Unay wata juiciopi kasqankum kusikuypi tukurqa

KAY sasachakuyqa qallarirqam 1995 watapi hinaspam 15 wata karqa. Kay watakunapim Rusia nacionpi Jehová Diospa Testigonkuna Diosta yupaychayninkupi harkasqa karqaku. Moscú lawpi hinaspa huk lawkunapipas iñiqmasinchikkunapa yupaychayninkuta harkakunankupaq contranpi kaqkuna tukuyta ruraptinkupas, kuyasqanchik iñiqmasinchikkunaqa Diosman sonqom karqaku hinaptinmi Dios yanapaykurqa juiciopi kasqanku allinpi tukunanpaq. Ichaqa, ¿imaynatam chay sasachakuy qallaykurqa?

MANARAQ IMAPAS KAPTIN HAWKALLA KASQANKU

1990 watapa qallariyninpim, Rusiapi iñiqmasinchikkunaqa Diosta kaqmanta hawkalla yupaycharqaku 1917 watapi hina. 1991 watapim autoridadkunapa reqsisqan karqaku hinaspam Unión Soviética chinkaruptin, Federación Rusa nisqapi padronasqa karqaku. Chaymantapas Testigokunata iñiyninkurayku ñawpaqpi qatikachasqankumantam gobiernoqa reqsikurqa. 1993 watapiñataqmi Moscú llaqtapi Departamento de Justicia nisqan, Testigokunata padronarqa kayna sutiwan: “Comunidad de los Testigos de Jehová de Moscú”, nispa. Hina chay watallapim mosoq Kamachikuykunata Rusia nacion horqomurqa, chaypim nirqa pipapas mana harkasqallan Diosta yupaychanankumanta. Chaymi huk iñiqmasinchik nirqa: “Manam haykapipas piensarqanikuchu [. . .] Diosta hawkalla yupaychanaykutaqa”, nispa. Nirqataqmi: “50 watatam suyarqaniku Diosta chaynata yupaychanaykupaqqa”, nispa.

Arí, ‘allin tiempokunam’ karqa Rusiapi iñiqmasinchikkunapaq (2 Tim. 4:2). Allintamá chay tiempotaqa servichikurqaku. Tukuy sonqonkuwan predicasqankum allinpi tukurqa. Huk misioneram nirqa: “Runakunaqa munarqakum Diosmanta yachayta”, nispa. Predicaqkuna, precursorkuna hinaspa congregacionkunam achkaman yapakurqa. 1990 watamanta 1995 watakamam Moscú llaqtapi Testigokunaqa 3 pachakmanta 5 waranqa masninkama chayarurqaku. Kayna yapakusqanmi harkakuqkunata mancharirachirqa, paykunam yaqa 1995 watapi autoridadkunaman quejakuyta qallaykurqaku. Kay juicioqa unay watapim apakurqa.

TUMPASQANKUM MANA SUYASQANKUPI TUKURQA

Kay juicioqa qallaykurqam 1995 watapa junio killanpi. Moscú llaqtayoq huk runakunam Ortodoxa iglesiawan kuskanchakuspanku iñiqmasinchikkunata tumparqaku mana allinkuna ruraq kasqankumanta. Runakunapa rantinpi hamuspankum nirqaku pipas Testigo rikuriruptin familianku piñakusqankumanta. 1996 watapa junio killanpim qallaykurqaku maskayta ima mana allinkuna rurasqankumanta, ichaqa manam imatapas tarirqakuchu. Chayna kaptinpas kaqmantam iñiqmasinchikkunata juicioman aparqaku. Kay kutipipas manam contrankupiqa imatapas tarirqakuchu. Chaywanpas huktawanraqmi enemigonkunaqa quejakurqaku. Kay kutipas manamá imatapas tarirqakuchu juicioman yaykunankupaqqa. Chayna kaptinpas huktawanraqmi quejakurqaku, chaypipas manam imatapas contrankupiqa tarirqakuchu. Tukurqañataqmi 1998 watapa 13 abril killapi.

Juiciopi kaq huk abogadom nirqa: “Mana suyasqam pasakurqa”, nispa. Fiscaliapa rantinpi kaq warmim mana imatapas contranpi  tarispan, iñiqmasinchikkunata hukkunamantaña tumparqa. Nirqam Moscú lawpi Jehová Diospa Testigonkuna gobiernopa chaynataq huklaw nacionkunapa kamachikuyninkunata mana kasukusqankuta. Chaytam fiscalía del distrito administrativo norte de Moscú nisqan chaskirqa chayna kananpaq. * 1998 watapa 29 septiembre killapim kaqmanta juicio qallaykurqa Moscú llaqtapa Golovinsky lawpi. Chaynatam qallaykurqa iskay kaq juicio.

