1, 2. ¿Imaynam Diospa serviqninkunaqa kay Pachapi mana allin runakunawan tarikunku, hinaspa imayna wasiyoqtaq kanku?

 ¿WASIKIPI hinachu kay Pachapi mana allin runakunawan hawka tarikunki? Mana chayna kaptinqa, manam qamllachu chaynaqa tarikunki. Ñawpaq tiempomantaraqmi tukuy sonqonkuwan Jehova Dios kuyaqkunaqa kay Pachapi forastero otaq huklaw llaqtayoq hina tarikurqaku. Paykunamanta wakinkum Canaan lawpi kayman-wakman astakuspanku ‘kay Pachapi forasterolla hinaspa huklaw llaqtayoqlla kasqankumanta willakurqaku’ (Heb. 11:13).

² Hanaq pachaman rinankupaq suyakuyniyoq cristianokunapas “hanaq pacha llaqtayoq” kasqankuraykum ‘llaqtankumanta karupi yachaqkuna hina’ tarikunku (Filip. 3:20; 1 Ped. 2:11). ‘Sapaq ovejakunapas’ Jesus hinam kay Pachapi runakunapa ruwayninkupi mana chaqrukusqankurayku forastero hinalla tarikunku (Juan 10:16; 17:16). Chaynapi tarikuspankupas, Diospa serviqninkunaqa manam mana wasiyoq hinachu kanku. Aswanqa allin waqaychasqa wasipim kachkanku, chay wasitaqa manamá ñawinchikwanqa rikuyta atichwanchu. ¿Ima wasimantam rimachkanchik? Moisesmi Jehova Diosta nirqa: “Señornillayku, yachanayku wasi hinam qamqa kanki. Yachakunayku wiñaypaqña wasi hinam qamqa kanki”, nispa (Sal. 90:1). ¿Imaynanpim Jehova Diosqa ‘wasi hina’ karqa ñawpaq tiempopi serviqninkunapaq? ¿Imaynataq chayna kanman kunan tiempopi serviqninkunapaqpas? Hinaspa, ¿imaynataq hamuq tiempopipas Jehova Diosqa ‘wasi hina’ kanqa?

3. ¿Imawanmi Jehova Diosta Salmo 90:1 nisqan tupachin, hinaspa imanasqa?

³ Wakinpim Bibliaqa rikusqanchik kaqkunawan  Jehova Diosta tupachin imayna kasqanta entiendenanchikpaq. Salmo 90:1 nisqanmi Jehova Diosta tupachin wasiwan. Wasimanta rimaspaqa, piensanchikmi hawkayay, waqaychakuy hinaspa kuyakuy kasqanpi. ¿Imanasqam Bibliaqa Jehova Diosta wasiwan tupachin? Kuyakuqllaña kasqanraykum (1 Juan 4:8). Bibliaqa nintaqmi Diosqa hawkayaypi kawsachiwasqanchikmanta hinaspa waqaychawasqanchikmantapas (Sal. 4:8). Chaynam Jehova Diosqa karqa serviqnin Abrahampaq, Isaacpaq hinaspa Jacobpaqpas.

4, 5. ¿Imaynam Jehova Diosqa amparakuna ‘wasi hina’ Abrahampaq karqa?

⁴ Imaynaya Abrahamqa tarikurqa “llaqtaykimanta, aylluykimanta [. . .] lloqsiy qawachinay allpaman” nispa Jehova Dios niptinqa. Qallariypiqa yaqapaschá hukmanyasqa tarikurqa, ichaqa hawkayarurqachá Jehova Dios kaynata niykuptin: “Hatun naciontam qanmanta rurasaq. Bendecispaymi sutikitapas sinchi reqsisqata rurasaq [. . .]. Bendecisaqmi bendecisuqnikikunata. Ñakasaqmi ñakasuqnikikunata” (Gen. 12:1-3).

