Amayá Satanaspa toqllanmanqa urmasunchu

“[Allinta takyaychik] wateqasuqnikichik diablo mana urmachisunaykichikpaq” (EFE. 6:11).

¿IMATAM NIWAQ?

¿Imatam rurachwan qollqella maskaymanta lloqsinapaq?

¿Imataq casarasqa cristianota yanapanqa huchapakuy toqllaman mana wichiykunanpaq?

¿Imaynam kawsakuyninchik kanqa qollqella maskayman hinaspa huchapakuyman mana wichiptinchikqa?

1, 2. a) ¿Imanasqam Satanasqa imaniraqllatapas llakikunchu Diospa serviqninkunamantaqa? b) ¿Satanaspa ima toqllankunamantawanmi qatiqninpi yachasun?

SATANASQA manam imaniraqllatapas runakunamantaqa llakikunchu, astawanraqmi Jehová Diospa serviqninkunamantaqa. Chaymi hanaq pachaman rinankupaq suyakuyniyoq cristianokunapa contranpipas churakurunku (Apo. 12:17). Kay cristianokunam Diospa Munaychakuyninmanta willakuyta kay tiemponchikpi qallarirqaku, willakurqakutaqmi Diablo kay Pachapi munaychakusqanmantapas. Satanasqa cheqnintaqmi hanaq pachaman rinankupaq suyakuyniyoq cristianokunata yanapaq ‘sapaq ovejakunatapas’, paykunaqa kay Pachapi wiñay kawsay suyakuyniyoqmi kanku (Juan 10:16). Wiñaypaq kawsakuynintam Satanasqa chinkarachirqa. Chaymi piñasqallaña kachkan. Hanaq pachapaq otaq kay Pachapaq suyakuyninchik kaptinpas, Satanasqa wichiykachiytam munawanchik (1 Ped. 5:8).

² Chaypaqmi achka toqllakunata servichikun. Wakinpiqa runakunapa yuyaynintam tutayachin Jehová Diosmanta willakuyta mana uyarinankupaq chaynataq toqllankunamantapas mana musyakunankupaq. Satanasqa Jehová Diospa serviqninkunamanta wakinnintapas wichichichkantaqmi toqllanmanqa (2 Cor. 4:3, 4). Qayna yachachikuypim qawarqanchik Satanaspa kay kimsa toqllankunamanta: 1) mana allinta piensaspa rimaymanta, 2) manchakuymantawan runakuna hikutawasqanchikmanta, hinaspa 3) ñawpaqpi huchallikuruspa ñakakusqanchikmantapas. Kunanñataqmi allinta qawasunchik kay iskay toqllankunamantawan: qollqella maskaymanta hinaspa huchapakuymantapas.

 QOLLQELLA MASKAYMANTA

3, 4. ¿Imaynatam kay pachapi kaqkunamanta llumpayta llakikuyqa qollqella maskayman aparuwachwan?

³ Jesusmi huk kaqnin rikchanachisqanpi rimarqa kichka-kichka ukuman wichiq muhumanta. Hinaspam kay muhuwan rikchanachisqan runamanta rimaspan nirqa: “Diospa palabranta uyarichkaspanpas kay pachapi kaqkunamanta sinchita preocupakuspanmi kusikuytapas tarin llapa kapuqninkunallapi chaynapim payqa kikillanta engañakun. Tukuy kaykuna runapa sonqonman yaykuruptinmi Diospa palabranqa mana yanapanñachu”, nispa (Mat. 13:22). Qawasqanchikman hinaqa, qollqella maskaypas Satanaspa huk kaqnin toqllanmi.

