1, 2. a) ¿Imatam Salomonqa mozo-sipaskunata nirqa? b) ¿Imanasqataq 50 watayoq iñiqmasinchikkunapaqpas ancha allin Salomonpa nisqanqa?

REY Salomonmi Diospa yanapakuyninwan mozo-sipaskunata nirqa: “Mozollaraq kachkaspaykiyá unanchaqnikimanta yuyariy. Mana allin tiempokuna manaraq hamuchkaptinyá paymanta yuyariy”, nispa. ¿Imakunataq ‘mana allin tiempokunaqa’? Salomonmi kay rimayta servichikurqa machu-payayaypi sasachakuykunamanta rimaspan, chaykunaqa tullukuna katkatatay, manaña qawakuq hinaspa manaña uyarikuq kaymi. Jehova Diosta servinapaqqa manam chayna kaytaraqchu suyana (leey Eclesiastes 12:1-5).

² Achka iñiqmasinchikkunam 50 wata masniyoqña kaspankupas kallpanpiraq kachkanku. Soqo umaña kaspankupas manapaschá Salomonpa nisqan sasachakuykunawanqa ñakarinkuchu. ¿Yaqachu paykunapas yanapachikunmanku “Unanchaqnikimanta  yuyariy” nispa mozo-sipaskunata Salomonpa nisqanwan? ¿Ima ninantaq kayqa?

3. ¿Imapaqmi yanapawanchik Unanchawaqninchikta yuyariyqa?

³ Unay wataña Diosta servispanchikpas sapa kutim paypi yuyaymanananchik. ¿Manachu admirakunapaq tukuy unanchasqankunaqa? Imayna unanchasqankunaqa sasa entiendeymi. Jehova Diosqa tukuy imatam qowanchik kusisqa kawsananchikpaq. Unanchasqankunapi yuyaymanaspam qawanchik kuyakuq, yachayniyoq hinaspa atiyniyoq kasqanta (Sal. 143:5). Chaykunapi yuyaymanaspapas yuyaymanananchikmi imata ñoqanchikmanta munasqanta. Chayta ruwaspam kallpanchasqa tarikunchik Diosta wiñaypaq tukuy sonqonchikwan servinapaq (Ecl. 12:13).

4. ¿Imatam tapukunmanku yuyayniyoq iñiqmasinchikkuna hinaspa imanasqa?

⁴ Achka wataña kawsasqaykirayku experienciayoq kaspaykipas kaynata tapukuy: “¿Imatam vidaywan ruwasaq kallpaypiraq kasqayrayku?”, nispa. Yuyayniyoq kasqaykiraykum Jehova Diosmanta mozo-sipaskunaman yachachiwaq, chaynataq Dios serviynikipi imapas pasasusqaykita willaspa hukkunapa iñiyninkuta kallpanchawaq. Rey Davidmi chayta ruwananpaq Diosta mañakurqa. Kaynatam qellqarqa: “Diosnilláy, qanmi warma kasqaymanta qawachiwarqanki [. . .], yuyaqña kaptiyqa amayá qonqarullawaychu. Diosnilláy, soqo umaña kaptiyqa amayá qonqarullawaychu. Ñoqaqa munachkaniraqmi qepa wiñaymanpas atiyllaykimanta willayta. Ñoqaqa munachkaniraqmi qepa hamuqkunamanpas kallpallaykimanta willayta”, nispa (Sal. 71:17, 18).

5. ¿Imaynatam yuyayniyoq cristianokuna yachasqankuta hukkunaman yachachinmanku?

⁵ ¿Imaynatam yachasqaykikunata hukkunaman yachachiwaq? ¿Invitawaqchu mozo-sipaskunata wasikiman rinankupaq? Diosmanta willakuspaykichik ¿niwaqchu kuska rinaykichikpaq, chaynapi kusikuywan Diosta servisqaykichikta qawanankupaq? Ñawpa tiempopi Elium nirqa: “Machu runakunayá puntataqa rimachunku” nispa. Nirqataqmi: “Achka watayoqkunayá puntataqa yachayta yachachichunku”, nispa (Job 32:7). Apostol Pablopas yuyayniyoq cristianakunatam kallpancharqa rimasqankuwan hinaspa ruwasqankuwan hukkunata kallpanchanankupaq. Nirqam: “Señorakunapas [. . .] allin ruraytayá yachachichunku”, nispa (Tito 2:3).

