CHAY discurso qosqaypi ñoqallayku kasqaykuwanqa manam hukmanyarqanichu. Ñoqaqa haykapipas llumpay penqakuqllañam karqani. Warmacha kaspaypas pakakuruqmi kani reqsisqay runakuna watukamuwaptinkupas.

Chayna kaspaypas Diospa llaqtanpiqa hukllawakunaymi kanan karqa amistadniykunawan chaynataq mana reqsisqa runakunawanpas, chaywanqa ichapas admirakunkichik. Chaywanpas, kunankamam hinallaraq penqakuq kani. Chaymi Diospa llaqtanpi tukuy imapas haypasqaykunaqa mana ñoqamantachu aswanqa Jehova Diosmanta. Sutillatam qawarqani Jehova Diosqa kayna nisqan cumplisqanta: “Kallpanchaspaymi yanapasqaykichik. Churinta alleq makinwan hapichkaq runa hinam allinta ruraspa atiyniywan pusasqaykichik” (Is. 41:10). Jehova Diosqa iñiqmasinchiktakamam astawan yanapawarqa. Wakinmantayá willarisqaykichik, warmallaraq kasqaymanta qallarispay.

1940 watapim huk domingo punchawta Elsie Huntingford sutiyoq cristiana chayaramurqa chakrapi wasiykuman, chayqa karqa Ontario lawpim. Mamaymi punkuta kichaq rirqa, taytayñataqmi ukullapi ñoqawan qeparurqa,  payqa ñoqa hina penqakuqmi karqa. Taytayqa chay cristiana imatapas rantikuq kasqanta hinaspa mamay imatapas rantirunanta piensaspanmi, lloqsiramuspan nirqa manaraq munasqaykumanta. Chay cristianañataqmi tapuykurqa: “¿Manachu munankichik Bibliamanta yachayta?”, nispa. Payñataqmi nirqa: “Munanikum chaymanta yachaytaqa”, nispa.

Huntingford sutiyoq cristianapa chay punchawpi watukamuwasqankuqa ancha allinmi karqa. Pasaqnin punchawkunallapim tayta-mamayqa Canadá nacionpi kaq Iglesia Unida nisqapi kasqankumanta lloqsikunankupaq tantearurqaku. ¿Imanasqa? Punta apaqkunam chay iglesiapa punkunpi qollqeta qoqkunapa sutinta listapi churaqku. Achka qollqe churaqkunapa sutinmi rikuriq qallariyllanpi. Tayta-mamaypa sutinñataqmi wakcha kasqankurayku tukuyllanpiña rikuriq. Ichaqa manam chayllachu karqa. Chay iglesiapi huknin punta apaqmi nirqa hukpi creesqanmanta, ichaqa manam yachachirqachu llamkayninmanta mana qarqorunankurayku. Chaymi chay iglesiamanta lloqsikururqaniku, ichaqa hinallam Diosmanta yachayta munarqaniku.

Chay tiempopiqa, Canadá nacionpi gobierno harkakusqanraykum Testigokunaqa pakallapi Diosmanta willakuqku. Chaymi Huntingford sutiyoq cristianaqa Bibliata hinaspa yachachiwanankupaq huk yana cuadernochallanta servichikuq. Chaymanta qepamanmi payqa autoridadkunaman mana willanaykuta musyaruspan Bibliamanta qellqakunata apamuyta qallaykurqa, ñoqaykuqa paywan estudiayta tukuruspaykum pakaq kaniku. *

Huntingfordqa Diosmantam willakurqa imaña kaptinpas. Chayna ruwasqanwan anchata admirakuspaymi Jehova Diosta servinaypaq tanteakururqani. Tayta-mamaypa bautizakusqanmanta huk wata pasaytam bautizakurqani 17 wataypi, chayqa karqa 1949 watapa 27 febrero killanpim. Bautizakurqaniqa animalkunaman yakuta tomachinankupim. Bautizakuruspayñataqmi precursor kayta munarqani.

