1. ¿Imatam Jesus nirqa imamantapas yanqa juraymanta, hinaspa imanasqa?

CHEQAP cristianokunaqa manam imapas nisqanku cheqap kananpaqqa jurankuraqchu, paykunaqa Jesustam kasukunku, paymi nirqa: “Cheqap kaptinqa rimankichikqa ‘arí’ nispam”, nispa. Kaywanmi nichkarqa imapas rimasqanchikta cumplinamanta. Chay nisqanpa ñawpaqllantam Jesusqa nirqa: “Amam jurankichikchu imaraykupas”, nispa. Chayna nisqanwanmi qawachirqa runakuna imamantapas jurasqanku mana allin kasqanmanta. Cumplinapaq kaptinqa arí nispallam nina, mana cumplinapaq kaptinñataq manam nispa. Chayna mana kaptinqa qawachichkanmanmi mana confianapaq hinaspa Diablopa intusqan kasqanta (leey Mateo 5:33-37).

2. ¿Llapanpichu jurayqa mana allin?

² Chaynaqa, ¿mana haykapipas juranamantachu Jesusqa nichkarqa? Manamá. Pasaq yachachikuypi qawamusqanchikman hinam, Jehová Diosqa serviqnin Abrahanwan juramentota rurarqaku imapas ancha allin kaqkunallapi. Chaymantapas, Diospa Kamachikuyninpim nirqa ima sasachakuykunatapas allichanankupaq juranankumanta (Ex. 22:10, 11; Num. 5:21, 22). Hinaptinqa, ichapas huk cristianoqa juiciopi tarikuspan cheqapllata rimananpaq juranan kanqa. Wakin kutipiñataq ichapas rimasqan cheqap kasqanta qawachinanpaq otaq sasachakuykunata allichananpaq juranan kanqa. Jesuspas manamá harkakurqachu Sacerdotekunapa jefen juramentowan tapuptinqa, hinaspam cheqapta rimarqa (Mat. 26:63, 64). Payqa manamá jurananraqchu karqa piraykupas nitaq imaraykupas. Chaywanpas, rimasqan cheqap kasqantam Jesusqa qawachirqa, “cheqaptapunim” otaq “cheqaptapunim nikichik” nispan (Juan 1:51; 13:16, 20, 21, 38).  Qawasunchik imakunataraqmi yachachwan Jesuspa, Pablopa hinaspa huk runakunapa “arí” nisqankumanta.

3. ¿Imatam Jesusqa Taytanman prometekurqa, hinaspa imaynatam Jehová Diosqa paypi confiasqanta qawachirqa?

³‘Dioslláy munasqaykita ruranaypaqmi hamurqani’ (Heb. 10:7). Kayna nisqanwanmi Jesusqa nichkarqa prometesqa Miraymanta Bibliapa willakusqanta cumplinanpaq hinaspa “talonninpi” Satanas kachunanmantapas (Gen. 3:15). Manam pi runapas Jesuspa chay ruranantaqa haykapipas rurayta atinmanchu karqa. Jehová Diosqa hanaq pachamantam qawachirqa churin nisqanpi confiasqanta, Diosqa manamá churin juranantaraqchu suyarqa (Luc. 3:21, 22).

4. ¿Imaynatam Jesusqa “arí” nisqanta cumplirqa?

⁴ Jesusqa “arí” nisqantam haykapipas rurasqankunawan qawachirqa. Manam imapas harkarqachu Taytanpa munaychakuyninmanta willakuynintaqa nitaq Taytanpa pusamusqan runakunaman yachachiynintapas (Juan 6:44). Jesusqa cumpliqpunim tukuy ima prometekusqankunataqa, chaymi Bibliapas kaynata nin: “Paypim cumplikun Diospa llapallan prometesqankunaqa”, nispa (2 Cor. 1:20). Chaynaqa, Jesuspa Taytanman tukuy ima prometekusqankunata cumplisqanqa qatipakunapaqmi. Kunanñataq qawasun Jesusta qatipakunanpaq ancha kallpanchakuq runamanta.

5. ¿Imanasqam Pabloqa qatipakunapaq?