⁴ Kay rikchanachiyqa qawachiwanchikmi runakunata Diospa Palabran mana yanapananpaq iskay kaqkuna harkasqanmanta. Hukninmi ‘kay pachapi kaqkunamanta sinchita preocupakuy’. Kay ‘tukupay tiempokuna sasallaña kasqanraykum’ imamantapas llakikusqanchik manaña puñuytapas tarichiwanchikmanñachu (2 Tim. 3:1). Tukuy imapas chaninniyoqllaña hinaspa llamkaypas sasa tarina kasqanraykum, killa tukuymanpas ñaka-ñakaytaña chayanchik. Hinaspam kaynata nikuchwan: “Imapas karuptin, ¿yaqachu imaypas haypawanqa?”, nispa. Chayraykum wakinqa hawkalla kawsanankupaq piensaspanku tukuyta ruranku qollqeta huñunankupaq.

5. ¿Imanasqam nichwan kapuqniyoq kayllapi piensayqa mana allin kasqanta?

⁵ Runakunata Diospa Palabran mana yanapananpaq huknin harkasqanñataqmi, “kapuqninkunallapi” sonqonkuta churasqanku. Arí, Bibliapa nisqanman hinaqa qollqeqa yanapawanchikmi (Ecl. 7:12, NM). Ichaqa manam allinchu chay maskayllamanña qokuruyqa. Achka runakunam musyakurunku qollqellata maskaspanku Satanaspa toqllanman wichiykusqankuta. Chaymi wakinkuqa chayman wichiykuspanku mana lloqsiyta atinkuchu (Mat. 6:24).

6, 7. a) ¿Imaynatam llamkayninchikpi qollqella maskayman qokuruchwan? b) ¿Imakunatam tapukuchwan tutakama llamkanapaq niwaptinchikqa?

⁶ Qonqayllamantam qollqella maskaymanqa qokuruchwan. Piensariy kaypi, ichapas patronniki kaynata nisunkiman: “¡Sumaq willakuymi kachkan! Qatiqnin killakunapiqa achka llamkaymi kanqa, ichaqa ama llakikuychu, achka qollqetataqmi chaskinki. Chaypaqqa tutakamam llamkanayki”, nispa. ¿Imatam niwaq? Bibliaqa ninmá familianchikta mantieneyqa ancha allin kasqanta, ichaqa manataqmi chayllatachu niwanchik (1 Tim. 5:8). Kaypi piensarispa tapukuy: ¿imay horakamataq llamkasaq? ¿Harkawanqachu huñunakuykunaman  rinaypaq hinaspa Familiawan Diosta Yupaychanapaq Tutata ruranaypaqpas?

⁷ Tutakama llamkanaykipaq tanteaspaqa, ¿imatam puntapi churanki? ¿Tutakama llamkaspa aswan qollqeyoq kaytachu icha Dioswan amistadnikitachu? ¿Qollqellata maskaspachu Diospa munayninta qepapi churarunki? ¿Musyakunkichu familiaykita iñiyninpi mana anchata yanapaptiki imapi tukunanmanta? Chaynapi tarikuspaykiqa, ¿imatam rurawaq chaymanta lloqsinaykipaq? (Leey 1 Timoteo 6:9, 10.)

8. ¿Pikunamanta yachaymi yanapawasun imayna kawsasqanchikta qawakunapaq?

⁸ Qollqella maskayman mana qokurunapaqqa, allinmi kanman imayna kawsasqanchikta qawakuyninchik. Amayá haykapipas Esau hinaqa kasunchu, payqa Diospa kaqninkunata qepanchasqantam rurasqankunawan qawachirqa (Gen. 25:34; Heb. 12:16). Amataqyá Jesuswan rimaq apu runa hinaqa kasunchu, payqa kapuqninkunata rantikurunanmantaqa otaq wakchakunata yanapananmantaqa chaynataq Jesuspa qatiqnin kananmantaqa, ‘llakisqam kutikurqa achka kapuqniyoq kasqanrayku’ (Mat. 19:21, 22). Kapuqninkunawan watasqa hina tarikusqanwanmi harkarachikurqa Jesuspa qatiqnin kananta. Jesuspa qatiqnin kasqanchikta mana chinkarachinapaqqa, qollqella maskaymantam karunchakunanchik.

