Bibliam nin: “Sonqonmanta lloqsiptinmi runaqa huchallikun tukuy mana allinkunata piensaspa, wañuchispa, hukwan pierdekuspa, huchapakuspa, suwakuspa, runamasinta tumpaspa hinaspa kamispa”, nispa (Mat. 15:19, 20). Sonqonchikqa engañakuqllañam, Diospa cheqnisqankunata ruwarachiwaspanchikpas allinpaqmi hapinman. Ichapas mana musyakusunchu mana allinta ruwarunanchikkama. ¿Imataq yanapawachwan mana allinta manaraq ruwachkaspa sonqonchikpa ima munasqanta yachanapaq?

Bibliata sapa punchaw leespa yuyaymanasun.

Pablopa nisqanman hinaqa “Diospa palabranqa kawsachkanmi hinaspapas atiyniyoqmi. Iskay lawnin filoyoq espadamantapas aswan kuchukuqraqmi. Runamanpas yaykun almankamaraqmi hinaspa espiritunkamaraqmi”. Arí, Bibliapi leesqanchik Diospa yachachikuyninqa runapa ‘piensasqankunatawan munapayasqankunatapas reqsichinmanmi’ (Heb. 4:12). Bibliata estudiaspaqa imakuna piensasqanchiktawan ruwasqanchikkunatam qawakunanchik, chayna ruwayninchikqa yanapawasunmi sonqonchikpi imapuni kasqanmanta yachanapaq. Chaynaqa, ancha allinmi Bibliata sapa punchaw leeyninchikqa hinaspa leesqanchikpi yuyaymanaypas. Chaynata ruwaspam Diospa piensasqanman hina piensasun.

Bibliapa nisqankunata kasukuspanchikmi conciencianchikta allinta yachachinchik. Chaynata ruwaptinchikqa  conciencianchikmi musyachiwasun allin otaq mana allin kaqtapas, manataqmi mana allin ruwasqanchikkunataqa allinpaq hinataqa hapisunchu (Rom. 9:1). Bibliapiqa tarinchiktaqmi chaykunamanta willakuq achka ejemplokunata (1 Cor. 10:11). Chaykunamanta yachaymi yanapawasun mana allinkunaman mana wichiykunapaq. ¿Imatawanraqmi ruwachwan?

Diospa yanapakuyninta mañakusun.

Diosqa qawanmi runakunapa sonqontaqa (1 Cron. 29:17). “Payqa lliwtam yachan” (1 Juan 3:20). Chayraykum mana engañachwanchu. Llakinchikmanta, imayna tarikusqanchikmanta hinaspa munasqanchikkunamanta willakuptinchikqa, payqa yanapawasunmi sonqonchik imayna kasqanta qawakunapaq. Mañakuchwantaqmi ‘chuyanchasqa sonqota ruraykapuwananchikpaqpas’ (Sal. 51:10). Diosta mañakuyninchikmi allinta yanapawasun sonqonchikpa ima munasqanta yachanapaq.

Huñunakuypi yachachikuykunata allinta uyarisun.

Chaynata ruwaspaqa sonqonchikpi ima kasqantam qawayta atisun. Sapa huñunakuypi mosoq yachachikuykuna mana kaptinpas, allinninchikpaqmi sumaqta uyariyninchikqa. Huñunakuykunawan chaypi yachachikuykunaqa Bibliapa willakusqankunata allinta entiendenapaqmi yanapawanchik, yanapawanchiktaqmi imayna kasqanchikta qawakunapaq hinaspa cambianapaqpas. Huñunakuypi iñiqmasinchikkunapa rimarisqankuqa yanapawanchiktaqmi (Prov. 27:17). Huñunakuykunaman mana rispam ichaqa, imapas llakichiwasqanchikkunapi llumpayta reparasun hinaspam imapipas mana allinta tantearusun (Prov. 18:1). Chaymi allin kanman kaynata tapukuyninchik: “¿Lliw huñunakuykunamanchu rini, hinaspapas yanapachikunichu yachachikuyninkunawan?”, nispa (Heb. 10:24, 25).

