1, 2. a) ¿Imaynatam huk iñiqmasinchik allinta tantearispa tapukuykunata ruwarqa? (Qaway kaypi kaq dibujota.) b) ¿Imanasqam mana manchakunanchikchu sasa yachachikuykunamanta rimariyta?

HUK iñiqmasinchikmi Bibliapa yachachisqanmanta qosanwan rimachkarqaku. Qosanqa huk religionniyoqmá karqa. Paymi chay rimasqankupi nirqa Diosqa hukllapi kimsa dioskuna kasqanta. Iñiqmasinchikmi ichaqa musyarurqa chay creesqanmanta mana allinta yachasqanta, chaymi sumaqllata qosanta kaynata tapurqa: “¿Chaywanqa nichkankichu Diosqa Dios kasqanta, Jesuspas Dios kasqanta chaynataq chuya espiritupas Dios kasqanta, ichaqa manataq kimsa dioskunachu aswanqa hukllataq?”, nispa. Chayna nisqanta uyarispanmi nirqa: “¡Manamá chaynatachu creeniqa!”, nispa. Chaynapim imayna Dios kasqanmanta rimayta qallaykurqaku.

² Kaymi sutillata yachachiwanchik allinta tantearispa sumaqllata tapukuykunata ruwayqa allinpuni kasqanmanta. Yachachiwanchiktaqmi sasa yachachikuykunamanta mana manchakuspa rimarinapaq. Chay yachachikuykunaqa kanmanmi: hukllapi kimsa dioskuna yachachikuy, infiernomanta otaq Unanchawaqninchik kasqanmanta yachachikuy. Jehova Diospi chaynataq tukuy  yachachiwasqanchikpi hapipakuspaqa, pimanpas allintam yachachisun sonqonman chayanapaq (Col. 4:6). ¿Imatam yachachwan chay yachachikuykunamanta allin yachachiq iñiqmasinchikkunamanta? Qatiqninpi qawasun runakuna rimarinankupaq tapukuykunata imayna ruwasqankumanta, imayna yuyaymanachisqankumanta hinaspa rikchanachiykunata imayna servichikusqankumantapas.

3, 4. ¿Imanasqam ancha allin tapukuykunata ruwayqa? ¿Ima tapukuytam ruwachwan infiernomanta rimaspa?

³ Tapukuykunaqa allintam yanapawachwan runakunapa ima piensasqanmanta yachanapaq. ¿Imanasqam allinpuni imayna piensasqanmanta yachayninchikqa? Proverbios 18:13 nin: “Manaraq allinta uyarichkaspan rimaq runaqa mana tanteoyoq kasqantam qawachikun. Mana allinta uyarichkaspan rimaq runaqa penqaypi kasqantam qawachikun”, nispa. Chayraykum puntataqa yachananchik runakunapa ima piensasqanmanta. Ima creesqanmanta mana yachaspaqa, yanqachá imamantapas yachachichkachwan (1 Cor. 9:26).

⁴ Piensariy kaypi: qanmi huk runawan infiernomanta rimachkawaq. Manamá lliw runakunachu creenku infiernoqa rawrachkaq nina kasqanpiqa. Chaymi kaynata nichwan: “Manam lliw runakunachu infiernomantaqa chaynallata piensanku, ¿qampaqqa imataq infiernoqa?”, nispa. Ima nisusqaykita uyarispaykim mana sasachakuspalla atinki Bibliapa ima nisqanmanta yachachiyta.

5. ¿Imaynatam tapukuykunaqa yanapawachwan imanasqa pipas creesqanpi hapipakusqanta yachanapaq?

⁵ Allinta tantearispa sumaqllata tapuyqa yanapawasuntaqmi creesqanpi imanasqa hapipakusqanta yachanapaq. Sichu Diosmanta willakusqanchikpi pipas niwasun Diospi mana iñisqanta, ¿imatam chaylla piensachwan? Ichapas piensachwan tukuy imapas kikillanmanta rikuriramun niq yachachikuywan intusqa kasqanmanta (Sal. 10:4). Ichaqa, wakin runakunaqa manañam Diospi iñinkuñachu llumpayta ñakarisqankurayku otaq hukkunapa ñakarisqanta qawasqankurayku. Piensankum kuyakuq Dios kaspanqa ñakarikuykunata imanasqa saqesqanmanta. Chaynaqa, sichu pipas Diospi mana iñisqanta niwaptinchikqa, ichapas kaynata nichwan: “¿Ñawpaqmantaraqchu chaynata piensarqanki?”, nispa. Manam niwaptinchikqa, tapuchwanmi imanasqa Diospi manaña iñisqanmanta. Ima kutichiwasqanchikmi yanapawasun imayna yanapanapaq (leey Proverbios 20:5).

