¿Cheqninchikchu mana allinkunata?

‘Mana allin ruraytam cheqnirqanki.’ (HEB. 1:9.)

1. ¿Imayna kuyanakunankupaqmi Jesusqa qatiqninkunata kamachirqa?

HUK kutipim Jesusqa qatiqninkunata kaynata nirqa: “Mosoq kamachikuytam qoykichik, kuyanakuychikyá. Imaynam ñoqa kuyaykichik chaynayá qamkunapas kuyanakuychik. Kuyanakuptikichikqa llapallan runakunam yachanqa discipuloykuna kasqaykichikta”, nispa (Juan 13:34, 35). Kaynata nispanmi kamachichkarqa cheqaptapuni kuyanakunankupaq, chaywanmi qawachinmanku karqa cheqap qatiqninkuna kasqankuta. Huk kutipipas nirqam: “Kuyaychik enemigoykichikkunata, mañapuychiktaq ñakarichisuqnikichikkunapaqpas”, nispa (Mat. 5:44).

2. ¿Imatam cristianokunaqa cheqninanchik?

² Imakunata kuyanankupaq qatiqninkunata Jesus yachachispanpas, yachachirqataqmi imakunata cheqninankumantapas. Bibliam Cristomanta kaynata nirqaña: ‘Allin kaqtam kuyarqanki. Mana allin ruraytañataqmi cheqnirqanki’, nispa (Heb. 1:9; Sal. 45:7). Ejemplonmi qawachiwanchik allin rurayta kuyaspapas, Diospa kamachisqanpa contranpi mana allin ruraykunata cheqninamanta. Apostol Juanpas nirqam: “Huchallikuq runaqa manam kasukunchu Diospa leynintaqa, huchaqa Diospa leyninpa contranmi”, nispa (1 Juan 3:4).

3. ¿Ima tawa ruraykuna cheqninamantam yachasun?

³ Sapakama cristianokunam kaynata tapukunanchik: “¿Diospa kamachisqankunapa contranpi kaqkunata cheqninichu?”, nispa. Qatiqninpim qawasunchik tawa ruraykunata cheqninanchikmanta 1) llumpay trago tomayta, 2) layqakunapa rurasqanta, 3) huchapakuyta  hinaspa 4) hucha kuyaqkunawan kuskanchakuytapas.

Controlakusun trago tomaymanta

4. ¿Imanasqataq Jesusqa ninman karqa tomaspa mana viciakunamanta?

⁴ Vinoqa Diospa regalonmi chaymi Jesuspas wakinpiqa tomarqa (Sal. 104:14, 15). Ichaqa manam haykapipas llumpaytaqa tomarqachu (Pro. 23:29-33). Chayraykuchá nirqa tomaypi mana viciakunapaq (leey Lucas 21:34). Mana controlakuspa tomayqa hatun huchakunamanmi aparuwachwan. Chaymi Pablo nirqa: ‘Amayá vinowanqa sinkakuychikchu, chayqa viciokunamanmi [otaq mana allin ruraykunamanmi] apakun, aswanqa chuya espiritupa huntasqanyá kaychik’, nispa (Efe. 5:18). Yuyaq cristianakunatapas nirqam tomayman mana qokunankupaq (Tito 2:3).

5. ¿Ima tapukuytam rurakunanku trago tomaq cristianokunaqa?

⁵ Concienciayki tragota tomanaykipaq saqesuptikiqa, tapukunaykim: “¿Jesus hinachu piensani llumpay trago tomaymanta? Pitapas trago tomaymanta consejaptiy, ¿yaqachu allin concienciaywan niyman? ¿Sasachakuyniykunata qonqanaypaqchu tomani? ¿Haykatam semanapi tragota tomani? ¿Imaynam sientekuni llumpay tomasqaymanta pipas niwaptin? ¿Contranpi churakuspaychu piñakuni?”, nispa. Tomayman qokuruspanchikqa manam atisunchu allin piensayta nitaq allin tanteaytapas. Chayna pasawananchiktaqa manam saqekunanchikchu, aswanmi yachaywan piensasqanchikta waqaychana (Pro. 3:21, 22).

Layqa ruraykunamanta karunchakusun

6, 7. a) ¿Imatam Jesusqa rurarqa Satanas tentaptin hinaspa demoniokunapa contranpi? b) ¿Imanasqam layqa rurayqa maypipas qawakun?

⁶ Kay Pachapi Jesus kaspanqa Satanaspa chaynataq demoniokunapa contranpim churakurqa. Satanas tentaptinpas Jesusqa Diosman sonqom karqa (Luc. 4:1-13). Jesuspa piensaynintawan rurayninta Satanas mana musyaylla yanqacharuyta munaptinpas payqa atiparqam (Mat. 16:21-23). Chaymantapas demoniokunapa ñakarichisqan achka runakunatam librarqa (Mar. 5:2, 8, 12-15; 9:20, 25-27).

