Allinmi karqa imapas kaptin chayman hina rurayqa

Kaytam willakun James A. Thompson

1928 watapim Estados Unidospa sur lawninpi nacerqani, chay tiempopim huk kamachikuy karqa yanakunawan ruyaq runakuna mana hukllawakunankupaq. Chayta mana kasukuqkunaqa castigasqam otaq presochasqam karqaku.

CHAY tiempopiqa Estados Unidospim wakin congregacionkunapi iñiqmasinchikkuna rakinasqa kachkarqaku. 1937 watapim taytayqa Chattanooga (Tennessee) lawpi yana iñiqmasinchikkunapa congregacionninpi Siervo de compañía otaq ancianomasinkunawan ruranankupaq yanapaq karqa. Henry Nichols iñiqmasinchikñataqmi yuraq iñiqmasinchikkunapa congregacionninpi Siervo de compañía karqa.

Anchatam yuyarini warmachallaraq kaptiy Nichols iñiqmasinchikwan taytay wasiykupa qawa lawninpi parlaptinku uyarisqayta. Paykunaqa imayna chay sasachakuy tiempopi predicanankupaqmi rimarqaku, ñoqañataqmi taytaywan kayta munaq kani.

1930 watapa ñawpaqnillantam familiaykupi hatun llaki pasarurqa. 2 watachayoqllaraq kachkaptiymi mamay wañukurqa 20 watallanpi, paniy Dorisñataqmi 4 watanpi karqa. Taytay chayllaraq bautizasqa kaspanpas iñiyninpim anchata ñawparirurqa.

Allin ejemplonkum yanapawarqa

1933 watapim, taytayqa Lillie Mae Gwendolyn Thomas cristianata reqsiruspan casarakururqa. Paykunaqa Dorispaqwan ñoqapaqmi allin ejemplo karqaku Diosman sonqo kaypi.

1938 watapim lliw Testigokuna kayta kasukunanku karqa: congregacionpi ancianokunataqa manañam kikinkuñachu akllananku karqa, aswanmi Brooklyn (Nueva York) oficinamantaña nombrananku karqa. Chattanooga lawpi wakin testigokunaqa manam munarqakuchu kasukuyta, taytaymi ichaqa imayna  kaptinpas kasukurqa. Taytaypawan mamaypa chayna kasukusqankuqa kunankamapas yanapawanmi.

Bautizakuspay tukuy tiempoywan Diosta servisqay

1940 watapim congregacionniypi achka iñiqmasiykuna hatun carrota alquilarqaku Detroit (Michigan) lawpi asambleaman rinankupaq. Chaypim wakinku bautizakurqaku. Chaymi wakiqninku tapuwarqaku imanasqa mana bautizakusqaymanta, ñoqaqa 5 wataymantam mana saqespay predicarqani.

Chaynata tapuwaptinkum nirqani bautizakuymanta manaraq allinta entiendesqayta. Chayta uyariruspanmi taytayqa bautizakuy ima ninan kasqanmantawan imanasqa allin kasqanmanta entiendenaypaq yanapawarqa. 4 killa pasaytam, 1940 watapa 1 de octubre killapi, Chattanooga lawpi chirillaña yakupi bautizakurqani.

14 wataypim precursor hina servirqani escuelamanta samasqayku tiempopi. Tennessee hinaspa Georgia lawpa taksa llaqtachankunapim predicaq kani. Tutapayta hatarispaymi chawpi punchawpaq qoqawniyta yanukuq kani hinaspaymi trenwan otaq carrowan riq kani maypi predicanay lawman. Inti seqaykuchkaqtañam kutimuq kani. Apakusqay qoqawtaqa manaraq chawpi punchawtam tukuruq kani hinaspam mikuymanta kaq kani. Mikuyta rantinaypaq qollqechay kaptinpas, yana kasqayraykum mana rantikuwayta munaqkuchu. Huk kutipim heladosta rantiyta munaptiy, pasaway kaymanta niwarqaku. Ichaqa ruyaq uyayoq warmim kuyakuywan hukta aparamuwarqa.

