¿Imanasqam warmikuna respetananku Diospa kamachisqanta?

‘Qariqa warmipa umanmi.’ (1 COR. 11:3.)

1, 2. a) ¿Imatam Pablo nirqa Diospa kamachisqanta kasukunamanta? b) ¿Ima tapukuykunatam kay estudiopi kutichisun?

DIOSPA kamachisqanta kasukunamanta qellqaspanmi Pablo nirqa: “Cristoqa llapa qaripa umanmi, [. . .] chaynataqmi Diospas Cristopa uman”, nispa (1 Cor. 11:3). Punta estudiopim yachamurqanchik Taytanpa kamachisqanta Jesus kusisqa kasukusqanmanta. Yachamurqanchiktaqmi Jesusta qarikuna kasukunanmanta hinaspa Jesuspa kuyapayasqanman, llakipayasqanman hinaspa yanapasqanman hina cristianokunapas hukkunawan kananmanta, aswanqa señoranwan.

² ¿Pitataq warmikunaqa kasukunanku? Pabloqa nirqataqmi: ‘Qariqa warmipa umanmi’, nispa. ¿Imaynatam cristianaqa qawanan Diospa yanapayninwan Pablopa nisqanta? ¿Kasukunanchu qosan mana iñiq kaptinpas?  ¿Cheqapchu casada warmiqa mana imatapas rimarinan? ¿Imatam warmiqa ruranan alabasqa kananpaq?

“Yanapaqnintayá [. . .] rurasaq”

3, 4. ¿Imaynatam Diospa nisqanta kasukuyqa casadokunata yanapan?

³ Diosmi tantearqa familiapi pim uma kanantaqa. Adanta unancharuspanmi nirqa: “Manam allinchu qaripa sapallan kayninqa, yanapaqnintayá [. . .] rurasaq”, nispa. Hinaspam Evata unancharqa. Yanapaqnin hinaspa vida pasaqmasinmanta ancha kusisqa kaspanmi Adan nirqa: “Payqa tulluymanta hinaspa aychaymanta kaqmi”, nispa (Gen. 2:18-24). Paraisopi mana wañuspa kusisqa kawsaq runakunapa tayta-maman kaytam paykunaqa atinmanku karqa.

⁴ Mana kasukusqankuraykum, Eden huertapi sumaq kawsakuyqa manaña karqachu (leey Romanos 5:12). Chayna kaptinpas runakunaqa Diospa kamachisqantaqa hinallam kasukunanku karqa, chaymi kunanpas kasukuq casarasqakunaqa hawkayaytawan kusikuyta tarinku. Jesus hanaq pachapi kachkaspan Taytanta kasukuspa imayna tarikusqanman hinam tarikunku, payqa tukuy tiempom Diospa ‘ñawpaqninpi kusikurqa’ (Pro. 8:30). Huchayoq kaspankum, qaripas mana pantaspanqa señoran yanapaytaqa mana atinchu nitaq warmipas atinchu qosanta lliwpi kasukuyta. Ichaqa Diospa nisqanta kasukunankupaq iskayninku kallpanchakuspankum, casado vidankupi kunanpas aswan kusisqa tarikunku.

5. ¿Imanasqataq casarasqakunaqa kasukunanku Romanos 12:10 nisqanta?

⁵ Casarasqakuna kusisqa kanankupaqqa kasukunankum lliw cristianokunapaq kay consejota: “Wawqe-panintin hinayá lliwchaykichik sumaqllataña kuyanakuychik. Respetanakuspayá wakinnikichikta imapipas aswan allinpaq hapiychik” (Rom. 12:10). Chaymantapas, Bibliapa kamachisqanta kasukuspankum ‘sumaq sonqo kaspa kuyanakunanku’ hinaspa ‘pampachanakunanku’ (Efe. 4:32).

Jehová Diosta qosa mana serviptin

6, 7. ¿Imapitaq tukunman qosan mana iñiq kaptinpas cristianapa respetasqan?

