“Kallpasqanchikta pacienciawan seguisunchik”

“Kallpasqanchikta pacienciawan seguisunchik” (HEB. 12:1).

1, 2. ¿Imawanmi Pabloqa tupachirqa Dios serviyninchikta?

ACHKA nacionkunapim sapa wata runakunaqa kallpaypi llallinakunku. Wakinmi kallpanku imatapas chaskinankupaq, wakinñataqmi chayasqankumanta willakunallankupaq.

² Achka kutipim Bibliaqa, Dios serviyninchikta kallpaqkunawan tupachin. Chaymi Corinto iñiqkunaman cartasqanpi Pablo nirqa: ‘Yachasqaykichikpi hinapas carrerapiqa achka kallpaspankupas hukllam chaskin premiotaqa. Qamkunapas kallpaychik [. . .] premiota chaskinaykichikpaq’, nispa (1 Cor. 9:24).

3. ¿Imatam Pabloqa niyta munachkarqa premiota huklla chaskinanmanta nispanqa?

³ Pabloqa manamá chaywanqa nichkarqachu huk kaqllanku wiñay kawsayta chaskinankumantaqa. Chayna kaptinqa wakinkupa kallpanchakusqankuqa yanqachiki kanman. Hinaptinqa, ¿imatam niyta munachkarqa? Nichkarqam kallpaqkunata qatipakunamanta. Paykunaqa sapakamam anchata kallpanchakuqku chaynapi gananankupaq. Chaynata ruranankupaqmi Pablopas iñiqmasinkunata kallpancharqa wiñay kawsayta haypanankupaq. Kay kallpaypiqa lliw chayanankupaq kallpanchakuqkunam wiñay kawsayta chaskinku.

4. ¿Imatam yuyarinanchik wiñay kawsayta haypanapaq kallpasqanchikpi?

⁴ Pablopa nisqanqa wiñay kawsayta haypanapaq kallpanchakuqkunatam yanapawanchik hinaspapas yuyaymanachiwanchikmi. ¿Imanasqa? Hanaq pachapi otaq kay Pachapi wiñay kawsay chaskiyqa ancha chaninniyoqmi, chaymi mana chinkarachiyta munanchikchu. Yachanchikmi kallpasqanchikqa sasa hinaspa karu-karu kasqanta, chaynataq tukuy ima sasachakuykuna kananmanta (Mat. 7:13, 14). Chaymantapas wakinkuqa manañam qallariypi hinañachu kallpanku otaq kallpasqankutam saqerunku. ¿Mayqankunataq wankin toqllakuna hinaspa sasachakuykunaqa? ¿Imatam rurachwan chaykunapi mana wichiykunapaq? ¿Imatam rurananchik kallpasqanchikman chayanapaq hinaspa premiota chaskinapaqpas?

Aguantananchikmi premiota chaskinapaq

5. ¿Imamantam Pabloqa kaqmanta rimarqa Hebreos 12:1 nisqanpi?

⁵ Pabloqa Jerusalenpi hinaspa Judeapi hebreo cristianokunaman qellqasqanpim, kaqmanta rimarirqa kallpaqkunamanta (leey Hebreos 12:1). Wiñay kawsayman kallpayta imanasqa mana saqenamanta rimaspanpas, qawachirqam premiota imayna chaskinamanta. Ichaqa nisqankunamanta hinaspa imayna kasukunamanta manaraq qawachkaspam, qawasunraq imarayku chay cartata qellqasqanta hinaspa imayna kanankupaq kallpanchasqanmantapas.

6. ¿Imaynatam qawarqaku religionninpi punta apaqninkuna cristianokunata?

⁶ Jerusalenpiwan wakin Judea lawpi punta cristianokunam, wakinkumantaqa astawan sasachakuykunapi tarikurqaku. Paykunatam sapa kuti judiokunapa religionninpi punta apaqninkuna ñakarichirqaku, chay judiokunam llaqtapi munaychakuqku. Pasaq watakunallapim Jesusta mana allin runata hina wañuchirqaku. Qatiqninkunatapas cheqnichkarqakum.  Hechos libropim willawanchik chayna rurasqankumanta, chayqa 33 watapa Pentecostes punchawpi milagrokuna pasakusqan qepallatam qallarirqa. ¡Sasamá karqa chay tiempopi Jesuspa qatiqnin kayqa! (Hech. 4:1-3; 5:17, 18; 6:8-12; 7:59; 8:1, 3.)

7. ¿Ima tiempokunapim cristianokunaqa kawsarqaku?