BIBLIAM AUTORIDADKUNAPA MAKINMAN CHAYAN

Moscú llaqtapim juezkunapa kasqanpi, Tatyana Kondratyeva fiscal achkallaña runakunapa qayllanpi iñiqmasinchikkunata tumpayta qallaykurqa. Chaytaqa rurarqa 1997 watapi huk kamachikuyman hinam, chaypim nisqa Iglesia Ortodoxa, islam, judaísmo hinaspa budismo religionkunalla reqsisqa kasqankumanta. * Chay kamachikuymi sasacharqa huk religionkuna reqsisqa kanankupaq. Saqerqataqmi cheqninakuyta rikurichiq religionkunata chinkachinankupaq. Kay kamachikuypi hapipakuspanmi chay fiscaliaqa Testigokunata tumparqa cheqninakuy hatarichisqankuta hinaspa familiakunata rakinachisqankumantapas, chayraykum nirqa mana reqsisqa kanankupaq.

Iñiqmasinchikkunapa abogadanmi fiscalta tapurqa: “¿Moscú congregacionpi tumpasqa kaqkunapa sutinta qoykuwankimanchu?”, nispa. Fiscalqa manam chullallapatapas qorqachu. Ichaqa nirqam qellqanchikkuna cheqninakuyta hatarichisqanta. Chaypaqmi servichikurqa Llaqta Cuidaq, ¡Despertad! hinaspa wakin qellqanchikkunapa nisqankunata leespan (hanaypi kaqta qaway). Cheqninakuyta imayna hatarichisqankumanta fiscalta tapuptinkum nirqa: “Jehová Diospa Testigonkunaqa yachachinkum paykunalla cheqap religion kasqankumanta”, nispa.

Abogado iñiqmasinchikmi juezman hinaspa fiscalman Bibliata qoykurqa, hinaspam Efesios 4:5 nisqanta leerqa: “Chullallam Señorqa, chullallam iñiypas, chullallataqmi bautismopas”. Chayllam Juez, fiscal chaynataq abogadopas Bibliapi Juan 17:18 hinaspa Santiago 1:27 nisqan textokunata leechkarqaku. Cortepi kaqkunam tapurqa: “¿Kay textokuna cheqninakuytachu hatarichin?”, nispa. Fiscalmi nirqa Bibliamanta rimananpaq mana yachasqanta. Chaymantam iñiqmasinchikkunapa abogadon, Ortodoxa religionpa qellqankunapi Testigokunata kamisqankumanta qawachispan tapurqa: “¿Nacionpa kamachikuyninpa contranpichu kachkan kaypi nisqankuna?”, nispa. Fiscalmi nirqa: “Chaykunamanta rimanaypaqqa manam yachanichu”, nispa.

FISCALIAM MANAÑA IMA RURAYTAPAS ATINCHU

Familiakunata rakinachiq kasqanchikmanta tumpawaspanchikmi, fiscalqa nirqa Navidadtawan huk fiestakunatapas mana  rurasqanchikta, ichaqa reqsikurqam Rusiapi kamachikuykuna Navidadta ruranapaq mana obligasqanta. Hinaptinqa lliw runakunam akllakunmanku ruranankupaq otaq manapas. Chaymantapas nirqaraqmi Testigokunaqa warmankunata mana samachisqankuta hinaspa kusirikunankupaq harkasqankutapas. Ichaqa iñiqmasinchikkunapa abogadonmi tapurqa sichum mayqan Testigo mozo-sipaswan rimasqankuta, payñataqmi nirqa mana rimasqanmanta. Testigokunapa huñunakuyninman risqanmanta tapuptinñataqmi nirqa: “Manam rirqanichu”, nispa.

Contranchikpi kaqkunañataqmi pusaramurqaku piensamientokunamanta estudiaq yachachiqta, paymi nirqa qellqanchikkunata leeqkuna locoyasqankumanta. Testigokunapa abogadonkunam nirqa chay yachachiqqa Patriarcado de Moscú nisqapa documentonman hinalla juezkunaman qosqanmanta, payñataqmi reqsikurqa chayna kasqanmanta. Nirqam: “Hina chay documentollamantam llamkaniku”, nispa. Tapupayaptinkum yacharurqaku kay yachachiqqa, mana pi Testigowanpas rimasqanta. Pay hina huk yachachiqmi ichaqa juezkunaman nirqa Moscú llaqtapi 100 Testigokunawan rimaspa tapupayasqanmanta. Chaymi nirqa mana loco kasqankuta, nirqaraqmi Testigo kaspanku huk religionkunawan hawkalla kasqankuta.

