Traicionayqa tukupay tiempopi kasqanchiktam qawachin

“Kawsarqaniku allinta ruraspa hinaspa pipapas mana imanasqan” (1 TES. 2:10).

YACHANAPAQ KAQKUNA

¿Imatam yachachwan traicionaq Dalilamantawan Absalonmanta hinaspa Judas Iscariotemantapas?

¿Imaynatam qatipakuchwan Jonatantawan Pedrota?

¿Imaynatam Jehová Diosman sonqo kachwan hinaspa casadokunapas qosankuman otaq señorankuman?

1-3. a) ¿Imataq qawachiwanchik tukupay tiempokunapi kawsasqanchikta hinaspa ima ninanmi? b) ¿Ima tapukuykunatam kutichinanchik?

¿IMAPITAQ rikchakunku Dalila, Absalon hinaspa Judas Iscarioteqa? Llapankum runamasinta qepancharqaku. Dalilaqa kuyaqnin Sansontam qepancharurqa. Absalonñataq taytan Davidta. Judasñataq Yachachiqnin Jesucristota. Chayna rurasqankuwanmi, runamasinkuta ñakarichirqaku. Ichaqa ¿imanasqam paykunapa rurasqankumanta yachananchik?

² Huk warmim qellqasqanpi nirqa qepanchayqa otaq traicionayqa kunan tiempopi aswan qawakusqanta. Chayqa manam admirakunanchikpaqchu, Jesusmi tukupay tiempo imayna kananmanta rimaspan nirqa: “Achka runakunam [. . .] traicionanakunqaku”, nispa (Mat. 24:3, 10). Traicionayqa “confiasqan amistadninta otaq confiasqan runamasinta engañaymi otaq mana allinninta ruraymi”. Runakunapa chayna kasqankum sutillata qawachin ‘tukupay tiempokunapi’ kawsasqanchikta, Pablopa nisqanman hinam runakunaqa “runamasin traicionaqkuna” kananku karqa (2 Tim. 3:1, 2, 4). Librokunata qellqaqkuna chay rurayta allinpaq hinata qawachiptinkupas, chay rurayqa ancha ñakarinapaqmi. Arí, traicionayqa otaq qepanchayqa sutillam qawachin tukupay tiempopi kawsasqanchikta.

³ ¿Imatam yachachwan Bibliapi willakusqan traicionaq runakunamanta hinaspa mana traicionaq runakunamantapas? ¿Pimanmi sonqo kananchik? Kaykunamanta qawasun.

MANA QATIPAKUNAPAQ RUNAKUNAMANTA

4. ¿Imaynatam Dalilaqa Sansonta qepancharurqa hinaspa imanasqam rurasqanqa llumpay mana allin karqa?

⁴ Puntata rimasunchik Sansonpa kuyasqan Dalilamanta.  Sansonqa Jehová Diospa llaqtanta pusaspanmi Filistea tropakunawan peleanan karqa. Yaqapaschá Sansonta Dalila warmin mana kuyasqanta yachaspanku, pichqa Filistea runakuna achka qollqeta munachirqaku imanasqa kallpasapa kasqanmanta willaptin wañuchinankupaq. Dalilaqa qollqeta munaspanmi chay rurananpaq tantearurqa, ichaqa kimsa kutikamam mana atirqachu. Hinaptinmi sapa punchaw willananpaq hikutarqa. Chaymi Sansonqa pasaypaqtaña amiruspan willaykurqa chukchanta ruturuptinku kallpan chinkananmanta. * Chayta yacharuspanmi Dalilaqa moqonkunapa hawanpi Sansonta puñurachirqa hinaspam huk qarita qayaykuspan chukchanta ruturachirqa, hinaptinmi Filistea runakunaman qoykurqa munasqankuta ruranankupaq (Jue. 16:4, 5, 15-21). ¡Llumpay mana allinmá karqa! Qollqeta munasqanraykum kuyaqnin qosanta qepancharurqa.

5. a) ¿Imaynatam Absalonqa Davidta traicionarurqa, imatam chay rurasqanwan qawachirqa? b) ¿Imaynam Davidqa tarikurqa Ahitofel qepancharuptin?