⁶ Yaqa llapan familiakunapim qosakuna Diosta mana servinkuchu. Chayna kaptinqa, ¿imatam cristiana ruranan? Bibliam nin: “Warmikuna, qamkunapas qosaykichiktayá kasuychik, chaynapim Diospa palabranpi mana iñiq qosakunapas mana rimapayachkasqalla allin kawsasqaykichikwan iñikunqaku. Respetowan allin kawsasqaykichikta qawaspam iñikunqaku”, nispa (1 Ped. 3:1, 2).

⁷ Qawasqanchikman hinaqa, Bibliam cristianakunata kallpanchan qosan mana iñiq kaptinpas respetananpaq. ¿Imapim tukunman chayna kasqanqa? Ichapas tapukunman señoran imanasqa allinta portakusqanmanta hinaspa Bibliamanta yachayta munanman chaynataq Diostapas servinman.

8, 9. ¿Imatam cristianaqa ruranan allinkunata ruraptinpas qosan mana cambiaptin?

⁸ Ichaqa, ¿imatam ruranan qosan mana cambiaptinqa? Sasa kaptinpas, cristianakunaqa hinallam Diospa nisqanman hina  kawsananku, ejemplopaq kuyakuqmi kananku. 1 Corintios 13:4 niwanchik ‘pipas kuyakuyniyoqqa pacienciakuq’ kasqanmanta otaq hukkunapa pantasqanta aguantasqanmanta. Chaymi cristianakunaqa ima kaptinpas ‘pacienciakunanku’, ‘humillakunanku’ hinaspa ‘llampu sonqo’ kananku (Efe. 4:2). Chuya espiritun yanapaptinmi Diospa agradonpaq ruranqa sasachakuy kaptinpas.

⁹ Pablom kaynata qellqarqa: ‘Tukuy imata ruranaypaqmi kallpayoq kani kallpata qowaqniy yanapawaptin’, nispa (Fili. 4:13, NM). Chuya espiritu yanapaptinmi cristianaqa mana ruray atinakunata ruranman. Ejemplopaq, rurasqanwan otaq rimasqanwan qosan sientichiptinqa, sasam kanman controlakunanpaq aguantayqa. Ichaqa, Diospa Palabranmi llapanchikta niwanchik: “Runakuna mana allinta rurasuptikichikqa amayá chaynatachu kutichiychik [. . .]. Paymi Bibliapi nin: Mana allin ruraqkunataqa kikiypunim castigasaq. Mana allin rurasqanman hinam pagapusaq”, nispa (Rom. 12:17-19). Nintaqmi: “Amayá pipas mana allin ruraqkunamanqa mana allinwanqa kutichichunchu, qamkunapuraqa tukuy tiempoyá allin kaqkunata ruraychik, chaynatayá ruraychik llapallanwanpas”, nispa (1 Tes. 5:15). Mana ruray atisqanchikkunatam chuya espiritu yanapawaptinchik rurachwan. Chaymi qowananchikpaq Diosta mañakunanchik.

10. ¿Imaynam Jesus karqa mana allinta ruraptinku hinaspa insultaptinkupas?

¹⁰ Jesusmi allin ejemplota qowarqanchik. Qawasun imaynam karqa mana allinta ruraptinku hinaspa insultaptinkupas. 1 Pedro 2:23 kaynata nin: “Insultaptinkupas manam kutipakurqachu, ñakarichiptinkupas manam amenazarqachu, payqa allin arreglo ruraq [. . .] Diospa makinmanmi churakurqa”, nispa. Bibliam lliw cristianokunata niwanchik ejemplonta qatipakunapaq hinaspa mana piñakunapaq. Niwanchiktaqmi: ‘Kawsaychikqa [. . .] llakipayanakuspa hinaspa humillakuspa. Amayá kutichinakuychikchu mana allinkunawanqa nitaq insultowanqa’, nispa (1 Ped. 3:8, 9).