ATIPASQANKUQA MANAM UNAYPAQCHU

1999 watapa 12 marzo killapim, juezkunaqa chay juiciota sayarachirqaku 5 yachayniyoq runakuna qellqanchikkunata estudianankupaq. Mana pimanpas sayapakuspam Rusia nacionpa Ministerio de Justicia nisqan, huk yachayniyoq runakunatapas qellqanchikkunata estudianankupaq nirqa. Paykunam 1999 watapa 15 abril killapi qellqaspanku nirqaku qellqanchikkuna mana allinkunaman mana tanqasqanta. Chaymi 1999  watapa 29 abril killapi Ministerio de Justicia nisqaqa Jehová Diospa testigonkuna reqsisqa kanankupaq kaqmanta padronachirqa. Chayna kaptinpas Moscú llaqtapi corteqa kaqmantam Testigokunamanta yachanankupaq hikutarqa. Hinaptinmi kay pasakurqa: Rusiapi wakin autoridadkunam Jehová Diospa testigonkuna kamachikuykunata allinta kasukusqankumanta nirqa, Moscú llaqtapi Departamento de Justicia nisqañataqmi mana allin rurasqankumanta nirqa.

Yaqa 2 watamantam juicioqa mosoqmanta qallaykurqa. 2001 watapa 23 febrero killapim, Yelena Prokhorycheva sutiyoq juez tanteasqanta nirqa. Tukuy imamanta allinta yachaykuspanmi kaynata nirqa: “Manam imaraykupas Moscú llaqtapi Jehová Diospa testigonkunapa rurasqantaqa harkanachu”, nispa. Hinaptinmi iñiqmasinchikkunaqa cortepi yanqamanta tumpasqaqa manaña karqakuchu. Ichaqa chay tanteasqankuta mana munaspanmi, fiscalqa Tribunal de la Ciudad de Moscú nisqaman quejakurqa. Kimsa killa pasaytam, 2001 watapa 30 mayo killapi chay corteqa yanqacharurqa chay fiscalpa munasqanta, hinaspam nirqa kikin fiscalwan sapaq juicio apakunanpaq ichaqa huk juezkunawan. Chaynam qallaykurqa kimsa kaq juicio.

ATIPACHIKUSQANKUQA MANAM UNAYPAQCHU

2001 watapa 30 octubre killapim Vera Dubinskaya juezqa, kaqmanta juiciota qallarichirqa. * Chay fiscalmi kaqmanta Testigokunata tumparqa cheqninakuyta qallarichisqankumanta, nirqaraqmi Moscú llaqtapi mana reqsisqa kasqanku Testigokunapa allinninpaq kananmanta. Chayraykum Moscú llaqtapi 10.000 Testigokuna chay fiscalpa nisqanta cortepi kaqkuna yanqachanankupaq firmarqaku.

Chay fiscalqa nirqataqmi: “Testigokuna mana allin rurasqankumanta creenapaqqa manam qawanaraqchu, aswanqa qellqankuna hinaspa creesqankunam qawachin mana allin rurasqankunata”, nispa. Nirqataqmi Rusia nacionpi Ortodoxa Iglesiapa huk kaqnin punta apaqninta rimananpaq pusaramunanmanta. Chayna nisqanmi sutillata qawachirqa Testigokunapa contranpi chay iglesiapa runankuna kasqankuta. 2003 watapa 22 mayo killapim, juezqa allin yachaqkunata nirqa qellqanchikkunata kaqmanta qawanankupaq.

2004 watapa 17 febrero killapim, kaqmanta qallaykurqa chay qawasqankumanta rimanankupaq. Chay yachayniyoq runakunam nirqaku qellqanchikkuna runakunata familiankupi hinaspa casado vidankupi allin kanankupaq kallpanchasqanmanta, nirqakutaqmi cheqninakuy hatarichisqankumanta nisqankuqa yanqa kasqanta. Wakin yachayniyoqkunapas chaynallatam nirqaku. Ñawpaq tiempopi religionkunamanta yachaq profesorta tapuptinkum, nirqa: “Cristianokunaqa predicanankum. Chaytam Diospa Palabranpas nin, hinaspam Cristopas qatiqninkunata kamachirqa maypipas predicanankupaq”, nispa. Chayna kaptinpas 2004 watapa 26 marzo killapim, chay juezqa Moscú llaqtapi Testigokunapa rurasqankunata harkarachirqa. 2004 watapa 16 junio killanpiñataqmi, Tribunal de la Ciudad de Moscú nisqapas chayna kananpaq nirqa. * Chay tanteasqankumantam achka watayoq iñiqmasinchik nirqa: “Ñawpaq Unión Sovietica nisqapiqa Rusia nacionniyoq kanapaqqa Diospim mana creenachu karqa, kunanmi ichaqa Ortodoxa iglesiayoq kana”, nispa.

