‘Diospa leyninpi cheqap kaqkunata yachasqaykikuna’ (ROM. 2:20).

1. ¿Imanasqataq Moisespa chaskisqan Kamachikuykuna ima ninanta entiendenapaq kallpanchakuna?

DIOSPA yanapakuyninwan Pablopa qellqasqan librokunaraykum, Moisespa chaskisqan Kamachikuykuna ima ninan kasqanta entiendenchik, manachayqa sasachá kanman karqa. Qawasun Hebreos qellqata. Chaypim Pabloqa nin Jesus “llakipayakuq hinaspa confiakunapaq [. . .] sacerdotekunapa jefen” kasqanta, nintaqmi runakunapa huchanmanta wiñaypaq wañusqanta chaynapi lliw iñiqkuna wiñaypaq salvacionta haypanankupaq (Heb. 2:17; 9:11, 12). Nirqataqmi Diospa karpan, ‘hanaq pachapi kaqkunaman llantuy hinalla’ rikchakusqanta, qawachirqataqmi Moiseswan contratota Dios rurasqanmantaqa Jesucristowan contrato rurasqan aswan allin kasqanta (Heb. 7:22; 8:1-5). Leymanta otaq Kamachikuykunamanta Pablopa kayna nisqankunaqa, ancha allinmi karqa chay tiempopi cristianokunapaqqa. Kunanpas anchatamá yanapawanchik, chaynapi Diospa tukuy rurasqankunata allinta entiendenapaq.

2. ¿Imatam judio kaq cristianokunaqa allinta reqsirqaku?

² Romapi iñiqkunaman cartasqanpim, Pabloqa rimarirqataq Moisespa Leyninman hina yachachisqa judio cristianokunamanta. Nirqam Diospa Kamachikuyninkunata allinta reqsisqankuta, hinaspa Diosmantawan yachachisqankunamanta “cheqap kaqkunata” allinta yachasqankutapas. Chay cristianokunaqa respetarqakutaqmi chay cheqap kaqkunataqa. Chaykunaraykum ñawpaqpi Diosman sonqo israelitakuna hina, paykunaqa huk llaqtapi runakunaman allinta yachachiyta atinmanku karqa (leey Romanos 2:17-20).

 JESUSPA WAÑUSQANMANTA LLANTUY HINA KAQKUNA

3. ¿Imanasqataq allinpuni judiokunapa kañasqan ofrendakunamanta yachayqa?

³ Cheqap kaqkunamanta Pablopa rimasqanqa kunanpas allinpunim Diospa munayninmanta entiendenapaq. Arí, Israel nacionman Diospa qosqan Kamachikuykunapa yachachikuyninkunaqa kunankamapas hinallam yanapawanchik. Kaykunamanta yuyarispa, astawan qawasun imaynatam israelitakuna Diospaq kañasqa ofrendakunata rurananku karqa. Qawasuntaq imaynatam allin sonqoyoq judiokunata yanaparqa Jesucristota chaskinankupaq hinaspa Diospa ima munasqanta entiendenankupaqpas. Qawasuntaqmi Diospa kamachikuyninkuna hina kaqlla kasqanrayku Dios serviyninchikpi ñoqanchikpas imayna kasqanchikmanta (Mal. 3:6).

4, 5. a) ¿Imatam Diospa qosqan Kamachikuykunaqa israelitakunata yuyarichirqa? b) ¿Imawanmi tuparqa Kamachikuykunapa nisqanman hina ofrendakuna kañayqa?

⁴ Diospa qosqan Kamachikuykunaqa sutillatam Judiokunata musyachirqa huchasapa kasqankuta. Qawasun, wañusqakunata hapispankuqa chuyanchakunankupaq kamachikuymanta. Pipas wañusqata hapiruspanqa kimsa kaq hinaspa qanchis kaq punchawpim, “chuyanchana yakuwan” challachikunan karqa, chayqa rurasqam karqa puka sano vaquillapa kañasqa uchpanmanta (Num. 19:1-13). Chaynataqmi wachakuqkunapas chuyanchakunanku karqa hinaspam huchankurayku ofrendata kañananku karqa. Chaynapim runakunaqa yuyarirqaku huchatawan wañuyta wawa-churinkuman saqesqankuta (Lev. 12:1-8).