Colegioyta tukuruspay hinalla estudiachkaptiymi, huk castamanta cheqninakuypa contranpi kaqkuna chay yachasqay llaqtapi achkallaña rikurichkarqaku. Chaypim kachkarqaku NAACP (Asociación Nacional para el Progreso de las Personas de Color) nisqapas, paykunam munarqaku estudiaqkunapas llapallayku paykunaman hukllawakunaykuta. Chaymi achkallaña yana estudiaqmasiykuna hinaspa huk lawpi estudiaqkunapas llapallanku munarqaku paykunaman hukllawakuyta. Ñoqatapas hikutawarqakum yanapanaypaq, ichaqa manam munarqanichu. Willarqanim Diosqa pi castamanpas mana sayapakusqanta hinaspa paylla ima mana allintapas allichananmanta (Juan 17:14; Hech. 10:34, 35).

Estudiayta tukuruspallaymi Nueva York llaqtaman astakunaypaq tantearurqani. Richkaspaymi Filadelfia (Pensilvania) lawpi tumpata qeparqani Asambleapi reqsisqay amistadniykunawan tupanaypaq. Chaypiqa manamá iñiqmasinchikkunaqa rakinasqachu karqaku, chaypi kachkaptiymi congregacionta watukuq ancianopas watukamuchkarqa. Paymi huk punchaw sapaqchaman pusawaspan niwarqa qatiqnin huñunakuypi yachachinaypaq. Chay niwasqanmi kallpanchawarqa chaypi qepanaypaq.

Chaypitaqmi allin amistadta armarurqaniku Geraldine White sipaswan, paytam Gerri nispay suticharurqani. Payqa allintam Bibliamanta yacharqa hinaspapas sumaqtam runakunaman wasin-wasin rispa yachachiq. Chaymantapas ñoqa hinam precursor kayta munarqa, chayqa ancha allinmi ñoqapaqqa karqa. Hinaptinmi 1949 watapi 23 abril killapi casarakururqaniku.

Galaad Escuelaman invitawasqanku

Anchatam munarqaniku Galaad Escuelaman riyta, chaynapi misionero kaspayku huk law nacionkunapi Diosta servinaykupaq. Chaymi imapipas kallpanchakurqaniku chay escuelaman  rinaykupaq. Pisi tiempollamantam Lawnside (Nueva Jersey) llaqtaman rinaykupaq niwarqaku, hinaspañataq Chester (Pensilvania) llaqtaman, chaymantañataq Atlantic City (Nueva Jersey) llaqtamanpas. Chaypi kaspaykuqa 2 watañam casarasqa karqaniku, chaymi chay escuelaman rinaykupaq qellqayta atirqaniku. Ichaqa chay apachisqaykutaqa manam chayllachu kutichimuwarqaku. ¿Imanasqa?

Casarakusqayku wata qepantaqa, achka mozokunatam militar kanankupaq apachkarqaku chaynapi Corea nacionwan guerrapi peleanankupaq. Yaqachusmi Filadelfia lawpi militarkunaqa Jehová Diospa testigonkunata mana allintachu qawarqaku pimanpas mana sayapakusqankurayku. Ichaqa huk juezmi niwarqa imayna kawsasqayta FBI nisqanku ñoqamanta yacharuspanku favorniypi kasqankuta. Chaywanmi 1952 watapa 11 enero killanpi Tribunal Presidencial de Apelación nisqanku niwarqa Diosta servisqayrayku mana militar kanaypaq.

Hinaptinmi chay watapa agosto killanpi invitawarqaku 20 kaq Galaad Escuelaman rinaykupaq, qallarirqam septiembre killapi. Chay escuelapi kaspaykuqa anchatam munarqaniku huklaw nacionman rinaykupaq niwanankuta. Paniy Dorismi 13 kaq Galaad escuelaman rirqa hinaspam Brasil nacionpi misionera karqa. Ichaqa, ¡mana piensasqaykutam niwarqaku! Ñoqaykuqa congregacionkunata watukuq kaspaykum, Alabama lawpi congregacionkunata watukunayku karqa. Kayqa tumpatam hukmanyachiwarqaku, huklaw nacionpi serviyta munasqaykurayku.

Punta kaq congregacion watukusqaykuqa Huntsville llaqtapim karqa. Chayaruspaykum rirqaniku samapakunaykupaq niwasqanku paninchikpa wasinman, chaypim telefonowan rimaptin kayna niqta uyarirqaniku: “Warmakunaqa chayaramunkuñam”, nispa. Chaypiqa 24 watallaykupiraqmi karqaniku hinaspapas aswan mozollamanraqmi rikchakurqaniku. Chaymi chay watukusqayku lawpiqa Warmakuna nispa suticharuwarqaku.

