Ñawpaqpi chuya espirituman hina Diosta serviqkuna

“Señor Diosmi kunan kachamuwarqa. Espiritunwanmi huntaykamuwarqa” (ISA. 48:16).

1, 2. ¿Imatam rurananchik iñiyniyoq kanapaq, hinaspa imaynatam yanapawasun Diospa ñawpaq serviqninkunamanta yachayqa?

ABELPA tiemponmantaraq achka qarikunawan warmikuna iñiyniyoq kaptinkupas, ‘manam llapallanchikchu iñiyniyoq’ kanchik (2 Tes. 3:2). Chaynaqa, ¿imaynatam iñiyniyoq kayta haypachwan hinaspa kawsayninchikpi qawachichwan? Bibliata estudiaspam, chaypim nin ‘uyarispam iñina’, nispa (Rom. 10:17). Chaymantapas, chuya espiritupa huk kaqnin rurunmi (Gal. 5:22, 23, NM). Chaynaqa, iñiyniyoq kayta munaspaqa chuya espirituwanmi yanapachikunanchik.

² Wakinkuqa piensankum Bibliapa willakusqan Diosman sonqo runakunaqa iñiyniyoqña nacesqankumanta, ichaqa manamá chaynachu. Paykunaqa ‘ñoqanchik hinam karqaku’ (Sant. 5:17). Lliw runakuna hinam, iskayrayaqku, manchakuqku hinaspa pantaqkupas. Chaywanpas hatun sasachakuykunatam atiparqaku Diospa chuya espiritunwan kallpanchasqa kasqankurayku (Heb. 11:34). Qatiqninpim paykunamanta qawasun hinaspa reparasun Diospa chuya espiritunwan imayna yanapasqa kasqankumanta. Kaykunamanta yachaymi kallpanchawasun iñiyninchikpi sasachakuykunata hinalla atipanapaq.

Diospa espiritunmi Moisesta kallpancharqa

3-5. a) ¿Imaynatam yachanchik Moisesqa Diospa kamachisqanta chuya espiritupa yanapakuyninwan rurasqanta? b) ¿Imaynatam Jehová Diosqa chuya espiritunta qowachwan Moisesman hina?

³ Cristianokunapa tiemponmanta ñawpaqtaraqmi ‘Moisesqa karqa llapallan chay tiempopi runakunamantapas ancha humillakuq runa’ (Num. 12:3). Paytam Diosqa kamachirqa Israel nacionmanta nanachikunanpaq. ¿Atinmanchu karqa chay rurayta? Arí. Chuya espiritupa yanapakuyninwanmi: Diosmanta willakuq, juez, Diospa Palabranta qellqaq, nanachikuq hinaspa milagrokunata ruraqpas karqa (leey Isaias 63:11-14). Ichaqa, huk kutipim nirqa Diospa kamachisqanta mana ruray atisqanta (Num. 11:14, 15). Chaymi paywan kaq espiritunmanta wakinta Jehová Diosqa qoykurqa 70 runakunaman chaynapi Moisesta yanapanankupaq (Num. 11:16, 17). ¿Imatam kayqa qawachin? Moisespa ruraynin sasa rurana kaptinpas, manam sapallanchu chaytaqa rurarqa, manataqmi 70 yanapaqninkunapas sapallankuchu rurananku karqa.

⁴ Moisesqa chaskirqamá Diospa chuya espiritunta imapas rurayninta cumplinanpaq. Wakinta Dios qechuruptinpas hinallaraqmi kallpanchasqa tarikurqa. Manam paytaqa faltaqchu nitaq 70 ancianokunatapas. Diosqa chuya espirituntam qon serviqninkuna necesitasqankuman hina. Bibliaqa ninmi ‘llapallanchik achka-achkata chaskisqanchikta’, payqa manam tupuspachu espirituntaqa qowanchik (Juan 1:16; 3:34).

⁵ ¿Sasachakuypichu tarikunki? ¿Musyakunkichu sapa punchaw ruraynikikuna aswan kasqanrayku tiempoyki manaña haypasusqaykita? ¿Astawanchu sasachakuchkanki familiaykita mantieneypi hinaspa iñiyninpipas yanapaypi qollqemanta otaq onqoywan sasachakusqaykirayku? ¿Aswan rurayniyoqchu congregacionpi kachkanki? Imayna kaptinpas, Diosqa chuya espiritunwanmi imapipas yanapaykusunki (Rom. 15:13).

 Bezaleeltam chuya espiritu yanaparqa

6-8. a) ¿Imakunatam Diospa chuya espiritunpa yanapakuyninwan Bezaleelwan Aholiabqa rurarqaku? b) ¿Imakunam qawachiwanchik Bezaleeltawan Aholiabta Diospa chuya espiritun yanapasqanta? c) ¿Imaynanpitaq Bezaleelmanta yachayqa kallpanchawanchik?