⁵ Diospa serviqninkunaqa sapa punchaw tukuy ima mana allin rurasqankumantam animalkunata kañaqku. Cuentata qokuspankupas otaq manapas, chay ofrendakunaqa huk llantuy hinallam karqa, chayqa tuparqam Jesuspa wañukusqanwan (Heb. 10:1-10).

KAÑASQA OFRENDATA IMAYNA RURANAMANTA

6, 7. a) Israelitakuna Diospaq animalta kañapuspankuqa, ¿imaynatam qonanku karqa hinaspa imatam qawachirqa? b) ¿Ima tapukuykunatam rurakunanchik?

⁶ Israelitakuna Diospaq animalta kañapusqankuqa, manam ima onqoyniyoqpas kananchu karqa (Lev. 22:20-22). Imapa ruruntawan kawsaykunata qospankupas, “puntallaraq horqosqanku” otaq ‘allinnin kaqkunatam’ qonanku karqa (Num. 18:12, 29). Diosqa manam chaskinanchu karqa mana allinnin kaqta qoptinkuqa. ¿Imatam qawachirqa mana ima onqoyniyoq animalta qosqankuqa? Qawachirqam mana huchayoq Jesuspa wañukuyninta hinaspa allinniq kaqta chaynataq ancha kuyasqanta Jehová Dios qosqantapas (1 Ped. 1:18, 19).

⁷ Diosta serviqkunaqa tukuy sonqowan agradecekusqankutam qawachiqku allinniq kaqta Jehová Diosman qospanku. Arí, sapakamam tanteananku karqa imayna ofrendata qonankupaqqa. Ichaqa onqoyniyoqta qospankuqa qawachichkarqakum cumplinankupaq hinalla rurasqankuta, chayqa manachá Diospa agradonpaqchu  kanman karqa (leey Malaquias 1:6-8, 13). Kaykunapi reparaspam tapukunanchik: “¿Imaynatam Jehová Diosta servini? ¿Allinchu kanman imayna yupaychasqaymantawan imakunarayku rurasqaymanta qawakuyniy?”, nispa.

8, 9. ¿Imaynatam yanapawanchik Israel runakunapa kañasqa ofrendata imayna qosqankumanta yachayqa?

⁸ Israel runakunaqa wakinpim kikillankumanta kañasqa ofrendata qoqku. ¿Imanasqa? Qorqakuchá Diosta agradecekuspanku otaq favorninta tarinankurayku. Chaypaqqa manamá sasachu kanman karqa allinniq animalta akllayqa. ¡Kusikuywanmi allinniq kaqta qoqku! Kunan tiempopi cristianokuna manaña Moisespa kamachisqanman hina ruraspankupas, hinallam tiemponkuta, kallpankuta hinaspa kapuqninkuta kañasqa ofrendata hina qonku. Apostol Pablom nirqa suyakuyninchikmanta ‘willakuspa’, ‘allin ruraykunata’ ruraspa chaynataq ‘yanapanakuspa’ kañasqa ofrendata qochkaq hina Diosman qosqanchikta (Heb. 13:15, 16). Kaykunata imayna rurasqanchikmi qawachin ñoqanchikrayku rurasqanmanta ancha agradecekusqanchikta. Qawasqanchikman hinaqa, imayna hinaspa imarayku Diosta servisqanchikqa allinpunim kanan, ñawpaq tiempopi israelitakuna kikinkumanta kañasqa ofrendata qosqankuman hina.

⁹ Israel runakuna ima mana allintapas ruraruspankuqa, Kamachikuykunapa nisqanman hinam hucharayku hinaspa culparayku ofrendakunata qonanku karqa. Chayta ruranankupaq kamachisqa kaspankuqa, ¿yaqachu mana munastin ruranmanku karqa? (Lev. 4:27, 28.) Dioswan allin kayta munaspankuqa, manamá chaynataqa ruranankuchu karqa.

10. ¿Imatam ofrendata kañachkaq hina rurananchik runamasinchikwan hinaspa Dioswan hawkalla kanapaq?

¹⁰ Kunanpas chaynallataqmi. Ichapas mana musyakuspa huk kaqnin iñiqmasinchikta imawanpas sientirachichwan. Otaq ima mana allintapas rurarusqanchikwan pesapakuchkachwan. Dios serviyninchikta chaninchaspaqa tukuytam rurasun chaykunata allichanapaq. Ichapas allinyanakunanchik kanqa, otaq hatun hucha kaptinqa ancianokunapa yanapakuyninta mañakuna kanqa (Mat. 5:23, 24; Sant. 5:14, 15). Qawasqanchikman hinaqa, runamasinchikwan hinaspa Dioswan allinyanakunapaqqa ofrendata kañachkaq hinam kallpanchakunanchik. Chayta ruraspam iñiqmasinchikwan hinaspa Dioswanpas hawkalla kasunchik, chaynataq conciencianchikpipas. Arí, Diospa nisqanman hina rurayqa haykapipas allinpunim.

