1, 2. ¿Imanasqam warmipa mirayninqa waqaychasqa kanan karqa?

HAMUQ tiempomanta Bibliapi punta kaq willakuyqa ancha allinmi Jehova Diospa munaynin ruwasqa kananpaq. Eden huertapi willakuspanmi Diosqa kaynata nirqa: “¡Warmitawan qamtam [Satanasta] cheqninachisqayki, cheqninachisaqtaqmi miraynikitawan miraynintapas!”, nispa. ¿Imapim chay cheqninakusqankuqa tukunan karqa? Jehova Diosmi nirqa warmipa mirayninqa Satanaspa ‘umanta’ chamchananmanta, Satanasñataq warmipa mirayninpa ‘talonninpi’ kachunanmanta (Gen. 3:15). Arí, Satanasqa warmipa mirayninta llumpayta cheqnisqanraykum chinkarachinanpaq tukuyta ruwanan karqa.

² Chayraykum Salmos qellqaq kaynata nirqa: ‘Enemigoykikunam qaparkachachkanku. Cheqnisuqnikikunam hoqarikurunku. Runaykikunapa contranpim engañollata rimanakurunku. Nanachikusqaykikunapa contranpim pakasqallapi rimanakurunku. Paykunam ninakurunku: “Rispayá [...] tukuramusunchik [nacion] manaña kananpaq”’, nispa (Sal. 83:2-4). Satanasqa chay miray rikurimunanpaq  kaq runakunatam yanqachaspa tukuruyta munarqa. Chaymi Jehova Diosqa chay mirayta waqaychananpaq hinaspa Gobiernonwan munayninta ruwananpaq huk contratokunatawanraq ruwarqa.

3, 4. (1) ¿Haykapitaq Leywan contratoqa qallaykurqa? (2) ¿Ima ruwanankupaqmi Israel runakuna mana iskayrayaspa nirqaku? (3) ¿Imanasqam ancha allin karqa Leywan contratoqa?

³ Abrahampa, Isaacpa hinaspa Jacobpa mirayninkuna wara-waranqantin karuptinkum, Jehova Diosqa huk hatun nacion kanankupaq rikurichirqa. Paykunam ñawpaq tiempopi Israel nacion karqaku. Moisesnintakamam Jehova Diosqa contratota paykunawan ruwarqa, chaytam reqsinchik Leywan contrato nispa. Chay Leyta Dios qoptinmi paykunaqa mana iskayrayaspanku nirqaku kasukunankupaq. Bibliam nin: “Moises [...] contrato librota hapiykuspanmi leerqa runakuna uyarinanpaq, chaymi paykunañataq nirqaku: Tayta Diospa tukuy nisqanta ruwaspam kasukusunchik nispa. Chaymi Moises torokunapa yawarninta hapiykuspan runakunaman challastin nirqa: Kay yawarmi ñoqanchikwan Tayta Diospa contrato ruwasqanpa señalnin, chay contratotaqa ruwarqa imaynam rimapayawasqanchikman hinam”, nispa (Ex. 24:3-8).

⁴ Leywan contratoqa qallaykurqa Sinai Orqopim, cristianokunapa tiemponmanta 1513 wata ñawpaqtaraq. Chay contratowanmi Jehova Diosqa Israel nacionta paypaq sapaqcharqa. Chaymantapacham Jehova Diosqa paykunapaq karqa Jueznin, Decretokuna qoqnin hinaspa Reyninku (Is. 33:22). Ñawpaq tiempopi Israel runakunawan ima pasakusqanmi yachachiwanchik, Diospa kamachikuyninkuna kasukuy otaq mana kasukuyqa imapi tukusqanmanta. Diosmi Leynintakama kamachirqa payta mana yupaychaq runakunawan mana casarakunankupaq hinaspa taytacha-mamachakunata mana yupaychanankupaq. Leypa chayna nisqanqa allinpunim karqa chay miray rikurimunanpaq kaq runakuna mana yanqachasqa kanankupaq (Ex. 20:4-6; 34:12-16).

5. (1) Leywan contrato ruwasqankuwanqa, ¿ima kanankupaqmi Israel runakuna favorecesqa kananku karqa? (2) ¿Imanasqam Diosqa paykunata qepancharurqa?

