‘Diospa Palabranmanta’ hinalla yachachiy

JESUSMI nirqa: “Qamkunam niwankichik: ‘Señorlláy, yachachikuq’ [. . .], chaytaqa allintam ninkichik, arí chaynamá kani”, nispa (Juan 13:13). Kaynata nispanmi qatiqninkunata yuyarichirqa paykunapa yachachiqnin kasqanta. Manaraq cieloman richkaspanmi paykunata kamachirqa: “Llapallan nacionpi runakunaman rispayá willamuychik qatiqniykunaña kanankupaq [. . .]. Yachachimuychikyá qamkunaman tukuy ima kamachisqayta kasukunankupaq”, nispa (Mat. 28:19, 20). Chaymantañam Pablopas qawachirqa Diospa Palabranmanta allin yachachiq kayqa allinpuni kasqanta. Congregacionpi anciano hina serviq Timoteotam nirqa: ‘Diospa Palabranta leey huñunakuykunapi, yachachispaykiyá kallpanchay wawqe-paninchikkunata [. . .]. Chaytaqa sonqoykipiyá allinta takyachiy, chaynapim llapallanku qawanqaku imaynam aswan-aswan ñawpaqman risqaykita’, nispa (1 Tim. 4:13-15).

Kunanpas ñawpaq tiempopi hinam predicaspa yachachinchik, huñunakuypiñataq yachanchik. ¿Imaynatam aswan allin yachachiq kanapaq kallpanchakuchwan? ¿Imaynataq chayqa yanapawachwan Diospa Palabranmanta yachachiypi sutilla ñawparisqanchikta qawachinapaq?

Allin Yachachiqta qatipakusun

Jesuspa imayna yachachisqanwanmi runakuna admirasqa qeparqaku. Lucasmi willawanchik huñunakuna wasikunapi rimasqanta runakuna uyarispanku imayna qepasqankumanta: ‘Sumaqllaña nisqankunata uyarispankum llapallanku admirasqallaña Jesusmanta allinta rimarqaku’ (Luc. 4:22). Qatiqninkunapas pay hinam yachachirqaku. Chaymi Pablo iñiqmasinkunata nirqa: “Ñoqapa ejemploytayá qatiychik, ñoqapas Cristopa ejemplontam qatini”, nispa (1 Cor. 11:1). Jesuspa yachachisqanta qatipakuspanmi Pabloqa allinta ‘yachachirqa llapa runakunapa qayllanpi chaynataq wasikunapipas’ (Hech. 20:20).

“Plazakunapipas”

Hechos libropa 17 capitulonpim Pablomanta huk ejemplota tarinchik, chaypim qawachin allin yachachiq kasqanta. Chayqa pasarqa Atenas llaqtata watukusqanpim. Chaypiqa callekunapi, runapa kananpi hinaspa maypipas taytacha-mamachakunatam rikurqa. Chayraykuchá Pabloqa piñakururqa. Ichaqa mana hukmanyaspanmi “huñunakunanku wasiman rispa” runakunawan rimaq. “Sapa punchawtaqmi plazakunapipas haykam tupasqanwan parlaq” (Hech. 17:16, 17). ¡Mayna sumaqmi ejemplonqa! Runakuna imaynata piensaptinkupas respetowanmi rimapayananchik, manam pantaypi kasqanta nispachu. Chaynata ruraptinchikqa yaqachá uyariwasun hinaspa pantay yachachiq religionmantapas karunchakunqa (Hech. 10:34, 35; Apo. 18:4).

Plazakunapi predicayqa manam facilchu Pablopaq karqa, achka runakunam yachaysapa karqaku ichaqa piensasqankum Pablopa nisqanwan mana tuparqachu. Paywan atipanakuyta qallaykuptinkum entienderqa imanasqa chayna piensasqankuta. Wakinkum nirqaku ‘rimaysapa runa’ nispa, griego rimaypiqa muhukuna hoqariq ninanmi, chaywanqa niyta munaqku kaypi-chaypi runata uyariruspa mana entiendespapas hina kaqllata willakuq kasqanta. Wakinkuñataq nirqaku: “Huk dioskunamantachusmi kay runaqa willakuchkan”, nispa (Hech. 17:18).