11, 12. a) ¿Imataraqmi israelitakunaqa rurananku karqa Kamachikuykunapa nisqanman hina? b) ¿Imatam yachachiwanchik Dioswan allinlla kanapaq ofrendakunaqa?

¹¹ Kamachikuykunaqa nirqataqmi Dioswan  hawkalla kasqankumanta kañasqa ofrendata qonankupaqpas. Paykunaqa ayllunkuwan kuskam templopi chay kañasqa ofrendata mikuqku. Ofrendata kañaq sacerdotepas wakintam mikuq chaynataq yanapaqninkunapas (Lev. 3:1; 7:31-33). Chaytaqa ruraqku Jehová Dioswan allinlla kasqankuta qawachinankupaqmi. Chayqa karqa ofrenda qoq, ayllunwan, sacerdotekunawan hinaspa Jehová Dioswan kuska hawkalla mikuchkanmankupas hinam.

¹² ¡Ima sumaqraq kanman familianchikwan mikunanpaq invitaptinchik kikin Jehová Dios hamuyninqa! Chayna kaptinqa, munachwanchá miskillaña kaq mikuy qoykuyta. Kamachikuypa nisqanman hina Dioswan allinlla kanapaq kañasqa ofrendakunaqa qawachinmi Jesuspa wañusqanwan tupasqanta, chayraykum lliw runakuna Unanchaqninwan allinyasqaña tarikunku. Kunanpas kallpankutawan kapuqninkuta Diosman qoqkunaqa paywan amistadninkupim allin tarikunku.

OFRENDAKUNATA KAÑASPA IMA MANA RURANAMANTA

13, 14. ¿Imanasqataq Diosqa mana chaskirqachu rey Saulpa kañapusqan ofrendataqa?

¹³ Qawasqanchikman hinaqa, Bibliaqa ninmi Kamachikuykunapa nisqanman hina kañasqa ofrendakuna allin sonqowan rurakuptinqa Jehová Dios chaskisqanmanta. Willakuntaqmi Diospa mana chaskisqan ofrendakunamantapas. Qatiqninpi iskaymanta qawasun.

¹⁴ Diosmanta willakuq Samuelmi rey Saulta willarqa Amaleq casta runakunata puchukachinanpaq chaynataq uywankunatapas. Ichaqa, manamá wañuchirqakuchu Agag sutiyoq Amaleq reytaqa. Manataqmi wañuchirqakuchu allinnin kaq uywakunatapas, piensarqakuchá Diospaq kañapuyta (1 Sam. 15:2, 3, 21). Ichaqa, ¿imaynatam Diosqa chayta qawarqa? Saulpa mana kasukusqanwan piñakuspanmi rey kasqanmanta qepancharurqa (leey 1 Samuel 15:22, 23). Kayqa kaytam yachachiwanchik: Jehová Diosta mana kasukuptinchikqa, manamá chaskiwasunchu paypaq tukuy ima rurasqanchiktaqa.

15. Isaiaspa tiemponpi israelitakuna, ¿imatam qawachiqku mana allin kawsasqankuwan?

¹⁵ Kunanñataq qawasun Isaias qellqapi ima willawasqanchikmanta. Chay tiempopiqa achka Israel runakunam Diospaq ofrendata kañapuqku, ichaqa hinallam huchapi kawsaqku. Chayna kawsasqankum qawachirqa qawa sonqollawan ofrendakuna qosqankuta, chayraykum mana chaskisqachu karqa. Chaymi Jehová Dios nirqa: “¿Imapaqtaq valen achkallaña animalkuna wañuchipuwasqaykichikpas?  Amiruniñam carnerokunata wañuchipuwaspa wiran kañapuwasqaykichiktapas. Malta torokunapa yawarnin chaqchusqaykichiktaqa millakuruniñam. [. . .]. Kawsaykunamanta yanqapaq ofrendataqa amaña apamuwaychikñachu. Chay ofrendakunapa qosnintaqa manañam aguantaniñachu”, nispa. Chaymantapas imanasqa mana chaskisqanmantam nirqa: “Achka kutita mañakamuwaptikichikpas manam uyarikichikchu qamkunataqa. Yawarwan qachachasqam kachkan makikichikqa. Mayllakuspa limpiakuychik. Mana allin ruraynikichikta qayllaymanta asurichiychik. Mana allin rurayta saqeychik”, nispa (Isa. 1:11-16).

