Kay Pachapiqa forasterokuna hinallam kawsanchik

‘Chay llapallan runakunaqa [. . .] kay pachapi forasterolla hinaspa huklaw llaqtayoq kasqankumantam willakurqaku’ (HEB. 11:13).

1. Jesuspa nisqanman hinaqa, ¿imaynatam kay pachapi kaqkunata qatiqninkuna qawananku karqa?

JESUSMI qatiqninkunata nirqa: “Paykunam ichaqa kay pachapiraq kanqaku”, nispa. Hinaspañataqmi nirqa: ‘Manaña kay pachapaq kasqankuraykum, ñoqapas manaña kay pachapaqñachu kani’, nispa (Juan 17:11, 14). Chaynata nispanmi qawachirqa cheqap qatiqninkuna kay pachapi Satanaspa munaychakusqanta imayna qawanankuta (2 Cor. 4:4). Mana allin runakunawan kawsananku kaptinpas, manam rurayninkupiqa chaqrukunankuchu karqa. Huk rimaypiqa ‘llaqtankumanta karupi yachaqkuna hinam’ kananku karqa (1 Ped. 2:11).

‘Llaqtankumanta karupi yachaqkuna hinam’ kawsarqaku

2, 3. ¿Imaynataq Enocqa, Noeyqa, Abrahamqa hinaspa Sarapas kawsarqaku?

² Ñawpa tiempomantaraqmi Diosta serviqkunaqa mana allin runakunawan kuska kawsarqaku. Sinchi para manaraq chayamuchkaptinmi Enocwan Noepas ‘Diospa agradonpaq kawsarqaku’ (Gen. 5:22-24; 6:9). Iskayninkum mana manchakuspanku willakurqaku  Satanaspa munaychakusqanta Dios tukuchinanmanta (leey 2 Pedro 2:5; Judas 14, 15). Mana allin runakunapa chawpinpi kaspankupas Diostam kasukurqaku. Chaymi Biblia willakun Enocqa “Diospa agradonpaq kasqanmanta” chaynataq Noeypas ‘runamasinkunamantaqa allin ruraq’ kasqanmanta (Heb. 11:5; Gen. 6:9).

³ Abrahanwan Sarapas Diosta kasukuspankum Ur llaqtankupi tukuy imankuta saqespanku karu llaqtaman forastero hina ripurqaku (Gen. 11:27, 28; 12:1). Pablom paykunamanta nirqa: “Iñiyllawanmi Abrahampas, Dios kamachiptin llaqtanmanta lloqsirqa herencia hina chaskinan allpaman, pasarqamá manaraq reqsichkaspanpas. Iñiyllawanmi Diospa prometesqan allpapipas runapa allpanpi hina forastero purirqa. Herencia chaskiqmasin Isaacwan Jacobpas karpakunallapim yacharqaku”, nispa (Heb. 11:8, 9). Nirqataqmi: “Chay llapallan runakunaqa iñiyniyoqllam wañukurqaku Diospa prometesqanta manaraq chaskichkaspanku. Chaywanpas Diospa cumplisqanta hinaña qawaspankum creerqaku, chaynapim kay pachapiqa forasterolla hinaspa huklaw llaqtayoqlla kasqankumanta willakurqaku”, nispa (Heb. 11:13).

Israelitakunata Dios ima nisqanmanta

4. ¿Imatam Dios nirqa israelitakunaman manaraq Prometesqa Allpaman yaykuchkaptinku?