6. ¿Imanasqataq achka wataña Diosta serviq iñiqmasinchikkunaqa allinta yanapakunmanku?

⁶ Allin yuyayniyoq cristiano kaspaykiqa anchatam yanapakuwaq. Kimsa chunka otaq tawa chunka wata ñawpaqta yachasqaykimantaqa kunanqa astawanmi yachanki. Allintam Bibliapa nisqankunatapas kasukunki. Yachankitaqmi Bibliawan runakunapa sonqonman chayaytapas. Congregacionpi anciano kaspaykiqa yachankim huchallikuqkuna yanapayta (Gal. 6:1). Yaqapaschá allinta yanapakunki congregacionpi, asambleakunapi otaq Huñunakuna Salonkuna ruwaypipas. Otaq mana yawarllawan hampikunapaq doctorkuna rimapayaytapas. Diosta chayllaraq reqsispaykipas allintam yachanki vida pasaymanta. Warmakunata uywaspaykiqa yacharqankichá pacienciakuyta hinaspa imayna yachachiytapas. Qawasqanchikman hinam yuyayniyoq iñiqmasinchikkunaqa allinta Diospa llaqtanpi yanapakuyta atinmanku kallpanchawaspanchik chaynataq yachachiwaspanchikpas (leey Job 12:12).

7. ¿Imakunatam yuyayniyoq iñiqmasinchikkuna mozo-sipaskunaman yachachinmanku?

⁷ ¿Imaynatam astawan servichikuwaq  yachasqaykikunata? Ichapas mozo-sipaskunata yanapawaq Bibliamanta estudiachiyta qallarinankupaq. Cristiana kaspaykiqa, atiwaqmi wawayoq sipaskuna yanapayta wawankuta uywaspankupas Jehova Diosta hinalla servinankupaq. Cristiano kaspaykipas atiwaqmi mozokuna yachachiyta, allin discursokuna qonankupaq hinaspa allinta predicanankupaqpas. Yachachiwaqtaqmi yuyaq iñiqmasinchikkunata watukuspanku imayna kallpanchanankupaqpas. Kallpayki pisiyaruptinpas atiwaqmi mozo-sipaskuna yachachiytaqa. Bibliam nin: “Mozokunapa kallpanqa paykunapa adornon hinam. Yuyaqkunapa soqo chukchanqa paykunapa adornon hinam”, nispa (Prov. 20:29).

8. ¿Imatam yuyayniyoq runa kasqanwan apostol Pablo ruwarqa?

⁸ Apostol Pabloqa yuyayniyoq runa kasqantam allinta servichikurqa Diosta servinanpaq. Yaqa 61 kaq watapim Roma nacionpi carcelmanta lloqsiramurqa. Achka watakunañam sasachakuykunata aguantarqa Diosmanta willakuspan, atinmanmi karqa hina chay llaqtallapi qepakuspan hawka kawsakuytaqa (2 Cor. 11:23-27). Chay llaqtapi cristianokunaqa kusikunmankuchá karqa, paykunawan Pablo predicananpaq qepaptinqa. Ichaqa yacharqam huklaw llaqtakunapipas yanapakunanmanta. Chaymi Timoteowan hinaspa Titowan rirqaku Efeso hinaspa Creta llaqtakunaman, rirqakupaschá Macedonia llaqtamanpas (1 Tim. 1:3; Tito 1:5). Españaman risqanta mana yachaptinchikpas, chayman riytamá munarqa (Rom. 15:24, 28).

9. ¿Haykapitaq Pedroqa huklawman astakunman karqa Diosta astawan servinanpaq? (Qaway 22 kaq paginapi dibujota.)

⁹ Apostol Pedropas yaqachusmi 50 watanpiña karqa huklawpi astawan yanapakunanpaq rispanqa. ¿Imanasqam chaynata ninchik? Jesuspa wiñaymasin otaq mayornin kaspanpas, yaqachá 50 watanpiña karqa 49 watapi Jerusalen llaqtapi apostolkunawan huñunakuptinkuqa (Hech. 15:7). Chaymanta qepallatam Pedroqa Babilonia nacionpi yachananpaq pasakurqa, chaymanqa pasakurqa judiokunaman Diosmanta astawan willakunanpaqmi (Gal. 2:9). Chaypim yacharqa punta kaq cartanta qellqaspan, chayqa karqa 62 kaq watapim (1 Ped. 5:13). Huklaw llaqtaman astakuspa chaypi yachayqa sasam, ichaqa Pedrom yuyayniyoq runaña kaspanpas chayta ruwarqa Jehova Diosta astawan servinanpaq.