⁵ Leywan contratopiqa karqataqmi sacerdotekuna kananpaq kamachikuypas, ichaqa hamuq tiempopi aswan allin kaq sacerdotepa rantillanpim paykunaqa karqaku (Heb. 7:11; 10:1). Israel runakuna Diospa kamachikuyninkunata kasukuspankuqa, paypa Gobiernonpi kamachiq sacerdotekuna kanankupaqmi favorecesqa kanmanku karqa (leey Exodo 19:5, 6). Ichaqa, manam Israel runakunaqa kasukurqakuchu. Abrahampa mirayninmanta rikurimuq Jesucristota chaskinankumantaqa contranpim karqaku. Chaymi Jehova Diosqa paykunata qepancharurqa.

6. ¿Imapaqmi karqa Diospa qosqan Leyqa?

⁶ Jehova Diosta qepanchasqankuraykum Israel runakunaqa manaña llapankuñachu Diospa Gobiernonpi kamachiq sacerdotekunaqa kananku karqa. ¿Chaywanqa nichkanchikchu Diospa Leynin yanqapaq kasqanta? Manam. Chayqa allinpunim karqa warmipa miraynin otaq Jesucristo waqaychasqa kananpaq hinaspa pi kasqanta reqsinankupaq. Chayna kasqanmi  sutilla karqa Jesucristo Mesias hina rikuriruptin hinaspa chaskisqa kaptin. Chaymi Biblia nin Cristoqa ‘kamachikuykunata’ otaq Leyta chinkachiq kasqanmanta (Rom. 10:4). Ichaqa, ¿pikunataq Diospa Gobiernonpi kamachiq sacerdotenkuna kananku karqa? Chaypaqmi Jehova Diosqa huk contratota ruwarqa chaynapi mosoq naciontaña akllananpaq.

7. ¿Imatam Jehova Diosqa willachirqa Jeremiasnintakama?

⁷ Leywan contrato manaraq chinkachisqa kachkaptinmi, Jehova Diosqa Jeremiasnintakama willachirqa Israel runakunawan ‘mosoq contrato’ ruwananmanta (leey Jeremias 31:31-33). Chay mosoq contratoqa manam Leywan contrato hinachu karqa. Chay mosoq contratopiqa runakunapa huchanmi pampachasqa kanan karqa animalkunata mana wañuchispallaña. ¿Imaynataq chayqa karqa?

8, 9. (1) ¿Imapaqmi ancha allin Jesuspa yawarnin chaqchusqanqa? (2) ¿Imapaqtaq mosoq contratopi kaqkunaqa favorecesqa kanku? (Qaway 10 kaq paginapi dibujota.)

⁸ Pachaknintin watakuna pasaytam Jesucristoqa 33 watapa 14 nisan killapi Santa Cenata qallarichirqa. Vasopi vinota hapiykuspanmi Jesucristoqa 11 apostolninkunata nirqa: “Kay vinoqa yawarniywan rurasqa mosoq contratom. Yawarniyqa qamkunarayku chaqchusqam”, nispa (Luc. 22:20). Mateo libropas willakunmi Jesusqa vinomanta kayna nisqanta: “Kaymi contrato ruwasqaypa yawarniy. Chaqchusqam kanqa achka runakunapa huchankunata pampachanaypaq”, nispa (Mat. 26:27, 28).

⁹ Jesuspa yawarnin chaqchusqa kasqanwanmi chay mosoq contratoqa sumaq ruwasqa karqa. Chaymantapas, chay yawarnin chaqchusqa kasqanraykum huchanchikmanta wiñaypaq pampachasqa kanchik. Jesusqa manamá chay contratotaqa ruwarqachu. Payqa mana huchayoq kasqanraykum pampachasqa kaytaqa mana necesitarqachu. Diosmi ichaqa Jesuspa yawarninta servichikurqa Adanpa mirayninkunata pampachananpaq. Servichikurqataqmi wakin serviqninkuna chuya espiritunwan sapaqchasqa kaspanku ‘churinkuna’ hinaña kanankupaq (leey Romanos 8:14-17). Jehova Diospa qayllanpi mana huchayoqpaqña chaskisqa kasqankuraykum paykunaqa Jesus hinaña kanmanku. Arí, Jesucristowan  kuskam kamachinanku karqa hinaspam ñawpa Israel runakunamantaqa Diospa Gobiernonpi kamachiq sacerdotekuna kananku karqa. Paykunamanta rimaspanmi apostol Pedro nirqa: “Qamkunam ichaqa kankichik akllasqa runakuna, reyta servinaykichikpaq sacerdotekuna, Diosllapaqña kawsaq nacion hinaspa Diospa runankuna chaynapi Diospa atiyninmanta willakunaykichikpaq. Paymi tutayaymanta qayasurqankichik admirakuypaq kanchayninpi purinaykichikpaq”, nispa (1 Ped. 2:9). ¡Mayna allinmá kay mosoq contratoqa! Kay contratoraykum Jesuspa wakin qatiqninkunaqa Abrahampa mirayninpa parten kanku.