Manam chayllachu precursor kaytaqa atirqani. Chaypaqqa qollqetaraqmi huñuyta munarqani. Chaymi bancopi hinaspa oficinapi llamkarqani, ichaqa mana experienciayoq hinaspa mozollaraq kasqayraykum qollqe chaskisqaytaqa chaylla  tukuruq kani. Ted Sargent sutiyoq iñiqmasinchikmi kallpanchawarqa mana manchakuq hinaspa Jehova Diospi hapipakunaypaq (1 Cron. 28:10). Chayna kallpanchaykuwasqanwanmi 1951 watapa noviembre killanpi precursor kayta qallaykurqani. Kapuwarqaqa 40 dolar qollqey, huk laqla bicicletay hinaspa mosoq maletinchallaymi. Chayna kaptinpas, Jehova Diosqa imapas pisipuwaqniytam qowarqa. Tedtam anchata agradecekuni precursor kanaypaq kallpanchaykuwasqanmanta. Chayna tanteasqaywanmi achka bendicionkunata chaskirqani.

1952 watapim agosto killa tukuyta Canadá Betelmanta qayaramuwarqaku chaypi septiembre killamanta llamkayta qallaykunaypaq. Penqakuq kaspaypas hinaspa Betel imayna kasqanta mana yachaspaypas, precursormasiykuna Betelmanta sumaqllataña willawasqanraykum riyta munarqani. Pisi tiempollamantam Betelpiqa wasiypi hinaña tarikurqani.

Betelpi iskay wata kachkaptiymi Bill Yacos sutiyoq iñiqmasinchikpa rantinpi churaruwarqaku congregacionpi ancianomasinkunawan ruwanankupaq yanapaq kanaypaq, chayqa karqa Toronto llaqtapi kaq huk kaqnin congregacionpim. 23 wataypi kachkaspayqa mana yachayniyoq warma hinam sientekurqani. Iñiqmasinchik Yacosmi imata ruwanaypaq yachachiwarqa kuyakuywan hinaspa llampu sonqollawan. Jehova Diosmi allintapuni yanapawarqa.

Iñiqmasinchik Bill Yacosqa taksa runalla hinaspa kallpasapam karqa. Payqa piwanpas asirikuqmi karqa, yanapaykuqtaqmi pitapas. Chaymantapas iñiqmasinkunatam kuyaq, chaynallataqmi iñiqmasinkunapas payta kuyaq. Pimanpas watuykuqmi mana sasachakuyniyoq kachkaptinkupas. Paymi yachachiwarqa chaynata ruwanaypaq hinaspa congregacionpi iñiqkunawan Diosmanta willakuq lloqsinaypaq. Hinaspam niwarqa: “Iñiqmasikikunaman qawachiy paykuna kuyasqaykita. Chayna kasqaykim yanapasunki iñiqmasikikuna pantasqaykikunapi mana reparanankupaq”, nispa.

Jehova Diosqa 1957 watapa enero killanmantam astawan yanapawarqa. Chay killapim Evelynwan casarakurqani, payqa 14 kaq Galaad Escuelamanmi risqa. Manaraq casarakuchkaptiykuqa francés rimayniyoq Quebec llaqtapim payqa Diosta servirqa. Chay llaqtapiqa catolicokunam astawan karqa, chaymi Evelynpa Diosmanta willakuyninqa sasa karqa. Chayna kaptinpas, Evelynqa Diosman sonqo kaspanmi hinalla willakurqa.

Señorayqa allintataqmi ñoqata yanapawarqa (Efes. 5:31). Chayna kasqantam casarakusqayku qepallata qawachirqa. Ñoqaykuqa casarakuruspaykum Florida (Estados Unidos) llaqtata riyta piensarqaniku, ichaqa casarakusqayku punchawpa paqarintillanmi Canadá Betelmanta qayaramuwarqa, chaypi apakuq yachachikuyman huk semana rinaypaq. Evelynwan ñoqaqa Jehova Diospa imapas mañawasqankutam ruwayta munarqaniku, chaymi Florida llaqtaman mana rirqanikuñachu. Chay semanapim payqa Betelpa hichpallanpi predicarqa. Chay predicasqan lawqa manam Quebec llaqtapi hinachu karqa, ichaqa manam hukmanyarurqachu.