10, 11. ¿Imatam Robert hinaspa señoran ruwarqaku yuyayniyoq runakunaña kaspankupas?

¹⁰ Kunanpas achka iñiqmasinchikkunam 50 wata masniyoqña kaspankupas Jehova Dios serviyta astawan atinku. Wakinkuqa huklawmanmi astakurunku astawan yanapakunankupaq. Rimarisun Robert iñiqmasinchikmanta, paymi nin: “Señoraywan yaqa 55 wataykupiña kachkaptiykum imayna kawsasqayku cambiarqa. Sapallan warmaykum manaña ñoqaykuwanchu yacharqa, yuyaq tayta-mamaykupas manañam karqañachu uywanaykupaq hinaspapas saqewasqanku herenciaykum kapuwarqaku. Tantearqanikum wasiykuta rantikuspa manukusqaykuta paganaykupaq hinaspa jubilakunaykama chaywan vida pasanaykutapas. Uyarirqanikutaqmi Bolivia nacionpi runakuna Diosmanta astawan yachay munasqankuta hinaspa pisi qollqellawan chaypi vida pasanamantapas. Chaymi chayman astakurqaniku. Ichaqa sasamá karqa chaypi yachayqa, Estados Unidos nacionpi hina mana kasqanrayku. Jehova Diosmi ichaqa kallpanchakusqaykupi anchata yanapawarqaku”.

¹¹ Nintaqmi: “Kunanqa tukuy tiempoykuwanmi congregacionpi ruwaykunata ruwaniku. Biblia estudiachisqayku runakunamantam wakinkuqa bautizakurunkuña.  Paykunamanta huk kaqnin wakcha familiam karu llaqtachapi yachanku. Paykunam sapa semana kallpanchakunku huñunakuyman hamunankupaq. ¡Mayna kusikunapaqmi ñawparisqankuta qawayqa hinaspa piwi warmankupa precursor kasqanta qawaypas!”, nispa.

12, 13. ¿Imatam jubilakurusqan qepata ruwarqa Brian hinaspa señoran?

¹² Huk rimaypi congregacionkunawan grupokunapas allintam yanapachikunmanku achka watayoq iñiqmasinchikkunapa experienciankuwanqa. Huk rimaypi yanapakuyqa ancha kusikunapaqmi. Gran Bretaña nacionmanta Brian iñiqmasinchikmi 65 watanpi kachkaspan jubilakururqa, paymi nin: “Warmaykuqa manañam ñoqaykuwanñachu yacharqa, manataqmi tarirqanikuchu Diosmanta yachay munaq runakunataqa. Ichaqa universidadpi llamkaq chino rimayniyoq mozotam reqsirurqani. Paymi ñoqawan Biblia estudiayta qallaykurqa hinaspa huñunakuykunaman riytapas. Chaymanta qepallatam chino rimayniyoq huk llamkaqmasinta huñunakuykunaman pusamurqa. Iskay semana qepatañataq hukta, chaynataq huktapas”.

¹³ Nintaqmi: “Pichqa kaq llamkaqmasin Bibliamanta yachachinaypaq niwaptinmi, nikurqani: ‘65 wataypiña kaspaypas manam Jehova Dios serviymantaqa jubilakuymanchu’, nispa. Chaymi señorayta nirqani chino rimayta yachanaykupaq, payqa iskay watawan sullkaymi. Chay rimayta yachanaykupaqmi servichikurqaniku uyarinapaq kaqkunata. Chayqa karqa chunka wata qepataraqmi. Huk rimaypi Diosmanta willakuyqa mozo-sipas kasqaykutam yuyarichiwanku. Kunankamaqa 112 chino rimaq runakunatam yanaparqaniku Diosta reqsinankupaq. Yaqa llapankum huñunakuykunaman rirqaku, huk kaqninmi precursora kachkan”, nispa.

14. ¿Ima ruwaytam atinmanku yuyayniyoq cristianokuna hinaspa imatam yachanmanku Pablomanta?