¿Imatataq iñiqmasinchikkunaqa chayrayku rurarqaku? Nehemias hinam rurarqaku. Paywan llaqtamasinkunapas manamá  manchakurqakuchu Jerusalenta hatarichinankupaq enemigonkuna harkakuptinkupas. Aswanmi “runakuna ganasllawanña rurasqankurayku chawpikamaña lliw muralla rurasqa karqa” (Neh. 4:1-6). Chaynallataqmi Moscú llaqtapi iñiqmasinchikkunaqa mana saqekurqakuchu contranpi kaqkuna predicayninkuta saqenankupaqqa (1 Ped. 4:12, 16). Jehová Dios waqaychananmanta seguro kaspankum listo kachkarqaku tawa kaq juicio qallarinanpaq.

ASTAWANMI PIÑAKUNKU

2004 watapa 25 agosto killapim, iñiqmasinchikkuna Rusia nacionpa, Vladimir Putin gobiernoman huk documentota apachirqaku. Apachirqakutaqmi 315 waranqa firmakunatapas 76 librokunapi. Ortodoxa Iglesiapas qawachirqataqmi harkakuy munasqankuta. Patriarcado de Moscú nisqapi huk kaqninmi nirqa: “Ñoqaykuqa Jehová Diospa testigonkunapa contranpim kachkaniku”, nispa. Chaymantañataqmi musulmán runakunapa punta apaqninpas nirqa chayna harkakusqankuqa allinpuni kasqanta.

Chayraykum wakin runakunapas Testigokunata cheqniyta qallaykurqaku. Wakin iñiqmasinchikkunam Moscú llaqtapi predicaptinku haytapasqa hinaspa sikupasqa karqaku. Huk kutipim piñasqa runa huk cristianata wasinmanta qarqospan wasanpi haytarurqa, hinaptinmi wichiykuspan umanta takakururqa. Hospitalman apaptinkupas, policiaqa manam imatapas rurarqachu chay runataqa. Wakin iñiqmasinchiktañataqmi presocharurqaku, retratonta horqorqaku chaymantañataqmi huk tuta calabozoman aparqaku. Huñunakunankupaq Testigokunaman wasinkuta arriendaq runakunapas qarqosqa kanankupaqmi manchachisqa karqaku. Qonqayllamantam achka Testigokuna mana maypipas huñunakuyta atirqakuchu. Chaymi 40 congregacionkuna tawa Salonllapi huñunakurqaku. Huknin congregacionmi huñunakurqa  7:30 madrugawta. Congregacionta watukuq ancianom nirqa: “Huñunakuyman rinankupaqmi iñiqmasinchikkunaqa 5:00 tutapayta hatarinanku karqa, chaytam kusikuywan rurarqaku huk wata masnin”, nispa.

WILLAKUNANKUPAQMI KARQA

Dios yupaychayninchik yanqamanta harkasqa kasqanta qawachinankupaqmi, iñiqmasinchikkunapa abogadonkuna 2004 watapa diciembre killapi Tribunal Europeo de Derechos Humanos nisqaman rirqaku (qaway 6 paginapi recuadronta). Soqta wata pasaytam, 2010 watapa 10 junio killapi kay corteqa Testigokunata yanqamanta tumpasqa kasqankuta qawachirqa. * Chaypaqmi imanasqa tumpasqa kasqankumanta qawaspanku tantearurqaku yanqa kasqanta. Nirqataqmi Rusiapa gobiernon cortepa tanteasqanta kasukunankupaq hinaspa ñawpaqpi hina kananpaq (qaway 8 paginapa recuadronta).

Chay cortepa tanteasqanmi qawachin Convenio Europeo de Derechos Humanos nisqanman hina Testigokunapa rurasqan amparasqa kasqanta. Kay tanteasqankutaqa manam Rusia nacionllachu kasukunan karqa, aswanmi Consejo de Europa nisqapi kaq 46 nacionkunapas. Achka juezkuna, leykunata horqoqkuna hinaspa leykunamanta yachaqkunam munanqaku chaykunamanta yachaytaqa. ¿Imanasqa? Cortepi kaqkuna chaynata tanteanankupaqqa manam allinninchikpaq 8 sentenciakunallatachu qawarqaku, aswanqa ñawpaqpi 9 sentenciakunatawanmi. Chayqa karqa Argentina, Canadá, España, Estados Unidos, Japón, Reino Unido, Rusia hinaspa Sudáfrica nacionkunapa cortenkunapim. Tukuy kaykunawanmi Jehová Diospa lliw testigonkunaqa atinmanku iñiyninkutawan Dios yupaychayninkuta defiendeyta.