Chay semana tukuytam sumaq willakuyta niykuwarqaku. Ontario llaqtapa norte lawninpi congregacionkunata  watukuq anciano kanaypaqmi kamachiwarqaku. ¡Qonqaymantamá chayqa karqa! Ñoqaqa chayllaraq casarasqa, 25 wataypi hinaspa mana ancha experienciayoqmi karqani. Ichaqa Jehova Dios yanapawanankuta yachaspaykum pasarqaniku. Llumpay chiripim tutallan riq trenman qespirqaniku unayña congregacionkunata watukuq iñiqkunawan kuska. Paykunaqa maypim Diosta servisqankumanmi kutichkarqaku. ¡Anchatamá paykunaqa kallpanchawarqaku! Tiyanaykupi tukuy tuta chiripi mana kanaykupaqmi paykunamanta huk kaqnin niykuwarqaku kikinpaq sapaqchakusqan lawpi puñunaykupaq. Paqarintinmi 15 punchawllaraq casarasqa kachkaspayku, Hornepayne llaqtapi iñiqmasinchikkunaman watukuyta qallaykurqaniku qallariypi nisqayman hina.

1960 watapi congregacionkuna watukuqta watukuq anciano hina servichkaspaymi, Brooklyn (Nueva York) llaqtapi 36 kaq Galaad Escuelaman rinaypaq invitasqa karqani. Chay Escuelaqa chunka killam apakunan karqa, qallarinanmi karqa 1961 watapa febrero killanta. Ñoqaqa ancha kusisqamá tarikurqani, ichaqa hukmanyarurqanim Evelyn mana invitasqa kasqanrayku. Paytaqa riqmasiykunapa señoranta hinam nirqaku chunka killa chay Escuelaman rinaypaq acuerdopi kasqanmanta huk cartata qellqananpaq. Chunka killa karunchasqa kanaykuta piensaspanmi waqarqa. Ichaqa rinaytam munarqa, hinaspam kusikurqa sumaq yachachikuykunata chaskinayta yachaspan.

Brooklyn Betelpi kanaykamam Evelynqa Canadá Betelpi llamkarqa. Chaypim Margaret Lovell sutiyoq cristianawan kuska yacharqaku, payqa hanaq pachaman rinanpaq suyakuyniyoqmi karqa. Llakinakuptiykupas Jehova Diosmi yanapawarqaku kusisqa payta servinaykupaq. Jehova Diosrayku hinaspa llaqtanrayku chayna qepananpaq tanteakusqanqa anchatamá admirachiwarqa.

Galaad Escuelapi kimsa killaña kachkaptiymi iñiqmasinchik Knorr huk llamkaypaq invitawarqa, paymi chay tiempopi Diospa llaqtanpi punta apaq karqa. Chaymi tapuwarqa Escuelapi kasqayta saqespay Canadá Betelman rinaypaq, chaynapi Ancianokunapaq hinaspa Siervo Ministerialkunapaq Escuelapi yachachiq kanaypaq. Ichaqa manam hikutawarqachu chay niwasqanman rinaypaqqa. Munaspayqa Galaad Escuelapi kasqaytam tukunay karqa, chaynapi misionero kaspay may nacionmanpas kamachisqa kanaypaq. Niwarqataqmi Canadá nacionman kutiptiy ichapas manaña kaqmanta Galaad Escuelaman invitawananmanta hinaspa tiempopa risqanman hina ichapas kaqmanta Canadá nacionpi huk kaqnin llaqtapi Diosta servinaypaq kamachisqa kanaymanta. Niwarqataqmi munaspayqa señorawan rimaspayña kutichinaypaq.