¹⁴ 50 wata masniyoq cristianokunaqa manam llapanchu Diosta astawan serviyta atinku. Wakinkuqa onqosqankurayku otaq tayta-mamankuta chaynataq warmankuta cuidanankurayku. Chayna tarikuptikipas Jehova Diosqa chaninchanmi atisqaykiman hina paypaq ruwasqaykita. Ama hukmanyaychu mana ruway atisqaykimantaqa, aswanqa kusikuy ruway atisqaykikunamanta. Yuyariy apostol Pablomanta. Payqa achka watakunam carcelpi hina wasinpi karqa, chayraykum mana lloqsirqachu congregacionkuna watukunanpaq. Ichaqa lliw watukuqninkunamanmi willarqa Diospa Palabranmanta, chaynapi iñiyninkupi kallpanchasqa tarikunankupaq (Hech. 28:16, 30, 31).

15. ¿Imanasqataq yuyaq iñiqmasinchikkunata chaninchanchik?

¹⁵ Salomonmi nirqa yuyaqyaypi sasachakuykuna kasqanrayku Diosta serviy sasa kasqanmanta. Chayna kaptinpas Jehova Diosqa anchatam chaninchan yuyaq iñiqmasinchikkunapa ruwasqankutaqa (Luc. 21:2-4). Congregacionpi kaqkunapas anchatam chaninchanchik Diosman sonqo iñiqmasinchikkunapa ruwasqankutaqa.

16. a) ¿Imakunatam Anaqa manaña ruwayta atirqachu? b) Ichaqa, ¿ima ruwaytam atirqa Diosta servinanpaq?

¹⁶ Bibliam willawanchik Ana sutiyoq warmimanta, payqa yuyaq kaspanpas hinallam Diosta servirqa. Payqa 84 watanpiñam kachkarqa Jesus naceptinqa. Yaqapaschá manaña unaytachu kawsarqa Jesuspa qatiqnin kananpaq, Diosmanta willakunanpaq nitaq hanaq pachaman rinanpaq suyakuyniyoq kananpaqpas. Ichaqa atisqantam ruwarqa: “Manam temploman riyta saqeqchu, tuta-punchawmi Diosta servirqa” (Luc. 2:36, 37, NM). Sacerdotekuna sapa madrugaw hinaspa sapa tuta inciensota templopi kañaptinkuqa, yaqapaschá Anaqa 30 minutota runakunapa chawpinpi upallalla Diosta mañakuq. Temploman risqanpim Jesusta rikurqa hinaspam “willakuyta qallaykurqa Jerusalenpi libre kanankupaq llapallan suyaqkunaman” (Luc. 2:38).

17. ¿Imaynatam onqosqa otaq machu-payayasqa iñiqmasinchikkunata yanapachwan?

¹⁷ Onqosqa otaq machu-payayasqa iñiqmasinchikkunatam qawarinanchik yanapananchikpaq. Wakinkuqa maynatachá munanku huñunakuykunapi hinaspa asambleakunapi kayta, ichaqa wakinpim mana atinkuchu riyta. ¿Imaynatam yanapachwan? Wakin congregacionpi iñiqmasinchikkunaqa telefonontakama huñunakuyta uyarinankupaqmi tanteanku. Wakinpiqa manapaschá chay ruwayqa atikunchu. Chayna kaptinpas, paykunaqa atinmankum yanapakuyta. Diosta mañakusqankum yanapakunman congregacion ñawparinanpaq (leey Salmo 92:13, 14).

18, 19. a) ¿Imaynatam yuyaq cristianokuna hukkunata yanapanku? b) ¿Pikunataq ‘Unanchaqninkuta yuyarinmanku’?

¹⁸ Yuyaq cristianokunaqa hukkunatam anchata kallpanchanku. Yuyariy Anata, payqa achka watakunam temploman rirqa. Payqa manachá piensayllapas-piensarqachu watakuna pasasqanman hina ruwasqan hukkunata yanapananmantaqa. Jehova Diosta kuyasqanmi Bibliapi qellqasqa karqa. Qamkunapa Jehova Dios kuyasqaykichikpas iñiqmasikichikpa sonqonpim kachkan. Chaychá Diospa Palabranqa nin: “Kawsayninpi allinta ruraspa machuyaruq runapaqqa umanpi sumaq corona hinam soqonkunaqa”, nispa (Prov. 16:31).

¹⁹ Jehova Dios serviyninchikpiqa manam lliwtachu ruwayta atinchik. Ichaqa Bibliam nin: ‘Unanchaqnikimanta yuyariy. Mana allin tiempokuna manaraq hamuchkaptin’, nispa. Kallpanchik kasqanman hinam Bibliapa kayna nisqanta mana qonqananchikchu (Ecl. 12:1).