¿Imataq Diospa samanan punchawqa?
¿Imataq Diospa samanan punchawqa?
“Diospa runankunapaqqa kachkanraqmi samana punchaw” (HEB. 4:9).
1, 2. ¿Imatam yachasun Genesis 2:3 nisqanta sumaqta leespaqa, hinaspa ima tapukuykunam chay textomanta kan?
GENESIS librom punta kaq capitulonpi willawanchik “soqta” punchawpi otaq una-unay tiempokunapi Jehová Dios runata unanchananpaq kay Allpa pachata allichasqanmanta. Sapa punchaw imakuna unanchasqan qepatam Biblia nin: “Hinaptinmi tardeykuqmanta paqarinnintin tardeykuqkama karqa”, nispa (Gen. 1:5, 8, 13, 19, 23, 31). Ichaqa manam chaynatachu nin qanchis kaq punchawmantaqa. Chay punchawman chayaruspan ima pasasqanmantam Biblia nin: “Diosmi qanchis kaq punchawta bendecirqa hinaspam kikinpa punchawninpaq sapaqcharqa, chay punchawtaqa sapaqcharqa llapa imatapas unancharuspa samasqanraykum”, nispa (Gen. 2:3).
2 Kaytaqa Moisesmi 1513 watapiraq qellqarqa, cristianokunapa tiemponmanta ñawpaqtaraq. ‘Samasqanrayku’ nisqanqa qawachinmi chay tiempokama chay qanchis kaq punchaw otaq Diospa samasqan punchaw manaraq tukusqanta. ¿Kunanqa chay samasqan punchawpiraqchu kachkanchik? ¿Yaykuchwanchu chay punchawman? Chaykunamanta yachayqa ancha allinpunim.
¿Hinallachu Diosqa ‘samachkan’?
3. ¿Imaynatam Juan 5:16, 17 yanapawanchik punta cristianokunapa tiemponpi qanchis kaq punchaw hinalla kasqanmanta?
3 Iskay razonkunam kachkan chay qanchis kaq punchaw punta cristianokunapa tiemponpi hinalla kasqanmanta. Punta kaqmi qawakun sabado punchawta Jesus yanqachasqanmanta tumpaptinku imayna kutichisqanpi. Paykunapaqqa sabado punchawpi milagro rurayqa llamkaywanmi tuparqa, Moisespa chaskisqan Kamachikuyqa nirqam mana llamkanapaq. Jesusñataqmi nirqa: “Taytayqa kunankamam llamkachkan llamkachkanitaqmi ñoqapas”, nispa (Juan 5:16, 17). “Taytayqa kunankamam llamkachkan”, nispanqa Jesusqa defiendekuchkarqam. Kaynata nichkanmanpas hinam nirqa: “Taytaypas ñoqapas hina kaq llamkaytam rurachkaniku. Payqa sabado punchawninpim otaq wara-waranqantin watakunañam llamkachkan, chaymi sabado punchawpi llamkasqayqa mana imananchu”, nispa. Chaywanqa Jesusqa nichkarqam chay sabado punchaw otaq Diospa samanan punchawqa chay tiempokama hinalla kasqanta. *
4. ¿Imata nispam Pablo qawachirqa qanchis kaq punchaw punta cristianokunapa tiemponpi hinalla kasqanmanta?
4 Iskay kaqtañataqmi tarinchik, Diospa yanapayninwan Pablopa qellqasqanpi. Diospa samanan punchawmanta rimaspan hinaspa Genesis 2:2 nisqanmanta manaraq rimaspanmi Pablo nirqa: “Creeqkunam ichaqa Diospa samay qosqanman yaykunchikña”, nispa (Heb. 4:3, 4, 6, 9). Chayna nisqanwanmi sutillata qawachirqa chay qanchis kaq punchaw manaraq tukusqanta. Ichaqa, ¿haykapikamataq kanman chay samana punchawqa?