9, 10. ¿Imaynatam Bibliapa nisqanman hinaqa qollqeta qawananchik?

⁹ Imapas pisipuwasqanchikmanta llumpayta mana llakikunapaqmi, Jesuspa kayna nisqanta yuyarinanchik: “Amayá afanakuychikchu: ‘¿Imataraq mikusun? ¿Imataraq tomasun? ¿Imawanraq pachakusun?’ nispaykichikqa. Dios mana adoraqkunam tukuy chaykunamantaqa afanakunku, qamkunapaqariki kachkanmi hanaq pachapi kaq Taytaykichik. Paymi yachan tukuy imapas pisipususqaykichikta”, nispa (Mat. 6:31, 32; Luc. 21:34, 35).

¹⁰ Bibliata qellqaq Agur sutiyoq runaqa yacharqam qollqe imapaq allin kasqanmanta, ichaqa manam qollqella munaywanqa atipachikurqachu. Chaymi Jehová Diosta mañakurqa: “Amataq wakchayachiwaychu. Nitaq apuyarachiwaychu. Mikunaypaq kamaqllatayá qoykuway”, nispa (Pro. 30:8). Kallpanchakusunyá payta qatipakunapaq. Yuyarisun, kay pachapi kaqkunamanta llumpayta llakikuyqa hinaspa qollqella maskayqa Dios serviyninchikmantam karuncharuwachwan. Tukuy imayoq kanapaq llumpayta piensaptinchikqa, manam tiemponchikwan kallpanchikpas nitaq kusikuyninchikpas kanqachu Diospa munayninta ruranapaqqa. Chaynaqa, kallpanchakusunyá qollqella maskay toqllaman mana wichiykunapaq (leey Hebreos 13:5).

HUCHAPAKUYMANTA

11, 12. ¿Imaynatam llamkayninchikpi kaqwan huchapakuyman wichiykuchwan?

¹¹ Animal hapiqkunamanta wakiqninmi, animalpa purisqan ñanpi ukuniraq uchkuta ruraruspanku rapikunawan sumaqchallata hinarunku hapirunankupaq. Chay toqllaqa tupantaqmi Satanaspa allin servichikusqan huchapakuy toqllanman (Pro. 22:14; 23:27). Wakin iñiqmasinchikkunam chay toqllaman wichiykurqaku tentachikuspanku. Wakin casarasqa kaqkunam huk warmiwan otaq huk qariwan reqsinakuyta qallaykuspanku chay huchapakuyman wichiykurqaku.

¹² ¿Maypitaq chayqa qallaykunman? Chayqa qallaykunmanmi llamkasqanchikpi. Huk willakuypa nisqanman hinaqa, huchapakuypi wichiq warmikunamantawan qarikunamantaqa yaqa chawpi masninmi llamkayninkupi kaqwan pierdekunku. Piensariy, huk qariwan otaq huk warmiwan llamkaspaqa, ¿imaynataq paykunawan kachkanchik? ¿Yaqachu llamkaqmasillanchikta hinalla qawanchik chaynapi  mana imamanpas wichiykunapaq? Ichapas huk cristianaqa llamkaqmasin runawan sapa kuti parlaspan allin amistadnin rikurirunman hinaspa willaytaña qallaykunman casado vidanpi sasachakuynintapas. Huk cristianopas llamkaqmasin warmiwan allin amistad kayta qallaykuspanmi ninman: “Kay warmiqa uyariwanmi imapas nisqaykunataqa. Payqa respetawanmi. ¡Amalaya señoray pay hina respetawanman!”, nispa. Kaykuna pasawaptinchikqa chayllam huchapakuyman wichiykuchwan.

13. ¿Imaynatam congregacionpipas huchapakuyman wichiykuchwan?