⁷ Chay cristianokunaqa kawsarqaku judiokunapa nacionninku puchukachisqa kanan tiempopiñam. Jesusqa willarqañam chay mana kasukuq nacion chaynapi tukunanmanta. Willarqataqmi Jerusalen manaraq puchukachisqa kaptin imakuna pasananmanta hinaspa imayna salvakunankumantapas (leey Lucas 21:20-22). Jesuspa kayna nisqantam kasukunanku karqa: “Allintayá qawakuychik, yanqañataqmi viciokunapi, machakuykunapi hinaspa kay pachapi imapas kaqkunapi afanakuchkaqta qonqayllamanta chay punchawkuna tariramusunkichikman” (Luc. 21:34).

8. ¿Imakunaraykum wakin cristianokuna iñiyninkupi mana allintachu takyarqaku?

⁸ Hebreo cristianokunaman Pablo qellqaptinqa, yaqa 30 watañam pasarurqa Jesuspa chayna willakusqanmantaqa. Ichaqa, ¿imaynam tarikuchkarqaku? Wakinkuqa imapas rurayninkupim afanakuchkarqaku, chaymi iñiyninkupipas mana allinchu karqaku (Heb. 5:11-14). Wakinkuñataqmi piensarqaku hukkunapa imayna kawsasqankuta qatipakuy allin kasqanta. Ichapas piensarqaku Diosta mana qalaypaq saqesqankumanta hinaspa wakin Kamachikuykunata kasukusqankuta. Chaymantapas Jesuspa wakin qatiqninkunaqa Moisespa chaskisqan kamachikuykunatawan costumbrenkunata hinalla qatiqkunatam kasukuchkarqaku. ¿Imatam Pabloqa iñiqmasinkunaman ninman karqa rikchan-rikchanlla kanankupaq hinaspa wiñay kawsayta haypanankupaq?

9, 10. a) ¿Imatam Pabloqa Hebreos qellqapa 10 capitulopa tukupayninpi nirqa? b) ¿Imanasqam Pabloqa rimarqa ñawpaq tiempopi iñiyniyoq runakunapa rurasqankumanta?

⁹ Qawasun hebreo cristianokunata iñiyninpi Pablo imayna kallpanchasqanta. Hebreos qellqapa 10 capitulonpim nirqa Moisespa leyninqa ‘hamuq allin kaqkunapa llantuynin hinalla’ kasqanta, qawachirqataqmi Jesucristopa wañukusqan ancha chaninniyoq kasqantapas. Chay capitulopa tukuyninpiñataqmi paykunata nirqa: “Diospa munasqantaqa pacienciawanmi ruranaykichik chaynapi paypa prometesqankunata chaskinaykichikpaq. Bibliam nin: Manapas unaymantam payqa kutimunqa, manam unamunqachu”, nispa (Heb. 10:1, 36, 37).

¹⁰ Hebreos qellqapa 11 capitulonpiñataqmi Pabloqa sumaqta yachachin Diospi iñiy ima kasqanta. Hinaspam ñawpaq tiempopi runakunapa iñiyninmanta riman. Chaywanqa, ¿manañachu rimachkan aguantay ancha allin kasqanmanta? Manamá. Payqa iñiqmasinkunatam yuyarichiyta munarqa valorwan hinaspa aguantaspa iñiyta qawachinankumanta. Yacharqam ñawpa tiempopi Diospa serviqninkunapa imayna kasqanku, sasachakuyninkunata atipanankupaq yanapananmanta. Chay kasukuq runakunapa iñiyninmanta rimaspanmi, kaqmanta kallpancharqa aguantanankupaq, nirqam: “Chaynaqa ñoqanchikpas puyu hinaña chay testigokuna muyuriqninchikpi kachkaptinqa llasawaqninchik qepita saqechkaq hinayá llapa harkawaqninchikta saqesunchik. Intuwaqninchik huchatapas saqespayá kallpasqanchikta pacienciawan seguisunchik”, nispa (Heb. 12:1).

Puyu hinaña testigokuna

11. ¿Imapim yanapakun puyu hinaña testigokunapa rurasqankupi yuyaymanayqa?

