1, 2. a) ¿Pipa casarakuyninwanmi hanaq pachapi ancha kusikuy kanqa? b) ¿Ima tapukuykunamantam yachasun?

CASARAKUNAPAQQA tiempowanmi tukuy imata ruwana. Kaypim ichaqa qawasun huk Reypa sumaq casarakuyninmanta, chaypaqqa yaqa iskay waranqa wata ñawpaqmantaraqmi tukuy imata ruwakurqa. Chay noviowan novia casarakunanku punchawqa ñam hichpaykamuchkanña. Ñamá Reypa palacionpi kusikuypaq takikuna uyarikunqaña, hanaq pachapi kaqkunapas kaynatam takinqaku: “¡Aleluya! Tukuy atipayniyoq Señor Diosninchikmi gobiernachkan. Llumpa-llumpay kusikuywanyá alabasunchik Carneropa casarakuynin chayaramusqanrayku chaynataq novianpas listollaña kasqanrayku”, nispa (Apoc. 19:6, 7).

² Chay ‘Carneroqa’ Señorninchik Jesucristom (Juan 1:29). ¿Imayna pachasqataq casarakuyninman rin? ¿Pitaq novianqa? ¿Imaynatam novianta alistarqa casarakunan punchawpaq? ¿Haykapitaq chay casarakuyqa apakunqa? Yachanchikmi chay casarakuy kaptinqa hanaq pachapi ancha kusikuy kananmanta. Ichaqa, ¿yaqachu kay Pachapi wiñay kawsanankupaq suyakuyniyoq runakunapas kusikunqaku? Chayta yachananchikpaq hinalla qawasun Salmo 45 capitulonpi willakuymanta.

3, 4. a) ¿Imayna pachayoqtaq Novioqa? b) ¿Imanasqataq Novioqa kusisqa tarikun? c) ¿Pikunataq kanku ‘reykunapa warmi churinkunaqa’ hinaspa “qori-puro alhajakunawan adornasqa reinapas”?

³ (Leey Salmo 45:8, 9). Novioqa otaq Jesucristoqa casarakunanpaq sumaqllaña pachawanmi hinakun. Pachankunaqa “miski asnaq akllasqa” mirra hinaspa casia perfumeyoqmi. Chaykunatam Israel runakunaqa untananku aceiteman hinaqku (Ex. 30:23-25, Sagrada Biblia Quechua-Castellano, escritura actualizada).

⁴ Hanaq pacha palaciopi kusikuypaq takikuna uyarikuptinmi, Novioqa anchata kusikun casarakuynin hichpallapiña kasqanrayku. Anchatataqmi kusikun “qori-puro alhajakunawan adornasqa reinapas”, payqa hanaq pachapi Diospa llaqtanmi. Chaypim kachkan “reykunapa warmi churinkunapas” otaq angelkunapas. Ancha kusikuypaqmi hanaq pachapi kayna nisqankupa uyarikusqanqa: “Llumpa-llumpay kusikuywanyá alabasunchik Carneropa casarakuynin chayaramusqanrayku”.

5. ¿Pitaq Carneropa casarasqan noviaqa?

⁵ (Leey Salmo 45:10, 11). Yachanchikñam Novio pi kasqantaqa, ichaqa ¿pitaq noviaqa? Noviaqa manam cheqap warmichu. Chayqa tupan hanaq pachaman rinankupaq suyakuyniyoq lliw 144.000 cristianokunawanmi. Chay iñiqkunapa Umanmi Señorninchik Jesucristo (leey Efesios 5:23, 24). Paykunaqa Jesucristowan kuskam Diospa Gobiernonpi kamachinqaku (Luc. 12:32). Chuya espirituwan akllasqa chay 144.000 cristianokunaqa, “Carnerotam qatinku maymanña riptinpas” (Apoc. 14:1-4). Paykunaqa “Carneropa casarasqanmi” chaymi paywan kuska hanaq pachapi kanku (Apoc. 21:9; Juan 14:2, 3).

6. a) ¿Imanasqataq hanaq pachapaq kaqkunata “Reypa warmi churinmi” nispa Biblia nin? b) ¿Imanasqam paykunaqa nacionninkuta qonqanankupaq nisqa kanku?

⁶ Bibliaqa nintaqmi noviaqa ‘Reypa warmi churin’ kasqanta (Sal. 45:13). ¿Pitaq chay ‘Reyqa’? Jehova Diosmi, paymi hanaq pachaman riq cristianokunata ‘churichakun’ (Rom. 8:15-17). Paykunaqa Jesucristopa novianmi hanaq pachapi kanqaku, chaymi kayna nisqa kanku: “Qonqaruyñayá nacionnikita. Qonqaruyñayá [kay Pachapi] aylluykita”, nispa. Paykunaqa manamá kay Pachapi kaqkunapiqa piensanankuchu aswanqa hanaq pachapi kaqkunapim (Col. 3:1-4).