⁵ Chayna nisqanwanmi Jehova Diosqa nichkarqa Abrahampaqwan mirayninkunapaq amparakunanku wasi hina kananmanta (Gen. 26:1-6). Diosqa chayna nisqanman hinamá ruwarqa. Huk kutipim Diosqa Egiptomanta faraon runa hinaspa Gerar llaqtapi rey Abimelec Abrahamta wañuchinankumanta hinaspa señoran Sarata abusanankumantapas waqaycharqa. Yaqa chayna ruwanankumantam Diosqa Isaactawan Rebecatapas waqaycharqa (Gen. 12:14-20; 20:1-14; 26:6-11). Bibliam nin: “Diosqa mana[m] consienterqachu pipas ñakarichinanta. Paykunarayku qaqchaspam nirqa reykunata: Akllasqay runakunataqa amam llachpankichikchu, nispa. Ñoqamanta willakuqkunataqa amam imanankichikchu, nispa” (Sal. 105:14, 15).

6. ¿Imatam Isaacqa churin Jacobta nirqa, hinaspa imaynam Jacobqa tarikunman karqa?

⁶ Rimasuntaq Abrahampa willkan Jacobmanta. Casarakunanpaqña kachkaptinmi, taytan Isaac kaynata nirqa: “Amam Canaan warmiwanqa casarakunkichu, Padan-aram lawtayá riy mamaykipa taytan Betuelpa wasinman hinaspayá mamaykipa turin Labanpa huknin warmi churinwan casarakamuy”, nispa (Gen. 28:1, 2). Jacobqa mana iskayrayaspanmi kasukurqa. Payqa sapallanchá yachasqan lawmanta karu-karuta Haran llaqtakama illarqa (Gen. 28:10). Ichapas kaynata tapukurqa: “¿Hayka tiempotaq wasiymanta karupi kasaq? ¿Allintachu tioy chaskiykuwanqa? ¿Tarisaqchu Diosta kuyaq warmita casarakunaypaq?”, nispa. Ichaqa hawkayarurqachá Luz sutiyoq llaqtaman chayaruspanqa, chayqa Beerseba llaqtamantaqa 100 kilometropim kachkan. ¿Imam pasarqa Luz llaqtapiqa?

7. ¿Imatam Jehova Diosqa nirqa Jacobta?

 ⁷ Luz llaqtapiqa Jehova Diosmi Jacobman mosqoyninpi rikuriykuspan nirqa: “Ñoqam qanwan kachkani chaymi mayman risqaykipipas waqaychasqayki hinaspam kay allpaman kutichimusqayki. Manam saqesqaykichu, ñoqaqa qanman nisqaykunatam rurasaq”, nispa (Gen. 28:15). ¡Maynatachá chayna nisqanqa hawkayaykachirqa! Chay qepamanqa, Jacobqa kusikuywanchá hinalla illarqa Diospa nisqan imayna cumplikunanta qawayta munaspan. Sichu qam wasikita saqerqanki huk llaqtapiña Diosta servinaykipaq hinaspaqa yaqapaschá Jacob hina qallariypiqa hukmanyarqanki. Ichaqa qawarqankichá Jehova Dios imayna waqaychasusqaykita.

8, 9. ¿Imaynanpim Jehova Diosqa Jacobpaq amparakuna ‘wasi hina’ karqa, hinaspa imatam yachachiwanchik?

⁸ Haran llaqtaman Jacob chayaruptinqa, Laban sutiyoq tionqa allintam chaskiykurqa. Tiempopa risqanman hinam Labanqa churin Leatawan Raquelta qoykurqa Jacobpa warminkuna kananpaq. Ichaqa, tion Labanqa sapa kutillam Jacobpa ganancianta cambiarqa (Gen. 31:41, 42). Tionpa chay mana allin ruwasqankunatam Jacobqa aguantarqa Jehova Dios hinalla waqaychananmanta mana iskayrayaspan. Arí, Jehova Diosqa waqaycharqamá, chaymi Canaan lawman kutiptin “achkallaña animalninkuna, sirvientenkuna, camellonkuna hinaspa asnonkuna” kapurqa (Gen. 30:43). Anchata agradecekuspanmi Jehova Diosta nirqa: ‘Cheqap kuyapayakuynikitaqa manam chaskinaypaq hinachu kani. Tawnallaywanmi kay Jordan Mayutaqa chimpamurqani kunanqa iskay atajoman rakinasqa kapuqniyoqñam kachkani’, nispa (Gen. 32:10).