⁵“¿Imatataq rurasaq Señor?” (Hech. 22:10.) Chaynatam ñawpaqpi Saulowan sutichasqa Pablo nirqa Señor Jesucristo rimapayaptin, chaypim Jesusqa rikuriykuspan payman nirqa qatiqninkunata manaña qatikachananpaq. Sauloqa mana allin rurasqankunamanta wanakuspanmi bautizakururqa hinaspanmi llapallan nacionpi runakunaman rispan willamunanpaq kamachisqanta kasukurqa. Payqa “Señor” nispanmi hinalla qayarqa, hinallataqmi kasukurqa wañunankama (Hech. 22:6-16; 2 Cor. 4:5; 2 Tim. 4:8). Pabloqa manam wakin runakuna hinachu karqa, chay runakunatam Jesus nirqa: “‘Señorlláy, Señorlláy’ niwachkaspaykichikqa ¿imanasqataq kamachisqaykunataqa mana rurankichikchu?”, nispa (Luc. 6:46). Chaynaqa, Jesusqa munanmi pipas Señorninta hina chaskiqqa Pablo hina kasukunanta.

6, 7. a) ¿Imanasqataq Pabloqa Corinto llaqtaman mana chayllachu rirqa? b) ¿Imanasqataq nichwan Pabloqa confianapaq runa kasqanmanta? c) ¿Imaynatam congregacionpi punta apaqkunata qawananchik?

 ⁶ Pabloqa tukuy sonqonwanmi Diospa munaychakuyninmanta willakurqa lliw Asia Menor lawpi chaynataq Europa lawpa wakin llaqtankunapipas. Achka congregacionkunatam qallarichirqa hinaspanmi kaqmanta watukurqa. Wakinpiqa jurarqaraqmi qellqasqankuna cheqap kasqanmanta (Gal. 1:20). Corinto llaqtapi wakin iñiqkuna Pablota mana confianapaq hinata hapiptinkum, payqa nirqa: “Diosqa confiakunapaqmi chaymi ñoqaykupas imam kaqta nikiku”, nispa (2 Cor. 1:18). Pabloqa chayllaraqmi Efeso llaqtamanta lloqsispan Macedonia lawnintakama richkarqa chaynapi Corinto llaqtaman chayananpaq. Qallariypiqa Corinto llaqtaman riytam munarqa manaraq Macedonia llaqtaman richkaspan (2 Cor. 1:15, 16). Ichaqa, congregacionkunata watukuq ancianokuna hinam Pablopas maynin riyninta cambiarurqa. Chaytaqa manamá rurarqachu munasqanta rurananpaqqa, aswanmi Corinto iñiqkunapa allinninta munaspan. Qawasun imanasqa.

⁷ Efeso llaqtapiraq kachkaspanmi Pabloqa yacharurqa Corinto congregacionpi liryanakuytawan huchapakuyta saqesqankumanta (1 Cor. 1:11; 5:1). Chayta correginanpaqmi punta kaq cartanta qellqarqa. Efeso llaqtamanta chaylla Corintoman rinanmantaqa, tiempotam qorqa chay cartanpi consejonkunata kasukunankupaq, chaynapi Corintoman chayaruptin aswan kallpanchasqa tarikunankupaq. Chayna kasqanmanta yachanankupaqmi iskay kaq cartanpi kaynata qellqarqa: “Diostam chullalla almayhawa testigopaq churani, Corinto llaqtamanqa qamkunata llakipayaspaymi manaraq hamurqaniraqchu”, nispa (2 Cor. 1:23). Amayá haykapipas Pablomanta rimapakuq runakuna hinaqa kasunchu, aswanqa respetowanyá qawasun congregacionpi punta apaqkunataqa. Allinmi kanman Pablota qatipakuyninchikqa, paypas Cristotam qatipakurqa (1 Cor. 11:1; Heb. 13:7).

8. ¿Imatam Rebecamanta yachachwan?

⁸“Arí, risaqmi” (Gen. 24:58). Kayna rimarisqanwanmi Rebecaqa mamanman hinaspa turinman qawachirqa chay punchawlla mana reqsisqan runawan 800 kilometro masninta rispan, Abrahampa churin Isaacwan casarakunanpaq riy munasqanta (Gen. 24:50-58). Rebeca “arí” nispanqa cumplirqam, payqa qosantawan Diostam tukuy imapi kasukuq karqa. Forastera hinataqmi Prometesqa Allpapi karpakunallapi yacharqa. Chaymantapas, Diosman sonqo kasqanraykum paypa mirayninmanta prometesqa Miray otaq Jesucristo rikurimurqa (Heb. 11:9, 13).

9. ¿Cumplirqachu Rut imam nisqanta?