⁶ Chuya espiritu imayna yanapawasqanchiktam yachasuntaq Moisespa tiemponpi kawsaq Bezaleelmanta yachaspa (leey Exodo 35:30-35). Payqa Diospa karpanta rurananpaqmi kamachisqa karqa. ¿Allintachu yacharqa imayna rurananta? Yaqapaschá. Ichaqa ñawpaqtaqa Egipto runakunapaq adobe chutaypipaschá llamkarqa (Exo. 1:13, 14). Hinaptinqa, ¿imaynatam rurarqa Diospa sasa rurana karpantaqa? ‘Bezaleeltam Diosqa huntaykurqa espiritunwan chaynapi curiosidadwan, entendimientowan hinaspa yachaywan tukuy ima rurananpaq, dibujokunata umanmanta horqospa [. . .] tukuy rikchaq fino trabajotapas rurananpaq’. Ima ruraqña kaptinpas, Diosmi chuya espiritunwan yanapaykurqa, chaynallataqmi Aholiabtapas. Iskayninkum hichu-hichullaña rurayninkupi rikurirurqaku. Manam rurayllatachu yacharqaku, aswanqa Dios yachayta qosqanraykum hukkunatapas yachachirqaku.

⁷ ¿Imaynatawanmi yachanchik Bezaleeltawan Aholiabtapas espiritunwan Dios yanapasqanta? Chay sumaq rurasqankum admirakuypaq karqa, chaymi 500 wata pasaruptinpas hinallaraq servikurqa (2 Cro. 1:2-6). Manataqmi paykunaqa kunan tiempo runakuna hinachu rurasqankupi sutinkuta churarqaku, aswanmi paykunaqa munarqaku Jehová Dios hatunchasqa kananta (Exo. 36:1, 2).

⁸ Kunanpas kantaqmi iñiqmasinchikkunarayku tukuy imapi yanapakuqkuna: wasikunata hatarichiqkuna, qellqakunatawan asambleakunata ruraqkuna, desgracia pasakuptin yanapakuqkuna chaynataq yawarta mana churachikunapaq doctorkunawan rimaqkunapas. Wakinkuqa educacionniyoqmi kanku, ichaqa yaqa llapallankum mana ancha yachayniyoqchu kanku. Chaywanpas, chuya espiritupa yanapakuyninwanmi allinta ruranku. ¿Ima nichwantaq ñoqanchikmanta? ¿Hukkuna aswan allin llamkaq kasqankuta piensaspachu Diospa llaqtanpi yanapakunapaq iskayrayanchik? Chayna kaptinqa kayta yuyarisun: chuya espirituqa yanapawasunmi ima ruray yachasqanchikkunapi hinaspa Diospa kamachiwasqanchikta ruranapaqpas.

Diospa espiritunmi Josueyta yanaparqa israelitakunata pusananpaq

9. ¿Ima sasachakuypim israelitakuna tarikurqaku Egiptomanta lloqsisqanku qepallata, hinaspa ima tapukuymi kan?

⁹ Kunanñataq qawasun Diospa chuya espiritun Moisespawan Bezaleelpa tiemponpi kawsaq huk runata imayna yanapasqanmanta. Israelitakuna Egiptomanta lloqsisqanku qepallatam, Amalec runakuna mana musyaylla yaykururqaku wañurachinankupaq. Guerrapi mana peleayta yachachkaspankupas peleanankumá karqa (Exo. 13:17; 17:8). Ichaqa, ¿pitaq Israel tropakunataqa kamachinan karqa?

10. ¿Imataq Josueyta yanaparqa enemigonkunata vencerunanpaq?

¹⁰ Josueymi kamachinan karqa. Sichum akllasqa kananpaq imakunapi llamkasqanta willakunman karqa hinaptinqa, ¿imakuna yachasqantam ninman karqa? ¿Sirviente hina llamkasqanta? ¿Mituwan ichuta chapusqanta? ¿Maná nisqa mikuyta hoqarisqanta? Elisama abuelonmi allin yachayniyoq karqa, Efrain ayllupi nanachikuq kasqanrayku hinaspapas yaqachusmi Israelpa kimsan ayllumanta 108.100 tropakunata kamachirqa (Num. 2:18, 24; 1 Cro. 7:26, 27). Ichaqa Jehová Diosqa manam paytaqa nitaq churin Nuntapas akllarqachu. Aswanmi Moisesta nirqa Israel tropakunapa kamachiqnin Josuey kananpaq. Yaqa tukuy punchawmi guerrapi pelearqaku. Josuey kasukusqanrayku hinaspa Diospa chuya espiritunwan yanapachikusqanraykum Israel llaqtaqa enemigonkunata vencerurqaku (Exo. 17:9-13).

11. ¿Imatam Josuey hina rurananchik Dios serviyninchik allin kananpaq?

