1-3. ¿Ima sasachakuykunam kan casado vidapi? (Qaway kay paginapi dibujota.)

HUK iñiqmasinchikmi 38 wataña casarasqa kaspan nin: “Casado vidaykipi warmikiwan kusisqa kawsakunaykipaq kallpanchakuptikiqa, Jehova Diosqa yanapasunkim”, nispa. Arí, casarasqakuna wakinpi sasachakuykunapi kaspankupas atinmankum kusisqa kawsakuytaqa (Prov. 18:22).

² Casado vidapiqa kanmi sasachakuykuna. Chaymi Bibliapas nin: “Kawsakuyninkupi[m] sasachakuypi kanqaku”, nispa (1 Cor. 7:28). Sapa punchawmi imapipas sasachakuykunaqa kan. Wakinkuqa llumpaytam llamkananku hinaspapas warmankutam uywananku. Sasachakunmankum qullqinku mana haypaptin, mayqanninkupas unquptin hinaspa huk rikchaqkunawanpas. Chaymantapas pantaq runakuna kasqanchikraykum imapipas pantanakunmanku. Chaymi wakinpiqa mana entiendenakuspa sasachakunmanku (Sant. 3:2, 5, 8). Casarasqakuna achka ruwayniyuq kaspanku pisipasqa kasqankuraykum, mana haypakunkuchu sapankupi kuska kanankupaqqa. Tukuy kaykunawanmi kuyakuyninku hinaspa respetanakuyninku manaña llumpayñachu kanman.  Bibliaqa willakunmi ‘aychapa munayninkunamantapas’. Chaykunaqa kaykunam: hukwan pierdekuy, qarimasillanwan kakuy, mana pinqakuspa Diospa kamachisqanta mana kasukuy, piñanakuy, maqanakuy, envidianakuy hinaspa chiqninakuypas (Gal. 5:19-21). Tukuy chaykunam casado vidataqa sasachanman.

³ Chaywanpas manam chayllachu. Kay ‘tukupay tiempokunapi’ runakunaqa kikillankupaq munaqmi hinaspa Diosta mana kasukuqmi kanku (2 Tim. 3:1-4). Chayna kayqa llumpaytam casado vidata sasachanman. Chaymantapas Diabloqa munanmi casarasqakunata rakiyta. Paymantam apostol Pedro nin: “Diabloqa yarqasqa leon hinam muyuriqnikichikpi purichkan pitapas millpurunanpaq”, nispa (1 Ped. 5:8; Apoc. 12:12).

4. ¿Imaynatam casarasqakuna sasachakuyninkuta atipaspa kusisqa kanmanku?

⁴ Japón nacionniyuq casarasqa huk iñiqmasinchikmi qullqimanta llumpay llakisqa karqa. Ichaqa manam llakinmantaqa warminman willakuqchu. Warminñataqmi unqusqa kaspanpas chayta musyaspan llakikuq. Chaymi wakinpiqa piñanakuyman chayaqku. Chaynakuna pasakusqanmi qawachiwanchik casado vidapi sasachakuykuna kananmanta. Chaywanpas, Jehova Diospa yanapakuyninwanqa atikunmi chaykunata atipaspa kusisqa kawsakuytaqa (leey Salmo 127:1). Kay yachachikuypim qawasun casado vidapi allin hinaspa kusisqa kanapaq pichqa yanapakuykunamanta. Qawasuntaqmi kuyakuy imayna yanapakusqanmantapas.

5, 6. ¿Imatam casarasqa kaqkunaqa ruwananku Jehova Dioswan yanapachikunankupaq?

⁵ Casarasqa kaqkuna allin hinaspa kusisqa kayta munaspankuqa, Jehova Diostam kuyananku hinaspa kasukunanku. Bibliaqa ninmi casarasqakunaqa Jehova  Dioswan yanapachikunankuta (leey Eclesiastes 4:12). Chaypaqqa Diospa nisqantam kasukunanku. Bibliam Isaias 30:20, 21 willawanchik Diosqa pusawaspanchik yanapawasqanchikta. Casarasqakunata Jehova Dios yanapananpaqqa iskayninkum Bibliata leenanku (Sal. 1:1-3). Chaymantapas sapa punchawmi Diosta kuska mañakunanku hinaspa sapa semana wasinkupi kaqkunawan Diosta yupaychananku. Chaynapim casado vidanku allin kanqa, hinaspapas Satanaspa munaychakusqan runakunapa mana allin ruwayninkumantam harkasqa kanqaku.