¿Warmiqa manachu imatapas rimarinan?

11. ¿Imata ruranankupaqmi achka cristianakuna favorecesqa kanku?

¹¹ Diospa kamachisqanman hinaqa, ¿manachu warmiqa imatapas ninman familiapi otaq hukkunapipas? Manam chaynachu. Jehová Diosqa allin llamkaykunawanmi favorecen qaritapas chaynataq warmitapas. Ejemplopaq, warmikunapas favorecesqam kanku reykuna hinaspa sacerdotekuna kaspanku Jesuswan kuska hanaq pachamanta kay Pachata kamachimunankupaq (Gal. 3:26-29). Arí, Jehová Diosqa llaqtanpim achka rurayniyoq kanankupaq warmikunata favorecen.

12, 13. ¿Karqachu punta tiempopipas Diosmanta willakuq warmikuna? Willamuy ejemplowan.

¹² Yuyarisun, ñawpaq tiempopiqa warmikunapas Diosmanta willakuqmi karqaku. Joel 2:28, 29 versiculokunapim Jehová Dios nirqa: ‘Chaqchurimuq hinam lliw runakunaman kachamusaq espirituyta. Chaymi qari churikichikpas, warmi churikichikpas willakunqaku paykunaman nisqayta [. . .]. Chay punchawkunapim espirituyta kachamusaq sirvientekunamanwan sirvientakunaman’, nispa.

¹³ Pentecostes 33 watapim Jesuspa 120 qatiqninkuna Jerusalenpi huk wasipa altosninpi huñunakurqaku. Chaypiqa tarikurqakum qarikunawan warmikunapas, Diosqa llapanmanmi qorqa espiritunta. Chaymi Pedropas profeta Joelpa nisqan paykunapi cumplikusqanmanta kaynata nirqa: “Diosmi nin: ‘Tukupay tiempokunapim chaqchurimuq hina lliw runakunaman kachamusaq espirituyta. Chaymi qari churikichikpas, warmi churikichikpas willakunqaku paykunaman nisqayta [. . .]. Chay punchawkunapim espirituyta kachamusaq. Qarimanpas warmimanpas  lliw serviwaqniykunamanmi kachamusaq. Paykunaman nisqayta willakunankupaqmi kachamusaq [‘]” (Hech. 2:16-18).

14. ¿Imaynatam punta pachak watapiqa warmikuna predicacionpi yanapakurqaku?

¹⁴ Punta pachak watapim Diosmanta willakuypi warmikunaqa ancha allinta yanapakurqaku. Willakurqakum Diospa Munaychakuyninmanta hinaspa huk ruraykunawanpas predicacionta yanaparqaku (Luc. 8:1-3). Ejemplopaq, Pablom Romapi kaqkunaman cartasqanpi Febemanta rimarqa, paymantam nirqa ‘Cencrea llaqtapi kaq iñiqmasinchikkuna serviq’ kasqanta. Llamkaqmasinkunaman saludota apachispanpas nirqam: “Saludaykapuwaychiktaqyá Trifenatawan Trifosatapas paykunaqa Señorninchikpaq llamkaqmasikichikmi. Saludaykuychiktaqyá kuyasqanchik paninchik Persidatapas. Paypas llumpaytam llamkarqa Señorninchikpaq”, nispa (Rom. 16:1, 12).

15. ¿Imaynatam kunanpas warmikunaqa allin noticiamanta willakuypi yanapakunku?

¹⁵ Kunanpas, hayka watayoq kaspankupas achkam warmikuna kanku 7 millon masnin predicaqkunapiqa (Mat. 24:14). Paykunamantaqa achkam kanku tukuy tiemponkuwan Diosta serviqkuna, misionerakuna hinaspa Betelpi llamkaqkunapas. Cheqaptapunim David kaynata nirqa: ‘[Jehová Diosmi] noticiata willakun chaytam achka warmikuna willakunku’, nispa (Sal. 68:11). Qawasqanchikman hinaqa, Diosqa chaninchanmi cristianakunapa allin noticiamanta willasqankuta hinaspa munasqan rurakunanpaq yanapasqankutapas. Kamachisqanta warmikuna kasukunankuta nispanqa, manam nichkanchu imatapas mana rimanankumantachu.