7. a) ¿Imaynatam Jesucristoqa novianta alistarqa? b) ¿Imaynatam noviaqa Noviota qawan?

⁷ Jesusqa pachaknintin watakunañam novianta alistarqa casarakunan punchawpaq. Apostol Pablom nirqa: “Cristom iñiqkunata kuyaspan paykunapaq entregakurqa [...]. Cristoqa entregakurqa iñiqkunata chuyanchananpaqmi hinaspa yachachikuyninwan yakuwan mayllachkaq hina limpiananpaqmi. Chaynataqa rurarqa iñiqkunata sumaqllataña kikinman pusaykunanpaqmi, paykunaqa kanan manam qachachasqachu nitaq sipu-sipuchu nitaq chayman rikchakuqchu, paykunaqariki kanan payllapaqña kawsaqmi hinaspa mana imaniraqpas huchayoqmi”, nispa (Efes. 5:25-27). Corintopi hanaq pachapaq cristianokunamanpas nirqam: “Diospa sientisqanman hinam qamkunamanta sientini. Chullalla qariwan casarakuq doncellata hinam prometekurqaykichik Cristoman presentanaypaq”, nispa (2 Cor. 11:2). Rey Jesucristoqa novianpa iñiyninpi “sumaq” kasqantam anchata chaninchan. Noviañataqmi reqsikun ‘señornin’ kasqanta hinaspanmi ‘respetowan kasukun’.

8. ¿Imanasqataq Biblia nin noviaqa “suma-sumaqllaña” yaykusqanmanta?

⁸ (Leey Salmo 45:13, 14a). Noviam palacioman “suma-sumaqllaña” yaykun.  Apocalipsis 21:2 nisqanpim payta tupachin ‘Mosoq Jerusalenwan’. Nintaqmi ‘novionpaq sumaqllaña allichasqa kasqanmanta’. “Chay llaqtaqa achkirichkasqa Diospa kanchayninwanmi, achkiriyninqa kasqa suma-sumaq jaspe alhaja rumipa achkiriynin hinam, chayqa kasqa Cristal hinapunim” (Apoc. 21:10, 11). Apocalipsis libropim willakun chay Mosoq Jerusalenpa sumaqllaña achkirisqanmanta (Apoc. 21:18-21). Chayraykuchá Salmos qellqaqqa nin “suma-sumaqllaña” kasqanmanta. Chayna kanantam suyachwan hanaq pachapi Reypa casarakuyninmantaqa.

9. a) ¿Pi ‘reymantaq’ noviata pusanku? b) ¿Imayna pachasqataq noviaqa kachkan?

⁹ Noviatam Novioman otaq Rey Jesucristoman pusanku. Reyqa ñawpaqmantaraqmi ‘yachachikuyninwan yakuwan mayllachkaq hina limpiarqa’, chayraykum ‘mana imaniraqpas huchayoq’ (Efes. 5:26, 27). Noviaqa sumaq pachasqamá casarakunan punchawpaqqa kanan. ¡Arí, chaynamá kachkan! “Paypa pachanmi kachkan qori qaytuwan awasqallaña” hinaspapas ‘sumaqllaña bordasqa pachayoqtam reyman pusanku’. Carnerowan casarakunanpaqqa “noviaqa yuraq-yuraq linowan pachasqam kachkan. Yuraq-yuraq linoqa Diosllapaqña kawsaqkunapa sumaq kawsakuyninmi kachkan” (Apoc. 19:8).

10. ¿Haykapitaq Carneropa casarakuynin kanqa?

¹⁰ (Leey Apocalipsis 19:7). ¿Haykapitaq Carneropa casarakuynin kanqa? Casarakunanpaq ‘novian listollaña kaptinpas’ qatiqninpi pasakusqanqa manam casarakuymantachu willachkan. Aswanqa llumpa-llumpay ñakariy punchawpa tukupayninmantam riman (Apoc. 19:11-21). Hinaptinqa, ¿yaqachu chaywanqa nichkanchik Novio otaq Rey Jesucristo vencenanpaq lloqsisqanpa ñawpaqnintaraq casarakunanmanta? Manam. Apocalipsis libropi willakuykunaqa manam qatinasllanpichu kachkan. Salmo 45 capitulonmi qawachiwanchik Rey espadanta weqawninman watakusqanta hinaspa enemigonkunata chinkachinanpaq ‘venceq-venceqllaña guerraman lloqsisqanta’. Chaymanta qepamanñam Reyqa casarakun (Sal. 45:3, 4).