⁴ Tiempopa risqanman hinam Abrahampa mirayninkunaqa hatun llaqtapiña rikurirurqaku, sutinmi karqa Israel (Gen. 48:4; Deu. 6:1). Ichaqa manam qonqanankuchu karqa chay nacionpa kamachiqnin Jehová Dios kasqanta (Lev. 25:23). Huk rimaypiqa yachapakuqllam karqaku, chaymi Diospa munasqanman hina rurananku karqa. Yuyarinankutaqmi karqa “runaqa kawsanqa manam mikuyllawanchu” nisqanta. Manataqmi Jehová Diostaqa qonqanankuchu karqa tukuy imankupas kasqanraykuqa (Deu. 8:1-3). Manaraq Prometesqa Allpanman yaykuchkaptinkum Diosqa nirqa: “Abuelonchik Abrahanman, Isaacman hinaspa Jacobman prometesqan allpamanmi yupaychasqanchik Tayta Dios yaykuchisunkichik. Chay allpaqa kachkan hatun llaqtayoqkunam, chay llaqtakunataqa manam qamkunachu hatarichirqankichik. Chay allpapiqa wasikunapas tukuy allin kaqkunapa huntasqanmi kachkan, chaykunataqa manam qamkunachu huntachirqankichik. Chaypiqa kachkantaqmi toqosqa pozokunapas, chaykunataqa manam qamkunachu toqorqankichik, chay allpapiqa kachkantaqmi mana rurasqaykichik uvas huertakunapas, aceituna sachakunapas, chaykunatamá saksanaykichikkama mikunkichik. Chaynaqa amamá yupaychasqanchik Tayta Diostaqa qonqarunkichikchu”, nispa (Deu. 6:10-12).

5. ¿Imanasqam Diosqa Israel nacionta qepancharurqa hinaspa pitañam akllarurqa?

⁵ Chay nisqanqa manamá yanqa willakuyllachu karqa. Nehemiaspa tiemponpim Leviy ayllukunaqa penqakuywan yuyarirqaku Prometesqa Allpaman yaykusqanku qepata israelitakuna ima rurasqankumanta. Wasiyoq, mikuyniyoq hinaspa achkanpi vinoyoq kaspankum, paykunaqa saksanankukama mikurqaku hinaspam wirayarurqaku. Hinaptinmi Diospa contranpi churakuruspanku Diospa kamachisqan willakuqninkunatapas wañurachirqaku. Chayraykum Jehová Diosqa enemigonkunapa makinpi saqerurqa (leey Nehemias 9:25-27; Ose. 13:6-9). Unay watakuna pasasqan qepatam Roma nacion kamachichkaptin, judiokunaqa Mesiaspi mana iñirqakuchu hinaspankum wañurachirqaku. Jehová Diosqa paykunata qepancharuspanmi mosoq naciontaña akllarurqa, otaq hanaq pachaman rinankupaq suyakuyniyoqkunata (Mat. 21:43; Hech. 7:51, 52; Gal. 6:16).

Manam kay pachapi kaqkunawanqa chaqrukunkuchu

6, 7. a) ¿Imatam Jesus nirqa qatiqninkunaman Satanaspa munaychakusqanmanta rimaspan? b) ¿Ima kamachikuymi qawachin cheqap cristianokuna runakunapa rurasqankuwan mana chaqrukunankupaq?

⁶ Qallariypi rimamusqanchikman hinaqa,  Jesucristom qawachirqa kay pachapi Satanaspa munaychakusqanwan qatiqninkuna mana chaqrukunankuta. Manaraq wañuchkaspanmi paykunata nirqa: “Kay pachapaq kaptikichikqa runakunachá kuyasunkichikman kikinta hina, aswanqa ñoqam akllakurqaykichik kay pachamanta chaymi runakunaqa cheqnisunkichik manaña kay pachapaq kasqaykichikrayku”, nispa (Juan 15:19).

⁷ ¿Chay tiempopi cristianokuna achkaña kasqankuraykuchu runakunapa imapas rurasqankuta qatipakunmanku karqa? Manamá. Maypiña kaspankupas reqsichikunankum karqa Satanaspa munaychakusqanmanta mana kasqankuta. Jesuspa wañukusqanmanta yaqa 30 wata pasaytam, apostol Pedro iñiqmasinkunaman kaynata qellqarqa: “Kuyasqay wawqe-panillaykuna, llaqtaykichikmanta karupi yachaqkunata hinam ruegakuykichik, amayá ruraychikchu aychaykichikpa mana allin munasqankunataqa, chaykunaqa guerrapi hinam kachkan almaykichikwan. Dios mana adoraqkunapa qayllanpipas allintayá kawsaychik”, nispa (1 Ped. 1:1; 2:11, 12).