Engañakuq sonqonchikqa imamanpas wichiykachiwachwanmi. Qawasun tawamanta: qollqella maskaymanta, trago tomaymanta, amistadkunamanta hinaspa kusirikuykunamanta.

Qollqella maskaymanta.

Imapas necesitasqanchikta rantinapaq llamkayqa allinmi. Jesusmi ichaqa nirqa qollqella maskayqa mana allin kasqanta. Huk rikchanachiypim Jesus rimarqa huk apu runamanta, paypam kawsaykuna waqaychanan wasin huntarurqa hinaptinmi qatiqnin cosechata mana maymanpas hinananpaq karqachu. Paymi nirqa: “Kawsaykuna waqaychanay wasita paskaruspayá aswan hatuntaña rurarusaq trigoytawan tukuy imaykunata chaypiña waqaychanaypaq. Hinaspam kikillayta nikusaq: Achkallañam tukuy imaykunapas unay watakunapaq kapuwachkan. Kunanqa samakuspayá mikukusaq, upyakusaq hinaspa kusikusaq”, nispa. Chay apu runaqa manam piensayllapas-piensarqachu chay tuta wañurunantaqa (Luc. 12:16-20).

Yuyaqyasqanchikman hinam llakikuchwan llumpayta yuyaqyaruptinchik qollqe mana haypawananchikmanta. Ichapas chayrayku huñunakuykunaman rinanchik kachkaptinpas llamkayta puntapi churachkachwan, otaq congregacionpi ima ruwayninchiktapas mana cumplichkachwanchu. Chayqa mana allinmanmi aparuwachwan. Ichaqa, ¿imatam ruwasunchik mozo-sipas kaspa tukuy tiemponchikwan Diosta serviy imamantapas aswan allin kasqanta yachaspaqa? ¿Saqesunchu precursor kayninchikta chaymantaña hapinapaq qollqe huñuyta puntata munaspanchik? ¿Manachu tukuy tiemponchikwan  Diosta servinapaq kunan kallpanchakunanchik? Manam yachanchikchu paqarin punchaw ima pasaruwananchiktaqa.

Trago tomaymanta.

Proverbios 23:20 nin: “Tomakuq runakunawanqa ama hukllawakuychu”, nispa. Sichu pipas trago tomayta llumpayta munaspanqa sapa kutim tomayta qallaykunman, hinaspam ninman: “Manam sinkakunayraykuchu tomaniqa aswanqa hawkalla kanaypaqmi”, nispa. Hawkalla kanapaq tragota tomaspaqa, allinmi kanman sonqonchikpa imakuna munasqanta qawakuyninchikqa.

Amistadkunamanta.

Sasamá mana iñiq runakunawan mana hukllawakuyninchikqa, paykunaqa kanmanmi: colegiopi estudiaqmasinchik, llamkaqmasinchik otaq Diosmanta willakusqanchikpi runakunapas. Ichaqa manamá chaynallachu paykunapa amistadninku kanapaq llumpayta kallpanchakuyqa, ichapas chaynapi tarikuspaqa allin runakuna kasqankuta nispanchik paykunawan hukllawakuyta munachwan. Bibliam ichaqa kaynata niwanchik: “Amayá engañachikuychikchu chayna rimaqkunawanqa. Mana allin amistadkunaqa urmachinmi allin kawsaqkunatapas”, nispa (1 Cor. 15:33). Imaynam huk sutuy qacha yakuchalla achka limpio yakutapas qachacharunman chaynam Jehova Diosta mana serviq runakunawan hukllawakuptinchikpas iñiyninchikta qachacharunman. Tiempopa risqanman hinataqmi paykuna hina piensayta, pachakuyta, rimayta hinaspa imayna ruwaytapas qallaykuchwan.

Kusirikuykunamanta.