⁶ Rimasun Alemania nacionniyuq huk cristianomanta. Paymi nin haykapipas warminwan sasachakuspaqa otaq mana entiendenakuspaqa Bibliapa yanapakuyninta maskasqankuta. Chaynapim paykunaqa yachanku pacienciakuyta hinaspa pampachanakuyta. Nintaqmi chayna kasqanku casado vidankupi allinta yanapasqanmantapas. Hinaptinqa, qaripas warmipas Jehova Dioswan yanapachikunankupaq kallpanchakuptinkuqa, casado vidankum aswan allin kanqa.

7. ¿Imaynataq qusaqa warminwan kanan?

⁷ Casado vidapi allin hinaspa kusisqa kanapaqqa, qusakunam Bibliapa kayna nisqanpi yuyaymananku: “Llapa qaripa umanqa Cristom, warmipa umanñataqmi qari”, nisqanpi (1 Cor. 11:3). Hinaptinqa, qatiqninkunawan Cristopa imayna kasqanman hinam qusakunapas warminkuwan kananku. Jesusqa manam pitapas ñakarichiqchu nitaq nanay simichu karqa, aswanqa kuyakuq, entiendeq hinaspa humildem karqa (Mat. 11:28-30).

8. ¿Imatam qusaqa ruwanan warmin kuyananpaq hinaspa respetananpaq?

⁸ Cristiano qusakunaqa manam warmintaqa qaqchaspa “respetawanaykim” ninanchu. Aswanqa ‘pakiq vasota hinam’ payta cuidan (1 Ped. 3:7). ¿Ima ninantaq chayqa? Sapankupipas otaq hukkunapa qayllanpipas respetowan hinaspa kuyakuywan rimapayaymi. Chayna kaspanmi qusaqa warmin ancha kuyasqanta qawachinqa (Prov. 31:28). Warminta kuyaptinqa, paypas anchatam kuyanqa hinaspa respetanqa. Chaymantapas Jehova Diosmi bendecinqa casado vidankuta.

9. ¿Imaynatam casada warmikuna qawachinmanku Dios kasukusqankuta?

⁹ Chiqaptapuni Jehova Diosta kuyaspanchikqa manam hatunchakusunchu nitaq mana kasukuqqa kasunchu (1 Ped. 5:6). Diosmi casada warmikunata nin: ‘Señorman iñisqaykichikraykuyá qusaykichikta kasukuychik’, nispa (Col. 3:18). ¿Imaynatam casada warmikunaqa qawachinmanku Jehova Dios kasukusqankuta? Qusankupa imapas tanteasqanman hina ruwaspam. Wakinpiqa qusanpa tanteasqanqa manapaschá paypa piensasqanman hinachu kanqa, chayna kaptinpas kasukunanmi Diospa kamachisqanpa contranpi mana kaptinqa (1 Ped. 3:1).

10. ¿Imanasqam ancha allin qusankupa tanteasqanta casada warmikunapa kasukuyninku?

¹⁰ Wasinkupi sumaq ruwayniyuq kananpaqmi Diosqa warmita churarqa. Payqa qusanpa “yanapaqninmi” (Gen. 2:18). Chaymi imamantapas qusan tanteaptinqa, piensasqanmanta hinaspa  chaywan imayna tarikusqanmanta allinllata rimarinan. Ichaqa respetananmi qusanpa tanteasqantaqa. Allin qusaqa uyarinqam warminpa rimarisqanta (Prov. 31:10-31). Qusankuta warmikuna respetaptinkuqa hinaspa kuyaptinkuqa, llapankum wasinkupi kaqkunapas hawka hinaspa kusisqa kanqaku. Chaymantapas, iskayninkum aswan kusisqaraq kanqaku Diospa kamachisqanman hina ruwasqankurayku (Efes. 5:22).

11. ¿Imanasqam qusapas warminpas pampachanakuq kananku?