11. ¿Imakunam pasakunqa Jesucristo casarakunanpaq?

¹¹ Hinaptinqa, Jesucristo casarakunanpaqqa kaykunam pasakunqa: puntataqa ‘chuchumika warmiwan’ reqsisqa ‘Hatun Babiloniam’ otaq enteron Pachapi pantay religionkunam puchukachisqa kanqa (Apoc. 17:1, 5, 16, 17; 19:1, 2). Chaymantam Jesucristoqa Armagedonpi otaq ‘tukuy atiyniyoq Diospa guerranpi’ Satanaspa munaychakusqan kay Pachapi mana allinkunata puchukachinqa (Apoc. 16:14-16; 19:19-21). Chaymantañataqmi Reyqa vencenanpaq lloqsisqanta tukunqa Satanastawan demoniokunata uku pozoman wischuspan, chaypim wañusqa hina mana ima ruwaytapas atinqakuchu (Apoc. 20:1-3).

12, 13. a) ¿Haykapitaq Carneropa otaq Jesucristopa casarakuyninqa kanqa? b) ¿Pikunataq hanaq pachapi chay casarakuywan kusikunqaku?

¹² Kay tukupay tiempopi hanaq pachapaq cristianokuna wañukuspankuqa, hanaq pachapi kanankupaqmi kawsarichisqa kanku. Hatun Babilonia chinkachisqa kasqan qepamanmi, manaraq Armagedon chayamuchkaptin, Jesucristoqa lliw 144.000 akllasqa cristianokunata hanaq pachapi huñuyta tukunqa (1 Tes. 4:16, 17). Chayraqmi Armagedon guerra pasayta Rey Jesucristopa casarakuyninqa kanqa. ¡Mayna kusikunapaqchá chayqa kanqa! Apocalipsis 19:9 nin: “Mayna kusisqam Carneropa casarakuyninman qayasqakunaqa”, nispa. Arí, noviaqa otaq 144.000 akllasqakunaqa ancha kusisqamá tarikunqaku. Noviopas anchatamá kusikunqa akllasqankuna hanaq pachapi paywan kuska munaychakuyninpi kaptinku (Luc. 22:18, 28-30). Ichaqa manamá Noviowan noviallachu casarakuyninkuwanqa kusikunqaku.

 ¹³ Qallariypi qawamusqanchikman hinaqa, hanaq pachapim achkallaña angelkuna kaynata takinqaku: “Llumpa-llumpay kusikuywanyá alabasunchik Carneropa casarakuynin chayaramusqanrayku chaynataq novianpas listollaña kasqanrayku”, nispa (Apoc. 19:6, 7). Ichaqa, ¿imatam nichwan kay Pachapi kaq Jehova Diospa serviqninkunamanta? ¿Yaqachu paykunapas anchata kusikunqaku?

14. Salmo 45 capitulonpi nisqanman hinaqa, ¿pikunataq kanku noviapa ‘doncellankunaqa’?

¹⁴ (Leey Salmo 45:12, 14b, 15). Diosmanta willakuq Zacariasmi nirqa tukupay tiempopi, tukuy nacionmanta runakuna hanaq pachapaq cristianokunawan kuska Diosta servisqankurayku agradecekunankumanta. Nirqam: “Chay punchawkunapiqa huklaw nacionniyoq hinaspa sapaq idiomakuna rimaq chunka runakunam hapikurunqa Juda casta runamanta hinaspam payta ninqaku: ‘Qamkunawan riytam munaniku, uyarirunikum Dios yanapasusqaykichikta’”, nispa (Zac. 8:23). Salmo 45:12 nisqanman hinaqa, chay ‘chunka runakunaqa’ kanku “Tiro llaqtayoq runakunam” chaynataq “apu [llaqtayoq] runakunam”. Paykunam hanaq pachapaq cristianokunaman rinku yanapayta munaspanku chaynataq Jehova Diosta servinankupaq yanapasqa kanankupaqpas. 1935 watamantapacham millonnintin runakuna hanaq pachapaq cristianokunawan saqekurqaku ‘allin ruraymanña pusasqa’ kanankupaq (Dan. 12:3). Chay achkallaña cristianokunam, hanaq pachapaq cristianokunawan huk sonqolla kanku hinaspam chuyanchakuchkaq hina pantay yachachikuykunata qepanchanku. Chaymi paykunaqa noviapa ‘doncellankuna’ kanku.  Paykunaqa Jehova Diosmanmi qokurqaku hinaspapas Rey Jesucristoman sonqo kasqankutam qawachinku.