Pabloqa chayna rimaykunawanqa manam hukmanyarqachu. Aswanmi creesqanmanta willakunanpaq niptinku allinta yachachirqa  hinaspa ancha yuyaywan rimarqa (Hech. 17:19-22; 1 Ped. 3:15). Qawasunchikyá imayna yachachisqanmanta hinaspa aswan allin yachachiq kanapaq yanapawasqanchikmanta.

Uyariy munasqankumanta rimasun

Pablom kaynata nispa qallarirqa: “Atenas llaqtayoq taytakuna, qawasqayman hinaqa dioskuna serviqllañam qamkunaqa kasqankichik. Dioskuna adoranaykichikpi purispaymi tarirurqani perqasqa altarpi kayna qellqasqata ‘Mana Reqsisqa Diospa Altarnin’ niqta. Chay mana reqsistin adorasqaykichik Diosmantayá willaykusqaykichik” (Hech. 17:22, 23).

Pabloqa muyuriqninpi imapas kaqkunatam allinta qawarqa. Chaynata ruraspanmi chay runakuna imayna kasqankumanta cuentata qokurqa. Ñoqanchikpas runakunata watukuspa imakunatapas allinta qawaspaqa paykunapa imayna kasqankumantam yachasun. Ichapas kachkan huertanpi juguetekuna otaq punkunpi letrerokunapas. Pi kasqanmanta cuentata qokuspanchikqa allintam tanteasun imamanta hinaspa imayna rimayta (Col. 4:6).

Pabloqa yachachirqa mana pitapas sientichispanmi. Ichaqa, Atenas llaqtayoq runakuna mana yupaychanapaq kaqkunata yupaychasqankuta qawaspanmi, clarota qawachirqa cheqap Diosta yupaychanankupaq (1 Cor. 14:8). ¡Ñoqanchikpas mana pitapas sientichispa chaynataq clarotam yachachinanchik!

Mana sayapakuspa hinaspa cuidadowan rimasun

Pabloqa nirqataqmi: “Chay mana reqsisqaykichik Diosmi unancharqa kay pachatawan tukuy ima kaqkunata, paymi hanaq pachapapas hinaspa kay pachapapas dueñon. Payqa yachanpas manam runakunapa rurasqan wasipichu. Manataqmi payqa runamantaqa imatapas necesitanchu, payqa lliwchanchikta kawsachiwaspanchikmi samaytapas hinaspa llapa imakunatapas qowanchik” (Hech. 17:24, 25).

Pablom qawachirqa Jehová Dios tukuy Unanchaq kasqanta, chaytaqa rurarqa mana pitapas sientichispanmi, “hanaq pachapapas hinaspa kay pachapapas dueñon” kasqanmanta rimaspan. Kunanpas favorecesqam kanchik allin sonqoyoq runakunata yanapananchikpaq. Ima religionniyoq otaq maymanta kaspankupas yachanankum kawsakuyqa Diosmanta hamusqanta (Sal. 36:9).

Kaynatawanmi Pablo nirqa: “Huk runallamantam mirachirqa tukuy hinastinpi kaq runakunata [. . .], paymi señalarqa haykapim otaq maypim yachanankupaqpas chaynapi llapchaykachakuq hina maskaspanku Diosta tarinankupaq. Payqa manam karupichu ñoqanchikmantaqa kachkan”, nispa (Hech. 17:26, 27).

Yachachisqanchikqa qawachinantaqmi yupaychasqanchik Diospa imayna kasqanta qatipakusqanchiktapas. Mana pimanpas sayapakuspam Jehová Diosqa saqen tukuy nacionniyoq warmipas qaripas payta maskaspanku “tarinankupaq”. Ñoqanchikpas mana pimanpas sayapakuspam llapallanwan rimanchik. Diospi creeq runakunatam yanapayta atichwan paypa amistadnin kanankupaq hinaspa wiñaypaq bendicionkunata chaskinankupaqpas (Sant. 4:8). Ichaqa, ¿imaynatam yanapachwan Diospi mana creeqkunata? Pablopa ejemplonta qatipakuspam, paymi nirqa:

“Paypa yanapakuyninwanmi kawsanchikpas, purinchikpas hinaspa kachkanchikpas.  Chaymi takikuna [otaq poesia] ruraq llaqtamasikichikpas qellqarqa: ‘Diospa ayllunmi kanchik’ nispa. Diospa ayllun kachkaspaqa Diosmantaqa amayá piensasunchu [. . .] qorimanta, qollqemanta hinaspa rumimanta [kasqantaqa]”, nispa (Hech. 17:28, 29).

