1, 2. (1) ¿Imaynam Adanwan Eva qallariypi karqaku? (2) ¿Ima tapukuykunamantam kay yachachikuypi qawasunchik?

ADANTAWAN Evata Dios unanchaptinqa manam enemigonkuqa karqachu. Paykunaqa mana pantaqmi karqaku hinaspapas sumaqllaña huertapim kawsaqku. Unanchaqninku Dioswanpas allin amistadmi karqaku (Gen. 2:7-9; Luc. 3:38). Huk kamachikuyta Dios qosqanwanmi qawachirqa hayka tiempo kawsanankumanta (leey Genesis 1:28). “Kay pachamanyá huntaychik” niq kamachikuyta cumplinankupaqqa, manam wiñaypaqraqchu kawsananku karqa. “Allpapa hawanpi” puriq lliw animalkunata cuidanankupaqmi ichaqa, wiñaypaq kawsananku karqa. Arí, chay llamkaytaqa wiñaypaqmi Adanwan Evaqa ruwachkanmanku karqa.

² Hinaptinqa, ¿imanasqataq kunanqa mana chaynachu? ¿Imanasqataq enemigonchik hina achkallaña sasachakuykuna mana saqewanchikchu kusisqa kawsanapaq? ¿Imaynatam enemigonchik wañuyqa rikurirurqa? ¿Imatam Dios  ruwanqa chinkachinanpaq? Kay tapukuykunapa kutichiyninqa Bibliapim tarikun. Qatiqninpi chaymanta qawasun.

3, 4. (1) ¿Imatam Jehova Diosqa Adantawan Evata nirqa? (2) ¿Imanasqam kasukunanku karqa?

³ Adanwan Evaqa wiñaypaqmi kawsakunanku karqa. Ichaqa, hinalla kawsakunankupaqqa necesitarqakum wayrata, mikuyta, yakuta hinaspa puñuytapas. Ichaqa manam chayllatachu necesitarqaku, hinalla kawsanankupaqqa Jehova Dioswanmi allin amistad kananku karqa (Deut. 8:3). Chaymantapas, Diospa kamachisqantam kasukunanku karqa. Manaraq Evata unanchachkaspanmi Jehova Diosqa sutillata Adanta nirqa: “Huertapi llapallan sachapa ruruntaqa mikunkim. Allin kaqta hinaspa mana allin kaqta yachanapaq sachapa ruruntam ichaqa ama mikunkichu, chayta mikuruspaykiqa cheqaptapunim wañurunki”, nispa (Gen. 2:16, 17).

⁴ ‘Allin kaqta hinaspa mana allin kaqta yachanapaq sachaqa’, sutillatam qawachirqa imam allin otaq imam mana allin kasqanta ninanpaq Dioslla derechoyoq kasqanta. Adanqa yacharqañam imakuna allin otaq imakuna mana allin kasqanmanta, payqa Diosman rikchakuqmi unanchasqa karqa hinaspapas concienciayoqmi karqa. Ichaqa, chay sacham Adantawan Evata yuyarichirqa Jehova Diospa yanapakuyninta haykapipas maskanankumanta. Chay sachapa rurunta mikuspankuqa kaynatapas nichkanmanku hinam karqa: “Manam munanikuchu kamachikuynikikunataqa”, nispa. Diosta mana kasukuspankuqa paypa nisqanman hinam wañunanku karqa chaynataq mirayninkunapas.

5. ¿Imanasqataq Adanwan Evaqa mana kasukurqakuchu Jehova Diosta?

⁵ Adanqa Evamanmi willarqa Diospa kamachisqanta. Chaymi payqa allintapuni yacharqa (Gen. 3:1-3). Chay kamachikuy yachasqantam culebraman umallanmanta nirqa. Chay culebrataqa Satanasmi servichikuchkarqa. Satanasqa mana allin munaykunawan inturachikuspanmi Diospa contranpi hoqarikururqa (tupachiy Santiago 1:14, 15). Payqa Evatam nirqa Dios llulla kasqanmanta. Nirqataqmi Diosta mana kasukuspanqa mana wañunanmanta hinaspa kikin Dios hina kanamantapas (Gen. 3:4, 5). Chayna nisqanta uyarispanmi Evaqa mikururqa, chaywanmi mana kasukuq kasqanta qawachirqa. Chaymantam Adanmanpas mikurachirqa (Gen. 3:6, 17). Satanasqa pantarachirqamá  (leey 1 Timoteo 2:14). Chay sachapa rurunta mikuy mana allin kasqanta yachachkaspanpas Adanqa señorantam kasukurqa. Chay culebraqa allinpaqmi rikchakurqa, ichaqa chaypa qepanpi kaq Satanasqa allintapunim yacharqa llullakusqan mana allinpi tukunanmanta.

