Mozo-sipas, hukkunapa hikutasusqaykita aguantay

‘Kachiyoq [. . .] hina sumaqllañayá kachun rimasqaykichikqa, yachaychikyá sapakamaman imayna allin contestaytapas.’ (COL. 4:6.)

1, 2. ¿Imanasqataq achka mozo-sipaskuna munanku hukkuna hina kayta?

UYARIRQANKICHÁ imatapas ruranankupaq hukkunapa hikutasqa kasqankumanta otaq yachankichá imayna chay kasqanmanta. Yaqapaschá pipas hikutasurqanki mana allinta ruranaykipaq. ¿Imaynam tarikunki chayna pasasuptiki? Ichapas 14 watanpi tarikuq Christopher hinapas, ninmi: “Munaymanmi allpa millpuruwananta otaq estudiaqmasiykuna hina kayta, ñoqamanta mana cuentata qokunankupaq”, nispa.

² ¿Yaqachu wiñaymasikikunapa rurasqanku controlasuchkanki? Hinaptinqa, ¿imanasqataq chayna kanman? ¿Paykuna allinta qawasunaykiraykuchu? Chayna kay munayqa manam huchachu. Yuyayniyoqkunapas munankum hukkuna allin qawanantaqa. Hayka watayoq kaptinpas manam pitapas gustanchu mana allin qawasqa kayqa. Ichaqa kaytam yachanayki: allin rurayta defiendeptikiqa manam lliwchu allinta qawasunki. Jesuspas chaytaqa pasarqam, ichaqa imam ruranantam rurarqa. Karqam payta uyarispa qatiqninña kaqkuna, ichaqa hukkunam qepancharqaku hinaspa ‘mana kaqpaqpas hapirqakuchu’ (Isa. 53:3).

¿Mayna atiyniyoqtaq hukkuna hina kay munayqa?

3. ¿Imanasqataq mana allinchu kanman compañeroykikuna hina portakuyqa?

³ Wakinpiqa compañeroykikuna hina portakuytachá munanki mana hukmanta qawasunaykipaq. Ama chaynataqa pantaychu. Cristianokunaqa manam warmachakuna hinaqa kananchikchu, paykunaqa kayman wakman “wayrawan apachikuchkaq” hinam  kanku (Efe. 4:14). Warmakunataqa chayllam imawanpas convenceruchwan. Qanmi ichaqa chayllaña yuyayniyoq runaña kanki. Diospa kamachisqankuna allinnikipaq kasqanmanta convencesqa kaspaykiqa, amayá imawanpas harkachikuychu kasukunaykipaq. ¡Chaypaqqa derechoyoqmi kanki! (Deu. 10:12, 13.) Ama saqekuychu hukkuna vidaykita controlanantaqa. Hikutasusqaykiman hina ruraspaqa, compañeroykikunapa makinpichá runapa manejasqallan rimaq muñeca hina kawaq (leey 2 Pedro 2:19).

4, 5. a) ¿Haykapitaq Aaronqa hukkuna hikutaptin mañasqankuta rurarurqa, hinaspa imatam chaymanta yachanchik? b) ¿Imaynakunatam compañeroykikuna hikutasunkiman?

⁴ Huk kutipim Moisespa wawqen Aaronpas taytachata rurananpaq israelitakuna hikutaptinku rurarurqa. Manchakuq kaspanchuqaya chayta rurarqa. Pasaq tiempopiqa valorchakurqam, wawqenwan kuska Egiptopi aswan atiyniyoq faraonman Diospa nisqanta willaspan. Israelitamasinkunawan tarikuspanñataqmi mana chaynatachu rurarqa. Aswan sasam karqa paykunapa hikutasqanta aguantayqa, Egipto reypa ñawpaqninpi kaymantaqa. ¡Mayna atiyniyoqmi hukkunapa hikutasqankuqa! (Exo. 7:1, 2; 32:1-4.)

⁵ Aaronta pasasqanmi kayta yachachiwanchik: hikutasqaqa kanmankum mozo-sipaskuna, kallpanchakuqkuna hinaspa allin rurayta munaqkunapas. Hikutasqataqmi kanmanku allinta portakunankupaq qam hina kallpanchakuqkunapas. Ichapas compañeroykikunaqa burlakunqaku otaq yanqamanta tumpasunki mana allinta ruranaykipaq. Imayna kaptinpas sasam hukkunapa hikutawasqanchikta aguantayqa. Venceyta munaspaqa, convencisqam kanayki yachasqaykikunamanta.

Imayna kasqaykichikmanta tapukuychik

6, 7. a) ¿Imanasqataq creesqaykimanta convencisqa kayqa ancha allin, hinaspa imaynatam chayta rurawaq? b) ¿Imakunatam tapukuwaq iñiynikita kallpanchanaykipaq?

