1. (1) ¿Imanasqataq satanasqa astawan chiqniwanchik? (2) ¿Imaynatam yachanchik satanas mana atipawananchikta?

HANAQ pachapaq hinaspa kay pachapaq suyakuyniyuq kaptinchikpas, satanasqa Diospa serviqninkunataqa lliwtam chiqniwanchik (Juan 10:16). Pisi tiempoyuqllaña kasqanta yachaspanmi llapanchikpa iñiyninchikta yanqacharuyta munachkan (leey Apocalipsis 12:9, 12). Chaymi hinalla kallpanchakunanchik satanaswan mana atipachikunanchikpaq. Bibliapas ninmi: ‘Diablopa contranpi qaqa hina sayaychik, chaynapim diabloqa qamkunamanta ayqikunqa’, nispa (Sant. 4:7).

2, 3. (1) ¿Imanasqataq satanasqa munan pay mana kasqanta runakuna piensanankuta? (2) ¿Imanasqataq yachanchik satanas kasqanta?

² Achka runakunam piensanku satanasqa mana kasqanmanta. Piensankum satanaswan demoniokunaqa wakin librokunallapi, televisionllapi hinaspa computadorallapi rikurisqankuta. Hinaspam ninku chay espiritukuna kasqanta upa runakunalla piensasqankuta. ¿Kusikunchu  satanasqa runakuna chaynata piensaptinku? Arí. Payqa munanmá runakuna chaynata piensanankuta, chaynapi mana sasachakuspallan pantachinanpaq (2 Cor. 4:4).

³ Jehova Diosta serviqkunam ichaqa yachanchik satanas kasqanmanta. ¿Imanasqa? Bibliam nin culebrata servichikuspan satanas Evawan rimasqanmanta (Gen. 3:1-5). Nirqataqmi Jehova Diostapas Jobqa mana debaldella servisqanmanta (Job 1:9-12). Chaymantapas, satanasqa Jesusta tentaspanmi paywan rimarqa (Mat. 4:1-10). Kamachiq kananpaq 1914 watapi Jesus churasqa kaptinmi, satanasqa hanaq pachapaq suyakuyniyuq iñiqmasinchikkunata astawanraq chiqniyta qallaykurqa (Apoc. 12:17). Kunanpas diabloqa hinallam Diospa serviqninkunataqa chiqniwanchik. Chayta atipanapaqqa, iñiyninchikpim sunita takyananchik hinaspa satanaspa contranpi churakunanchik. Kay yachachikuypim qawasunchik satanaspa kimsa tuqllankunamanta cuidakunapaq.

4. ¿Imanasqam nichwan satanasqa pimantapas aswan hatun tukuq kasqanta?

⁴ Satanasqa pimantapas aswan hatun tukuqmi. ¿Imanasqam chaynata ninchik? Payqa Jehova Diospa allin kamachiq kasqantam iskayrayachirqa. Chaymantapas, satanasqa runakuna payta yupaychanankutam munarqa. Qawasqanchikman hinam satanasqa llumpay hatun tukuq utaq llumpay alabakuq. Chaymi payta qipanchayta munaspaqa mana hatun tukuqqa kananchikchu utaq alabakunanchikchu (leey 1 Pedro 5:5). Ichaqa, ¿allinchu kanman wakinpi alabakuyqa?

5, 6. (1) ¿Allinchu kanman wakinpi alabakuyqa? (2) ¿Imatam yanqacharuchwan hatun tukuq kaspanchikqa? (3) ¿Pikunam hatun tukuq runakuna karqaku?

⁵ Wakinpiqa ichapas riqsisqanchik runakuna allin kaqkunata ruwaptinku paykunamanta alabakunchik utaq kusikunchik. Chaynam apostol Pablopas tarikurqa Tesalonica llaqtapi iñiqmasinkunamanta. Paykunaqa Diosman sunqum karqaku ñakarichisqa hinaspa qatikachasqa kaspankupas (2 Tes. 1:4). Kusisqataqmi tarikunchik imapas kapuqninchikmanta hinaspa ruway atisqanchikmantapas. Manataqmi pinqakunchikchu ayllunchikmanta nitaq maypi nacesqanchikmantapas (Hech. 21:39).