6. Runakunata tapuspaqa, ¿imatam ruwananchik?

⁶ Runakunata tapuspaqa ima niwasqanchiktam allinta uyarinanchik, hinaspapas manam imapas niwasqanchikmantaqa penqachinachu. Ichapas willawachwan ñawpaqpi llumpay ñakariypi tarikusqanrayku Diospi manaña iñisqanmanta. Hinaptinqa, ¿imatam nichwan? Chaymanta imatapas manaraq rimachkaspam, puntataqa kaynata niykuchwan: “Llakikunim chay pasasusqaykimanta, manamá huchachu imanasqa ñakarisqanchikmanta tapukuyqa”, nispa (Hab. 1:2, 3). Pacienciakuq hinaspa kuyapayakuq kaptinchikqa, ichapas astawan Bibliamanta yachayta munanqaku. *

7. ¿Imatam ruwananchik allin yachachiq kanapaq?

⁷ Kunanñataq qawasun Bibliapa yachachisqanmanta runakunata imayna yuyaymanachinamanta. Ima qellqamantapas Bibliam astawan yanapawanchik Diosmanta willakuyninchikpi. Allintam yanapawachwan “yachayniyoq kaspa tukuy allinkunata rurananchikpaq” (2 Tim. 3:16, 17). Runakunaman  allinta yachachinapaqqa, manam Bibliapa achka textonkunataraqchu qawachinanchik. Aswan allinqa leepusqanchik textokunata sumaqta yachachiyninchikmi hinaspa chay nisqanmanta allinta yuyaymanachiymi (leey Hechos 17:2, 3). Qatiqninpim qawasun runakuna imayna creesqankumanta niwaptinchik imayna yanapananchikmanta.

8, 9. a) ¿Imaynatam yuyaymanachichwan Jesusqa Diosmi nispa pipas niwaptinchik? b) ¿Imaynatam qamqa yuyaymanachinki Jesusqa Diosmi niqkunata?

⁸ Jesusqa Diosmi nispa runakuna niwaptinchik. ¿Ima textokunawantaq yanapachwan yuyaymananankupaq? Leechichwanmi Juan 6:38 nisqanta, chaypim Jesus kaynata nirqa: “Hanaq pachamantaqa hamurqani manam munasqallayta ruranaypaqchu aswanqa kachamuwaqniypa munasqanta ruranaypaqmi”, nispa. Chay textomanta allinta rimaruspañataqmi kaynata nichwan: “Jesus Dios kaptinqa, ¿pitaq hanaq pachamantaqa kachamunman karqa? ¿Manachu chay kachamuqninqa Jesusmantaqa aswan atiyniyoq kanman? Allinta piensaptinchikqa, kamachiqmi aswan atiyniyoqqa kamachisqa kaqmantaqa ¿aw?”, nispa.

⁹ Leepuchwantaqmi Lucas 3:21, 22 nisqanta. Chaypim Jesuspa bautizakusqanmanta rimaspan nin: “Jesus mañakuchkaptinmi hanaq pacha kicharikuykuptin Chuya Espiritu sutillata paloma hina Jesuspa hawanman tiyaykurqa. Hinaptinmi hanaq pachamanta nimurqa: Qanmi kanki kuyasqay Churiy, qamraykum kusisqa kachkani”, nispa. Kay textowan yuyaymanachinapaqmi kaynata nichwan: “¿Pitataq Jesusqa mañakuchkarqa kikin Dios kaspanqa? Kaypiqa nichkantaqmi hanaq pachamanta Jesusta rimapayaykamusqanmanta. Hinaptinqa, ¿Pitaq Jesusta rimapayamurqa kikin Dios kaptinqa?”, nispa. Chay uyariwaqninchik allin sonqoyoq runa kaspanqa hinaspa Bibliata respetaspanqa, astawanmi yachayta munanqa (Hech. 17:11).

10. a) ¿Imaynatam infiernopi creeqkunata yuyaymanachichwan? b) ¿Imaynatam qamqa yuyaymanachinki infiernopi creeqkunata?