⁶ ¿Convencisqachu kachkanki creesqayki hinaspa kamachikuykuna kasukusqayki allin kasqanmanta? Hukkunapa hikutasusqaykita atipanaykipaqqa puntatam chayta ruranayki (leey 2 Corintios 13:5). ¿Imanasqa? Creesqaykimanta convencisqa kaspaykiqa, valorwanmi chayta defiendenki manchakuq kaspaykipas (2 Tim. 1:7, 8). Ichaqa, creesqaykimanta iskayrayaspaqa manam atinkichu atipayta kikikipi anchata confiaspaykipas. Chaymi allin kanman Bibliamanta yachasqaykikuna cheqap kasqanmanta kikiki convencekuyniki.  Qallariy Bibliapi yachanapuni kaqkunamanta estudiaspa. Ejemplopaq, qamqa Diospim creenki hinaspa uyarirqankitaq hukkunapas imanasqa creesqankumanta. Ichaqa, tapukuy: “¿Imataq ñoqata convencechiwan Dios kasqanmanta?”, nispa. Chayna tapukuyqa manam iskayrayanaykipaqchu, aswanqa iñiynikita kallpanchanaykipaqmi. Tapukuwaqtaqmi: “¿Imaynatam yachani Bibliaqa Diospa yanapakuyninwan qellqasqa kasqanta?” (2 Tim. 3:16). “¿Imaynatam yachani ‘tukupay’ punchawkunapi kawsasqanchikta?” (2 Tim. 3:1-5.) “¿Imanasqataq piensani Diospa kamachikuyninkuna allinniypaq kasqanta?”, nispa (Isa. 48:17, 18).

⁷ Ichapas chayna tapukuykuna rurakuyta manchakuchkanki contestayta mana atinaykita piensaspa. Chayna rurayqa kanmanmi estudiasqaykiman tardeyaruyta manchakuspa imay hora kasqanta yachanapaq reloj qawayta mana munay hina. Ichaqa mana tardeyanaykipaqmi qawanayki. Chaynataqmi, imamanta iskayrayasqaykita yachanayki chaymanta seguro kanaykipaq (Hech. 17:11).

8. ¿Imaynatam astawan convencekuwaq Diosta kasukuyqa hinaspa mana huchapakuyqa yachaywan ruray kasqanmanta?

⁸ Ejemplowan qawasun. Bibliam nin: “Amamá huchapakunkichikchu”, nispa. Tapukuy: “¿Imanasqataq ñoqapaq allin kanman kay consejota kasukuyqa?”, nispa. Piensay imanasqa estudiaqmasikikuna huchapakusqankuta hinaspa imanasqa Biblia nin ‘cuerponpa contranpi huchallikusqankuta’ (1 Cor. 6:18). Paykunapa chaynataq Bibliapa nisqantawan tupachispa tapukuy: “¿Ima ruraytaq aswan allinqa? ¿Allinchu kanman tentacionman wichiykuy?”, nispa. Huchapakuruptiki tiempopa risqanman hina ima pasananpi piensay. Wakin estudiaqmasikikunaqa ichapas alabasunki, ichaqa ¿imaynataq tarikuwaq tayta-mamaykiwan chaynataq iñiqmasinchikkunawan Salonpi kaspa? ¿Imaynataq sientekuwaq orakuyta munaspaykiqa? ¿Cheqaptachu munawaq Dioswan amistadniki chinkarachiyta compañeroykikunapa chaskisqan kayta munasqaykirayku?

9, 10. ¿Imaynatam creesqaykimanta seguro kasqayki yanapasunki hukkunapa hikutasusqaykita mana ruranaykipaq?

⁹ Mozo-sipasyasqayki tiempopi tarikuspaykim, mana haykapipas hina astawan yachanayki kachkan ima “allin kaqtapas hinaspa mana allin kaqtapas” (leey Hebreos 5:14). Kunanmi allinta yuyaymananayki Jehová Diospa testigon kay imanasqa qampaq ancha allin kasqanmanta. Chaymi yanapasunki creesqaykipi seguro kanaykipaq. Compañeroykikuna hikutasuptikipas chaylla hinaspa confianzawanmi contestayta atinki. Huk sipas cristiana hinam sientekunki, paymi nirqa: “Compañeroykunapa hikutawasqanta mana ruraspayqa, sutillatam qawachini pi kasqayta. Manam ima religionniyoq kasqaypa sutinta apanallaypaqchu religionniyqa. Imayna piensasqayta, ima ruray haypay munasqayta hinaspa allinkuna ruranaypaq yanapawaqniymi. Tukuy vidaymi”, nispa.

