawa-churikunata respetakuq kanankupaq yachachiyqa manam sasachu kanan. Ejemploykiwanmi yachachiwaq. 25 watanpi Kurt sutiyoq cristianom imaynata 3 wawqenkunawan respetakuq kayta yachasqankumanta nin: “Qawarqanikum tayta-mamayku kuyakuywan rimasqankuta, pacienciawan hinaspa respetowan hukkunata rimapayasqankutapas. Taytaymi  pusawaspan yuyaq iñiqmasinchikkunawan rimaq huñunakuy manaraq qallariptin hinaspa tukuytapas. Qawarqanim imayna rimaykusqanta hinaspa paykunata respetasqantapas”, nispa. Nintaqmi: “Taytay hina respetakuq kaytam yacharqani. Runakunata respetayqa sonqoymantam lloqsin. Chaytaqa rurani manam ruranay kaptinchu aswanqa rurayta munaspaymi”, nispa.

¹⁸ ¿Imaynataq kanqaku wawa-churikuna respetakuq kayta yachachisqaqa? Atinqakum allin amistad rurayta hinaspa hukkunawanpas allinmi kanqaku. Chaynataq, hamuq tiempopaqmi allin preparasqa kanqaku, yachanqakum patronninwan hinaspa llamkaqmasinkunawan imayna kaytapas. Tayta-mamankupas ancha kusisqam kanqaku respetakuq hinaspa kuyakuq kasqankuwanqa (leey Proverbios 23:24, 25).

Cristianokunaqa respetakuqmi kanchik

19, 20. ¿Imanasqataq respetakuq Diosninchiktawan Churinta qatipakunapaq kallpanchakunanchik?

¹⁹ Pablom qellqarqa: ‘Diospa kuyasqan churinkuna [. . .] payman rikchakuqyá kaychik’, nispa (Efe. 5:1). Jehová Diospa chaynataq Churinpa ejemplonta qatipakunapaqqa kay estudiopi yachasqanchiktam kasukunanchik. Chaynapim mana qatipakusunchu iskay uya runakunata, paykunaqa respetanku patronnin favorecenanpaq otaq imatapas chaskinallankupaqmi (Jud. 16).

²⁰ Satanasmi munaychakusqanpa tukuynin tiempopi, yanqacharuyta munachkan respetakuq kananchikpaq Diospa kamachiwasqanchikta. Ichaqa cheqap cristianokunapa respetakuq kasqankutaqa manam haykapipas yanqachanqachu. Chaynaqa, Jehová Diostawan Churinta qatipakunapaqyá kallpanchakusun. Chaynapim rimayninchikpas hinaspa imayna kasqanchikpas sutillata qawachinqa hukkuna hina mana kasqanchikta. Chaymantapas, Diospa sutintam alabasun chaynataq allin sonqoyoq runakunapas Dios yupaychayta munanqaku.

[Willakuykuna]

¿Yuyachkankichu?

• ¿Imaynatam Jehová Dioswan Churinpas ejemplo kanku kuyakuypiwan respetakuypi?

• ¿Imaynatam cristianota yanapan hukkunata respetowan rimaykusqan?

• ¿Imaynatam respetakuq kayqa yanapawanchik predicasqanchik allinpi tukunanpaq?

• ¿Imaynatam tayta-mamakuna yachachinmanku wawa-churinkuta respetakuq kanankupaq?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[27 kaq paginapi recuadro]

 Rimayta kusisqa qallariy

Achka runakunaqa manam munankuchu mana reqsisqan runakunawan rimaytaqa. Chayna kaptinpas, Jehová Diospa testigonkunam Diostawan runamasinkuta kuyaspanku kallpanchakunku Bibliamanta yachachinankupaq runakunawan rimayta qallarinankupaq. ¿Imataq yanapasunki chayta allinta ruranaykipaq?

Filipenses 2:4 nisqanqa ancha allinmi, kaynatam nin: “Amayá kikillaykichikpaqchu allintaqa munaychik aswanqa wakinkunapaqwanyá”, nispa. Uyariwaqninchikpi piensarisun: ichapas manchakunqaku mana reqsiwasqanchikrayku. ¿Imatam rurachwan hawka kananpaq? Allinmi kanman kuyakuywan hinaspa respetowan rimaykuyqa, ichaqa manam chayllatachu rurana.

Runakunawan rimaspanchikqa yaqapaschá imapi piensasqanta qonqarachisun. Ima preocupasqanmanta mana interesakuspa tanteasqanchikmanta rimayta qallariptinchikqa, manapaschá uyariytaqa munanqakuchu. Chaymi, imapi piensasqanmanta cuentata qokuspaqa chaymanta rimananchik. Chaynatam Jesuspas rurarqa Samaria lawmanta huk warmiwan yaku horqona pozopi tupaspan (Juan 4:7-26). Payqa yaku horqoypim piensachkarqa, chaymi yakumanta Jesus rimapayaptinqa Diosmanta chaylla allinta rimarqaku.

[26 kaq paginapi dibujokuna]

Runakunata kuyapayaptinchikqa, yaqapaschá predicasqanchikta uyarinqaku

[28 kaq paginapi dibujo]

Haykapipas respetakuqmi kananchik