⁶ Hatun tukuq kaspanchikqa piwanpas amistadninchiktam yanqacharuchwan, astawanraqmi Jehova Dioswan amistadninchiktaqa. Hatun tukuq kaspanchikqa manataqmi kusikuywanchu consejawaptinchikpas kasukusun (Sal. 141:5). Hatun tukuq runakunaqa pimantapas aswan allinpaqmi hapikunku. Chayna runakunatam Jehova Diosqa chiqnin (Ezeq. 33:28; Amos 6:8). Satanasmi ichaqa kusikun pay hina runakuna hatun tukuq kaptinku. Kusisqachá satanasqa tarikurqa Nemrod, Faraon hinaspa Absalon hina runakuna hatun tukuq kasqankumanta (Gen. 10:8, 9; Ex. 5:1, 2; 2 Sam. 15:4-6). Cainpas hatun tukuqmi karqa. Chaymi Jehova Diospa nisqanta mana kasukurqachu. Chayna kasqanraykum Jehova Diospa contranpi huchallikururqa. Chayraykum manaña Diospa amistadninchu karqa (Gen. 4:6-8).

7, 8. (1) ¿Imatam piensanku hatun tukuq runakunaqa? (2) ¿Imanasqam achka runakuna hatun tukuq kanku? (3) ¿Imanasqam Diospa llaqtanpi hatun tukuq kayqa mana allinchu kanman?

 ⁷ Hatun tukuq runakunaqa hukkunatapas sientichinmankum. Achka runakunam chiqninku huk castamanta kaq runamasinkuta. Piensankum paykunapa castan huk castakunamantaqa imapipas aswan allin kasqanta. ¿Imanasqam achka runakuna chayna kanku? Hatun tukuq kasqankuraykum, piensanku pimantapas aswan allin kasqankuta. Chaynata piensasqankuraykum maqanakunku hinaspa wañuchinakunkupas.

⁸ Diospa llaqtanpiqa manamá chaykunaqa qawakunchu. Hatun tukuq kaspankum ichaqa sasachakuypi tarikunmanku. Chaynam punta pachak watapipas pasakurqa Diospa wakin serviqninkunawan. Chaymi Santiago nirqa: “¿Maymantataq hamun qamkuna ukupi kaq guerrakunawan atipanakuykunaqa?”, nispa (Sant. 4:1). Pimantapas aswan allinpaq hapikuspaqa, yaqapaschá rimasqanchikwan utaq ruwasqanchikwanpas sientirachichwan (Prov. 12:18). Hatun tukuq kayqa manamá Diospa llaqtanpi huk sunqulla kananchikpaqqa yanapawanchikchu.

9. ¿Imaynatam Diospa palabran yanapawanchik mana hatun tukuq kanapaq? (Qaway 9 kaq paginapi dibujota).

⁹ Diospa palabranmi yanapawanchik mana hatun tukuq kanapaq hinaspa wakinkumanta aswan allinpaq mana hapikunapaq. Proverbios 16:5 nin hatun tukuq runakunata Jehova Dios chiqnisqanmanta. Hinaspapas Hechos 17:26 nin huk runallamanta tukuy hinastinpi kaq runakuna mirasqanchikmanta. Chaymi nichwan Adanpa castallamanta llapanchik mirasqanchikta. Chaynaqa manam piensachwanchu huk castakunata Dios aswan allinta unanchasqanmantaqa. Chaymi tapukunanchik: “¿Piensanichu ñuqapa castay utaq nacionniy wakinkupamanta aswan allin kasqanta?”, nispa. Chaynata piensaspanchikqa, saqichkachwanmi Diospa llaqtanpi huk sunqulla kayninchikta satanas yanqachananta (Juan 13:35). Ichaqa payta atipayta munaspaqa, kallpanchakunanchikmi mana hatun tukuq kanapaq (Prov. 16:18).

10, 11. (1) ¿Imatam satanasqa ruwachkan kay pachapi kaqkunata kuyananchikpaq? (2) ¿Imam Demasta pasarurqa kay pachapi kaqkunata kuyasqanrayku?

¹⁰ Satanasqa kay pachatam munaychakuchkan (Juan 12:31; 1 Juan 5:19). Kay pachapi kaqkunaqa yaqa llapanmi mana allinkunalla. Satanasqa tukuytam ruwachkan chay mana allin kaqkunata munapayaspa Diosta mana kasukunanchikpaq. Munantaqmi kay pachapi kaqkunata kuyananchikta, chaynapi Dios serviyninchikpi manaña anchata kallpanchakunanchikpaq (leey 1 Juan 2:15, 16).