⁹ Tukuy chaykunam qawachiwanchik Jehova Diosta mañakuspan Moisespa nisqanqa cheqap kasqanta, paymi nirqa: “Señornillayku, yachanayku wasi hinam qamqa kanki. Yachakunayku wiñaypaqña wasi hinam qamqa kanki”, nispa (Sal. 90:1). Kunan tiempopipas Jehova Diosqa amparakuna wasi hinam serviqninkunapaq, payqa “manam cambiakunchu llantuy hinaqa” (Sant. 1:17). Qatiqninpi qawasun imanasqa chaynata nisqanchikmanta.

10. ¿Imanasqam nichwan kunan tiempopipas Jehova Diosqa amparakuna ‘wasi hina’ kasqanmanta?

¹⁰ Kaypi piensariy: qanmi juezkunapa qayllanpi wañuchiq mana allin ruwaq runapa contranpi rimachkawaq. ¿Hawkachu tarikuwaq chay juezkunapa qayllanpi rimaruspa wasikiman kutispayki? Manachá ¿aw? Yaqapaschá pipapas waqaychasqan kanaykipaq mañakuwaq. Yaqa chaynallam Dios serviqkunapas tarikunchik, ñoqanchikqa Jehova Diosmanta willakuspapas willakunchiktaqmi Satanaspa mana allin ruwasqankunamantapas (leey Apocalipsis 12:17). Satanasqa tukuytamá ruwarqa chayta mana ruwanapaq, ichaqa ¿atirqachu harkaruyta? Manamá. Kunan tiempopiqa hinallam Diospa llaqtanqa wiñachkan, kaymi qawachiwanchik kay tukupay tiempopi astawanraq Jehova Diosqa ñoqanchikpaq amparakuna ‘wasi hina’ kasqanta (leey Isaias 54:14, 17). Ichaqa, Diosqa manam amparakuna wasi hinachu kanqa Satanaswan karuncharachikuptinchikqa.

11. ¿Imatawanraqmi yachanchik Abrahanmanta, Isaacmanta hinaspa Jacobmanta?

¹¹ ¿Imatawanraqmi yachachwan Abrahanmanta, Isaacmanta hinaspa Jacobmanta? Canaan lawpi yachaspankupas, paykunaqa manam chaqrukurqakuchu chay lawpi yachaq runakunapa mana allin ruwayninkupiqa. Aswanqa cheqnirqakum mana allin ruwasqankutaqa (Gen. 27:46). Paykunaqa yacharqakum imakunata Dios kuyasqantawan cheqnisqanta. Chaymi kallpanchakurqaku runakunawan mana chaqrukunankupaq. ¡Mayna  qatipakunapaqmi paykunaqa! ¿Kallpanchakunkichu paykunata qatipakunaykipaq? Amistadnikikunata akllaspayki, ¿qawachinkichu kay Pachapi runakunawan mana chaqrukuy munasqaykita? Wakin cristianokunam qawachinku Satanaspa munaychakusqan runakunapa imayna kawsasqankuta qatipakuspanku hawka tarikusqankuta. Imallapipas qatipakusqaykita musyakuspaykiqa Jehova Diosta mañakuy yanapasunaykipaq. Ama qonqaychu, kay Pachaqa Satanaspa munaychakusqanmi, chaymi runakunaqa Satanaspa imayna kasqanta qawachinku (2 Cor. 4:4; Efes. 2:1, 2).