Kunan tiempopi aparatokunaqa tukuy imayoqmi kachkan kusirikunapaq, hinaspa yaqa llapanmi cristianokunapaqqa mana allinninkupaqchu. Pablom nirqa mana allinkunamantaqa mana rimayllapas-rimanamanta (Efes. 5:3). Ichaqa, ¿imatam ruwachwan sonqonchik mana allin kaqkunata qawanapaq otaq uyarinapaq kallpanchawaptinchikqa? Yaqapaschá nichwan lliwmi kusirikuytaqa munanchik hinaspapas chay ruwayqa sapakamamanta nispa. Ichaqa ancha allinmi kanman Pablopa niwasqanchikta kasukuyninchik, manataqmi saqekunanchikchu qawasqanchikkuna otaq uyarisqanchikkuna mana allinman aparuwananchiktaqa.

Sonqonchik engañaruwaptinchikpas hinaspa mana allin ruwasqanchikkunata allinpaq hapispapas atichwanmi cambiaytaqa (Efes. 4:22-24). Qatiqninpi qawasun iskay iñiqmasinchikkunamanta.

Miguel * sutiyoq iñiqmasinchikmi kapuqniyoq kayta imayna qawasqanta cambiarqa. Paymi nin: “Señoraywan churiyqa hinaspa ñoqapas apu runakunapa kasqan nacionmantam kaniku. Tukuy imayoq kaytam munarqani qollqella maskayman mana qokuruspallay. Pisi tiempollamantam musyakururqani kapuqniyoq kayta maskayqa mana tukuyniyoq hatun ñanta riy hina kasqanmanta. Jehova Diostam mañakurqani imayna piensasqayta hinaspa sonqoypa munapayasqankunata cambiaypi yanapaykuwananpaq hinaspam nirqani familiantin tukuy sonqoykuwan payta serviy munasqaykumantapas. Chaymantam tantearurqaniku kapuqllaykuwan kawsakunaykupaq hinaspa Diosmanta mana ancha willakuqkunapa kasqanman astakunaykupaq. Chay qepallanmanmi precursor karqaniku, yacharurqanikutaqmi kusisqa kawsakunapaqqa mana llumpay kapuqniyoqraq kanamanta”, nispa.

Juan sutiyoq iñiqmasinchikpa imayna tarikusqanmi qawachiwasun imayna kasqanchikta qawakuy ancha allin kasqanmanta. Paymi chaynata ruwaspan mana allin amistadninkunata saqerurqa. Paymi nin: “Llamkayniyraykum huklaw nacionniyoq runakunawan huñunakunay karqa. Chay huñunakuykunapi llumpayta tomasqankuta yachaspaypas riytam munaq kani. Achka kutipim yaqa sinkanaykama tomaq kani, chaymantañataqmi pesakuq kani. Sonqoy imayna kasqantam qawakunay karqa. Bibliapa hinaspa ancianokunapa consejonkunam yanapawarqa sasachakuyniyta qawakunaypaq: Jehova Diosta mana yupaychaq runakunapa amistadnin kaytam maskarqani. Kunanqa telefonontakamallañam negocioytaqa ruwani hinaspapas manañam paykunawanqa llumpaytaqa hukllawakunichu”, nispa.

Imapas pantasqanchikmanta reqsikuqmi kananchik hinaspapas sonqonchikpa imapas munasqankunatam reqsinanchik. Chaypaqqa Diospa yanapakuynintam mañakunanchik, ‘payqariki yachanpunim sonqonchikpi pakasqa kaqkunatapas’ (Sal. 44:21). Kapuwanchiktaqmi Diospa Palabranpas, chayqa huk espejo hinam yanapawanchik imayna runa kasqanchikta qawakunapaq (Sant. 1:22-25). Diosqa qowanchiktaqmi qellqanchiktakama hinaspa huñunakuyninchiktakama ancha chaninniyoq yachachikuykunata. Tukuy chay yanapakuykunawanmi sonqonchikta waqaychayta atisun chaynataq Jehova Diospa munasqanman hina ruwaytapas.