15. ¿Imaynatam ‘doncellakunaqa’ yanapanku hanaq pachapaq cristianokunata?

¹⁵ Hanaq pachapaq cristianokunaqa, anchatam chay ‘doncellakunata’ otaq ‘noviapa amigankunata’ agradecekunku enteron Pachapi ‘Diospa munaychakusqanmanta kay allin noticiata’ willakuypi yanapakusqankumanta (Mat. 24:14). Manam ‘chuya espirituwan Carneropa noviallanchu nin: Hamuy nispaqa’, aswanqa uyariqkunapas ninmi: “Hamuy”, nispa (Apoc. 22:17). Arí, ‘sapaq ovejakunapas’ hanaq pachaman riq cristianokunapa “Hamuy” nisqanta uyarispankum, enteron Pachapi runakunaman chaynallata ninku (Juan 10:16).

16. ¿Imanasqam hanaq pachapaq cristianokunaqa anchata kusikunku sapaq ovejakunamanta?

¹⁶ Hanaq pachapaq cristianokunaqa anchatam ‘sapaq ovejakunataqa’ kuyanku. Hanaq pachapaq cristianokunaqa anchatam kusikunku ‘sapaq ovejakunapas’ Jesucristopa casarakuyninwan kusikunankupaq Jehova Dios saqesqanmanta. Bibliam willakun noviapa ‘doncellankunaqa’ ‘ancha kusisqallaña yaykunankumanta’. Arí, kay Pachapi kawsanankupaq suyakuyniyoq sapaq ovejakunaqa, anchatamá kusikunqaku hanaq pachapi Rey Jesucristopa casarakuyninwan. Chaymi allintapuni Apocalipsis libro nin kay Pachapi Jehova Diosta serviq ‘achkallaña runakuna’, ‘hatun tiyanapa ñawpaqninpi hinaspa Carneropa qayllanpi’ sayasqanta. Paykunam Diosta servinku kay Pachapi templonpa pationpi (Apoc. 7:9, 15).

17, 18. a) ¿Ima bendicionkunatam Jesucristopa casarakuynin apamunqa? b) ¿Pikunapa taytantaq kanqa Jesucristoqa Waranqa Wata Kamachikuyninpi?

¹⁷ (Leey Salmo 45:16). Noviapa ‘doncellankunaqa’ astawanmi kusikunqaku Jesucristopa casarakuyninwan mosoq pachapi achka bendicionkuna apamusqanta qawaspanku. Rey Jesucristoqa kay Pachapi ‘abuelonkunatam’ kawsarichinqa, hinaptinmi ‘churinkunaña’ kanqaku (Juan 5:25-29; Heb. 11:35). Paykunamantam wakinta “gobiernanankupaq [“diriginankupaq”, NM] churanqa tukuy hinastinpi”. Chaymantapas, yaqapaschá kunan tiempopi Diosman sonqo kaq ancianokunamanta wakinta, mosoq pachapi diriginankupaq akllanqa (Is. 32:1).

¹⁸ Waranqa Wata Kamachikuyninpim Jesucristoqa wakin runakunapapas taytanña kanqa. ¿Imanasqa? Jesuspa wañukusqanpi lliw iñiqkunam kay Pachapi wiñaypaq kawsanqaku (Juan 3:16). Chaynapim Jesucristoqa ‘Wiña-wiñaypaq Taytanku’ kanqa (Is. 9:6, 7).

19, 20. ¿Imaynatam Salmo 45 capitulonpi willakuykunamanta yachayninchikqa kunan tiempopi cristianokuna yanapawanchik?

¹⁹ (Leey Salmo 45:1, 17). Qawamusqanchikman hinaqa, Salmo 45 capitulopa willakusqanqa lliw cristianokunapaqmi ancha allin. Hanaq pachapaq cristianokunaqa, Rey Jesucristowan hinaspa wawqenkunawan hanaq pachapiña kuska kanankumantam anchata kusikunku. Sapaq ovejakunañataqmi hanaq pachapaq cristianokunata yanapasqankumanta anchata agradecekuspanku, Rey Jesucristota kasukunku. Rey Jesucristoqa casarakuynin qepatam 144.000 kamachiqkunapiwan kay Pachapi runakunaman achka bendicionkunata apamunqaku (Apoc. 7:17; 21:1-4).

²⁰ Diospa Gobiernonpi kamachiq Jesucristomanta willakuykuna cumplikunanta yachayninchikqa, allintamá kallpanchawanchik sutinmanta willakunapaq. Chaynaqa, ¡Rey Jesucristotayá “wiñaypaq” hatunchasun!