8. ¿Imatam huk yachaysapa runa nirqa ñawpa cristianokuna mana allin ruraykunawan mana chaqrukusqankumanta?

⁸ Punta cristianokunaqa Roma nacionpim forastero hinalla kawsarqaku. Huk yachaysapa runam qellqarqa paykunata sapa kuti llumpay qatikachasqankumanta. Nirqam taytacha-mamacha yupaychaypi mana chaqrukusqankurayku Diospi mana iñisqankuta. Hinaspapas kusirikuykunapi, huchapakuykunapi chaynataq taytacha-mamachakunata mana chaqrukusqankurayku ‘runakuna cheqnisqankutapas’.

Kay pachapi kaqkunataqa manam llumpaytachu servichikunchik

9. ¿Imaynatam cheqap cristianokunaqa qawachinchik runamasinchikta mana cheqnisqanchikta?

⁹ ¿Imaynatam kay pachapi kaqkunata qawanchik? (Gal. 1:4.) Ñawpaq cristianokuna hinam. Chayraykum wakinpiqa runakunapa cheqnisqan kanchik. Ichaqa manamá runamasinchiktaqa cheqninchikchu. Aswanmi kuyasqanchikrayku wasi-wasin “Diospa munaychakusqanmanta” allin noticiata willakunchik (Mat. 22:39; 24:14). Kaytaqa ruranchik Cristopa makinpi Diospa churasqan Gobierno, runakunapa gobiernonkunata chinkachinanmanta seguro kaspanchikmi, hinaptinmi mosoq pachapiqa allin rurayña kanqa (Dan. 2:44; 2 Ped. 3:13).

10, 11. a) ¿Imaynatam kay pachapi kaqkunata servichikunchik? b) ¿Imaynatam cristianokunaqa qawachinku rikchan-rikchanlla kasqankuta hinaspa kay pachapi kaqkunata mana llumpayta servichikusqankuta?

 ¹⁰ Kay pachapi kaqkunaqa tukupayninpiñam kachkan. Chaymi Diospa serviqkunaqa yachanchik kunan tiempo tukuy imatapas mana maskanamanta. Pablopa nisqantam yuyarinanchik, nirqam: “Wawqe-panikuna, kaytam niyta munaykichik, manañam tiempo kanñachu chaymi kunanmantaqa [. . .] rantiqkunapas mana kapuqniyoq hina kananku. Kay pachapi allin kaqkunawan servichikuqkunapas allin kaqkunawan mana servichikuq hinam kananku, kay pacha qawasqanchikqa tukurunqam”, nispa (1 Cor. 7:29-31). ¿Imaynatam kunan tiempo cristianokunaqa kay pachapi kaqkunata otaq runapa imapas rurasqankunata servichikunchik? Servichikunchikmi imaymana rimaykunapi Bibliamanta yachachinapaq. Servichikunchiktaqmi imapas necesitasqanchikta tarinapaq, ichaqa manam chaykuna maskayllapiñachu purinchik (leey 1 Timoteo 6:9, 10).

¹¹ Diospa rikchan-rikchanlla kaq serviqninkunaqa educakuspankupas manam chayllapiñachu afanakunku runakuna ancha allinpaq hapiptinkupas. Ñoqanchikmi ichaqa forastero runakuna hinalla kawsanchik hinaspa huk rurayniyoqpas kanchik. Manataqmi ‘imamantapas hatunchakunchikchu’ (Rom. 12:16; Jer. 45:5). Jesucristopa qatiqninkuna kasqanchikraykum kayna nisqanta kasukunanchik: “Cuidakuychikyá qollqella kuyaruymanta. Runaqa manam tukuy imayoq karunallanpaqchu kawsanan”, nisqanta (Luc. 12:15). Mozo-sipas chayllaraq bautizasqa kaspaykiqa, Dios serviypi imatapas haypanaykipaq kallpanchakuy. Kallpanchaykikutaqmi astawan educakunaykimantaqa vida pasanallaykipaq educakunaykita. Ancha allinmi kanman “tukuy sonqoykiwan, tukuy vidaykiwan, tukuy kallpaykiwan hinaspa tukuy yuyaynikiwan” Dios servinaykipaq kallpanchakuynikiqa (Luc. 10:27). Chayta ruraspaykiqa Diospa favorecesqanmi kanki (Luc. 12:21; leey Mateo 6:19-21).