¹³ Congregacionpipas huchapakuymanqa wichiykuchwanmi. ¿Imaynata? Rimasun Danielmantawan señoran Saramanta *, paykunaqa precursorkunam karqaku. Danielqa reqsikunmi anciano kaspan congregacionpi ima ruraykunata qoptinkupas “arí” nispa tukuyta chaskikuqlla kasqanta. Diosmanta willakuspanpas, pichqa mozokunamanmi Bibliamanta yachachiq. Chay mozokunamanta kimsa bautizakuruspankum ancha yanapakuyta necesitarqaku. Danielqa congregacionpi achka rurayniyoq kasqanraykum mana yanapayta atirqachu, chaymi señoranña chay mozokunata sapa kuti yanapaq. Arí, chay mozokunata yanapana kaptinqa, Danielmantaqa señoranmi sapa kuti yanaparqa. Señoran Sarapas yanapanata munaptinqa, chay mozokunamantam chaskiq. Ñamá huchapakuy toqllapa patanpiña kachkarqa. ¿Imapim tukurqa? Danielmi nin: “Señorayqa sapa kuti yanapasqanraykum, paypas yanapanata munarqa. Ichaqa manam yanapayta atiqchu kani, hinaptinmi señorayqa huknin mozowan huchapakururqa. Qayllaypipunim iñiyninpi chiriyarurqa, ñoqaqa achka rurayniyoq kasqayraykum mana musyakusqanipaschu yanapana munasqantaqa”, nispa. ¿Imatam rurananchik chayna llakipi mana tarikunapaq?

14, 15. ¿Imataq casarasqa kaqkunata yanapanqa huchapakuyman mana wichiykunankupaq?

¹⁴ Huchapakuy toqllaman mana wichiykunapaqqa, yuyaymanananchikmi Jesuspa kayna nisqanpi: “Runaqa mana[m] rakinmanchu Diospa kuskanchasqantaqa”, nisqanpi (Mat. 19:6). Amayá haykapipas piensaychu señoraykimantaqa otaq qosaykimantaqa congregacionpi ruraynikikuna puntapi kasqantaqa. Qosaykimanta otaq señoraykimanta karunchasqa hina tarikuspaykiqa: “rikchariy”. Ichapas mana allin munaykuna sonqonpi wiñachkanman huchapakuyman wichiykunanpaq.

¹⁵ Congregacionpi anciano kaspaykiqa, kallpanchakunkichá iñiqmasikikunata yanapanaykipaq. Apostol Pedrom nirqa: “Makikichikpi kaq Diospa ovejankunatayá michiychik. Chaytaqa ruraychik Diospa munasqanman hinayá, amayá obligasqa hinachu nitaq qollqellaraykuchu. Llamkaychikqa tukuy sonqoykichikwanyá”, nispa (1 Ped. 5:2). Chaynaqa, kallpanchakunaykimá iñiqmasikikunata yanapanaykipaqqa. Ichaqa, allin michiq kaspaykipas allin qosataqmi kanayki. Manam allinchu kanman iñiqmasinchikkunata astawan yanapaspa señoraykita qonqaruynikiqa. Rimamusqanchik Danielmi nin: “Manam congregacionpi rurayninchikkunatachu puntapiqa churananchik señoranchikmantaqa”, nispa.

16, 17. a) ¿Imakunatam casado cristianokunaqa llamkayninkupi ruranmanku mana huchapakuyman wichiykunankupaq? b) Rimarimuy casarasqa cristianokuna huchapakuyman mana wichiykunankupaq qellqanchikkunapi lloqsimuq yachachikuykunamanta.