⁹“Ñoqaykuqa qanwanmi ripusaqku llaqtaykiman” (Rut 1:10). Moab nacionniyoq Rutwan Orfa viudakunam chaynata nispanku suegran Noemiyta qatichkarqaku Moab nacionmanta Belen llaqtaman kutichkaptin. Noemiyqa Moab nacionpi qepakunankupaq achka kutikama niptinmi, llumchuynin Orfaqa kutikurqa. Rutmi ichaqa mana munarqachu, hinaspam paywan rinanpaq nisqanta cumplirqa (leey Rut 1:16, 17). Rutqa familiantawan Moab nacionninpi pantay religionninta saqespanmi Noemiywan pasakurqa. Jehová Diosman sonqo kasqanraykum paypa mirayninmanta Jesucristo hamurqa, chaytamá sutillata qellqasqanpi Mateo qawachin (Mat. 1:1, 3, 5, 6, 16).

10. ¿Imanasqataq Isaiasqa qatipakunapaq?

 ¹⁰“Kayqaya ñoqa kaypi kachkani [. . .] Ñoqatayá kachaway” (Is. 6:8). Manaraq chaynata nichkaspanmi Isaiasqa revelacionpi rikurqa Israel templopa hawanpi Jehová Dios tiyachkaqta. Chaypim Isaias uyarirqa: “¿Pitataq kachasaq? ¿Pitaq willakamunqa ñoqaykumanta?”, niqta. Chaynata nispanmi Diosqa munachkarqa karunchasqa llaqtanman pipas willakuq rinanpaq. Isaiasqa “arí” nisqantam cumplirqa. Chaymi 46 wata masnin Diospa willakuqnin karqa, chaypimá willakurqa llaqtanta Jehová Dios castigananmanta hinaspa cheqap yupaychay ñawpaqpi hina kananmantapas.

11. a) ¿Imanasqataq ancha allin imapas nisqanchikta cumpliyqa? b) ¿Mayqen runakuna hinataq mana kananchikchu?

¹¹ ¿Imanasqataq Jehová Diosqa kay willakuykunata Palabranpi qellqachirqa? ¿Imanasqataq ancha allin “arí” nisqanchikta cumpliyqa? Bibliaqa sutillatam qawachiwanchik pipas nisqankunata mana cumpliqkunaqa wañunankumanta (Rom. 1:31, 32). Egiptomanta faraonwan Judamanta rey Sedequiaspas chaynataq Ananiaswan Safirapas, “arí” nisqankutaqa manam cumplirqakuchu. Mana allinpi tukusqankum qawachiwanchik paykuna hina mana kanapaq (Ex. 9:27, 28, 34, 35; Ezeq. 17:13-15, 19, 20; Hech. 5:1-10).

12. ¿Imataq yanapawasun “arí” nisqanchikta cumplinapaq?

¹² Kay ‘tukupay tiempokunapiqa’ runakunam kanku “runamasin traicionaqkuna”, ‘yanqallam Diostapas serviq tukunku’ (2 Tim. 3:1-5). Chayraykum paykunawanqa haykapipas hukllawakunanchikchu, aswanqa “arí” nisqankuta cumpliqkunawanmi hukllawakunanchik (Heb. 10:24, 25).

13. ¿Ima prometekusqanchiktaq imamantapas aswan allinqa?

¹³ Imapas prometekusqanchikmanta aswan allinqa Jehová Diosta servinapaq qokuyninchikmi. Jesuspa qatiqnin kayta pipas munaspanqa, kimsa tapukuykunatam arí nispanku kutichinanku (Mat. 16:24). Manaraq bautizakuchkaspa predicay munaqtam iskay ancianokuna kaynata tapunku: “¿Munankipunichu Jehová Diospa testigon kayta?”, nispa. Chaymanta hinalla iñiyninpi ñawparispan bautizakuyta munaptinñataqmi ancianokuna kaqlla paywan rimaspanku tapunku: “¿Ñachu Jehová Diosman qokunaykipaq orakurqankiña?”, nispa. Chaymantañataqmi bautizakunankupaq kaynata tapunku: “Huchanchikrayku Jesucristo wañusqanman hina, ¿huchaykikunamanta wanakurunkiñachu hinaspa Jehová Diosman qokurunkiñachu paypa munayninta ruranaykipaq?”, nispa. Arí nisqankuwanmi qawachinku Diosta wiñaypaq servinankupaq prometekusqankuta  cumplinankupaq, chaytaqa ruranku achka runakunapa qayllanpim.