⁵ Kunan rimasunchik Absalonmanta. Anchallataña kamachiyta munaspanmi, Taytan Davidta rey kasqanmanta qarqoruyta munarqa. Chaypaqmi ‘Israel runakunapa sonqonta suwarurqa’, huk rimaypiqa sumaqllaña rimaykunawanmi Israel runakunata pantachirqa payta yanapanankupaq. Runakunata qawa sonqolla abrazaspan hinaspa muchaspanmi allin sonqoyoq kasqanta qawachirqa (2 Sam. 15:2-6). Davidpa consejaqnin Ahitofeltapas pantarachirqam, chaymi Davidta qepanchaspan contranpi churakururqa (2 Sam. 15:31). Salmos 3 hinaspa 55 capitulonpim Davidqa qawachin chayna qepanchasqanmanta imayna tarikusqanta (Sal. 3:1-8; leey Salmo 55:12-14). Jehová Diospa churasqan reypa contranpi Absalon hatarisqanqa, sutillatam qawachirqa Diosta mana respetasqanta hinaspa hatunchakuspan qara uya kasqantapas (1 Cro. 28:5). Absalonqa yanqachakururqamá, hinaptinmi Davidqa hinalla kamachirqa.

6. ¿Imaynatam Judasqa Jesusta traicionarqa, hinaspa imawanmi Judas sutiqa tupachisqa kan?

⁶ Kunanñataq rimasunchik Judas Iscariotemanta. Jesus wañukunanpaqña Pascua fiestata 12 apostolninkunawan ruraspanmi, paykunata nirqa: “Cheqaptapunim huk kaqnikichik traicionawanqa”, nispa (Mat. 26:21). Chay tutallapitaqmi Jesusqa Getsemani huertapi Pedrota, Juanta hinaspa Santiagota nirqa: “Hamuchkanñam traicionawaqniy”, nispa. Hinaptinmi Judasqa achkallaña runakunawan rikuriykamurqa, “chaylla Jesusman asuykuspanmi: ‘Yachachiqlláy ¡imaynataq kachkanki!’ nispan muchaykurqa” (Mat. 26:46-50; Luc. 22:47, 52). Qollqeta kuyaruspanmi, Judasqa mana huchayoq runata traicionarurqa hinaspam enemigonkunaman qoykurqa. Chay rurasqanmanta, ¿hayka qollqetam chaskirqa? ¡Kimsa chunka qollqellatam! (Mat. 27:3-5.) Chaymantapacham Judas sutiqa “traicionaq” runawan tupachisqa kan, aswanraqmi amistadnin kaptinqa.

7. ¿Imatam yacharunchik a) Absalonmantawan Judasmanta, hinaspa b) Dalilamantapas?

⁷ ¿Imatam kay mana qatipakunapaq runakunamanta yacharunchik? Absalonwan Judasqa mana allinpim tukurqaku Jehová Diospa akllasqan runankunata traicionasqankurayku (2 Sam. 18:9, 14-17; Hech. 1:18-20). Dalila sutiñataqmi wiñaypaq tupachisqa kanqa traicionaq warmiwan hinaspa qawa sonqolla  kuyaywan (Sal. 119:158). Chaynaqa anchatamá kallpanchakunanchik mana hatunchakuq hinaspa mana qollqella kuyaq kanapaq, mana chayqa Diospa favornintam chinkarachichwan. Kaykunam qawachiwanchik pitapas traicionayqa qalaypaq mana allin kasqanta.

QATIPAKUSUN MANA TRAICIONAQ RUNAKUNATA

8, 9. a) ¿Imanasqam Jonatanqa Davidta nirqa mana qepanchananmanta? b) ¿Imaynatam Jonatanta qatipakuchwan?

⁸ Bibliaqa willakuntaqmi mana traicionaq runakunamantapas. Qatipakunapaq iskaymanta rimasunchik. Qallaykusun rimayta Jonatanmanta, payqa manam qepancharqachu Davidtaqa. Jonatanqa Saulpa piwi churin kasqanraykum, payqa Israel nacionpa reynin kanman karqa. Ichaqa Jehová Diosmi Davidta akllarurqa. Hukmanyaruspan cheqnirunanmantaqa, Jonatanqa Diospa nisqantam kasukurqa hinaspam Davidwan “amistadta armarurqa” chaynataq mana qepanchananpaqmi nirqa. Jonatanqa pachantapas, espadantawan flechanantapas hinaspa weqaw watanantapas qoykurqam, chaywanmi qawachirqa ancha respetasqanta (1 Sam. 18:1-4). Chaymantapas tukuytam rurarqa kallpanchananpaq, wakinpiqa taytanmanta harkakusqanraykum wañuy patanpiraq tarikurqa. Davidtam kaynata nispan kallpancharqa: “Qanmi huk punchaw kanki Israel runakunapa reynin, ñoqañataqmi kasaq qampa qepaykiman qatiqllaña”, nispa (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17). Chaymi Jonatan wañukuptin, Davidqa sinchi llakikusqantawan kuyasqanta takisqanpi qawachirqa (2 Sam. 1:17, 26).