¹¹ Casarasqakunaqa aswan huk sunqullam kanqaku pampachanakuspankuqa. Bibliaqa pampachanakuq kanapaqmi kallpanchawanchik (Col. 3:13). Sichu qusapas warminpas pantanakusqankuta mana qunqaspa chaymanta rimaspa piñanakuptinkuqa, casado vidankum manaña allinchu kanqa. Imatapas mana qunqaspa piñakuyqa rikchakunmanmi wasipa pirqankunata raqrachiyman. Chayna kayqa astawanraqmi sasachan pampachanakuspa huk sunqulla kanankupaqqa. Jehova Dios hinam pampachanakunanku. Chaynapim casado vidanku aswan allin kanqa (Miq. 7:18, 19).

12. ¿Ima ninantaq kuyakuyqa “maynaña huchatapas chinkachinmi” nisqanqa?

¹² Tukuy sunquwan pitapas kuyaspaqa manam imapipas pantasqantaqa yuyarayasunchu. Aswanqa payta kuyasqanchikmi ‘maynaña huchatapas chinkachinqa’ (1 Cor. 13:4, 5; leey 1 Pedro 4:8). ¿Ima ninantaq chayqa? Mana amispa pampachanakuymi. Apostol Pedrom huk kutipi Jesusta tapukurqa hayka kutita pampachanamanta. Jesusñataqmi nirqa: “Qanchis chunka qanchiskamam”, nispa (Mat. 18:21, 22). Chaywanqa nichkarqa mana tukuyta haykakamapas pampachanamantam (Prov. 10:12). *

13. ¿Imaynatam casarasqakunaqa pampachanakuyta yachanmanku?

¹³ Alemania nacionniyuq Annette sutiyuq cristianam willakun pampachanakuyqa imanasqa ancha allin kasqanmanta. Ninmi: “Casarasqakuna mana pampachanakuspankuqa sientikuruspankum yananmanta iskayrayaytaña qallaykunku. Chayqa veneno hinam casado vidapaqqa. Pampachanakuymi ichaqa allinta yanapakun aswan huk sunqulla kanapaq”, nispa. Hinaptinqa, ¿imaynatam pampachanakuyta yachanmanku? Iskayninku agradecikuq kaspankum. Sapakamam kallpanchakunanku imapas allin ruwasqankumanta ninakunankupaq (Col. 3:15). Pampachanakuyta yachaspankuqa hawkam hinaspa Diospa bendecisqanmi kanqaku (Rom. 14:19).

14, 15. (1) ¿Imatam Jesusqa yachachirqa? (2) ¿Imaynatam casarasqakunata yanapan Jesuspa nisqanta kasukuyninku?

¹⁴ Pipas munanchikmi kuyasqa, respetasqa hinaspa uyarisqa kaytaqa. Chayna kaptinpas uyarirqanchikmi: “Paytaqa ruwawasqanman hinam ruwasaq” nispa runakunapa nisqankuta. Wakinpiqa entiendenchikchá runakuna imanasqa chayna nisqankuta. Bibliam ichaqa  nin: “Ama niychu: ‘Ruwawasqanta hinallam paytapas ruwasaq’ nispaqa” (Prov. 24:29). Hinaptinqa, ¿imaynatam imapas sasachawasqanchikta atipachwan? Jesusmi nirqa: “Runamasikichik qamkunapaq allin kaqkuna rurananta munaspaqa qamkunapas paykunapaqyá allin kaqkunata ruraychik”, nispa (Luc. 6:31). Kaywanqa yachachichkarqa pipas ñuqanchikpaq allin kaqkuna ruwawananchikta munaspaqa, ñuqanchikraq paykunapaq allin kaqkuna ruwanamantam, manam ruwawasqanchikman hina kutichinamantachu. Chaynata ruwaspam Jesuspa nisqanta kasukusun casado vidapipas, qusanchikwan otaq warminchikwan chaynata kawsakuspa.

¹⁵ Sapakama mana llakichinakunankupaq kallpanchakuptinkuqa, casado vidankum aswan allin kanqa. Sudáfrica llaqtayuq iñiqmasinchikmi willakun, warminpiwan kuska Jesuspa yachachisqanta kasukuypi kallpanchakusqankuta. Ninmi: “Wakinpim piñanakuniku, ichaqa iskayniykum kallpanchakuniku respetasqa kayta munasqaykuman hina respetanakunaykupaq”, nispa.

16. ¿Ima ruwaykunataq casado vidapiqa mana allinchu kanman?