5. ¿Imapaqmi Diosqa qanchis kaq punchawta sapaqcharqa, hinaspa haykapim chay munaynin rurakunqa?
5 Qanchis kaq punchaw haykapi tukunanmanta yachanapaqqa, yachananchikmi imapaq chay punchawta Dios sapaqchasqanmanta. Genesis 2:3 nisqanman hinaqa “Diosmi qanchis kaq punchawta bendecirqa hinaspam kikinpa punchawninpaq sapaqcharqa”. Chay punchawtam sapaqcharqa kay Pachapi tukuy ima munaynin rurakunanpaq. ¿Imataq chay munayninqa? Kasukuq runakunawan kay Pachata huntachiymi, paykunam tukuy imata waqaychanqaku (Gen. 1:28). Chayraykum Taytanpas, Jesuspas ‘kunankama llamkachkanku’, Bibliam Jesusta sutichan samana punchawpi ‘munaychakuq’, nispa (Mat. 12:8). Hinaptinqa chay samana punchawqa hinallam kanqa Diospa munaynin kay Pachapi rurakunankama. ¿Haykapitaq chayqa kanqa? Waranqa Wata Jesucristo Kamachiyta tukuruptinmi.
Ama “mana kasukuqkuna” hinaqa kasunchu
6. ¿Pikunatam mana qatipakunanchikchu hinaspa imatam yachachiwanchik?
6 Jehová Diosmi Adanmanwan Evaman willarqa imam munaynin kasqanmanta, paykunam ichaqa mana yanaparqakuchu. Kunankamam waranqantin runakuna paykunata qatipakunku. Chaynam karqaku Diospa akllasqan ñawpaq Israel llaqtapas. Watakuna pasaytam Pabloqa punta cristianokunata nirqa: “Diospa qosqan samayman yaykuypiyá risunchik chaynapi ñawpa tiempopi mana kasukuqkuna hina mayqanpas amaña kananpaq”, nispa (Heb. 4:11). Pablopa nisqanman hinaqa mana kasukuqkunam Diospa samanan punchawman mana yaykunkuchu. Chayna nisqanqa ñoqanchiktapas yanapawanchikmi. ¿Imataq pasanman mayqanninchikpas Diospa munayninpa contranpi churakuptinchik? ¿Yaqachu Diospa samanan punchawman yaykunapaq yanqachakuchkachwan? Kaykunamanta yachayqa ancha allinpunim. Ichaqa qawasunraq israelitakuna ima mana allinkuna rurasqankumantawan imanasqa Diospa samanan punchawman mana yaykusqankumantapas.
“Samanankupaq qosqaymanmi mana yaykunqakuchu”
7. ¿Imapaqmi Jehová Diosqa israelitakunata Egiptomanta librarqa hinaspa imatam paykunamanta mañarqa?
7 Cristianokunapa tiemponmanta ñawpaqtaraqmi 1513 watapi, Jehová Diosqa Moisesman willarqa Egiptopi israelitakunapaq ima munaynin kasqanmanta, nirqam: “Chaymi uraykamuni Egipto runakunamanta libranaypaq. Egipto nacionmantam tukuy imakunapapas kasqan hatun sumaq allpaman paykunata pusasaq”, nispa (Exo. 3:8). ¿Imapaqmi librarqa? Llaqtan kananpaqmi, chayqa karqa Abrahanman prometesqanman hinam (Gen. 22:17). Dioswan allin kanankupaqmi kamachikuykunatapas qorqa (Isa. 48:17, 18). Ichaqa kaytam nirqa: “Nisqayta kasuspaykichikqa chaynataq [Leypa] contratoytapas cumplispaykichikqa qamkunamá kankichik wakin runakunamanta akllakusqay runaykuna. Kay pachaqa ñoqapam”, nispa (Exo. 19:5, 6). Qawasqanchikman hinaqa israelitakunam Diospa llaqtan kanmanku kasukuspallanku.