⁹ Jonatanqa manamá iskayrayarqachu piman sonqo kananmantaqa. Payqa Jehová Diospa makinpim churakurqa, hinaspanmi mana hukmanyaspan Davidta yanaparqa. ¿Imatam nichwan ñoqanchikmanta? Yaqapaschá congregacionpi ima llamkaytapas mana chaskisunchu, chayna kaptinpas congregacionpi Diospa churasqan iñiqmasinchikkunatam yanapananchik (1 Tes. 5:12, 13; Heb. 13:17, 24).

10, 11. a) ¿Imanasqam Pedroqa Jesusta mana qepancharqachu? b) ¿Imaynatam Pedrota qatipakuchwan?

¹⁰ Kunanñataq rimasun apostol Pedromanta, payqa Jesustam nirqa mana qepanchananpaq. Huk kutipim Jesusqa cuerponpi hinaspa yawarninpi iñiy ancha allin kasqanmanta huk rikchanachiyta servichikuspan rimarqa, chaymi achka qatiqninkuna hukmanyaruspanku saqerurqaku (Juan 6:53-60, 66). Hinaptinmi Jesusqa chunka iskayniyoq apostolninkunata nirqa: “¿Qamkunapas pasakuytachu munankichik?”, nispa. Hinaptinmi Pedroñataq nirqa: “Señor  ¿pimantaq riymanku? Qampa rimasqaykiqa wiñay kawsay qokuqmi. Ñoqaykuqa ñam creenikuña hinaspam yachaniku Diosmanta Hamuqqa mana huchayoq kasqaykita”, nispa (Juan 6:67-69). Pedroqa manamá entienderqachu Jesuspa tukuy nisqantaqa. Chaywanpas manamá Diospa Churintaqa qepancharqachu.

¹¹ Pedroqa manam piensarqachu Jesus pantarusqantaqa nitaq nisqanmanta pesapakunantaqa. Aswanmi reqsikurqa Jesuspa ‘rimasqan wiñay kawsay qokuq’ kasqanmanta. Chaynaqa, ¿imaynam tarikunchik qellqanchikkunapi “allin yuyayniyoq confianza mayordomo” mana entiendesqanchik otaq mana piensasqanchikman hina yachachikuykunata qellqaptinku? Tiempopa risqanman hina cambianankuta piensanamantaqa otaq piensasqanchikman hina kananpaq suyanamantaqa, kallpanchakunam entiendenapaq (leey Lucas 12:42).

QOSAMAN OTAQ SEÑORAMAN SONQO KAYMANTA

12, 13. ¿Imaynatam casado vidapi engañanakuyqa qallarinman, hinaspa imatam wakin runakunaqa ninku?

¹² Traicionayqa familianchikpi hinaspa congregacionpi hawkalla kawsakuytam yanqacharunman, chaymi kallpanchakuna chayta mana ruranapaq. Chaynaqa, qatiqninpi qawasun Diosman hinaspa qosanchikman otaq señoranchikman imayna sonqo kaymanta.

¹³ Hukwan pierdekuyqa llumpa-llumpaytam ñakarichikun, chayta ruraspan engañaq runaqa casarakusqanpi prometenakusqankutam yanqachachkan. Mana huchayoq kaqmi llakikuywan sapallan tarikuspan ima ruraytapas atinchu. ¡Imaynamá chayqa kanman ñawpaqpi sumaqllataña kuyanakuchkaptinkuqa! Chayqa yaqa llapanpim qallarin pisi-pisimanta kuyanakuyninku chinkaptin. Gabriella Turnaturi profesorapa nisqanman hinaqa, casado vidapi engañanakuyqa qallarinmansi warmi-qari imatapas manaña kuska ruraptinku. Chayqa pasanmanmi unay wataña casarasqa kaqkunawanpas. Piensasun 50 watayoq huk runapi, paymi 25 wataña casarasqa kachkaspanpas huk warmiwan sonqonta suwarachikuspan señoranwan rakinakururqaku. Wakinkum chay pasakuptinqa ninku pipas chay wataman chayaruspaqa chayna kasqanmanta. Ichaqa manamá chaynachu, pipas hukwan tupakuruqqa señorantam otaq qosantam engañarun. *

14. a) ¿Imaynatam Jehová Diosqa qawan Bibliapa mana yachachisqanman hina pipas qosanta otaq warminta saqeruptin? b) ¿Imatam Jesusqa yachachirqa casado vidamanta?