Jehova Dios serviyta Evelyn ancha chaninchasqantaqa yacharqanim, chaymi manaña tapurqaniñachu. Iskayniykum haykapipas piensarqaniku Diospa llaqtan maymanpas kamachiwasqankuman rinaykupaq. Chaymi iñiqmasinchik Knorrta nirqani: “Jehova Diospa llaqtan imataña ruwanaykupaq niwaptinkupas ruwasaqkum”, nispa.

Chaymi 1961 watapa abril killanpi Brooklynmanta Canadá nacionman kutirqani Ancianokunapaq  hinaspa Siervo Ministerialkunapaq Escuelapi yachachiq kanaypaq. Tiempopa risqanman hinam Canadá Betel wasipiña llamkayta qallaykurqaniku. Ichaqa, qonqaymantam 1965 watapi 40 kaq Galaad Escuelaman rinaypaq cartata chaskirurqani. Chaymi Evelynqa kaqmanta huk cartata qellqanan karqa Escuelaman rinaypaq acuerdopi kasqanmanta. Semanakuna pasaytam ichaqa huk cartata chaskirurqaniku. Chay cartapim nisqa Evelynpas Escuelaman rinanpaq.

Galaad Escuelaman chayaruptiykum iñiqmasinchik Knorr niwarqaku francés rimayta chayllaraq yachaqkuna África lawman kamachisqa kanankumanta. Ichaqa, ¿mayman rinaykupaqtaq Escuela tukuruptin niwarqaku? Canadá nacionpi Betel Wasimanta Encargakuspay coordinador kanaypaqmi niykuwarqaku. 34 watallaypiraq kasqayrayku iñiqmasinchik Knorrta nisqaytam yuyachkani, paytam nirqani: “Mozollaraqmi kani”, nispa. Paymi kallpanchawarqa mana iskayrayaspa imatapas ruwanaypaq. Chaymantapas, qallariymantapacham experienciayoq iñiqmasinchikkunata tapuq kani manaraq imatapas tanteachkaspay.

Betelpi kaspaykuqa Diosman sonqo iñiqmasinchikkunamantam allinta yacharqaniku. Betel Wasimanta Encargakuqmasiykunatam anchata respetani. Yacharunitaqmi achka iñiqkunamanta, mozo-sipaskunamanta chaynataq yuyaqkunamantapas. Paykunatam reqsirqaniku Betel wasipi unay wata servisqaykurayku hinaspa achka congregacionkunapi kasqaykurayku.

Betelpiqa atirqanitaqmi hukkuna yachachiytapas chaynataq iñiyninkupi kallpanchaytapas. Apostol Pablom Timoteota nirqa: “Yachasqaykikunata umaykiman churay”, nispa. Nirqataqmi: “Achka runakunapa qayllanpi uyariwasqaykitayá yachachiy confianzayoq runakunaman chaynapi paykunapas hukkunaman yachachinankupaq”, nispa (2 Tim. 2:2; 3:14). Betelpim servirqani 57 wata, chaymi wakinpiqa iñiqmasinchikkuna tapuwan chayna watapi imakuna yachasqaymanta. Ñoqañataqmi nini: “Jehova Dios yanapawananmanta mana iskayrayaspay llaqtanpa kamachiwasqanta kusikuywan chaylla ruwaytam yacharuni”, nispa.

Penqakuq hinaspa mana experienciayoq hina Betelman yaykumusqayqa yaqapas qayna punchaw hinallaraqmi rikchakuwan. Chayna kaptinpas, Jehova Diosqa makiymanta pusawachkanmanpas hinam anchata yanapawarqa. Payqa iñiqmasinchikkunapa yanapakuyninwanmi hinaspa kuyakuyninwanmi hinalla niwan: ‘Ama manchakuychu, ñoqam yanapasqayki’, nispa (Is. 41:13).