Estados Unidospa sur lawnin huk llaqtanpim, yaqa llapan runakuna Bibliata respetaqku. Chaymi tantearurqaniku kaynata predicanaykupaq:

Puntatam pisillapi willaq kaniku enteron Pachapi imakuna pasakusqanmanta.

Chaymantam Bibliapi qawachiq kaniku imayna allichasqa kananmanta.

Chaymantañataqmi Bibliawan niq kaniku ima ruranankumanta.

Hinaspañataqmi huk qellqata saqeq kaniku Bibliata estudianaykupaq. Chayna predicasqayku allinpuni kasqanraykum, 1953 watapi “Sociedad del Nuevo Mundo” nisqa asambleapi imayna predicasqaykuta qawachinaykupaq niwarqa, chayqa karqa Nueva York llaqtapim.

Chay watallapitaqmi niwarqaku superintendente de distrito hinaña watukunaykupaq. Hinaspam watukunayku karqa, Virginia llaqtamanta Florida llaqtakama hinaspa Alabama llaqtamanta Tennessee llaqtakama.  Watukuspaykuqa imamanpas amañaqmi kanayku karqa. Ejemplopaq, samapakusqayku wasipi mana qoni yaku kasqanraykum latamanta rurasqa hatun tinapi bañakuq kaniku, chayqa tullpapa qepanpim karqa. Chay lawllam qoniqa karqa.

Huk castamanta kasqaykurayku sasachakuykuna

Estados Unidospa sur lawninpi Diosta servinapaqqa, allin yachaywanmi imatapas ruranayku karqa. Yana runakunata Lavandería nisqapi pachaykuta taqsanaykupaq mana munasqankuraykum, señorayqa chay lawman yaykurqa “Thompson señorapaqmi” pachanta taqsapusaq nispan, chayraykum piensarqaku sirvientan kasqanta. Congregacionkunata watukuqmasiykunawan La Sociedad del Nuevo Mundo en acción, nisqa videota qawachinayku kaptinmi, ñoqaqa chay qawanaykupaq tela alquilakuqta qayaspaymi “señor Thompsonpaqmi” nispa sapaqcharqani. Hinaspam rispay apamuq kani. Haykapipas kuyakuqmi karqaniku, chaymi yaqa llapanpiqa hawkalla predicaq kaniku.

Chayna huk castamanta cheqninakuy kaptinpas, cheqnirqakutaqmi Estados Unidospa norte lawninpi runakunatapas. Huk kutipim, periodicopi lloqsiramurqa Sociedad Watchtower Bible and Tract of New York nisqamanta kaq James A. Thompson huk asambleapi yachachinanmanta. Chay noticiata leespankum wakin runakuna piensarqaku Nueva York llaqtamanta kasqayta, chayraykum escuelapa hatun salonninpi 2 punchaw asambleayku apakunanpaq saqewasqankuta manaña qowaykuta munarqakuchu. Chaymi escuelaman rispay willarqani Estados Unidospa sur lawninpi kaq Chattanooga llaqtapi estudiasqayta. Chayta yacharuspankuñam asambleata ruranaykupaq saqewarqaku.

1950 watakunapim huk castamanta cheqninakuyqa astawan qallaykurqa, wakinpiqa maqanakuqkuraqmi. 1954 watapim 3 punchaw asamblea apakuptin, wakin Testigokuna piñakurqaku yana cristianokuna mana discursamusqankumanta. Ñoqaykuñataqmi yana iñiqmasiykuta kallpancharqaniku pacienciakunankupaq. Qatiqnin 3 punchaw asambleapiqa ñoqam huk kaqnin discursaq karqani, chaymantapacham achka yana iñiqmasinchikkuna discursayta qallaykurqaku.