12. a) ¿Imaynatam Jehova Diosqa serviqninkunata waqaychan? b) ¿Imaynam qamqa tarikunki Diospa qowasqanchik yanapakuykunamanta?

¹² Diablopa toqllankunaman mana wichiykunapaqqa, servichikunanchikmi Jehova Diospa qowasqanchik yanapakuykunata. Chaykunam: huñunakuyninchikkuna, familiawan Dios yupaychayninchik hinaspa congregacionpi ancianokunapas, paykunatam Diosqa congregacionpi churarqa sasachakuykunapi tarikuptinchik kallpanchawaspanchik yanapawananchikpaq (Efes. 4:8-12). Diospa Llaqtanpi Punta Apaq, George Gangas iñiqmasinchikmi nirqa: “[Diospa serviqninkunawan] kaspayqa wasiypi familiaywan kachkaq hinam tarikuni”, nispa. ¿Chaynachu qampas tarikunki?

13. ¿Imatam yachachwan Hebreos 11:13 nisqanmanta?

¹³ Abraham, Isaac hinaspa Jacobqa manataqmi chay tiemponkupi runakuna hinachu karqaku. Kay  yachachikuypa qallariyninpi yachamusqanchikman hinam, paykunaqa “kay pachapiqa forasterolla hinaspa huklaw llaqtayoqlla kasqankumanta willakurqaku” (Heb. 11:13). ¿Qampas kallpanchakunkichu kay tiempopi runakuna hina mana kanaykipaq? Sasaniraq kaptinpas, Diospa chaynataq iñiqmasikikunapa yanapakuyninwanqa atiwaqmi. Yuyariy, manam qamllachu chaynapiqa tarikunki. Arí, Jehova Diosta serviy munaqkunaqa llapanchikmi atipanakuypi kachkanchik (Efes. 6:12). Diospi hapipakuspaqa hinaspa amparakuna wasi hina kasqanta qawaspaqa atisunmá atipaytaqa.

14. ¿Ima “llaqtatam” Abrahamqa suyanan karqa?

¹⁴ Ancha allintaqmi Abraham hina sumaq suyakuyninchikpi piensaypas (2 Cor. 4:18). Apostol Pablom nirqa: “Abrahamqa suyarqa cimientoyoq llaqtatam otaq trazaspan Diospa rurasqan llaqtatam”, nispa (Heb. 11:10). Chay ‘llaqtaqa’ Diospa Gobiernonmi karqa. Abrahamqa chay gobierno chayamunantam suyanan karqa. Ñoqanchikqa manamá Abraham hinachu suyanchik. ¿Imanasqa? Diospa gobiernonqa ñamá hanaq pachapi kamachichkanña. Bibliapa willakuyninkunaqa sutillam qawachin chay gobierno kay Pachapi kamachiytaña qallaykunanmanta. Chaynaqa,  ¿imayna kawsasqaykiwan qawachinkichu chay gobiernopi iñisqaykita? ¿Puntapichu Diospa munayninta churanki hinaspa karunchakunkichu kay Pachapi mana allin ruwaykunamanta? (Leey 2 Pedro 3:11, 12.)

15. ¿Imam pasanqa kay Pachapi imapas kaqkunaman hapipakuqkunataqa?

¹⁵ Tukuy mana allinkunapa puchukaynin manaraq chayamuptinqa, kunan tiempopi ñakariykunaqa astawanmi yapakunqa (Mat. 24:7, 8). Hatu-hatun ñakariy punchaw qallaykuptinqa astawanraqmi sasachakuykunaqa kanqa. Enteron Pachapim puchukay kanqa, hinaptinmi runakunaqa mancharisqallaña tarikunqaku (Hab. 3:16, 17). Bibliapa willakusqanman hinaqa, mana ima ruwaytapas atispankum runakunaqa “machaykunapi, orqokunapi hinaspa qaqakunapa chawpinpi” pakakuyta munanqaku (Apoc. 6:15-17). Ichaqa manam ima machaypas, hatun negociokunapas nitaq ima gobiernopas pakaytaqa atinqakuchu.