⁷ Jesus 1914 watapi kamachiyta qallaykuptinmi, hanaq pachamanta Satanastawan demoniokunata wischumurqa. Chaymi Diabloqa tukuyta rurachkan ‘llapallan kay Pachapi runakunata engañananpaq’ (Apo. 12:9, 10). Chayraykuchá achka runakuna layqakunapa rurasqankupi creenku. Kay rurayqa maypipas qawakunmi chaymi cuidakunanchik. Ichaqa ¿imaynatam chayta rurachwan?

8. ¿Imakunatam tapukunanchik qawanapaq akllasqanchikmanta?

⁸ Bibliaqa sutillatam qawachiwanchik layqakunapa rurasqankuna hinaspa chayman rikchakuq ruraykunapas mana allin kasqanta (leey Deuteronomio 18:10-12). Kunanpas Satanaswan demoniokunam runakunapa piensayninta yanqachan layqakunapa rurasqanta televisionpi, librokunapi hinaspa pukllanapaq videokunapi qawaptinku. Chaymi imakuna qawasqanchiktapas  allintapuni akllananchik. Tapukusun: “Pasaq killakunapi, ¿qawarqanichu televisionpi, pukllanapaq videokunapi hinaspa librokunapi layqakunapa rurasqankuta otaq chayman rikchakuq ruraykunatapas? ¿Entiendenichu chay ruraykuna mana allin kasqanta otaq piensanichu mana imanawananta? ¿Piensarqanichu kusirikusqayta Jehová Dios imayna qawasqanta? ¿Satanaspa chayna toqllankunamanta rikchan-rikchanllachu tarikuni? Mana chayna kaptinqa, ¿yanapawanmanchu Jehová Diostawan Palabranta kuyasqay chaykunata qepanchanaypaq?”, nispa (Hech. 19:19, 20).

Huchapakuymanta Jesuspa nisqanta kasukusun

9. ¿Imaynatam pipas mana allinkuna rurayta qallaykunman?

⁹ Jesuspas Taytan hinam huchapakuypa contranpi karqa. Chaymi nirqa: “¿Manachu Bibliapi leerqankichik kay pachapa qallariyninpi qaritawan warmita unanchaqpa nisqanta? Paymi nirqa: ‘Qarim tayta-mamanta saqespa hukllawakunqa warminmanña chaymi iskayninku huk runa hinallaña kanqaku’ nispa. Chaynaqa manam iskayñachu kanqaku aswanqa hukllañam. Chayraykum runaqa mana rakinmanchu Diospa kuskanchasqantaqa”, nispa (Mat. 19:4-6). Chaymantapas Jesusqa yacharqam ñawipa qawasqan sonqonchikman chayasqanta. Chaymi Ancha Reqsisqa Yachachikuyninpi nirqa: “Uyarirqankichikmi ‘Amam hukwanqa pierdekunkichu’ niyta. Ñoqam ichaqa nikichik: Pipas warmita munapayaspan qawaqqa sonqonpim hukwan pierdekuy huchata rurarunña”, nispa (Mat. 5:27, 28). Jesuspa kayna nisqanta pipas mana kasukuspanqa mana allinkuna ruraytam sonqonpi munachkan.

10. ¿Ima qawaytam huk mozo saqeyta atirurqa, hinaspa imaynata?

¹⁰ Huchapakuy aswan kananpaqmi Satanasqa millakuypaq qalalla kaqkunata tukuy imapi rikurirachin. Chaykunata qawaruspaqa llumpaytam sasachakusun qonqanapaq hinaspam astawanraq qawayta munasun. Chaynam pasarqa huk cristianota, paymi nin: “Millakuypaq qalalla kaqkunatam sapallaypi qawarqani. Chaykunapi llumpayta piensaspaypas hinallam Diosta serviq kani. Yacharqanim chay rurasqay mana allin kasqanta, ichaqa piensarqanim servisqayta Dios hinalla chaskiwasqanta”, nispa. ¿Imam yanaparqa piensasqanta cambiananpaq? Paymi nin: “Sasa kaptinpas ancianokunawan rimanaypaqmi kallpanchakurqani”, nispa. Tiempopa risqanman hinam chay millakuypaq qawasqanta saqerurqa. Nintaqmi: “Chay huchamanta librakuruspaymi chayraq concienciaypi hawka tarikurqani”, nispa. Arí, mana allinkunata cheqninapaqqa cheqninataqmi millakuypaq qalalla kaqkunatapas.