16. ¿Imatam rurananchik Dios serviyninchikpi tukuy ima rurasqanchikta pay chaskiwananchikpaq?

¹⁶ Jehová Diosqa millakurqam israelitakuna mana kasukuspanku kañasqa ofrenda qosqankutaqa. Ichaqa kusikuywanmi chaskirqa kamachisqanman hina ruraqkunapa mañakusqantawan kañasqa ofrendankutaqa. Diospa qosqan kamachikuykunawanmi, kasukuq israelitakunaqa yacharqaku huchayoq kasqankutawan Dios pampachananta necesitasqankutapas (Gal. 3:19). Pesapakurqakum mana allin rurasqankuwan Diosta sientichisqankumanta. Ñoqanchikpas Jesucristopa wañukusqanwanmi yanapachikunanchik huchanchikkunamanta pampachasqa kanapaq. Chaynata ruraptinchikqa Jehová Diosqa kusikuywanmi chaskiwasun paypaq tukuy ima rurasqanchikta (leey Salmo 51:17, 19).

JESUSPA WAÑUKUSQANPI IÑISQANCHIKTA QAWACHISUN

17-19. a) ¿Imatam rurananchik Jesuspa wañusqanmanta Jehová Diosta agradecekuyta munaspaqa? b) ¿Imamantam qatiqnin yachachikuypi qawasun?

¹⁷ Cristianokunamantaqa, israel runakunaqa ‘llantuyta’ hinallam qawarqaku Diospa munayninmantaqa (Heb. 10:1). Chayna kaptinpas, kañasqa ofrendamanta kamachikuykunaqa yanaparqam Diospa amistadnin kanankupaq. Arí, yanaparqam agradecekusqankuta qawachinankupaq, allinnin kaqta qonankupaq hinaspa huchankumanta pampachasqa kay necesitasqankutapas. Ñoqanchikpaqa kapuwanchikmi Griego Rimaypi Qellqasqa Diospa Palabran. Kaymi yanapawanchik Jesuspa wañukusqan imakunapi yanapawasqanchikmanta entiendenapaq. Jesus ñoqanchikrayku wañukusqanta servichikuspanmi Jehová Diosqa hamuq tiempopi huchanchikta wiñaypaq chinkachinqa, kunanpas atinchikñam Diospa qayllanpi allin concienciayoq kaytaqa. ¡Mayna sumaqmi chayqa! (Gal. 3:13; Heb. 9:9, 14.)

¹⁸ Ichaqa manamá Jesuspa wañusqan imayna yanapawasqanchikmanta entiendeyllachu. Pablom nirqa: “Warmakunata pusachkaq hinallam leyqa Cristoman pusawarqanchik chaynapi payman iñikuspallanchik mana huchayoqpaqña Diospa chaskisqan kananchikpaq”, nispa (Gal. 3:24). Arí, Jesucristopiqa iñinanchikmi, ichaqa chaytam qawachinanchik rurasqanchikwan (Sant. 2:26). Punta cristianokunaqa yacharqakum Diospa Leyninpa cheqap kaqninkunamantaqa otaq yachachisqankunataqa, chaymi Pabloqa nirqa kasukunankupaq. Chaynapim imayna kawsasqanku Kamachikuypa yachachisqanman hina karqa (leey Romanos 2:21-23).

¹⁹ Kamachikuykunaman hina manaña kunan kawsaspanchikpas, hinallam Jehová Diospaqqa tukuyta rurananchik chaskiwananchikpaq. Qatiqnin yachachikuypim chayta imayna ruranamanta qawasun.

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[17 kaq paginapi suti rikuylla kaq willakuy]

Serviqninkunaman Diospa kamachisqanqa hina kaqllam haykapipas

[18 kaq paginapi dibujo]

¿Mayqantataq Jehová Diosman qochwan karqa?

[19 kaq paginapi dibujo]

Jehová Diosqa chaskiwanchikmi munasqanman hina qoptinchikqa