Kay pachapi kaqkunapiqa ama afanakusunchu

12, 13. Mateo 6:31-33 nisqanta kasukuq cristianokuna, ¿imaynatam qawachinku kay pachapaq mana kasqankuta?

¹² Diosta serviqkunaqa manam runakuna hinachu qollqe maskayllapi afanakunku, Jesuspa kayna nisqantam kasukunku: “Chaynaqa amayá afanakuychikchu: ‘¿Imataraq mikusun? ¿Imataraq tomasun? ¿Imawanraq pachakusun?’ nispaykichikqa. Dios mana adoraqkunam tukuy chaykunamantaqa afanakunku, qamkunapaqariki kachkanmi hanaq pachapi kaq Taytaykichik. Paymi yachan tukuy imapas pisipususqaykichikta. Puntataqa maskaychik Diospa munaychakusqantawan paypa munasqan allin ruraytayá hinaptinqa qosunkichikmi tukuy ima pisipusuqnikichikta”, nispa (Mat. 6:31-33). Cristianokunaqa yachanchikmi imapas necesitasqanchikta Dios qowasqanchikta.

¹³ “Diosta servispaqa qori-qollqeta hinam tarirunchik kapuqninchikwan contentakuyta yachaspanchikqa” (1 Tim. 6:6). Kayqa manam kunan tiempopi runakunapa imayna kasqanwanqa tupanchu. Achka mozo-sipaskunam casarakusqanku punchawmanta munanku sumaq carroyoq kayta hinaspa wasinkupi tukuy imayoq kaytapas. Ichaqa cristianokunam forasterokuna hinalla kawsanchik imapas kapuqllanchikwan. Achka iñiqmasinchikkunam tukuy imankuta saqespanku kallpankutawan tiemponkuta astawan servichikunku Diosmanta willakunankupaq. Hukkunam Diosta servinku Betel wasipi, precursor hina, congregacionkunata watukuq anciano hina otaq misionero kaspapas. ¡Anchatamá chaninchanchik iñiqmasinchikkunapa chayna llamkasqankutaqa!

14. ¿Imatam yachachiwanchik tarpuqmanta Jesuspa rikchanachisqanqa?

¹⁴ Tarpuqmanta rikchanachispanmi Jesus nirqa: “Kay pachapi kaqkunamanta sinchita  preocupakuspanmi kusikuytapas tarin llapa kapuqninkunallapi chaynapim payqa kikillanta engañakun. Tukuy kaykuna runapa sonqonman yaykuruptinmi Diospa palabranqa manaña yanapanmanñachu”, nispa (Mat. 13:22). ¿Imam yanapawachwan chay toqllapi mana wichiykunapaq? Kapuqllanchikwan contentakuymi chaynataq kay pachapi forasterolla hina kawsaymi. Chayna kasqanchikmi yanapawanchik ‘ñawinchik allinllata qawakunanpaq’ otaq hukllapi piensanapaq. Chaynaqa Diospa munaychakusqallanpiyá piensasun hinaspa tukuy imamantapas puntapi churasun (Mat. 6:22).

Kay pachapi kaqkunaqa tukuruqllam

15. ¿Apostol Juanpa ima nisqanmi qawachin imayna kawsasqanchikta hinaspa runakunapa imayna kasqankutapas?