11, 12. Takikunata uyarispanchik, ¿imaynatam qawachichwan mana allinkuna cheqnisqanchikta?

¹¹ Takikunapa letrankunapas mana qonqay atinam sonqonchikpi qeparunman. Takiqa Diospa qowasqanchik regalonmi, chaytaqa unay watam Diosta yupaychanapaq servichikurqaku (Exo. 15:20, 21; Efe. 5:19). Ichaqa kay tiempopi runakunapa uyarisqanku takikunaqa huchapakuyllamantam riman (1 Juan 5:19). ¿Imaynatam yachachwan uyarisqanchik takikuna mana allinninchikpaq kasqanta?

 ¹² Tapukuchwanmi: “¿Imakunamantam uyarisqay takikuna riman? ¿Rimanchu wañuchinakuymanta, huchapakuymanta hinaspa qacha rimaymanta? Pimanpas ima nisqanta leepuptiy, ¿yaqachu qawachiyman mana allinkuna cheqnisqayta icha allinpaq kasqantachu qawachiyman?”, nispa. Chaykunamanta rimaq takikunata uyarispaqa, manam nichwanchu huchapakuyta cheqnisqanchiktaqa. Ama haykapipas qonqasunchu Jesuspa kayna nisqanta: “Mana allin rimaymi ichaqa sonqonmanta lloqsispa huchallichin runata. Sonqonmanta lloqsiptinmi runaqa huchallikun tukuy mana allinkunata piensaspa, wañuchispa, hukwan pierdekuspa, huchapakuspa, suwakuspa, runamasinta tumpaspa hinaspa kamispa” (Mat. 15:18, 19; tupachiy Santiago 3:10, 11).

Mana allinkunata kuyaq runakunata Jesus hina qawasun

13. ¿Imaynatam Jesus qawarqa huchankuta mana saqey munaq runakunata?

¹³ Jesusqa nirqam Diospa leyninpa contranpi huchallikuqkunata yanapananpaq hamusqanta (Luc. 5:30-32). Ichaqa, ¿imaynatam Jesus qawarqa huchankuta mana saqey munaqkunata? Uyariqninkunatam nirqa chayna runakunawan mana hukllawakunankupaq (Mat. 23:15, 23-26). Nirqataqmi: “‘¡Señorlláy, Señorlláy!’ nispa llapallan niwaqniykunachu Diospa munaychakusqanmanqa yaykunqa aswanqa hanaq pachapi kaq Taytaypa munasqan ruraqllam. Juicio punchaw chayaramuptinqa achkallañam niwanqaku: ‘Señorlláy, Señorlláy, ñoqaykuqa qamraykum willakurqaniku, qamraykum demoniokunata qarqorqaniku, qamraykutaqmi achka milagrokunatapas rurarqaniku’”, nispa. Mana wanakuq hinaspa hinalla huchallikuqkunatam Jesucristo ninqa: “¡Qayllaymanta asuychik mana allin ruraqkuna!”, nispa (Mat. 7:21-23). ¿Imanasqam chaynata ninqa? Mana allin rurasqankuwanmi Diosta penqaypi churarqaku hinaspa runamasintapas mana allinta rurarqaku.

14. ¿Imanasqam congregacionmanta qarqonku huchankumanta mana wanakuqkunata?

¹⁴ Bibliaqa ninmi huchankumanta mana wanakuy munaqkunata congregacionmanta qarqonankupaq (leey 1 Corintios 5:9-13). Chaytaqa ruranankum kaykunarayku: 1) Jehová Diospa sutin mana penqaypi kananpaq, 2) congregacion limpio kananpaq hinaspa 3) huchallikuq wanakunanpaqpas.

15. ¿Ima tapukuykunatam rurakunanku Diosman sonqo kayta munaqkuna?

¹⁵ ¿Jesus hinachu qawanchik huchallikuyta kuyaq runakunata? Llapallanchikmi tapukunanchik: “Sichu pipas congregacionmanta qarqosqa kanman otaq kikillanmanta testigo kayta saqerunman, ¿hinallachu amistadninta maskayman? ¿Imatam rurachwan familianchik kaptinqa?”, nispa. Arí, kaykunam allin ruray munasqanchiktawan Diosman sonqo kasqanchikta iskayrayachinman.

16, 17. ¿Ima sasachakuypim huk cristiana tarikurqa, hinaspa imataq yanaparqa mana wanakuqta qarqonamanta Diospa nisqanta kasukunanpaq?