¹⁰ Sasam kasukuyqa hinaspa allin kamachikuykunata defiendeypas (Luc. 13:24). Yaqapaschá tapukunki: “¿Allinchu anchata kallpanchakuy?”, nispa. Sichu rurasqayki rikchakunqa creesqaykimanta disculpakusqaykiman otaq penqakusqaykiman, hinaptinqa cuentata qokuspankuchá compañeroykikunaqa astawan hikutasunki. Mana iskayrayaptikiqa, admirakunkichá compañeroykikunapa asurikusqankumanta (tupachiy Lucas 4:12, 13).

‘Contestanaykipaq sumaqta piensay’

11. ¿Imanasqataq hukkunapa hikutasusqaykita vencenaykipaq puntataraq preparakunayki?

¹¹ Hukkunapa hikutasusqaykita vencenaykipaqqa yanapasunkitaqmi allin preparasqa kasqaykipas (leey Proverbios 15:28). Kaywanqa nichkanchik imakuna pasakunanmanta puntamantaraq piensanamantam. Chaynata ruraspaqa manapas hukkunawanqa atipanakunkichu. Ejemplopaq, purichkaspayki rikuruwaq risqayki ñanpi compañeroykikuna  cigarro pitasqankuta. ¿Yaqachu pitanaykipaq munachisunkiman? ¿Imatam rurawaq chay sasachakuypi mana tarikunaykipaq? Proverbios 22:3 nin: “Tanteoyoq runaqa desgracia sucedenanta qawarispanmi asurikun”, nispa. Huk law ñanman muyurispaykiqa manapaschá tupankichu. Chay rurayqa manam manchakuq kaychu, aswanqa yachayniyoq kaymi.

12. ¿Imatam rurawaq hukmanyachisuqniki sasachakuy kaptinqa?

¹² Ichaqa, ¿imatam rurawaq chayna sasachakuymanta mana ayqeyta atispaqa? Piensariy, huk compañeroyki mana penqakuspa kaynata nisunkiman: “¡Qa! ¿Manaraqchu kunankama piwanpas puñunkiraq?”, nispa. Chayna kaptinqa, ¿imatam rurawaq? Chaypaqqa Colosenses 4:6 nisqanman hinam rurawaq, chaypim nin rimayninchik ‘kachiyoq [. . .] hina sumaqllaña’ kananmanta hinaspa ‘sapakamaman imayna allin contestayta’ yachanamantapas. Kay textopa nisqanman hinaqa, chayna sasachakuywan maypi tarikusqaykiman hinam ruranayki. Wakinpim, imanasqa mana rurasqaykimanta Bibliapa ima nisqanmanta achkallataña ninaykimantaqa, pisillapi chaynataq clarotam kaynata niwaq: “Manam ñoqaqa rurarqanichu” otaq “Sapakamamantam chayqa”, nispa.

13. ¿Imanasqataq yachanayki compañeroykikunapa tapukuyninta imayna contestayta?

¹³ Jesuspa imayna rurasqanmanta piensariy. Achkata rimaptinpas mana entiendenankumanta yachaspanmi, pisillata rimaq otaq upallakuruq, chaynam karqa Herodes huk kutipi tapuptin (Luc. 23:8, 9). Hukmanyachisunaykipaq tapusuptikiqa yaqa llapanpim upallalla kasqayki aswan allin kanqa (Pro. 26:4; Ecl. 3:1,7). Ichaqa, ¿imatam rurawaq compañeroyki yachayta munaspan tapusuptikiqa? Ichapas mana allintaqa rimapayasunki, huchapakuymanta ima piensasqaykita otaq imakunamantapas mana entiendesqanrayku (1 Ped. 4:4). Chayna kaptinqa, allintam explicawaq chaykunamanta Biblia ima nisqanta. Manchakunaykimantaqa ‘tukuy tiempo listolla kay ima creesqaykimanta tapusuptiki clarota contestanaykipaq’ (1 Ped. 3:15).

14. ¿Imatam rurawaq hikutasuqniki compañeroykiña hikutasqa kananpaq?

¹⁴ Wakinpiqa ichapas hikutasuqnikiña chayna hikutasqa kananpaq tikraruwaq. Chaytaqa ruranayki mana piñachispallam. Ejemplopaq, imataña nispanpas cigarrota pitanaykipaq compañeroyki hikutasuptikiqa niwaqmi: “Manam pitanichu”. Niwaqtaqmi: “¿Qamqa pitankichu? Ñoqaqa piensarqani yachayniyoq kasqaykitam”, nispa. Chaywanqa payñam hikutasqa kanman. Imanasqa mana pitasqaykimanta explicanaykimantaqa, payñam explicanan imanasqa pitasqanmanta. *

15. ¿Haykapim asurikuyqa aswan allin kanman, hinaspa imanasqa?