16. ¿Imaynatam congregacionta qawananchik hinaspa imanasqa?

¹⁶ Diospa serviqninkunam ichaqa hawka tarikunqaku Jehova Dios amparakuna ‘wasi hina’ kasqanrayku. Diosmanta willakuq Habacuc hinam ‘Salvaqnin Diosrayku kusikunqaku’ (Hab. 3:18). ¿Imaynatam Jehova Diosqa chay tiempopi amparakuna ‘wasi hina’ ñoqanchikpaq kanqa? Chayta qawanapaqqa suyananchikmi. Ichaqa manam iskayrayachwanchu chay tiempopi Diospa llaqtan huñulla kanankumantaqa hinaspa ima ruwanankupaq Diosmanta kamachikuykunata chaskinankumantapas, Diosqa chaynam karqa ñawpa tiempopi Egiptomanta lloqsiq Israel runakunawanpas (Apoc. 7:9; leey Exodo 13:18). ¿Imaynatam Jehova Diosqa llaqtanman imapas ruwanankupaq kamachikuykunata qonqa? Chaypaqqa, yaqapaschá congregacionkunata servichikunqa. Isaias 26:20 nin ‘cuartokuna’ Diospa llaqtanta waqaychananmanta. Chay cuartokunaqa yaqapaschá tupan enteron Pachapi llapallan congregacionkunawan (leey Isaias 26:20). ¿Chaninchankichu congregacionpi huñunakuykunata? ¿Kasukunkichu congregacionnintakama Jehova Diospa tukuy ima kamachiwasqanchikta? (Heb. 13:17.)

17. ¿Imaynanpitaq Jehova Diosqa amparakuna ‘wasi hina’ kanqa wañukuq serviqninkunapaqpas?

¹⁷ Jehova Diosqa amparakuna “wasi hinam” kanqa hatu-hatun ñakariy punchaw manaraq chayamuchkaptin wañuq serviqninkunapaqpas. ¿Imaynanpi? Diosmi paykunata kawsarichinqa. Tiempopa risqanman hinam, Abraham, Isaac hinaspa Jacob wañukuptinku, Jehova Diosqa Moisesta nirqa: “Ñoqaqa kani [. . .] Abrahampa, Isaacpa hinaspa Jacobpa Diosninmi”, nispa (Ex. 3:6). Kaymanta rimaspanmi Jesuspas nirqa: ‘Diosqa manam wañusqakunapa Diosninchu ichaqa kawsaqkunapa Diosninmi, paypaqqa llapallanmi kawsachkan’, nispa (Luc. 20:38). Arí, wañukuq serviqninkunata kawsarichinanraykum Diospaqqa kawsachkanmankupas hina tarikunku (Ecl. 7:1).

18. Mosoq pachapiqa, ¿imaynatam Jehova Diosqa llaqtanpaq amparakuna ‘wasi hina’ kanqa?

¹⁸ Hichpaykamuq mosoq pachapiqa, hinallam Jehova Diosqa llaqtanpaq amparakuna ‘wasi hina’ kanqa. Apocalipsis 21:3 nisqanman hinaqa, ‘Diosqa runankunawanñam yachanqa’. Jehova Diosqa Jesucristota servichikuspanmi waranqa wata kay Pachata kamachinqa. Waranqa wata tukuytam ichaqa Jesusqa kamachikuyninta Taytanman qonqa, chayqa kanqa Taytanpa lliw munayninta kay Pachapi ruwaruptinñam (1 Cor. 15:28). Chaymantaqa, mana pitapas servichikuspanmi kikin Jehova Diosña lliw runakunata kamachinqa. ¡Mayna sumaqchá chayqa kanqa! Chaynaqa, ñawpaq tiempopi Diospa serviqninkunata qatipakuspayá qawachisun amparakuna ‘wasi hina’ Jehova Dios kasqanta.