¹⁶ Huk cristianata ima pasasqanmanta rimasun. Paymi qawarqa yuyayniyoq wawan Diosta manaña kuyaspan huchallikuyman qokurusqanta hinaspa mana wanakuy munasqantapas, chaymi congregacionmanta  qarqosqa karqa. Cristianaqa kuyarqam Jehová Diosta hinaspa wawantapas, chaymi sasachakurqa huchallikuqwan mana hukllawakunapaq Diospa kamachisqanta kasukunanpaq.

¹⁷ ¿Imatam nichwan karqa kay cristianata? Huk ancianom qawachirqa llakikuyninta Jehová Dios entiendesqanta. Piensachirqam angelkuna qepancharuptinku Jehová Dios ancha llakikusqanmanta. Nirqataqmi llakikunapaq kaptinpas mana wanakuqkunata qarqonankupaq Dios kamachisqanta. Chay cristianaqa chanincharqam qosqanku consejokunata, hinaspam mana wanakuqta qarqonamanta Diospa nisqanta kasukurqa. * Chayna kasukuyqa anchatam Diosta kusichin (Pro. 27:11).

18, 19. a) Congregacionmanta qarqosqa kaqwan manaña kuskanchakuspaqa, ¿imakuna cheqnisqanchiktam qawachinchik? b) ¿Imapim tukunman corregiymanta Diospa kamachisqanta kasukuptinchik?

¹⁸ Sichum chay cristiana hina haykapipas tarikuspaqa, yuyarinanchikmi Jehová Dios llakipayawasqanchikta. Congregacionmanta qarqosqa kaqwan manaña kuskanchakuspaqa qawachinchikmi mana allin rurasqanta cheqnisqanchikta. Chaymantapas qawachinchikmi kuyasqanchiktawan allinninpaq kasqantapas. Chaykunapi Diosta kasukuptinchikqa yaqapaschá huchallikuqqa wanakuspan kutimunqa.

¹⁹ Qarqosqa kasqanmanta kutimuq huk cristianam nin: “Anchatam kusikuni llaqtanta Jehová Dios kuyaspan limpiota tarichisqanmanta. Mana wanakuqta qarqoptinku mana allinta runakuna qawaptinkupas, allinninpaqmi hinaspa kuyakuytam qawachin”, nispa. ¿Yaqachu chaynata ninman karqa congregacionpi kaqkuna chaynataq familiankunapas qarqosqa kasqan qepata hinalla paywan rimaptinku? Chaykunamanta Bibliapa kamachisqanta kasukuspaqa, qawachinchikmi allin rurayta kuyasqanchikta hinaspa imata ruranapaq Diospa niwasqanchikta respetasqanchiktapas.

“Cheqniychik mana allinta”

20, 21. ¿Imanasqam mana allinkuna cheqniyta yachananchik?

²⁰ Apostol Pedrom kaynata niwanchik: “Listollayá rikchaychik”, nispa. ¿Imanasqam chaynata nirqa? ‘Enemigonchik Diablo yarqasqa leon hina muyuriqnikichikpi’ pitapas millpurunanpaq kasqanraykum (1 Ped. 5:8). ¿Ñoqanchiktapas millpuruwachwanchu? Mana chayna kananpaqqa kallpanchakunanchikmi mana allinkunata cheqninapaq.

²¹ Mana allinkunata cheqniyqa sasam. Pantaq runakunam kanchik hinaspa mana allin runakunapa chawpinpim kawsanchik (1 Juan 2:15-17). Jesucristopa ejemplonta qatikuspa chaynataq Jehová Diosta astawan kuyaspaqa, atisunmi mana allinkunata cheqniytaqa. Llapallanchik cristianokunam ‘mana allinkunata’ cheqninanchik. Hinaptinqa kallpanchakusunyá chay kamachikuyta kasukunapaq, Diosqariki ‘waqaychanmi payman sonqoyoqkunataqa’, hinaspa ‘libranmi mana allin runakunamantapas’ (Sal. 97:10).

[Willakuy]

¿Imatam kutichichwan?

• ¿Ima tapukuykunatam trago tomaymanta rurakunanchik?

• ¿Imaynatam layqa ruraykunamanta cuidakuchwan?

• ¿Imanasqam millakuypaq qalalla kaqkuna qawayqa mana allinchu?

• Familianchik congregacionmanta qarqosqa kaptin, ¿imaynatam qawachinchik mana allinkuna cheqnisqanchikta?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[29 kaq paginapi dibujo]

¿Imakunatam cristianoqa tapukunan tragota tomaspan?

[30 kaq paginapi dibujo]

Kusirikuspapas cuidakusunyá Satanaspa toqllankunamanta

[31 kaq paginapi dibujo]

¿Imatam sonqonpi wiñachichkan millakuypaq qalalla kaqkunata qawaqkunaqa?