Tiempopa risqanman hinam Estados Unidospa sur lawninpi congregacionkunaqa huk castamanta kasqankuraykuqa manaña rakinasqañachu karqaku. Chaypaqqa wakin iñiqmasinchikkunatawan ancianokunatam huklaw congregacionkunaman cambianayku karqa. Ichaqa wakin iñiqmasinchikkunam chay cambiasqaykuta mana allinpaqchu qawarqaku. Chayna kaptinpas yaqa llapallaykum Diosninchik hina mana pimanpas sayapakuq karqaniku. Arí, achkapam kapuwarqaku mana castaykumanta kaq allin amistadniyku. Chayna kanaypaqmi yanapawarqa warmallaraq kaptiy tayta-mamaypa imayna kasqanku.

Huklawman risqayku

1969 watapa enero killanpim Guyana nacionman rinaykupaq kamachiwarqaku. Puntatam rirqaniku Brooklyn (Nueva York) lawman, chaypim Guyana nacionpi predicacion imayna apakunanpaq yachachiwarqa. 1969 watapa julio killanpiñataqmi kamachiwasqankuman rirqaniku. Ñoqaykupaqqa sasamá karqa chaypi amañayqa, ñam 16 wataña congregacionkunata watukuchkarqaniku. Chaymantapas Betel  wasipim llamkanay karqa, señorayñataqmi misionera hina serviq.

Tukuytam ñoqaqa ruraq kani: pastotam rutuq kani, wakinpiñataqmi qellqanchikkunata 28 congregacionkunaman apachiq kani, chaymantapas Brooklyn lawmanta chayamuq cartakunatam qawaq kani. Sapa punchawmi 14 otaq 15 horata llamkaq kani. Manam iskayniykupaqpas facilchu karqa, ichaqa amañaspaykum ancha kusisqa tarikurqaniku. Guyana nacionman chayaruptiykuqa, 950 Diosmanta willakuqkunallam karqaku, kunanñataqmi 2.500 masninña.

Chay llaqta imayna kasqan hinaspa tukuy imaymana frutankuna gustawaptinkupas, ancha kusisqaqa tarikurqaniku Diospa munaychakusqanmanta runakuna yachasqankuwanmi. Señoraymi semanapi 20 runakunata Bibliamanta yachachiq, hinaptinmi iñiyninkupi ñawparispanku achka bautizakurqaku. Tiempopa risqanman hinam wakinninkuqa karqaku precursorkuna, ancianokuna hinaspa misionerokunapas.

Onqoywan sasachakusqaymanta

Estados Unidospi kaq tayta-mamaymi 1983 watapi astawanraq yanapanata necesitarqaku. Paniy Doriswanmi huñunakurqaniku imata ruranaykupaq, payqa 35 watañam Brasil nacionpi misionera karqa. Chaymi Doris tantearurqa kutinanpaq. Payqa nirqam iskayniyku saqenaykumantaqa paylla saqenanpaq. Tayta-mamayku wañukuptinñataqmi paniy Dorisqa Chattanooga llaqtapi precursora especial karqa.

1995 watapim tariruwarqaku cancer onqoywan kasqayta, hinaptinmi Estados Unidosman kutirqaniku. Hinaspam Goldsboro (Carolina del Norte) lawpi yacharqaniku, chaypi kaspaykuqa familiaykupa llaqtankumantaqa hichpallapiñam karqaniku. Onqoyniy tumpata allinyaykuptinmi, kunanqa Goldsboro congregacionpi iskayniyku precursor especial hina servichkaniku.

Yaqa 65 wata masnin Diosta servisqaykumanta yuyarispaykum anchata Jehová Diosta agradecekuni achka bendicionkunata qowasqankumanta. Ancha allinmi karqa maypipas servinaykupaq kallpanchakusqaykuqa. Tukuy vidaykupim Davidpa kayna nisqanta qawarqaniku: “Dios Taytalláy, confiakusuqnikiwanqa confiakunapaqmi reqsichikunki” (2 Sam. 22:26).

[3 kaq paginapi fotokuna]

Taytaywan Nichols iñiqmasinchikmi allin ejemplota qowarqa

[4 kaq paginapi fotokuna]

Gerri señoraywan Galaad escuelaman rinaykupaq (1952)

[5 kaq paginapi fotokuna]

Galaad escuelaykupiwan Estados Unidospa sur lawninpi congregacionkunata watukuspayku

[6 kaq paginapi foto]

Congregacionkunata watukuqkunawan señorankuna kimsa punchaw asambleapi (1966)

[7 kaq paginapi foto]

Guyana nacionpi misionero hina kusisqa servispay