10. (1) ¿Haykapim mosoq contratoqa qallarirqa? (2) ¿Imanasqam chay tiempokamaqa mana qallarirqachu?

¹⁰ ¿Haykapim mosoq contratoqa qallaykurqa? Manam chayqa qallarirqachu 11 apostolninkunawan Jesuspa santa cena ruwasqan tutapiqa. Chay contrato qallarinanpaqqa Jesuspa yawarninmi chaqchusqa kanan karqa, hinaspa chaypa valorninmi hanaq pachapi Jehova Diosman qosqa kanan karqa. Chaymantapas, ‘Jesucristowan kuska’ kamachimuqkunam chuya espirituwan akllasqa kananku karqa. Hinaptinqa, chay mosoq contratoqa Pentecostes 33 watapim qallarirqa Jesuspa wakin qatiqninkuna chuya espirituwan akllasqa kaptinku.

11. (1) ¿Imaynatam mosoq contrato yanaparqa judiokunapas hinaspa mana judiokunapas hanaq pacha suyakuyniyoq kanankupaq? (2) ¿Haykam kanku mosoq contratopi kaq runakunaqa?

¹¹ Jeremiasnintakama Jehova Dios mosoq contratomanta willachiptinqa, Leywan contratoqa ‘mawkayaruq’ hinañam karqa. Ichaqa manaraqmi tukurqachu mosoq contrato qallarinankama (Heb. 8:13). Chay contrato qallaykuptinmi Diosqa chaskirqa señalasqa judiokunatawan mana señalasqa kaq runakunatapas. Paykunaqa Diospa espiritunwanmi ‘sonqonkupi señalasqa’ karqaku, manam qellqasqa kamachikuywanchu (Rom. 2:29). Chay mosoq contratoraykum Jehova Dios paykunapa “sonqonkupi” hinaspa “yuyayninkupipas” leyninta qellqanan karqa (Heb. 8:10). Chay contratopi kaqkunaqa 144.000 runakunam kanku. Paykunam kanku mosoq nacion otaq hanaq pacha suyakuyniyoq ‘Diospa Israelnin’ (Gal. 6:16, NM; Apoc. 14:1, 4).

12. ¿Imapitaq Leywan contratoqa rikchakun mosoq contratowan?

¹² ¿Imapitaq Leywan contratoqa rikchakun mosoq contratowan? Leywan contratoqa Jehova Dioswan hinaspa Israel nacionwanmi ruwakurqa. Mosoq contratoñataqmi ruwakurqa Jehova Dioswan hinaspa hanaq  pacha suyakuyniyoq cristianokunawan. Leywan contratoqa Moisesnintakamam ruwasqa karqa, mosoq contratoñataqmi Jesusnintakama. Chaymantapas, chay iskay contratokuna ruwakunanpaqmi yawar chaqchusqa karqa. Leywan contratopiqa toropa yawarninmi chaqchusqa karqa, mosoq contratopiñataqmi Jesuspa yawarnin. Chaymantapas, Leywan contrato ruwakusqanpiqa Moisesmi Israel nacionpi uma kaspan pusarqa, mosoq contratopiñataqmi Jesus uma kaspan iñiqkunata pusachkan (Efes. 1:22).

13, 14. (1) ¿Imaynatam mosoq contratoqa tupan Diospa Gobiernonwan? (2) ¿Imaraqmi yanapanan karqa hanaq pachaman riq cristianokuna Cristowan kuska kamachimunankupaq?

¹³ ¿Imaynatam mosoq contratoqa tupan Diospa Gobiernonwan? Chay mosoq contratom rikurichin chuyay-chuyay nacionta, paykunam kanqaku Diospa Gobiernonpi reykuna hinaspa sacerdotekuna. Chaymantapas paykunaqa Abrahanpa mirayninpa partenmi kanku (Gal. 3:29). Hinaptinqa, mosoq contratoqa allintam yanapakun Abrahanwan contrato ruwakusqan qespinanpaq.