8. ¿Imatam Jehová Diosqa israelitakunata prometerqa kasukuptinkuqa?
8 ¡Mayna sumaq suyakuytam Jehová Diosqa paykunaman prometerqa! Kasukuptinkuqa chakrankuwan uvas plantankupas chaynataq uywankupas achkallañam kanman karqa. Cheqniqninkunamantapas waqaychasqam kanmanku karqa (leey 1 Reyes 10:23-27). Manam mayqan nacionpas munaychakunmanchu karqa. Cristo chayamuptinpas hinallam mana pipapas nitaq Romapa munaychakusqanpas kanmankuchu karqa. Huk nacionkunapas paykuna hina kaytachá munanmanku karqa, chaykunam qawachinman karqa kasukuqninkunata tukuy imapi Dios yanapasqanta.
9, 10. a) ¿Imanasqam israelitakunaqa pantaypi kachkarqaku Egiptoman kutiy munasqankuwan? b) ¿Imataq pasanman karqa Dios serviyninkuwan?
9 Diospa munayninman hina kawsaspankuqa ancha favorecesqam kanmanku karqa, tiempopa risqanman hina lliw runakunapas (Gen. 22:18). Ichaqa yaqa lliw israelitakunam mana chanincharqakuchu Diospa kamachisqan kaytaqa. Hinaspam ¡Egiptomanpas kutiytaraq munarqaku! (Leey Numeros 14:2-4.) Ichaqa, ¿imapim yanapanman karqa kutisqankuqa? ¿Yaqachu Diospa munayninta ruranankupaq yanapanman karqa? Manamá. Aswanqa kaqmantam egiptokunapa serviqnin kanmanku karqa hinaspa manachá haykapipas Moisesman qosqan Kamachikuyta kasukunmankuchu karqa nitaq huchankumantapas pampachasqa kanmankuchu karqa. Egiptoman kutiy munasqankum qawachirqa ñawsa hina chaynataq kikillankupaq munaq kasqankuta. Chayraykuchá Diosqa watakuna pasayta nirqa: ‘Chay runakunawan piñasqa kaspaymi [. . .] nirqani: “Tukuy tiempo pantaq sonqokunam kankichik” nispa. “Ñanniykunatapas mana reqsiqmi kankichik” nispa. Chayraykum piñakuyniypi jurarqani: “Samanankupaq qosqaymanmi mana yaykunqakuchu”’, nispa (Heb. 3:10, 11; Sal. 95:10, 11).
10 Chayna kasqankuwanmi qawachirqaku Dios serviyninkupi rurasqankuta asllata chaninchasqankuta. Paykunaqa astawanmi munapayarqaku Egiptopi saqesqanku porokunata, cebollakunata chaynataq ajoskunatapas (Num. 11:5). Esau hinam karqaku, payqa piwi kaynintam rantikururqa huk plato mikuyllapaq (Gen. 25:30-32; Heb. 12:16).
11. Moisespa tiemponpi israelitakunapa mana iñisqanku, ¿saqerachirqachu munayninta Dios rurananpaq?
11 Egiptomanta lloqsiq israelitakunapa mana iñisqankuqa, ‘kunankama llamkaq’ Diostaqa manam harkarqachu munayninta hinalla rurananpaqqa. Chaypaqmi Josueypa tiemponpi israelitakunata servichikurqa, paykunaqa aswan kasukuqmi karqaku. Prometesqa Allpaman yaykunankupaq hinaspa munaychakuyta qallarinankupaq Dios niptinmi paykunaqa kasukurqaku. Chayna kasqankumantam Josuey 24:31 nin: “Israelpa castankunam adorarqaku Tayta Diosta Josuey kawsanankama chaynataq Josueypa ancianomasinkuna kawsanankamapas. Chay ancianokunam qawarqaku Israel castakunapaq Tayta Dios tukuy ima rurasqankunata”, nispa.