¹⁶ Llaqta Cuidaq hinaspa ¡Despertad!, qellqakunapiqa achka yachachikuykunam lloqsimurqa casarasqa kaqkuna huchapakuyman mana wichiykunankupaq. Pasaq 2006 watapi 15 de septiembre Llaqta Cuidaq qellqapim castellanopi kaynata nirqa: “Llamkasqaykipi  otaq maypi kaspaykipas, qosaykimanta otaq señoraykimanta hukwan aswan allin amistad ruraymantaqa allintam cuidakunayki. Llamkasqaykimanta sapaq horakunapi huk warmiwan otaq huk qariwan llamkasqaykiqa tanqasunkimanmi mana allin munaykunaman. Casarasqa kasqaykiraykum rimasqaykiwan hinaspa rurasqaykiwanpas allinta qawachinayki paywan haykapipas mana kay munasqaykita. Jehová Diosta servispaykiqa, manachá qawapayasunaykipaqqa asipayankichu nitaq teqo pachakunawanpas otaq munapayanapaq hina kaqkunawanpas allichapakunkichu [. . .]. Llamkaynikipi familiaykipa fotonkunata suti rikuyllapi churasqaykiqa allintam qawachinqa pikunata astawan kuyasqaykita. Amayá haykapipas saqekuychu pipas huk munaykunawan asipayasunaykitaqa”, nispa.

¹⁷ Pasaq 2009 watapa abril killanpi lloqsimuq ¡Despertad! qellqam, 28 paginanpi nirqa casado kachkaspa pitapas sonqollanpi munapayaqqa huchapakuyman chaylla wichiykunanmanta (Sant. 1:14, 15). Allinmi kanman casarasqa kaqkuna kay yachachikuyta wakin kutikunapi qawayninkuqa. Jehová Diosmi casado vidataqa qallarichirqa. Chaymi casado kaqkunaqa ancha chaninchasqankuta qawachinku casado vidanku imayna kasqanmanta tapunakuspanku (Gen. 2:21-24).

18, 19. a) ¿Ima mana allinkunatam apamun huchapakuyqa? b) ¿Ima allinkunatam chaskisun huchapakuyman mana wichispaqa?

¹⁸ Haykapipas hukwan pierdekunaykipaq tentasqa kaspaykiqa, yuyaymanay imapi tukusqanmanta (Pro. 7:22, 23; Gal. 6:7). Huchapakuqkunaqa Jehová Diospa chaynataq señoranpa otaq qosanpa sonqontam llumpayta nanachinku, kikinpas mana allintaqmi tarikun (leey Malaquias 2:13, 14). Piensaytaq chay toqllaman mana wichiqkunapas imayna tarikunankumanta. Manam hamuq tiempopi wiñay kawsayllatachu suyanqa, kunan tiempopipas hawkayaypim kusisqa kawsakunqa (leey Proverbios 3:1, 2).

¹⁹ Salmos qellqaqmi Jehová Diosman kaynata takirqa: “Yachachikuynikita kuyaqkunaqa hawkallañam kawsakunku. Paykunataqa manam imapas urmachinmanchu”, nispan (Sal. 119:165). Kay tiempopiqa ancha allinmi Diospa yachachikuyninkunata kuyayqa hinaspa imayna kawsasqanchikta qawakuypas, ‘amayá kawsasunchu mana yachayniyoqkuna hinaqa aswanqa yuyayniyoqkuna hinayá’ (Efe. 5:15, 16). Kunanqa Satanaspa achka toqllankunam kachkan chayman wichiykunanchikpaq. Ichaqa, Jehová Diosqa achka yanapakuykunatamá qowanchik Satanas ‘mana urmachiwananchikpaq’ hinaspa ‘rupachkaq flechankunata amachananchikpaqpas’ (Efe. 6:11, 16).

[Willakuy]

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[26 kaq paginapi dibujo]

Qollqella maskayqa iñiyninchiktam chiriyarachinman. Amayá chay pasasunaykitaqa saqekuychu

[29 kaq paginapi dibujo]

Pipas huk munaykunawan qawawananchikpaq saqekuptinchikqa, huchapakuy toqllapim wichiykuchwan