Iskay warmikunam piensasqankuta rimarqaku

16, 17. ¿Imatam qawachin Sarapa ejemplon casada warmipa ruray atisqanmanta?

¹⁶ Achkapim Diosqa warmikunata favorecen. Hinaptinqa, ¿manachu allin kanman familianpaq allin kaqta manaraq imatapas tanteachkaspan señoranta qaripa tapuyninqa? Allinmi kanman. Bibliaqa willawanchikmi qosanku mana nichkaptillan achka warmikunapa rimasqankumantawan rurasqankumantapas. Qawasun iskay ejemplota.

¹⁷ Saram qosan Abrahamta achka kutita nirqa sirvientanta hinaspa wawantawan mana respetoyoq kasqankurayku qarqonanpaq. Chayna nisqan Abrahamta mana gustaptinpas Diosqa manam pay hinachu piensarqa, chaymi nirqa: “Amayá llakikuychu warmamantaqa nitaq sirvientaykimantapas. Sarapa tukuy nisusqaykita ruray”, nispa (Gen. 21:8-12). Diosta kasukuspanmi Abrahamqa Sarapa nisqanta rurarqa.

18. ¿Ima pasakuptinmi Abigailqa tanteasqanta rurarqa?

¹⁸ Kunanñataq rimasun achka animalniyoq Nabal sutiyoq apu runapa señoran Abigailmanta. Envidiakuq rey Saulmanta tropankunawan David ayqespankum carpankuta rurarqaku Nabalpa animalninkunapa kasqan lawpi hinaspam cuidarqaku, manam  hukllatapas mañakurqakuchu. Chay runaqa ‘karqa pasaypaq rumi sonqo mana allinllaña kawsaq runam’, imallatapas Nabalmanta mañakamunankupaq soldadonkunata David kamachiptinmi mana imatapas qorqachu hinaspa “imaymanata insultarqa”. Payqa mana valeq, “rumi sonqo” hinaspa “mana umayoq” runam karqa. ¿Imatam Abigail rurarqa chaymanta yacharuspan? Qosanman mana imatapas nispanmi “alistarqa apurawllataña iskay pachak tantata, iskay odre vinota, pichqa oveja nakasqata, yaqa tawa chunka kilo trigo hamkata, uvas pasasmanta llapisqa pachak tortillakunata, alistarqataqmi higosmanta iskay pachak tortillakunatapas” hinaspanmi Davidman chaynataq soldadonkunamanpas qoykamurqa. ¿Allinchu karqa rurasqan? Arí. Bibliam nin Nabalta ‘Dios castigaruptin’ wañurusqanta, chaymantañam Abigailqa Davidwan casarakurqa (1 Sam. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42).

Alabanapaq warmimanta

19, 20. ¿Imayna kaspantaq warmiqa alabanapaq kanman?

¹⁹ Bibliaqa alabanmi Diospa kamachisqanta cumpliq warmitaqa. ‘Sasa tarina allin warmimantam’ Proverbios libro kaynata nin: ‘Alhaja rumimantapas ancha valorniyoqmi payqa. Paypiqa pasaypaqtam confiakun qosanpas. Qosanpaqqa mirapunqam tukuy imanpas. Kawsanankamam qosanta tukuypi agradan payqa. Kawsanankamam allin kaqkunallata ruran payqa [. . .]. Payqa rimanpas ancha yachaywanmi. Yachachinpas ancha kuyapayakuywanmi. Sumaqtam qawan familiankuna imaynam kawsasqantaqa. Manam mikunchu mana trabajonpa chanin mikuytaqa. Wawankunapas allinllatañam riman, [. . .] qosanpas alabantaqmi’ (Pro. 31:10-12, 26-28).