 ¹¹ Josueyqa yachayniyoq kaspanmi Moisespa wañukusqan qepata kamachikuqña rikurirurqa (Deu. 34:9). Chuya espirituqa manam ñawpaq abuelonkunata hinachu yanaparqa willakuq kananpaqqa nitaq milagrokunata rurananpaqpas, ichaqa Canaan llaqtaman yaykurunankupaqmi yanaparqa. Josueymanta yachayqa kallpanchawasunmi congregacionpi imapas ruraykunata mana manchakuspa chaskinapaq. Josueyta hinam, Jehová Diosqa ñoqanchiktapas niwanchik kamachiwasqanchikkunata kasukuptinchikqa tukuy ima rurasqanchik allinpi tukunanmanta (Jos. 1:7-9).

‘Diospa espiritunmi Gedeonman huntaykurqa’

12-14. a) ¿Imatam yachachiwanchik 300 israelitakunalla achkallaña Madian casta tropakunata atiparusqanku? b) ¿Imaynatam Jehová Diosqa Gedeonta kallpancharqa? c) ¿Imaynatam kunanpas Jehová Diosqa kallpanchawanchik?

¹² Josuey wañukuptinpas, Jehová Diosqa hinallam serviqninkunataqa chuya espiritunwan kallpancharqa. Jueces libropim willawanchik achka runakuna ‘mana kallpayoq kachkaspankupas kallpanchasqa’ kasqankumanta (Heb. 11:34). Hukninmi karqa Gedeon. Paytam Diosqa chuya espiritunwan yanapaykurqa Israel llaqtanrayku peleananpaq (Jue. 6:34). Huñusqan tropankunaqa Madian casta tropakunamantaqa aswan asllam karqaku. Chaywanpas, Gedeonpa tropankunaqa Jehová Diospaqmi hinallaraq achka karqa, chaymi iskay kutikama kamachirqa pisiyachinanpaq. Hinaptinmi 300 israelitakunalla karqaku 135.000 Madian casta tropakunawan peleanankupaqqa (Jue. 7:2-8; 8:10). ¿Imatam Jehová Diosqa kaywan qawachiyta munarqa? Manam munarqachu israelitakuna achka tropakuna kasqankurayku atiparuspanku hatunchakunankutaqa.

¹³ Piensay Gedeon manaraq peleayta qallarichkaptin chaypi tarikusqaykita. ¿Segurochu tarikuwaq mana manchakuq soldadokuna tropaykipi kaptinku, icha manchakuymantachu katkatatawaq? Gedeonqa manamá iskayrayarqachu. Payqa Diospa kamachisqantam kasukurqa (leey Jueces 7:9-14). Arí, Gedeonqa huk señaltamá Diosmanta mañakurqa (Jue. 6:36-40). Ichaqa chayna mañakusqanmantaqa Diosqa manam piñakurqachu, aswanmi kallpanchaykurqa.

¹⁴ Jehová Diospa atiyninqa mana tukuqmi. Serviqninkuna ima sasachakuypiña tarikuptinpas, pitapas valekuspanmi yanapaykunman. Wakinpiqa yaqapaschá achkallaña enemigonchik rikurirunman otaq achka sasachakuykunawan hukmanyasqapas tarikuchwan. Chayna kaptinqa, ¿imatam rurachwan? Gedeon hina huk señalta Diosmanta mana suyaptinchikpas, Jehová Diosqa Palabranwan hinaspa llaqtanwanmi yanapawanchik (Rom. 8:31, 32). Lliw promesankunam iñiyninchikta kallpanchan hinaspapas segurawanchikmi haykapipas yanapawananchikta.

‘Diospa espiritunmi Jefteyta yanaparqa’

15, 16. ¿Imaynatam Jefteypa warmi churinqa ancha iñiyniyoq karqa hinaspa imatam tayta-mamakunapas yachanmanku?

¹⁵ Qawasun huk runamantawan. Tiempopa risqanman hinam Israel nacionqa Amon castakunawan pelearqa hinaptinmi Jehová Diospa espiritun Jefteyta yanaparqa. Dios hatunchasqa kananpaq venceyta anchata munaspanmi, payqa prometekurqa ganaruptin pim chaskiykunanpaq punta lloqsimuqta qoykunanpaq. Amon castakunata venceramusqanmanta kutiramuptinmi, sapallan warmi churin chaskiykunanpaq lloqsiramurqa (Jue. 11:29-31, 34). ¿Chay pasakusqanqa hukmanyarachirqachu? Manapaschá, paypa churinqa chullallamá karqa. Imayna kaptinpas prometekusqantaqa cumplirqam hinaspam aparqa Silo sutiyoq lawpi Diospa karpanpi servinanpaq. Warmi churin Diosman sonqo kasqanraykum taytanpa prometekusqanman hina rurarqa (leey Jueces 11:36). Diospa  chuya espiritunpa yanapakuyninwanmi iskayninku chayta rurarqaku.