¹⁵ ¿Imatam rurawaq chaynata kallpanchakuptikipas hinalla hikutasuptikiqa? Allinmi  kanman asurikuynikiqa. Paykunawan astawan qepaspaykiqa nisusqaykitam ruraruwaq. Chaymi suchurikunayki. Ichaqa ama piensaychu vencesqa kasqaykitaqa. Qanmi chaypiqa controlarunki. Manam compañeroykikunapa manejasqanchu rikurirunki, aswanqa Jehová Diostam kusichinki (Pro. 27:11).

“Cuidadowan tanteaqpa rurasqanqa allinmi kanqa”

16. ¿Imaynatam sasachasunkiman Jehová Diostam servini niq mozo-sipaskunapas?

¹⁶ Wakinpiqa mana allinta ruranaykipaqmi hikutasunkiman Jehová Diostam servini niqkunapas. Ejemplopaq, hukninmi invitasunkiman kusirikunapaq huñunakuyman. ¿Imatam rurawaq chayaruptiki mozo-sipaspuralla kasqankumanta cuentata qokuruspayki? Otaq, ¿imatam rurawaq imapas tomanapaq otaq sinkachikuq kaqta huknin mozo apaptin hinaspa tomanaykichikpaq manaraq watayoq kaspaykichik? Chaynakuna pasakuptinqa kikikim tanteanayki Bibliapa yachachisqan concienciaykiman hina. Sipasyaq cristianam nin: “Ñañaypiwanmi cine qawasqaykumanta asurikurqaniku peliculapi mana allin rimaykuna kasqanrayku, wakin mozo-sipaskunam ichaqa qeparurqaku. Tayta-mamaykum felicitawarqaku, ichaqa riqmasiyku mozo-sipaskunam piñakururqaku mana allinta qepachisqaykumanta”.

17. Kusirikunapaq huñunakuyman invitasuptikiqa, ¿imakunam yanapasunkiman Diosta kasukunaykipaq?

¹⁷ Chay cristianakunata pasasqanman hina concienciaykita kasukuptikipas, chayna rurasqaykim wakinpiqa hukmanyachisunkiman. Chayna kaptinpas, allinmi kanman yachasqaykiman hina allinta rurayqa. Chaypaqqa preparasqam kanayki. Kusirikunapaq huñunakuyman rinayki kaptinqa, puntamantaraq tanteay imapas mana allin kaptin ima ruranaykita. Wakin mozo-sipaskunaqa tayta-mamanwanmi rimankuña necesitaptinkuqa pusaq rinankupaq (Sal. 26:4, 5). Bibliapa nisqanman hinam, ‘imatapas rurananpaq cuidadowan tanteaqpa rurasqanqa allin kanqa’ (Pro. 21:5).

Mozo-sipas kasqaykipi kusikuy

18, 19. a) ¿Imaynatam yachanki kusisqa kanaykita Jehová Diospa munasqanmanta? b) ¿Imaynatam Diosqa qawan hukkunapa hikutasqan aguantaqkunata?

¹⁸ Jehová Diosqa unanchasurqanki kusisqa kawsakunaykipaqmi (leey Eclesiastes 11:9). Yuyariy, achka compañeroykikunam ‘hucha vidapi kawsaspanku ratollapaq kusikunku’ (Heb. 11:25). Diosmi ichaqa prometesunki: wiñaypaq kusikuyta. Chayrayku, paypa mana munasqanta ruranaykipaq tentasqa kaspaqa, kayta yuyariy: Diospa mañasusqaykiqa hamuq tiempopipas hinallam yanapasunki.

¹⁹ Ichaqa, ¿imapitaq hamuq tiempopi yanapasunki compañeroykikunapa munasqanta rurayqa? Manam imapipas, watakuna pasaptinqa yaqa lliwmi sutikitapas mana yuyanqakuñachu. Hukkunapa hikutasusqaykita aguantaptikiqa Jehová Diosmi yachanqa hinaspa haykapipas mana qonqasunkichu nitaq kasukuq kasqaykitapas. Payqa ‘cielokunapa ventananta kichaykuspanmi bendicionninta qomusunki llimparinankama’ (Mal. 3:10). Kunanpas ñam achkanpi espirituntaqa qosuchkankiña valorta qosunaykipaq. Segurom kawaq Diospa yanapakuyninwan hukkunapa hikutasusqaykita aguantanaykimantaqa.

[Willakuy]

¿Yuyachkankichu?

• ¿Mayna atiyniyoqtaq hukkunapa hikutasqan?

• ¿Imanasqataq convencisqa kanayki hukkunapa hikutasusqaykita aguantanaykipaq?

• ¿Imaynatam preparakuwaq compañeroykikunapa hikutasusqaykita atipanaykipaq?

• ¿Imaynatam yachanki kasukusqaykita Jehová Dios chaninchasqanta?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[8 kaq paginapi dibujo]

¿Imanasqataq Aaronqa qorimanta taytachata rurarurqa?

[10 kaq paginapi dibujo]

Puntamantaraq tanteay imayna contestanaykipaq