¹¹ Pablom nirqa cristianokuna tiemponpi Jehová Diosta serviqkunaqa puyu hinaña achkallaña testigokuna kasqankuta. Paykunaqa wañunankukaman Diosman sonqo karqaku, kaymi qawachiwanchik llumpay sasachakuypi kaspapas Diosman sonqo kay atisqanchikta. Chay puyu hina achkallaña testigokunaqa kallpasqankuman lliw chayaqkunam. Chay rurasqankum ñoqanchiktapas  kallpanchawanchik hinalla Diosta servinapaq. Sichu ñoqanchik kallpaqkuna kachwan hinaspa allin kallpaqkuna hinalla kallpanapaq kallpanchawachwan, hinaptinqa astawanraqchá kallpanchakuchwan may chayananchikman chayanapaq. Chaymi hebreo cristianokunaqa ñawpaqpi Dios serviqkunapa rurasqankupi piensananku karqa. Paykunapa rurasqankum kallpanchanman ‘kallpasqankuta pacienciawan seguinankupaq’ hinaspa chayanankupaq. Chay ruraytaqa ñoqanchikpas atichwanmi.

12. ¿Imapim yanapawanchik Pablopa willakusqan runakunapa imayna kasqanku?

¹² Ñoqanchikpa imayna tarikusqanchikqa tupanmi Pablopa nisqan ñawpaq iñiqkunawan. Wakinkunamanta qawasun. Noeyqa sinchi para chayamunan tiempopim yacharqa. Chaynallataqmi ñoqanchikpas mana allin runakunapa puchukasqa kananku tiempopi kawsanchik. Abrahanwan Sarapas llaqtankuta saqespankum huk llaqtaman rinankupaq kamachisqa karqaku, chaypim Diosta yupaychaspa suyarqaku promesankuna cumplinanta. Ñoqanchiktapas Diosmi kamachiwanchik munasqanchikkunata saqenapaq hinaspa munayninta hinalla ruranapaq kallpanchakunanchikta, promesankunata suyaspa. Moisespas Prometesqa Allpaman risqanpim sasachakuykunata achka watakuna chunniqpi atipanan karqa. Ñoqanchikpas mosoq pachaman risqanchikpi sasachakuykunatam atipananchik. Kay runakunapa rurasqankuta, imayna kasqankuta hinaspa imakunapi pantasqankuta yuyariyqa ancha allinpunim (Rom. 15:4; 1 Cor. 10:11).

Imakunataq yanaparqa kallpasqankupi

13. ¿Imakunam Noeypaqqa sasa karqa hinaspa imam yanaparqa Diospa tukuy ima kamachisqanta rurananpaq?

¹³ Rimasqanchik Diospa serviqninkunataqa iñiyninkum yanaparqa hinalla kallpanankupaq hinaspa allinpi tukunankupaqpas. Qawasun imaynatam Noey iñiyninta qawachisqanmanta (leey Hebreos 11:7). Diosmi nirqa: ‘Kacharimusaqmi sinchi parata kay pachaman yaku huntananpaq chaynapi kay pachapi llapallan kawsaqkuna [. . .] puchukanankupaq’, nispa (Gen. 6:17). ¿Imanasqam Pabloqa nirqa chaykuna “hamuq punchawkunapi pasananmanta”? Nirqam haykapipas sinchi para mana kasqanrayku. Chaywanpas Noeyqa manam piensarqachu chayna sinchi para mana chayamunantaqa. Chaynataqa piensarqa iñiyniyoq kasqanraykum. Jehová Diospa nisqankuna rurakunanmantam seguro karqa, chaymi mana piensarqachu kamachisqankuna llumpay sasa kasqantaqa. Aswanmi “Diospa kamachisqanman hina” tukuyta rurarqa (Gen. 6:22). Payqa buquetam ruranan karqa, paykunapaqwan uywakunapaqpas mikuytam huñun karqa, uywakunatapas huñunanmi karqa, willakunanmi karqa hinaspa aylluntapas iñiyninkupim yanapanan karqa. Ichaqa Noeypa iñiynin hinaspa kallpanchakusqanpas manam yanqapaqchu karqa, lliw aylluntinmi salvakurqa hinaspa achka bendicionkunata chaskirqaku.

14. ¿Ima sasachakuykunapim Abrahanwan Sara tarikurqaku hinaspa imatam yachachiwanchik?

¹⁴ Puyu hinaña testigokunapim kachkanku Abrahanwan Sarapas. Paykunaqa Ur llaqtapim allinta kawsakurqaku, huklawman astakuyqa ichapas sasachakuykunapi tarichinman karqa. Chayna kaptinpas iñiyninkutawan kasukuyninkutam qawachirqaku. Diosta servinanpaq tukuy ima rurasqanraykum Abrahamtaqa ninchik ‘llapallan iñikuqkunapa taytan’ nispa (Rom. 4:11). Pabloqa manam Abrahampa tukuy ima rurasqanmantachu rimarqa, uyariqninkuna allinta reqsisqankurayku. Ichaqa nirqam: “Chay llapallan runakunaqa [Abrahanwan ayllunpas] iñiyniyoqllam wañukurqaku Diospa prometesqanta manaraq chaskichkaspanku. Chaywanpas Diospa cumplisqanta hinaña qawaspankum creerqaku, chaynapim kay pachapiqa forasterolla hinaspa huklaw llaqtayoqlla kasqankumanta willakurqaku”, nispa (Heb. 11:13). Arí,  iñiyninku hinaspa Dioswan allin amistad kasqankum yanaparqa mana pisipaspa Diosta servinankupaq.