¹⁶ ¿Imaynatam Jefteypa warmi churinqa ancha iñiyniyoq karqa? Yaqapaschá qawarqa taytanpa tukuy sonqonwan Dios kuyasqanta. Tayta-mamakuna, ¿imatam yachawaqchik? Allin ejemplotamá wawa-churikichikman qonaykichik. Paykunaqa qawanankum yachachisqaykichikpi iñisqaykichikta. Arí, tukuy sonqoykichikwan Dios kuyasqaykichikqa sutillam kanan imayna kawsasqaykichikpi, manam rimasqallaykichikpichu. Qamkunata qawasuspaykichikqa, yaqapaschá Dios serviyta munanqaku. ¡Mayna kusikuypaqmi chayqa!

‘Diospa espiritunmi’ Sansonta yanaparqa

17. ¿Imatam Sanson rurayta atirqa Diospa espiritun yanapaptin?

¹⁷ Tukunapaqñataq qawasun Diospa espiritun Sansonta imayna yanapasqanta. Paypa tiemponpim israelitakunaqa Filistea runakunapa makinman wichiykurqaku. Tiempopa risqanman hinam, Diospa espiritunqa Sansonta kallpanchayta qallaykurqa paykunata librananpaq (Jue. 13:24, 25). Ancha kallpata qoykuptinmi sasa ruraykunatapas atirqa. Huk kutipim Filistea runakuna wakin israelitakunata nirqaku Sansonta presocharunankupaq. Ichaqa ‘Diospa espiritun payta yanapaptinmi brazonkunapi chaqnasqa waskakunata tipirurqa rupasqa lino waskata tipichkaq hinalla hinaptinmi makinkunamanta wichirirurqa’ (Jue. 15:14). Tiempopa risqanman hina mana allin rurarusqanrayku manaña kallpan kaptinpas, Diosqa kaqmantam kallpata qoykurqa iñiyninrayku (Heb. 11:32-34; Jue. 16:18-21, 28-30). Ancha sasachakuypi kaptinmi paytaqa chuya espiritu anchata yanaparqa. Paymanta yachayqa anchatamá yanapawasunchik.

18, 19. a) ¿Imatam yachachiwanchik Sansonpa vidanqa? b) ¿Imaynatam yanapasurqanki ñawpa tiempopi Dios serviqkunamanta yachayniki?

¹⁸ Sansonta hinam ñoqanchiktapas chuya espirituqa yanapawanchik. Chayraykum llapallan runakunaman willakunapaq Jesuspa kamachiwasqanchikta rurayta atinchik (Hech. 10:42). Kay kamachikuypiqa achka ruraykunam kachkan hinaspapas manamá  llapallanchikchu chay ruraykunapaq hina nacerqanchik. Chaymi anchata kusikunchik chuya espiritu yanapawasqanchikmanta. Isaias hinam sientikunchik, paymi nirqa: “Diosmi kunan kachamuwarqa. Espiritunwanmi huntaykamuwarqa”, nispa (Isa. 48:16). Chaynaqa Diospa espiritunwan pusasqam kanchik. Moisesta, Bezaleelta hinaspa Josueyta yanapasqanman hinam, Jehová Diosqa ñoqanchiktapas yanapawasun, chaymi kusikuywan servinanchik. Chaymantapas Gedeon, Jeftey hinaspa Sanson hinayá Diospa Palabranpi hapipakusun chaynapi kallpanchasqa kanapaq (Efe. 6:17, 18). Sasachakuykunapi tarikuspaqa Diostam mañakunanchik. Chaynapim Sanson hina iñiyninchikpi suni takyasunchik.

¹⁹ Segurom kachwan cheqap yupaychay chaninchaqkunata Jehová Dios yanapaykunanmantaqa. Chuya espirituwan yanapachikuptinchikqa iñiyninchikpim astawan wiñasun. Qatiqnin yachachikuypim qawasun Griego Rimaypi Qellqasqa Diospa Palabranpi sumaq ejemplokunamanta. Arí, anchatam kallpanchawasun punta pachak watapi cristianokunata chuya espiritu yanapasqanmanta yachayninchikqa.

¿Imatam yacharunki Dios espiritunwan kay serviqninkunata imayna yanapasqanmanta?

• Moisesta

• Bezaleelta

• Josueyta

• Gedeonta

• Jefteyta

• Sansonta

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[22 kaq paginapi suti rikuylla kaq willakuy]

Chuya espirituqa Sanson hina kallpasapa kanapaqmi iñiyninchikpi yanapawachwan

[21 kaq paginapi dibujo]

Tayta-mamakunapa iñiynintam churi-wawakunaqa qatipakunku