6, 7. ¿Imaynatam Jehova Diosqa Adantawan Evata juzgarqa?

⁶ Kikillanpaq munaq kasqankuraykum Adanwan Evaqa Jehova Diospa contranpi hatarirurqaku, paymi kawsakuyninta hinaspa tukuy imakunatapas qorqa. Diosqa yacharqamá tukuy ima pasakusqantaqa (1 Cron. 28:9; leey Proverbios 15:3). Ichaqa, saqerqam Adanwan Eva hinaspa Satanaspas hayka kuyasqankuta qawachinankupaq. Anchatachá Diosqa Taytanku kasqanrayku sonqonpi llakikurqa ruwasqankuta qawaspan (tupachiy Genesis 6:6). Ichaqa Juez kasqanraykum, allin ruwaq kasqanman hina castiganan karqa.

⁷ Diosmi Adanta nirqa: “[Allin kaqta hinaspa mana allin kaqta yachanapaq sachapa rurunta] mikuruspaykiqa cheqaptapunim wañurunki”, nispa. Yaqapaschá Adanqa piensarqa huk punchawllapi manaraqpas Inti seqaykuchkaptin wañunanta. Ichaqa chaymanta qepamanmi Jehova Diosqa punchawpa ‘wayrarimusqan’ horapi iskayninkuta kaqmanta rimapayarqa (Gen. 3:8). Diosqa allin Juez kasqanraykum, puntata uyarirqa ima nisqankuta (Gen. 3:9-13). Chaymanta qepamanñam wañunankumanta nirqa (Gen. 3:14-19). Chaylla wañurachiptinqa, manachá Diospa munayninqa cumplikunmanchu karqa (Is. 55:11). Adanwan Evaqa chayllam pantaq runakuna rikurirurqaku, chaywanpas Jehova Diosqa achka watakuna kawsanankupaqmi saqerqa chaynapi churi-wawayoq kanankupaq. Churi-wawankunam ichaqa sumaq suyakuyniyoq kayta atinmanku karqa. Jehova Diospa qayllanpiqa iskayninkum huchallikusqankumantapacha wañusqa hinaña karqaku. Diospaqqa huk punchawmi waranqa wata, chaynaqa paykunaqa huk punchawllapimá wañururqaku (2 Ped. 3:8).

8, 9. ¿Imaynatam Adanpa huchallikusqanwan mirayninkuna ñakarinchik? (Qaway 21 kaq paginapi dibujota.)

⁸ Adanwan Eva huchallikurusqankuraykum churi-wawankunapas mana allinpi tukurqaku. Romanos 5:12 nisqapim apostol Pablo nin: “Huk runallawan kay pachapi huchallikuy qallariruptinmi chayrayku wañuypas rikurirurqa chaymi lliw runakuna huchallikuspanchik wañunchik”, nispa. Puntataqa Diosman sonqo Abelmi wañukurqa (Gen. 4:8). Chaymantapas, Adanpa churinkunawan willkankunam machu-payayaspanku wañurqaku. Hinaptinqa, ¿huchatapas herenciata hinachu chaskirqaku? Pablom nin: “Chullalla runapa mana kasukusqanwan[mi] achkallaña runakuna huchasapa rikurirurqaku”, nispa (Rom. 5:19). Arí, runakunaqa Adanmantawan Evamantam huchatawan wañuyta chaskirqanchik, kay iskaynin enemigonchikmantaqa manamá librakuytaqa atinchikchu. Chaykunata imaynatapuni chaskisqanchikmanta mana yachaspapas, sutillatam kawsayninchikpi qawanchik.

⁹ Chaychá Bibliaqa huchatawan wañuyta tupachin ‘llaqtakunata tapaq telawan’ hinaspa ‘llapallan nacionkunata tapaq velowan’ (Is. 25:7, Chuya Qellqa, revisión 2012). Kay llasaq telaqa llapallan runakunatam tapachkan. Bibliam nin: “Adanpa huchallikusqanwan[mi] llapallan runa wañunchik”, nispa (1 Cor. 15:22). Chaymi  Pabloqa nirqa: “Kay wañuyman apaqniy aychaymantaqa ¿pitaq libraykuwanqa?”, nispan (Rom. 7:24). ¿Yaqachu pipas Pablota libranman karqa? *

10. (1) ¿Bibliapa mayqan textonkunam qawachin wañuyta Jehova Dios chinkachinanmanta? (2) ¿Imatam yachachiwanchik chay textokuna Jehova Diosmanta hinaspa Churinmanta?