12. ¿Imaynatam yachanchik Diospa samanan punchawman yaykuy atisqanchikta?
12 Chay israelitakuna wañuruptinkum “huk mirayña nacemurqa, paykunaqa manam reqsirqakuchu Tayta Diosta” nitaqmi Israelpa mirayninkunapaq imam rurasqantapas. ¿Imaynam paykunaqa karqaku? “Diospa qayllanpi mana allinta rurarqaku, paykunaqa Baal sutiyoq taytachakunatañam adorarqaku” (Jue. 2:10, 11). Mana kasukuq kasqankuraykum, Dioswanqa hawkalla tarikurqakuchu nitaq Prometesqa Allpatapas samanankupaq rikurichirqakuchu. Paykunamanta rimaspanmi Pablo nirqa: “Israel casta runakunaman Josuey samayta qoykuptinqa, manañachiki huk punchawmantaqa Diosqa rimanmanchu karqa. Chaynaqa Diospa runankunapaqqa kachkanraqmi samana punchaw”, nispa (Heb. 4:8, 9). ¿Pikunataq kanku ‘Diospa runankunaqa’? Lliw cristianokunam, judio otaq mana judiokunapas. Hinaptinqa, ¿kunan cristianokunapas yaykuchwanchu Diospa samanan punchawman? Arí, yaykuchwanmi.
Wakinqa manam yaykurqakuchu Diospa samanan punchawmanqa
13, 14. ¿Imaynatam Diospa samanan punchawmanqa yaykurqaku a) Moisespa tiemponpi? b) punta cristianokunapa tiemponpi?
13 Hebreo cristianokunaman cartasqanpim Pablo qawachirqa Diospa munaynin rurakunanpaq yanapanankumantaqa wakinkuna qepanchasqankuta (leey Hebreos 4:1). ¿Imam pasachkarqa? Paykunaqa Moisesman qosqan Kamachikuykunatam hinalla qatiyta munachkarqaku. Arí, 1500 wata qepataqa Diospa munaynin rurakunanpaqmi chay kamachikuykunata kasukunanku karqa. Ichaqa Jesuspa wañusqanwanmi chay kamachikuyqa tukurqaña. Yaqachusmi wakin cristianokuna chayta mana entiendespanku, hinalla wakin kamachikuyta kasukuchkarqaku. *
14 ¿Imatam Pabloqa nirqa chay Kamachikuykunata kasukuy munaq cristianokunaman? Paykunapaqa karqam hatun templo, mosoq contrato hinaspa sacerdotekunapa jefen Jesus, chaykunaqa karqa israelitakunapa templonmanta, paykunawan contrato rurasqanmanta hinaspa sacerdotekunapa jefenkumantapas aswan allinraqmi (Heb. 7:26-28; 8:7-10; 9:11, 12). Yaqachusmi sabado punchawmanta rimaspan Diospa samanan punchawman cristianokuna yaykuy atisqankumanta nirqa: “Diospa runankunapaqqa kachkanraqmi samana punchaw. Unanchasqankunata tukuruspanmi Diosqa rurasqankunamanta samarqa. Chaynam paypa qosqan samayman yaykuqpas rurayninkunamantaqa samarunña”, nispa (Heb. 4:8-10). Chayna nisqanwanmi qawachichkarqa Diospa favorninta chaskinankupaqqa manaña Moisesman qosqan Kamachikuyta kasukunankumanta. Pentecostes 33 watamanta, Diospa favorninta chaskinapaqqa Jesucristopim iñina.
15. ¿Imakunam qawachin mana kasukuqkuna Diospa samanan punchawman mana yaykuy atinamanta?