Jesusmi qatiqninkunata nirqa: “Ñoqaraykum apasunkichik gobiernaqkunaman hinaspa reykunaman. Chaynapim paykunaman ñoqamanta willakunkichik, willakunkichiktaqmi mana judio kaq runakunamanpas”, nispa (Mat. 10:18). Kay 15 wataña juiciopi kasqankuqa iñiqmasinchikkunatam yanaparqa Jehová Diospa sutinmanta lliw Rusia nacionpi willakunankupaq. Lliw kay juiciokunawanmi aswan reqsisqa karqaku Jehová Diospa testigonkunaqa. Jesuspa nisqanman hinam runakunaman ‘willakunanchikpaq’ hinaspapas ‘allin noticia astawanraq mirananpaq’ karqa (Fili. 1:12). Kunanqa Moscú llaqtapi Testigokuna predicaptinkum, runakuna ninku: “¿Manachu qamkunaqa harkasqa karqankichik predicanaykichikpaq?”, nispa. Chayna tapusqankum yanapan astawanraq yachachinankupaq. Chaynaqa, manamá imapas harkanmanchu Diospa Munaychakuyninmanta willakunanchikpaqqa. Diostam mañakunchik Rusia nacionpi iñiqmasinchikkunata tukuy imapi hinalla yanapaykunanpaq, paykunaqa iñiyninpim allin takyasqa karqaku.

[Willakuykuna]

[6 kaq paginapi dibujo hinaspa recuadro]

¿Imanasqam Rusiapi juezkunapa tanteasqankuta Franciapi qawanku?

Rusia nacionmi, 1996 watapa 28 febrero killapi firmarqa Convenio Europeo de los Derechos Humanos nisqapi kananpaq, hinaspa 1998 watapa 5 mayo killanpiñataqmi kaqmanta qawachirqa chaypi kasqankuta. Chayta firmaspankum qawachirqaku nacionninkupi lliw runakuna kay derechoyoq kasqankuta:

“Ima [. . .] religionniyoqpas kanamanta; otaq cambianamantapas [. . .] hinaspapas iñisqanmanta [. . .] runakunapa kasqanpi otaq sapankupipas rimanamanta.” (Artículo 9.)

“Imatapas rimanankupaq hinaspa [. . .] ima piensaytapas uyarinapaq otaq willanapaqpas.” (Artículo 10.)

“Hawka huñunakunamanta.” (Artículo 11.)

Sichu pipas kay acuerdopa nisqanta mana kasukuspan pitapas mana allinta ruraruptinqa rinmankum Tribunal Europeo de Derechos Humanos nisqaman, chayqa kachkan Francia nacionpa Estrasburgo llaqtapim (qaway fotota). Chaymanqa rinmankum nacionninpi autoridadkuna mana kasuptin. Kay cortepiqa kachkanmi 47 juezkuna, tanteasqankutaqa chay acuerdopi kaq lliw nacionkunam kasukunanku.

[8 kaq paginapi recuadro]

Tanteasqanku

Qatiqninpim qawachiniku cortepi juezkunapa wakin tanteasqankuta.

Ayllukunata rakinachisqankumanta Testigokunata tumpasqankumantam cortepi juezkuna nirqa:

“Ayllupi sasachakuyqa rikurinmi mana testigo kaq harkakuptin hinaspa mana munaptin, chay runaqa manam reqsikunchu ayllun religionninta reqsichinanpaq derechoyoq kasqanta.” (Párrafo 111.)

Chaymantapas qellqanchikkuna runakunata locoyachisqanmanta tumpawasqanchiktam juezkunaqa yanqacharurqaku, nirqakum:

“Admirakunikum Rusiapi corte mana hukllatapas [Testigokunapa] qellqankuwan locoyasqa runakunata mana tarisqankumanta.” (Párrafo. 129.)

Juezkunaqa yanqacharqataqmi yawarta mana chaskisqanchikrayku ayllunchikta wañuchisqanchikmanta tumpawasqanchikta, nirqam:

“Pipas akllakunmanmi imayna hampisqa kananmanta. Yuyayniyoq onqoqqa derechoyoqmi operachikunanpaq otaq manapas, chaynallataqmi yawarta chaskinanpaq otaq manapas.” (Párrafo. 136.)