¹⁰ Arí, Jehova Diospaqa makillanpim kachkarqa Pablota librananpaqqa. Bibliam nin: “Diosmi wiñaypaq chinkachinqa wañuyta. Señor Diosmi pichanqa llapallan waqaqkunapa weqenta”, nispa (Is. 25:8). Imaynam huk tayta churinpa imapas ñakarichiqninta chinkachin hinaspa weqentapas pichan, chaynam Jehova Diospas Adanmanta chaskisqanchik wañuyta wiñaypaq chinkachinqa. Chaypaqmi Jesus yanapanqa. 1 Corintios 15:22 nin: “Imaynam Adanpa huchallikusqanwan llapallan runa wañunchik, chaynallataqmi Cristopi iñiqkunapas llapallanchik kawsarimusunchik”, nispa. Pi librananmanta tapukusqan qepallatam kikin Pablo nirqa: “Diosllanchikmi Señorninchik Jesucristowan libraykuwan”, nispa (Rom. 7:25). Adanwan Eva Jehova Diosta qepancharuptinkupas, Diosqa hinallamá runakunataqa kuyarqa. Chaynallataqmi Jesuspas, paymi taytanta yanaparqa Adantawan Evata unanchaypi (Prov. 8:30, 31). Ichaqa, ¿imaynatam huchamantawan wañuymanta librasqa kachwan?

11. ¿Imatam Jehova Diosqa ruwarqa runakunata yanapananpaq?

¹¹ Adan huchallikuruptinmi, Jehova Diosqa nirqa wañunanpaq. Chaymi llapallan runakuna huchatawan wañuyta chaskirqanchik (Rom. 5:12, 16). Bibliam nin: “Huk runapa chullalla huchallikusqanwan[mi] lliw runakuna castigopaqña karqanchik”, nispa (Rom. 5:18). ¿Imaynatam Jehova Diosqa chay castigota chinkachinan karqa allin ruwaq kasqanta mana qepanchaspan? Jesusmi nirqa: ‘Diosmanta Hamuq Runaqa [hamurqani] achka runakunapa rantinpi wañunaypaqmi’, nispa (Mat. 20:28). Jesusqa mana pantaq kaspanmi “llapallanchikta salvawananchikpaq” wañunan karqa. ¿Imaynatam Jesuspa wañukusqanqa Jehova Diospa allin ruwaq kasqanta qawachirqa? (1 Tim. 2:5, 6.)

12. ¿Imanasqam Jehova Diosqa allin ruwaq kasqanman hina Jesuspa rantinchikpi wañukusqanta chaskirqa?

¹² Adan manaraq huchallikuchkaptin imayna kawsakusqanman hinam, Jesuspas kay Pachapi kaspan kawsakunman karqa. Jehova Diospa munayninqa karqa Adanpa mana pantaq mirayninwan kay Pachata huntachiymi. Ichaqa, Jesusqa Taytanta hinaspa Adanpa mirayninkunata kuyasqanraykum vidanta qorqa. Chaymantañataqmi, Jehova Diosqa espiritu cuerpoyoqta kawsarichirqa (1 Ped.  3:18, NM). Jehova Diosqa allin ruwaq kasqanman hinam Jesuspa rantinchikpi wañukusqanta chaskirqa ¿imanasqa? Qallariyninpi Adanpa mana pantaq kasqan Jesuspa mana pantaq kasqanwan tupasqanrayku. Jesuspa wañukusqanwanmi lliw runakuna rantisqa karqanchik, chaynapi Adanpa chinkachisqan sumaq kawsakuyta hamuq tiempopi kaqmanta chaskinapaq. Pablom nirqa: “Bibliam nin: Punta kaq Adanmi kawsaq runaña karqa, qepa kaq Adanñataqmi kachkan kawsachikuq Espirituña”, nispan (1 Cor. 15:45).

13. ¿Imatam ‘qepa kaq Adanqa’ wañukuq runakunawan ruwanqa?

¹³ ‘Qepa kaq Adanqa’ otaq Jesucristoqa, ñamá ‘kawsachikuq espiritu’ kasqanta Adanpa mirayninkunaman qawachinqa wiñay kawsayta qospan. Yaqa llapallan wañusqaña kaspankupas, kawsarichisqam kanqaku kay Pachapi kawsanankupaq (Juan 5:28, 29).

14. ¿Imaynatam runakunaqa huchamanta librasqa kanqaku?