15 ¿Imanasqataq Moisespa tiemponpiqa israelitakuna mana yaykurqakuchu Prometesqa Allpaman? Mana kasukusqankuraykum. ¿Imanasqataq Pablopa tiemponpi wakin cristianokunaqa mana yaykurqakuchu Diospa samanan punchawmanqa? Paykunapas mana kasukusqankuraykum. Manam kasukurqakuchu Moisespa chaskisqan Kamachikuykuna tukurusqanta hinaspa llaqtanta pusananpaq hukkunataña servichikusqantapas.
¿Imaynatam Diospa samasqan punchawman yaykuchwan?
16, 17. a) ¿Imakunata ruraspam Diospa samanan punchawman yaykuchwan? b) ¿Imakunamantam qatiqnin yachachikuypi qawasun?
16 Kunanqa manachá mayqanninchikpas nichwanchu Moisespa chaskisqan Kamachikuyta kasukuspalla salvakunamantaqa. Efesopi cristianokunaman Pablopa cartasqanqa sutillam kachkan, ninmi: “Favorninraykullam iñiptikichik Diosqa salvaykusurqankichik, chayqa manam qamkunamantachu aswanqa mana imallapaq Diospa qosusqaykichikmi. Manataqmi imapas rurasqaykichikraykuchu chaynapi pipas mana alabakunanpaq”, nispa (Efe. 2:8, 9). Hinaptinqa, ¿imatam rurananchik Diospa samanan punchawman yaykunapaqqa? Yuyarisun, Jehová Diosqa chay qanchis kaq punchawtam rakirqa kay Pachapaq munayninta rurananpaq. Chaymi Diospa samanan punchawman yaykunapaqqa kasukuna hinaspa yanapakunam llaqtanpa nisqanman hina Diospa munaynin rurakunanpaq.
17 Manam haykapipas confianza sirvientepa nisqankunataqa yanqachanachu nitaq kikinchikpa piensasqanchikpiqa hapipakunachu. Chayta ruraspaqa Diospa munayninpa contranpim churakuchwan hinaspa paywan amistadninchiktapas yanqacharuchwan. ¿Imakunam kasukuq kasqanchikta sasachanman? Chaykunamantam qatiqnin yachachikuypi qawasun, qawasuntaqmi sichu Diospa samanan punchawman yaykunapaq chay sasachakuykunapi kaspa imayna tanteasqanchik yanapawasqanchikmanta.
[Willakuykuna]
^ par. 3 Jesusqa nirqam Diospa templonpi sabadopi levitakunawan sacerdotekuna llamkasqankuqa mana hucha kasqanta. Hatun templopi Jesus Sacerdotekunapa Jefen kaspanmi mana huchallikurqachu sabado punchawpi Taytanpa munayninta ruraspanqa (Mat. 12:5, 6).
^ par. 13 Manam yachanchikchu sichu Pentecostes 33 wata pasayta, wakin judio cristianokuna Hucha Pampachana Punchawpi ofrendakuna qosqankumantaqa. Chay rurayqa qawachinmanmi karqa Jesuspa wañukusqanta mana chaninchasqankuta. Wakinkuqa yaqachá Kamachikuypa wakin nisqankunaman hapipakurqaku (Gal. 4:9-11).
Yuyaymananapaq
• ¿Imapaqmi Jehová Diosqa samanan punchawta sapaqcharqa?
• ¿Imaynatam yachanchik qanchis kaq punchaw manaraq tukusqanta?
• ¿Imanasqataq Diospa samanan punchawmanqa mana yaykurqakuchu Moisespa tiemponpi israelitakuna hinaspa wakin punta cristianokunapas?
• ¿Imatam rurananchik Diospa samanan punchawman yaykunapaq?
[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]
[27 kaq paginapi suti rikuylla kaq willakuy]
Diospa samanan punchawman yaykunapaqqa kasukunam hinaspa yanapakunam llaqtanpa nisqanman hina Diospa munaynin rurakunanpaq
[26 hinaspa 27 kaq paginakunapi dibujokuna]
¿Imaynam kananchik Diospa samanan punchawninman yaykunapaq?