 ¹¹ Chaynam pasarqa punta pachak watapi Diospa serviqninkunawanpas. Rimarisun Pablopa yanapaqnin Demas sutiyuq runamanta. Payqa kay pachapi kaqkunata kuyasqanraykum Pablota saqirurqa (2 Tim. 4:10). ¿Imatam Demasqa kuyarurqa? Bibliaqa manam ninchu. Ichapas Jehova Dios serviyta kuyananmantaqa astawan qullqita kuyarurqa. Chayraykum Demasqa Jehova Dios serviyninta yanqacharurqa. ¿Kusisqachu tarikurqa chay ruwasqanwanqa? Manamá. Kay pachapi kaqkunataqa manam tupachichwanchu Jehova Diospa bendicionninkunawanqa (Prov. 10:22).

12. ¿Ima piensananchiktam satanasqa munan?

¹² Lliwmi munanchik llamkapakuspa ayllunchikta allin uywayta (1 Tim. 5:8). Jehova Diospas munanmi kusisqa kawsananchikta. ¿Imaynatam chayta yachanchik? Adantawan Evata unanchaspanmi sumaq huertata qurqa chaypi kawsanankupaq (Gen. 2:9). Ichaqa satanasmi imapas munasqanchikta servichikunman Demasta hina wichiykachiwananchikpaq. Chaypaqmi servichikun llapa kapuqnillanchikkunapi piensanapaq (Mat. 13:22). Payqa munanmi piensananchikta achka qullqita chaskispa hinaspa tukuy imayuq kaspa kusisqa kawsakunanchikta. Chaynata piensaspaqa, Jehova Dioswan amistadninchiktam yanqacharuchwan. Jesusmi nirqa: ‘Manam pipas servinmanchu iskay patrontaqa, huknintach chiqninman, huknintañataqchá kuyanman, hukninman ratakuruspachá huknintañataq desprecianman. Manam serviwaqchikchu Diostawan qullqitaqa’, nispa (Mat. 6:24). Arí, manam qullqitaqa kuyananchikchu, mana chayqa Dios serviytam saqiruchwan. Chaytapunim satanasqa munan. Achka qullqi chaskiyqa utaq tukuy imayuq kayqa manam aswan allinchu Jehova Dioswan amistadninchikmantaqa. Satanasta atipanapaqqa kay pachapi kaqkunatam qipanchananchik (leey 1 Timoteo 6:6-10).

13. ¿Imatam achka runakuna piensanku casado vidamanta?

¹³ Satanaspa huk kaqnin tuqllanqa huchapakuymi. Kunanqa achka runakunam piensanku casarakuyqa hinaspa casado vidapi respetanakuyqa manaña ñawpaqpi hina kasqanta. Televisionpi llamkaq riqsisqa warmim nirqa: “Manam pipas warmillanwanqa utaq qusallanwanqa kanmanchu. Manataqmi pitapas riqsinichu warmillanwan utaq qusallanwan kaqtaqa nitaq chayna kawsakuyta munaqtapas”, nispa. Televisionpi llamkaq riqsisqa runapas nirqam: “Manam allinchu rikchakuwan wañunaykama huk warmillawan kawsayqa”, nispa. Maynatachá satanasqa kusikun riqsisqa runakuna casado  vidamanta mana allinta rimaptinkuqa. Payqa munachkanmi Diospa quwasqanchik casado vidata yanqacharuyta. Chaymi satanasta atipayta munaspaqa, Jehova Diospa qawasqanman hina ñuqanchikpas casado vidata qawananchik.

14, 15. Huchapakunaykipaq intusqa kaspaykiqa, ¿imatam ruwawaq?

¹⁴ Diosta serviq solterokuna utaq casadokunaqa kallpanchakunanchikmi ima huchapakuymanpas mana wichiykunapaq. Chayqa sasapaschá kanman, ¿imanasqa? Mozo-sipaskunam estudiaqmasinkuta uyarinku piwanpas huchapakusqankumanta willakuptinku. Uyarinkutaqmi huchapakusqanku fotokunata utaq mensajekunata celularnintakama apachinakusqankuta. Wakin nacionkunapiqa chay apachinakusqankutam tupachinmanku warmakunapa millakuypaq huchapakusqankuwan. Chaymantapas, bibliam nin: “Huchapakuqmi ichaqa kikinpa cuerponpa contranpi huchallikun”, nispa (1 Cor. 6:18). Achka runakunam huchapakusqankurayku ima unquywanpas ñakarinku utaq wañunku. Yaqa llapallan mozo-sipaskunam manaraq casarasqa kachkaspa huchapakusqankumanta ñakakunku. Achka librokuna, takikuna hinaspa televisionpipas piensachiwanchikmi Diospa  kamachikuyninkunata mana kasukuspanchik hawkalla kawsakunamanta. Ichaqa manamá chaynachu. Mana cuidakuspanchikqa huchamanmi wichiykuchwan (Heb. 3:13).