¹⁴ ¿Imaynatam runakunaqa huchamanta librasqa kanqaku? Chaypaqmi Jehova Diosqa Gobiernonta hatarichirqa,  chaypim kachkanku ‘qepa kaq Adan’ hinaspa 144.000 akllasqa runakuna (leey Apocalipsis 5:9, 10). Kay 144.000 reykunaqa allintapunim entiendenqaku pantaq runakuna imayna kasqankuta, paykunapas ñawpaqpi chayna pantaq kasqankurayku. Waranqa watapim, paykuna hinaspa Jesuspas runakunata yanapanqaku mana pantaqña kanankupaq (Apoc. 20:6).

15, 16. (1) ¿Imamantam Bibliaqa rimachkan “qepallaña chinkachinapaq kaq enemigoqa” nispan, hinaspa haykapim chinkachisqa kanqa? (2) ¿Imatam Jesusqa 1 Corintios 15:28 nisqanman hina ruwanqa?

¹⁵ Waranqa wata tukuruptinmi, Diosman sonqo runakunaqa huchamantawan wañuymanta librasqaña kanqaku. Pablom nirqa: “Imaynam Adanpa huchallikusqanwan llapallan runa wañunchik, chaynallataqmi Cristopi iñiqkunapas llapallanchik kawsarimusunchik. Ichaqa sapakamam qatinasninpi kawsarimunqa: Cristom puntata kawsarimurqa, [paywan kamachiqkunapiwan] hamuptinñataqmi iñiqninkuna kawsarimunqa. Chaymantañam chayamunqa tukupay tiempo, chay tiempopiqa Cristom llapallan atiyniyoqkunata, munayniyoqkunata hinaspa autoridadkunata chinkarachispan Dios Taytanmanña munaychakusqanta qoykunqa. Cristoqa munaychakunanpunim llapallan enemigonkunata Dios saruchinankama. Qepallaña chinkachinapaq kaq enemigoqa wañuymi”, nispa (1 Cor. 15:22-26). “Qepallaña chinkachinapaq kaq enemigoqa” otaq Adanmanta chaskisqanchik wañuyqa, wiñaypaqmi chinkanqa. Llapallan runakunata ‘tapaq telaqa’ manañam kanqachu (Is. 25:7, 8).

¹⁶ Apostol Pablom hinalla nin: “Cristo tukuy imata munaychakuruspanñam paypas Taytanpa munaychakusqan kanqa, chaynataqa ruranqa imaynam paytapas Taytan tukuy imata saruchisqanman hinam. Chaynapim Diosña tukuy imakunapipas chaynataq runakunapipas munaychakunqa”, nispa (1 Cor. 15:28). Jesuspa kamachikuyninqa Jehova Diospa munaynintam qespichinqa. Hinaptinmi Jesusqa kusisqallaña Jehova Diosman kutichipunqa kamachikuyninta hinaspa runakunapas mana pantaqñam kanqaku.

17. ¿Imam pasanqa Satanaswan?

¹⁷ ¿Imataq pasanqa tukuy mana allinkunata rikurichiq Satanaswan? Chay tapukuypa kutichiyninqa Apocalipsis 20:7-15 nisqanpim tarikun. Arí, waranqa wata tukuytam Satanasqa mana pantaq runakunata kaqmanta pantachiyta munanqa. Chaymantam, Satanaswan payta qatiqkunapas wiñaypaq chinkachisqa kanqaku. Chaytam Bibliaqa sutichan ‘iskay kaq wañuywan’ (Apoc. 21:8). Kay wañuyqa wiñaypaqmi, manañam pipas chaymanta kawsarimuytaqa atinmanñachu. Jehova Diosta tukuy sonqonkuwan serviqkunaqa, chay ‘iskay kaq wañuytaqa’ manam manchakunqakuchu.

18. ¿Imaynatam cumplikunqa Adanman Jehova Diospa kamachisqanqa?

¹⁸ Llapan runakunam mana pantaqña kanqaku, hinaspam Jehova Diosqa wiñay kawsayta paykunaman qonqa. ¡Manañamá kanqachu enemigonchikkunaqa! Qallariypi Adanman Diospa kamachisqanqa cumplikunqamá pay mana kachkaptinpas. Kay Allpaqa Adanpa mirayninkunawanmi huntachisqa kanqa, paykunam achkallaña animalkunamanta nanachikunqaku hinaspa kay Pachapi tukuy ima kaqkunamantapas. ¡Anchatamá kusikunchik qepallaña kaq enemigonchik wañuyta Jehova Dios chinkachinanmanta yachayninchikqa!