15. ¿Imam Moisesta kallpancharqa Diospa munasqanman hina kawsananpaq?

¹⁵ Chay puyu hinaña testigokunapiqa kachkantaqmi Moisespas. Tukuy imayoq kananmantaqa ‘Diospa runankunawan kuska ñakariytam akllakurqa’. ¿Imanasqa? Pablopa nisqanman hinaqa “chaynataqa rurarqa Diosmantaña pagon chaskiyta suyaspanmi” hinaspa ‘mana rikuna Diosta qawachkaq hina kallpanchakusqanraykum’ (leey Hebreos 11:24-27). ‘Hucha vidapi kawsaspa ratollapaq kusikuytaqa’ manam piensarqachu. Paypaqqa Diospas hinaspa promesankunapas cheqapmi karqa. Chayraykum mana manchakuq hinaspa mana hukmanyaq kasqanta qawachirqa. Anchatam kallpanchakurqa Egiptomanta israelitakunata horqonanpaq hinaspa Prometesqa Allpaman pusananpaqpas.

16. ¿Imanasqataq Moisesqa mana hukmanyarqachu Prometesqa Allpamanta mana yaykunanpaq Jehová Dios niptin?

¹⁶ Moisesqa Abraham hinam mana rikurqachu Diospa promesankuna cumplikusqantaqa. Prometesqa Allpaman israelitakuna yaykunankupaqña kachkaptinmi Moisesta Jehová Dios nirqa: “Chimpallanmantam qawarinki chay allpataqa, manam yaykunkichu Israelpa mirayninkunaman qonay allpamanqa”, nispa. ¿Imanasqam paytawan wawqen Aaronta chaynata nirqa? Mana kasukuq israelitakunawan hikutasqa kasqankuraykum, Diosta mana respetarqakuchu. Jehová Diosmi nirqa: “Qamkunaqa iskaynikichikmi huchallikuwarqankichik Israelpa mirayninkunapa qayllanpi, Meriba-cades sitiopi”, nispa (Deu. 32:51, 52). ¿Chayraykuchu Moises piñakururqa hinaspa hukmanyarurqa? Manamá. Payqa Israel nacionta bendecispanmi nirqa: “¡Yaw Israelpa mirayninkuna, mayna kusisqam kankichik! ¿Pimá qamkuna hinaqa? Qamkunaqa Tayta  Diospa librasqan runakunam kankichik. Paymi harkachikuna hina yanapaqnikiqa. Paypa espadanpim kachkan atiynikiqa”, nispa (Deu. 33:29).

¿Imatam yachachiwanchik?

17, 18. a) ¿Imatam yachanchik puyu hinaña testigokunamanta? b) ¿Imamantam yachasun qatiqnin yachachikuypi?

¹⁷ ‘Puyu hinaña chay testigokuna muyuriqninchikpi kaqkunamantam’ kayta yachanchik: kallpasqanchikman chayanapaqqa tukuy sonqonchikwanmi Jehová Diospi hinaspa promesankunapi iñinanchik (Heb. 11:6). Kay iñiytaqa imayna kawsasqanchikpim qawachinanchik. Yachanchikmi hamuq tiempopi sumaq kawsakuy kananmanta. Chaymantapas ‘mana rikuna Diostam qawayta’ atichwan. Ñoqanchikpaqqa Diosqa cheqapmi, chaymi mana pisipaspa hinalla kallpananchik (2 Cor. 5:7).

¹⁸ Diosta serviyqa sasaniraqmi. Chaywanpas kallpasqanchikmanqa chayaytam atichwan. Qatiqnin yachachikuypim qawasun chayta rurananpaq huk yanapakuykunamanta.

¿Imatam niwaq?

• ¿Imanasqataq puyu hinaña testigokunamanta Pabloqa rimarqa?

• ¿Imaynatam kallpasqanchikpi yanapawanchik puyu hinaña testigokunamanta yachasqanchik?

• ¿Imatam yachanchik Noeymanta, Abrahanmanta, Saramanta hinaspa Moisesmantapas?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[19 kaq paginapi dibujo]

Ur llaqtapi tukuy imayoq kasqankutam Abrahanwan Saraqa saqerqaku