¹⁶ Casado vidapiqa manam allinchu kanman warminpa otaq qusanpa pantasqanta hukkunaman willakachakuyqa. Manataqmi allinchu kanman pukllachkaq hinalla kaptinpas, runakunapa qayllanpi chaymanta ninakuyqa. Casado vidaqa manam atipanakunapaqchu nitaq pim aswan kallpasapa, aswan qaqchakuq otaq pim aswan nanay simi kasqankuta qawachinakunankupaqchu. Llapanchikmá pantaq runakuna kanchik, chaymi wakinpiqa nanay simiwan imatapas rimaruchwan otaq ruwaruchwan. Ichaqa, manam chayraykuchu nanay simiqa kana nitaq pinqachinakuna. Aswanraqchá kanman tanqanakuyqa otaq maqanakuypas (leey Proverbios 17:27; 31:26).

17. Hukkunapa allinninta maskaq qusaqa, ¿imatam haykapipas mana ruwanqachu?

¹⁷ Huklaw nacionkunapiqa aswan allinpaqmi hapinku warminkuta qaqchaq hinaspa maqaq qarikunata. Bibliam ichaqa mana chaytachu yachachin. Aswanqa ninmi: “Qari-qari kaymantapas aswan allinqa mana chaylla piñakuruymi; llaqtakuna venceymantapas aswan allinqa geniunchik controlaymi”, nispa (Prov. 16:32, CQ 12). Kallpatam hapina imapipas controlakunapaq hinaspa pitapas mana maqanapaqqa. Jesucristoqa pi qarimantapas aswan allin qari kaspanpas controlakuqmi karqa. Rey Davidpas chaynam karqa. Paymi nirqa: “Qamkunaqa katkatataywanraqyá amaña mastaqa huchallikuychikchu. Qamkunaqa upallaspaykichikyá camaykichikpipas yuyaymanaychiktaq”, nispa (Sal. 4:4). Chaynaqa, warmin maqaq runaqa mana controlakuqmi. Jehova Diosqa manam chayna runakunapa amistadninchu.

18. ¿Imanasqataq casado vidapiqa ancha allin kuyanakuyqa?

¹⁸ (Leey 1 Corintios 13:4-7). Casado vidapiqa ancha allinmi llakipayakuq, mana hatuntukuq, allin runa hinaspa pacienciakuq kayqa. Chaymantapas Bibliaqa ninmi: “Kuyanakuychikyá, kuyanakuyllam tukuy imatapas sumaqtaqa allinyanachin”, nispa (Col. 3:12, 14). Kuyanakuymi imamantapas aswan llalliriqtaqa casado vidapi kanan. Jesusqa anchatam runamasinta kuyarqa chaymi paykunarayku vidantapas qurqa. Casado vidapipas chayna kuyanakuymi kanan. Kuyanakuspankuqa kuskankum atipanqaku mana allin costumbrekunata, unqusqankuta hinaspa qullqimanta otaq mayqanninkupa ayllunkuwan sasachakusqankutapas.

19, 20. (1) ¿Imataq yanapanqa qaripas warmipas casado vidankupi allin hinaspa kusisqa kanankupaq? (2) ¿Imamantam qatiqnin yachachikuypi qawasun?

¹⁹ Casado vidapi allin hinaspa kusisqa kanapaqqa ancha allinmi kuyanakuy, tukuy sunqumanta respetanakuy hinaspa anchata kallpanchakuypas. Sasachakuykuna kaptinqa, huk sunqulla kanankupaqmi kallpanchakunanku chaylla rakinakuyman chayanankumantaqa. Iskayninku Jehova Diosta hinaspa kikinkupura kuyanakuspankuqa, kallpanchakunqakum ima sasachakuytapas allichanankupaq. ¿Imanasqa? ‘Kuyakuy wiñaypaq’ kasqanrayku (1 Cor. 13:8; Mat. 19:5, 6; Heb. 13:4).

²⁰ Kay tukupay tiempokunapiqa sasam casado vidapi allin hinaspa kusisqa kawsakuyqa (2 Tim. 3:1). Chaywanpas Jehova Diospa yanapakuyninwanqa atikunmi. Ichaqa hinallam kallpanchakuna imapas mana sasachananpaq. Kay pachapi runakunaqa huchapakuyllapi umayuqmi kanku. Chaymi qatiqnin yachachikuypi qawasun casarasqa kaqkuna allin kanankupaq ima ruwanankumanta.