14. ¿Ima tapukuykunatam rurakunanchik?

¹⁴ Chayllaraq otaq unay wataña bautizasqa kaspaykipas, allinmi kanman kayna tapukuykunata rurakuynikiqa: “¿Jesus hinachu “arí” nisqayta cumplichkani? ¿Hinallachu Jesusta kasukuchkani runakunaman Diosmanta willakuspay chaynataq yachachispaypas?”, nispa (leey 2 Corintios 13:5).

15. ¿Imakunapi prometekusqanchiktataq cumplinanchik?

¹⁵ Jehová Diosman qokusqanchiktaqa qawachisuntaqmi tukuy imapi kasukuspanchik. Qawasun imakunapi. ¿Casarasqachu kachkanki? Chaynaqa, hinallam cumplinayki kuyanaykipaqwan sumaqta cuidanaykipaq señoraykiman otaq qosaykiman prometekusqaykita. ¿Imatapas ruranaykipaqchu otaq Jehová Diospa llaqtanpi imapipas yanapakunaykipaqchu prometekurqanki? Chayna kaptinqa, imam prometekusqaykiman hinayá ruray. ¿Yaqachu “arí” nirqanki pipas wakcha kayninpi wasinpi mikunaykipaq invitasuptiki? Hinaptinqa, amayá mawlaychu hukpaman rinaykiraykuqa. Otaq wasin-wasin predicaspa Bibliamanta yachay munaqta tariruspayki, ¿kaqmanta watukunaykipaqchu prometekurqanki? Chaynaqa, “arí” nisqaykita cumplinaykipaqyá kallpanchakuy, chaynata ruraptikiqa Jehová Diosmi bendecisunki (leey Lucas 16:10).

16. ¿Imatam rurananchik prometekusqanchikta mana cumplispaqa?

¹⁶ Bibliapa nisqanman hinaqa “llapallanchikmi achkaqpi pantaq kanchik”, astawanraqmi rimayninchikwan (Sant. 3:2). ¿Imatam rurananchik imapas prometekusqanchikta mana cumplispaqa? Israel llaqtaman Jehová Dios Kamachikuyta qosqanpim, huk yanapakuy karqa ‘yanqa juraspanku’ huchallikuqkunapaq (Lev. 5:4-7, 11). Kunanpas, chayna yanapakuymi kan chayna huchallikuq cristianokunapaq. Sichu huchanchikkunamanta Jehová Diosman willakusunchik hinaptinqa Sacerdotekunapa Jefen Jesucristontakamam pampachawasunchik (1 Juan 2:1, 2). Ichaqa, Jehová Dios hinalla chaskiwananchikpaqqa sonqomanta wanakusqanchiktam qawachinanchik. Chaynata ruraspaqa manañachá chaytaqa sapa kutiqa rurasunchu hinaspapas kallpanchakusunchá yanqa rimasqanchikwan mana allinkuna rikurichisqanchikkunata allichanapaq (Prov. 6:2, 3). Chaynaqa, imatapas chaylla prometekuspanchik mana cumplinamantaqa manaraq prometekuchkaspam allinta piensananchik (leey Eclesiastes 5:2).

17, 18. ¿Ima suyakuymi kachkan “arí” nisqankuta cumplinankupaq kallpanchakuq cristianokunapaq?

¹⁷ “Arí” nisqankuta cumplinankupaq kallpanchakuq cristianokunapaqqa, sumaq suyakuymi kachkan. 144.000 akllasqa cristianokunaqa hanaq pachapi wiñaypaq kawsakuytam chaskinqaku, “paykunaqa Cristowanmi gobiernanqaku waranqa wata” (Apoc. 20:6). Millonnintin cristianokunañataqmi kay Pachapi wiñaypaq kawsaspanku Jesuspa kamachisqan kanqaku, chaypim paykunaqa yanapasqa kanqaku mana pantaqña kanankupaq (Apoc. 21:3-5).

¹⁸ Sichu Jesuspa Waranqa Wata Kamachikuyninpa tukuyninpi hinalla Diosman sonqo kaspanchikqa, manañam pipapas rimasqanmantaqa iskayrayasunñachu (Apoc. 20:7-10). Chaypiqa pipas “arí” nisqantaqa otaq “manam” nisqantaqa cumplinqam. Hinaspapas llapallankumá mana pantaspa ‘cheqap Diosta’ allintapuni qatipakunqaku (Sal. 31:5).