¹⁵ Cristianokunaqa ‘llaqtanchikmanta karupi yachaqkuna hinam’ kawsanchik mana allin runakunapa puchukaynin hichpallaña kasqanrayku (1 Ped. 2:11; 2 Ped. 3:7). Kay yachasqanchikmi yanapawasun ima munasqanchikkunatapas allinta akllanapaq hinaspa allinta tanteanapaqpas. Apostol Juanmi iñiqmasinkunaman nirqa kay pachapi mana allin kaqkunata mana kuyanankupaq. ¿Imanasqa? Kay pachapi mana allin ruraykunawan mana allin munaykuna tukuruqlla kasqanrayku, Diospa munasqanman hina ruraqmi ichaqa wiñaypaq kawsanqa (1 Juan 2:15-17).

16. ¿Imaynatam qawachinchik kay pachapi runakunamanta sapaqchasqa kasqanchikta?

¹⁶ Israelitakuna Diosta kasukuspankuqa ‘wakin runakunamanta akllasqan runankunam’ kananku karqa (Exo. 19:5). Diosta kasukuspankum, yupaychayninkupiwan imayna kawsayninkupi mana wakin runakuna hinachu karqaku. Kunanpas achka runakunatam Diosqa yupaychanankupaq sapaqcharun, paykunaqa manam kay pachapi runakuna hinachu kanku. Chaymi lliw yacharunchik Bibliapa nisqanman hina Diosta ‘servispa kay pachapi mana allin munapayaykunata qepanchayta chaynapi allinta piensaspaña, allinta ruraspaña hinaspa Diospa agradonpaqña kawsananchikpaq. Chaynataqa kawsananchik salvaqninchik Jesucristopa sumaqllaña kancharichkaq kutimunanta kusikuywan hinaspa confianzawan suyaspanchikmi’. “Paymi kikinmanta wañupuwarqanchik tukuy mana allin rurasqanchikmanta librawananchikpaq chaynataq huchanchikmanta chuyanchawananchikpaq, chaynapi paypa runankunaña kaspa allinkuna ruray munaqllaña kananchikpaq” (Tito 2:11-14). Kay ‘runankunaqa’ hanaq pachaman rinankupaq suyakuyniyoqkunam hinaspa wara-waranqantin ‘sapaq ovejakunam’ kanku, paykunaqa Jesucristopa yanapaqninkunam (Juan 10:16).

17. ¿Imanasqam mana pesakusunchu hanaq pachaman riqkunapas hinaspa kay pachapi qepaqkunapas kay tiempopi forasterokuna hinalla kawsasqanchikmanta?

¹⁷ Hanaq pachaman rinankupaq suyakuyniyoq cristianokunaqa, Jesucristowanmi gobiernamunqaku (Apo. 5:10). Sapaq ovejakunañataqmi otaq kay pachapi qepaqkunañataqmi kawsanqaku suma-sumaq wasikunapi hinaspa achkallaña mikuypa kasqanpi, chaypiqa manañam forasterokuna hinañachu kawsanqaku (Sal. 37:10, 11; Isa. 25:6; 65:21, 22). Manataqmi israelitakuna hinaqa qonqanqakuchu Diospa tukuy ima qosqantapas, payllam ‘enteron kay Pachapa Diosninqa’ (Isa. 54:5). Hanaq pachaman riqkunapas nitaq kay pachapi qepaqkunapas, manam pesakunqakuchu kay tiempopi forasterokuna hinalla kawsasqankumantaqa.

¿Imatam nichwan?

• ¿Imaynataq Diospa ñawpaq serviqninkunaqa kawsarqaku?

• ¿Imaynatam qawarqaku punta cristianokuna kay pachapi kaqkunata?

• ¿Imaynatam cheqap cristianokuna kay pachapi kaqkunata servichikunku?

• ¿Imanasqam mana pesakusunchu kay pachapi forasterokuna hinalla kawsasqanchikmanta?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[18 kaq paginapi dibujo]

Punta cristianokunaqa qepanchaqkum maqanakuyman hinaspa huchapakuyman aysaq kusirikuykunataqa