¹⁴ ¿Imaynatam Jehová Diosqa qawan Bibliapa mana yachachisqanman hina pipas qosanta otaq warminta saqeruptin? Diosqa cheqninmi divorciakuytaqa, hinaspam mana allinta qawan pipas qosanta otaq warminta traicionaruspan saqeq runataqa (leey Malaquias 2:13-16). Taytan hinam Jesuspas yachachirqa pipas yanqamanta qosanta otaq señoranta saqeyqa mana allin kasqanta (leey Mateo 19:3-6, 9).

15. ¿Imaynatam casadokunaqa qosankuman otaq señorankuman sonqo kanmanku?

¹⁵ ¿Imaynatam casadokunaqa qosankuman otaq señorankuman sonqo kanmanku? Bibliam nin: “Mozo kasparaq kasarasqayki warmikiwanyá [otaq qosaykiwanyá] sonqoykiqa contentakuchun”, nispa. Nintaqmi: “Kuyasqayki warmikiwanyá [otaq qosaykiwanyá] vidata pasay”, nispa (Pro. 5:18; Ecl. 9:9). Tiempopa pasasqanman hinam, astawan imapipas  huk sonqolla kananku. Huk rimaypiqa sapakamam hukninpi interesakunan, iskayninkum kuska kanankupaq tiempochakunanku hinaspa kuyanakunankupaqmi imatapas kuska rurananku. Kallpanchakunankum casado vidankutawan Dioswan amistadninkuta cuidanankupaq. Chaypaqqa sapa kutim kuska Bibliata estudiananku, kuskam predicananku hinaspa kuskam Jehová Diosta mañakunanku.

DIOSMAN SONQO KAYMANTA

16, 17. a) ¿Imaynatam Diosman sonqo kasqanchikta iskayrayachichwan? b) ¿Imataq qawachiwanchik qarqochikuqwan mana hukllawakunapaq kamachikuyta kasukuy ancha allin kasqanta?

¹⁶ Wakin iñiqmasinchikkunam hatun huchata rurarusqankumanta corregisqa kanku “chaynapi iñisqankupi takyanankupaq” (Tito 1:13). Wakinpim ichaqa congregacionmanta qarqona kanqa. Chayna rurayqa corregisqa kaqkunatam yanapan iñiyninkupi kaqmanta allin kanankupaq (Heb. 12:11). Ichaqa ¿imaynam tarikuchwan chay qarqochikuq allin amistadninchik otaq familianchik kaptinqa? Chaypim qawakunqa piman sonqo kasqanchikta. Jehová Diosqa qawawachkanchikmi, yachantaqmi sichu qarqochikuqwan mana hukllawakunapaq kamachisqanta kasukusqanchikta (leey 1 Corintios 5:11-13).

¹⁷ Qawasun chay kamachikuyta kasukuy ancha allin kasqanmanta. Huk mozom 10 wataña Diospa llaqtanmanta qarqorachikurqa. Tayta-mamanwan tawa wawqenkunapas manam hukllawakuyta munarqakuchu. Wakinpiqa chay mozom familianwan ima ruraykunapipas hukllawakuyta munarqa, ichaqa llapankum mana munarqakuchu. Chay qarqochikuq Diospa llaqtanman kutiramuspanmi nirqa familianmanta anchata llakikusqanta, astawanraqmi tutapi sapallan kaspanqa. Ichaqa nirqataqmi familian imallapipas hukllawakuptinqa, chayllawan hawka tarikunanmanta. Paykunawan imallapipas mana hukllawakuyta atisqanraykum, astawan munarqa familianwan kuska kayta, chaymi kallpanchakurqa Jehová Dioswan allin amistad kananpaq.

18. ¿Imatam qawachinanchik kaypi yacharusqanchikmanta?

¹⁸ Kunanqa tracionakuq hinaspa qepanchakuq runakunapa kasqanpim kawsanchik. Ichaqa congregacionpiqa kanmi qatipakunapaq Diosman sonqo iñiqmasinchikkuna. Chayna kawsakusqankuqa paykunamantam allinta qawachin, paykunaqa kaynata nichkankumanpas hinam ninku: “Qamkunam Diospiwan testigo kankichik, iñiqkunapa qayllanpiqa Diosllapaqñam kawsarqaniku allinta ruraspa hinaspa pipapas mana imanisqan”, nispa (1 Tes. 2:10). Hinaptinqa, sapa punchawyá qawachisun Diosman hinaspa runamasinchikman sonqo kasqanchikta.

[Willakuykuna]

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[10 kaq paginapi dibujo]

Pedroqa manam wakinkuna hinachu Jesusta qepancharuspan saqerurqa