¹⁴ Yachamusqanchikman hinaqa, mosoq contratoqa hanaq pachaman riq cristianokunatam rikurichin, yanapakuntaqmi Cristopa herencianta chaskiqmasin kanankupaqpas. Ichaqa, Cristowan kuska hanaq pachamanta kamachiqkuna hinaspa sacerdotekuna kanankupaqqa manam chayllachu yanapanan karqa. Chaypaqqa huk contratoraqmi ruwakunan karqa.

15. ¿Ima contratotam kikin Jesus ruwarqa 11 apostolninkunawan?

¹⁵ Santa Cenata mikurusqanku qepatam Jesusqa chaypi kaq 11 apostolninkunawan huk contratota ruwarqa. Chay contratopa sutinmi Diospa Munaychakuyninpaq otaq Gobiernonpaq contrato niq (leey Lucas 22:28-30). Wakin contratokunataqa Jehova Diosmi ruwarqa. Kay contratotañataqmi ichaqa señorninchik Jesucristo hanaq pachaman riq cristianokunawan ruwarqa. “Imaynam ñoqamanpas Taytay [munaychakunaypaq derechota] qowasqanman hina” nisqanwanqa, yaqapaschá Jesusqa rimachkarqa ‘Melquisedecman rikchakuq’ wiñaypaq sacerdote kananpaq Taytanwan contrato ruwasqankumanta (Heb. 5:5, 6).

16. ¿Imapaqmi hanaq pachaman riq cristianokunata Diospa Gobiernonpaq contrato ruwasqanku yanapan?

¹⁶ Chunka hukniyoq apostolninkunaqa Jesucristowan kuskam sasachakuyninkunapi tarikurqaku. Diospa Gobiernonpaq contrato ruwakusqanwanmi, paykunaqa mana iskayrayarqakuchu hanaq pachamanta kamachimunankuta hinaspa Jesuswan kuska kamachiqkuna hinaspa sacerdotekuna kanankumantapas. Ichaqa manam 11 apostolninkunallachu chayna suyakuyniyoqqa kananku karqa. Jesucristom apostol Juanman rikuriykuspan nirqa: “Pipas venceqtaqa ñoqawan kuskatam tiyachisaq tiyanaypi, chaynam ñoqapas vencesqayrayku Taytaywan kuska tiyarqani tiyananpi”, nispa (Apoc. 3:21). Chaynaqa, Diospa Gobiernonpaq contratopiqa kachkankutaqmi 144.000 hanaq pachapaq cristianokunapas (Apoc. 5:9, 10; 7:4). Kay contratoraykum paykunaqa hanaq pachamanta kamachimuyta atinqaku. Piensariy kaypi: kamachiq reywan casarakunanpaq huk novia akllasqa kaspan  casarakuyman chayaspanqa, paywan kuska kamachinanpaq derechoyuqñam rikurirun. Chayraykum Bibliaqa hanaq pachaman riq cristianokunata Cristopa ‘novian’ nispa sutichan. Sutichantaqmi “chullalla qariwan casarakuq” doncella nispapas (Apoc. 19:7, 8; 21:9; 2 Cor. 11:2).

17, 18. (1) Pisillapi rimarimuy yachamusqanchik soqta contratokuna Diospa Gobiernonwan imayna tupasqanmanta. (2) ¿Imanasqam Diospa Gobiernonmanta mana iskayrayananchikchu?

¹⁷ Sapa contratokunamanta yachamusqanchikqa allintam tupan Diospa Gobiernonwan (qaway 9 kaq paginapi rikuriq yachachikuyta). Kaymi sutillata qawachin Diospa Gobiernonqa alli-allin contratokunawan takyachisqa kasqanmanta. Chaymi mana iskayrayananchikchu Diospa Gobiernonmantaqa. Chay Gobiernowanmi Diosqa kay Pachapi munayninta ruwanqa (Apoc. 11:15).

¹⁸ ¿Iskayrayachwanchu wiñaypaq bendicionkunata Diospa Gobiernon apamunanmanta? Manam. Diospa Gobiernollanmi llapallan sasachakuyninchikkunata chinkachinqa. Chaynaqa, ¡kusikuywanyá lliw runakunaman chay Gobiernomanta willakusun! (Mat. 24:14.)