¹⁵ Huchapakunaykipaq intusqa kaspaykiqa, ¿imatam ruwawaq? Riqsikunaykim chay sasachakuyniyuq kasqaykita (Rom. 7:22, 23). Diosta mañakuy kallpata qusunaykipaq (Filip. 4:6, 7, 13). Imapas chay huchaman aysasuqniki kaqkunamanta asurikuy (Prov. 22:3). Huchapakunaykipaq intusqa kaspaykiqa, chaylla lluptikuy (Gen. 39:12).

16. (1) ¿Imatam Jesusqa ruwarqa satanas tentayta munaptin? (2) ¿Imatam Jesusmanta yachachwan?

¹⁶ ¿Imatam Jesus ruwarqa satanas tentayta munaptin? Manam satanaspa nisqanwanqa engañachikurqachu. Chay nisqanpiqa manam piensayllapas-piensarqachu. Aswanqa chayllam nirqa: “Bibliam nin”, nispa (leey Mateo 4:4-10). ¿Imatam Jesusmanta yachachwan? Payqa allintapunim Diospa palabranta riqsirqa. Chaymi satanas tentayta munaptin, chaylla Diospa palabranpa nisqanta yuyarirqa. Satanasta atipayta munaspaqa, qipanchananchikmi ima huchapakuytapas (1 Cor. 6:9, 10).

17, 18. (1) ¿Ima tuqllakunatawanmi satanasqa servichikun? (2) ¿Imatam Jesusqa willawarqanchikña? (3) ¿Imam satanasta pasanqa? (4) ¿Imanasqam kallpanchawanchik satanaspa mana suyakuyniyuq kasqanmanta yachayqa?

¹⁷ Kay yachachikuypim qawarunchik satanaspa kimsa tuqllankunamanta, chaykunaqa: hatun tukuq kay, kay pachapi kaqkunata kuyay hinaspa huchapakuykunam. Ichaqa manamá chaykunallachu tuqllankunaqa. Wakin iñiqmasinchikkunapa ayllunkunam harkakunku Diosta servinankuta. Wakin mozo-sipaskunapa estudiaqmasinkunañataqmi paykunamanta asikunku. Wakin nacionkunapiñataqmi mana saqinkuchu Diosmanta willakunankuta. Ichaqa tukuy chaykuna pasawananchiktaqa yacharqanchikñam. Jesusmi willakurqaña: ‘Ñuqaraykum llapallan runakuna chiqnisunkichik ichaqa kay pachapa tukupayninkama ñuqapi takyaqtam Diosqa salvanqa’, nispa (Mat. 10:22).

¹⁸ ¿Imaynatam satanasta atipachwan? Jesusmi nirqa: ‘Pipas takyaqmi kawsayniyuqqa kanqa’, nispa (Luc. 21:19). Manam pi runapas ñakarichiwanchikmanchu tukuy tiempoqa. Diosman sunqu kaptinchikqa, manataqmi pipas Diosmantaqa rakiwanchikmanchu (Rom. 8:38, 39). Diosman sunqu wañuptinchikqa, manataqmi satanasqa atiparuwanchikmanchu. ¿Imanasqa? Jehova Diosmi kawsarichiwasunchik (Juan 5:28, 29). Ichaqa, ¿imam satanasta pasanqa? Kay pachapi mana allinkunata Dios chinkachiptinmi, satanasqa wichqasqa hina kanqa waranqa wata, chaynapi mana imanawananchikpaq (Apoc. 20:1-3). Chaymantam, satanasqa pisi tiempolla kacharisqa kanqa runakunata Diosmanta karunchananpaq. Hinaspam wiñaypaq wañuchisqa kanqa (Apoc. 20:7-10). Payqa mana suyakuyniyuqmá kachkan. Ñuqanchikmi ichaqa sumaq suyakuyniyuq kanchik. Chaymi hinalla satanastaqa qipanchananchik hinaspa iñiyninchikpipas allin takyasqa kananchik. Chayta ruwaspaqa atipasunmi satanastaqa.