²⁰ ¿Imayna kaspantaq warmiqa alabanapaq kanman? Proverbios 31:30 kaynata nin: ‘Warmipa kuyayllapaq kayninqa yanqam. Buenamoza kayninpas chinkaruq waspiy hinam. Tayta Dios respetaq warmiqa alabanapaqmi’, nispa. Diosta respetaq warmiqa mana hukmanyaspam kayna kamachikuyta kasukun: “Cristoqa llapa qaripa umanmi, qariñataqmi warminpa uman chaynataqmi Diospas Cristopa uman” (1 Cor. 11:3).

Diospa qowasqanchikmanta agradecekusun

21, 22. a) ¿Imakunamantam casarasqakuna Diosta agradecekunanku? b) ¿Imanasqataq haykapipas kasukunanchik Diospa kamachisqanta? (Qaway 17 paginapi recuadrota.)

²¹ Casado vidankumanta Diosta agradecekunankupaqmi cristianokunapaqqa achka razonkuna kachkan. Ejemplopaq, iskayninkum ima sasachakuypipas yanapanakunmanku. Astawanqa kuskankum Dios serviyta atinmanku (Rut 1:9; Miq. 6:8). Casado vidata qallarichiq Diosqa yachanmi imata ruraspa kusisqa kanankuta, chaymi imatapas rurananku paypa nisqanman hina. Chaynapim kay sasa tiempopipas ‘Diospa kusikuyninqa amparaqninku wasi hina’ kanqa (Neh. 8:10).

²² Allin qosaqa kikinta hinam señoranta kuyan, kamachinpas kuyakuywan hinaspa entiendespanmi. Cristiana warmiñataq qosanta yanapan hinaspa respetan, chaywanmi astawan kuyachikun. Astawanqa, casado vidankupi allin kawsasqankuwanmi hatunchanku Taytanchik Jehová Diosta.

¿Yuyachkankichu?

• ¿Pikunatam kasukunanchik Jehová Diospa kamachisqanman hinaqa?

• ¿Imanasqataq casarasqa warmi-qariqa respetanakunanku?

• ¿Imaynataq cristianaqa kanan qosan mana iñiq kaptinpas?

• ¿Imanasqataq qosaqa familianpaq allin kaqta manaraq imatapas tanteachkaspan señoranta tapunan?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

 [17 kaq paginapi recuadro]

¿Imanasqam Diospa kamachisqanta respetayqa ancha allin?

Jehová Diosmi angelkunapaqpas chaynataq runakunapaqpas imayna kamachisqa kanankupaq sumaq arreglota rurarqa. Chayna rurasqanmi yanapan libre kasqankuta allinta servichikunankupaq, Diosta huñulla hinaspa hawkalla servinankupaq chaynataq hatunchanankupaqpas (Sal. 133:1).

Hanaq pachaman riy suyaqkunaqa reqsikunkum Jesucristo paykunapa Uman kasqanta (Efe. 1:22, 23). Jesusqa Taytanta tukuypi respetasqanraykum hamuq tiempopi paypa “munaychakusqan kanqa [. . .]. Chaynapim Diosña tukuy imakunapipas chaynataq runakunapipas munaychakunqa” (1 Cor. 15:27, 28). Chaynaqa, Diosta serviqkunaqa kallpanchakunankum congregacionpi hinaspa familiapipas Diospa kamachisqanta kasukunankupaq (1 Cor. 11:3; Heb. 13:17). Chaynata ruraspankum Diospa favorecesqan kanku hinaspa bendicionnintapas chaskinku (Isa. 48:17).

[13 kaq paginapi dibujo]

Orakusqankum casada cristianakunata yanapan allinkunata ruranankupaq

[15 kaq paginapi dibujokuna]

Jehová Diosqa anchatam chaninchan munaynin rurakunanpaq warmikunapa yanapasqankuta