¹⁰ Infiernomanmi mana allin runakunaqa rinqaku nispa pipas niwaptinchik. ¿Ima textokunawantaq yanapachwan? Paykunaqa ichapas chaynata ninku mana allin ruwaqkuna castigasqa kanankuta munaspanku. Paykunawan rimaspaqa puntatam nichwan mana allin runakuna castigasqa kanankumanta (2 Tes. 1:9). Chaymantañataqmi Genesis 2:16, 17 nisqanta leenanpaq niykuchwan, chaypim Diosqa Adanta nirqa mana kasukuspanqa wañunanmanta. Chaymantañataq nichwan infiernopi castigananmanta Dios mana rimasqanta, hinaspam tapuchwan kaynata: “Adanwan Eva infiernopi wiñaypaq castigasqa kananku kaptinqa, ¿imanasqam Diosqa mana chaymantaqa  Adanman willarqachu? Allinpunichá kanman karqa willayninqa ¿aw?”, nispa. Chaymantañataqmi leepuchwan Genesis 3:19 nisqanta, chaypim Diosqa nirqa Adan huchallikusqanmanta castigon ima kananmanta. Diosqa manamá nirqachu infiernopi castigananmantaqa. Aswanmi nirqa allpaman kutiykunanmanta. Hinaspañataqmi kaynata nichwan: “Adan infiernopi ñakarinan kaptinqa, ¡yanqachá Diosqa nichkanman karqa allpaman kutiykunanmantaqa!”, nispa. Uyariwaqninchik allin sonqoyoq kaspanqa, ichapas chayna nisqanchikwan yuyaymananman.

11. a) Llapallan allin runakuna hanaq pachapi kawsanankumanta creeqkunata, ¿imaynatam yanapachwan? b) ¿Imaynatam qamqa yuyaymanachinki chayna creeqkunata?

¹¹ Llapallan allin runakunam hanaq pachaman rinqaku nispa pipas niwaptinchik. ¿Imaynatam yanapachwan? Chaypi creeqkunaqa manam allintachu Bibliapa nisqantaqa entiendenku. Sichu leepusun Apocalipsis 21:4 (leey) nisqanta, hinaptinqa ichapas uyariwaqninchik runaqa piensanqa chay textopi nisqan hanaq pachapi kawsakuymanta rimasqanta. Huk textota akllanamantaqa, ichapas chay textopi “manañam kanqachu wañuypas” nisqanpi astawan reparachwan. Hinaspam kaynata nichwan: “Imapas manaña kananpaqqa puntatam kanan ¿aw?”, nispa. Arí niwaptinchikqa, sumaqllatam nichwan hanaq pachapiqa mana haykapipas wañuy kasqanmanta. Kay Allpa pachallapim wañuyqa kan. Chaynaqa Apocalipsis 21:4 nisqanqa, kay Pachapi allin runakuna imayna kawsakunankumantam rimachkan (Sal. 37:29).

12. ¿Imanasqam Jesusqa rikchanachiykunata servichikurqa?

¹² Jesusqa tapukuykunata ruwaspanpas rikchanachiykunatam servichikurqa (leey Mateo 13:34, 35). Rikchanachiykunawanmi Jesusqa runakunapa sonqonpi ima kasqanta yachaq (Mat. 13:10-15). Rikchanachiykunaqa ancha allintaqmi karqa yachachikuyninkuna sumaq kananpaq hinaspa mana qonqanankupaqpas. ¿Imaynatam ñoqanchikpas servichikuchwan?

13. ¿Ima tupanachiytam servichikuchwan Jesusmantaqa Dios aswan atiyniyoq kasqanta qawachinapaq?