Kay kutipiqa, yachachisqanta uyarinankupaqmi Pabloqa rimarqa poesia qellqaq Atenas llaqtayoq reqsisqa runakunamanta. Kunanpas runakunapa yachasqanta servichikuspam rimanchik, chaynapi Diospa yachachikuyninta chaskinankupaq. Ejemplopaq, hebreo casta cristianokunaman cartasqanpi Pablopa rikchanachisqanmi hinalla yanapawanchik, nirqam: “Wasiqa runapa rurasqallanmi, Diosmi ichaqa tukuy imata rurarqa”, nispa (Heb. 3:4). Kay rikchanachiywan runakuna yuyaymanaspankuqa, yaqapaschá Unanchawaqninchikmanta cheqapta yachanqaku. Pablopa discurso qosqanpim kaytawan qawanchik: allin yachachiq kanapaqqa qawachinanchikmi imanasqa chayta rurananmanta.

Qawachisun tukupay tiempopi kasqanchikta

Pabloqa nirqataqmi: “Ñawpaq tiempokunapim runakunawan Dios pacienciakurqa mana yachastin huchallikusqankumanta, kunanmi ichaqa llapallan runakunata enteron kay pachapi kamachin huchankumanta wanakunankupaqña. Diosmi akllarun huk runata, paymi akllasqan punchawpi allin arregloman hina kay pachata juzganqa”, nispa (Hech. 17:30, 31).

Ñakariykuna huk tiempo kananta Dios saqeptinmi atichwan sonqonchikpi ima kasqan qawachiyta. Ima tiempopi kawsasqanchiktam utqayman willakuna chaynataq convencechina Diospa Gobiernon bendicionkunata chayllaña apamunanmantapas (2 Tim. 3:1-5).

Wakinmi uyarin wakinñataqmi mana

‘Kawsarimuymanta rimaptinmi wakin uyariqkuna asipayarqaku, wakinñataqmi nirqaku: “Yapañayá chaykunamantaqa willawankiku”, nispa. Chaymi Pablo paykunapa chawpinmanta pasakurqa. Aswanqa wakin runakunam payta qatispanku iñikurqaku.’ (Hech. 17:32-34.)

Bibliapa nisqankunata clarota hinaspa entiendenankupaq hina yachachiptinchikqa wakin runakunam chaylla iñinku, wakinkunañataq tiempo pasaptinña. Huk runallatapas Diosmanta yacharachispanchikqa kusisqachá tarikusun hinaspa agradecekusun Churinta reqsinanpaq pusamusqanmanta (Juan 6:44).

Imakunatam yachachwan

Pablopa rimasqanmanta qawaspam achkata yachanchik Bibliamanta imayna yachachiyta. Congregacionpi yachachispaqa mana pitapas sientichispam Pablo hina rimasunchik. Chaynata ruraptinchikmi mana iñiqkunapas mana sasachakuspanku Bibliamanta entiendenqaku hinaspa creenqaku. Clarotam rimasun, ichaqa uyariwaqninchikkunapa imapi iñisqanmantaqa mana burlakuspa. Predicaspapas cuidadowanmi rimasun chaynataq convencechisun. Chaynapim Pablopa nisqanta kasukuspa ‘Diospa Palabranta’ hinalla yachachisun.

[30 kaq paginapi dibujo]

Pabloqa clarota, cuidadowan hinaspa entiendenankupaq hinam yachachirqa

[31 kaq paginapi dibujo]

Predicaspaqa Pablo hinayá runakunapa imayna kasqankupi piensasun