¹³ Ancha allinmi chaylla entiendenapaq rikchanachiykunata servichikuyqa. Jesusmantaqa Dios aswan atiyniyoq kasqanta yachachispaqa, ichapas kaynata yuyaymanachichwan. Nichwanmi Diospas chaynataq Jesuspas amistadninku imayna kasqanta taytawan hinaspa churiwan rikchanachisqankumanta. Diosqa Jesustam nirqa churin kasqanta, Jesuspas Diostam nirqa Taytan kasqanta (Luc. 3:21, 22; Juan 14:28). Chaymantañataqmi kaynata tapuchwan: “Sichu iskay runakuna chaynalla kasqanmanta yachachiwayta munaspaykiqa, ¿mayqenwantaq rikchanachispa tupachiwaq, huk taytapiwan churiwanchu, icha mellizokunawanchu?”, nispa. Yaqapaschá uyariwaqninchikqa ninqa mellizokunawan nispa. Chayna kaptinqa, kaynatam nichwan: “Qanwan ñoqa chayna kasqanmanta acuerdopi kaptinchikqa, ¿manachu Jesusqa aswan allin yachachiq kaspan chay tupanachiyta servichikunman karqa? Chay tupanachiyta servichikunanmantaqa, Jesusqa sutillatam nirqa Diosqa Taytan kasqanta otaq paymanta aswan atiyniyoq kasqanta”, nispa.

14. ¿Ima rikchanachiymi qawachiwanchik runakunata infiernopi ñakarichinanpaq Diablota Dios mana servichikusqanmanta?

¹⁴ Chaymantapas, wakinkum piensanku runakunata infiernopi ñakarichinanpaq Diablota Dios servichikusqanmanta. Ichapas huk rikchanachiyta ruwaspa huk taytaman qawachichwan chaynata piensayqa yanqa kasqanta. Ichapas kaynata nichwan: “Churiki contraykipi churakuspan mana allinkunallata ruwayta qallaykunman. ¿Imatam qamqa ruwawaq?”, nispa. Taytaqa  yaqapaschá ninqa yanapananpaq kallpanchakunanmanta (Prov. 22:15). Tapuchwantaqmi hinalla mana kasukuptin ima ruwananmanta. Chayna kaptinqa, taytaqa yaqapaschá ninqa castigananmanta. Chaymantañataqmi tapuchwan: “¿Imatam ruwawaq churiki contraykipi churakunanpaq mana allin runa umacharusqanmanta yacharuspaykiqa?”, nispa. Yaqapaschá taytaqa chayta yacharuspan chay runapaq llumpayta piñakurunqa. Chay rikchanachiyta entiendechinapaqmi kaynata nichwan: “Hinaptinqa, churikita mana kasukuq kananpaq chay mana allin runa umacharusqanmanta yacharuspaqa, ¿yaqachu chay runataraq niwaq churikita castigananpaq?”, nispa. Manam nispachá taytaqa ninqa. Chaynaqa, runakunata Satanas pantarachiptinqa, Diosqa manamá kikin Satanastaraqchu kamachinman runakunata castigananpaqqa.

15, 16. a) ¿Imanasqam mana hukmanyananchikchu Diosmanta willakusqanchikta lliw runakuna mana chaskikuptinku? b) ¿Alli-allin yachachiqraqchu kananchik Diosmanta allinta willakunapaq? (Qaway  “Allinta kutichinapaq yanapakuykuna” niq yachachikuyta.)

¹⁵ Allin tapukuykunata ruwaptinchikpas, allinta yuyaymanachiptinchikpas chaynataq allin rikchanachiykunata servichikuptinchikpas, manam lliw runakunachu Diosmanta willakusqanchiktaqa chaskikunqaku (Mat. 10:11-14). Jesuspa willakusqantapas as runakunallam chaskikurqaku. Payqa pimantapas aswan allin yachachiqmi karqa (Juan 6:66; 7:45-48).

¹⁶ Ichapas mana alli-allin yachachiqchu kanchik, chayna kaptinpas atichwanmi Diosmanta allin willakuytaqa (leey Hechos 4:13). Bibliaqa niwanchikmi “wiñay kawsanankupaq lliw akllasqa kaqkuna” Diosmanta willakusqanchikta chaskikunankumanta (Hech. 13:48). Hinaptinqa, kallpanchakunanchikmi allin yachachiq kanapaq, ichaqa manam hukmanyananchikchu Diosmanta willakusqanchikta lliw runakuna mana uyariptinkuqa. Jehova Diospi hinaspa tukuy yachachiwasqanchikpi hapipakuspaqa, allin yachachiqmi kasun. Chayqa allinninchikpaq hinaspa hukkunapa allinninkupaqmi kanqa (1 Tim. 4:16). Jehova Diosqa ‘sapakamaman imayna allin contestaytam’ yachachiwanchik. Hinaptinqa, ¿imaynatawanmi aswan allin yachachiq kachwan? Qatiqnin yachachikuypim chaymanta qawasun.