1. ¿Imaynatam satanasqa rikuriramurqa?

QALLARIYPIM huk angel Jehova Diospa amistadnin karqa. Ichaqa huk punchawmi chay angelqa runakuna payta yupaychanankuta munarqa. Chaypi llumpayta piensasqanraykum huchallikururqa (Sant. 1:14, 15). Jehova Diospa contranpi hatariruspanmi ‘llullakuqkunapa taytanña’ rikurirurqa (Juan 8:44). Manam yachanchikchu manaraq huchallikuchkaptin ima sutiyuq kasqanmantaqa, ichaqa kunanmi satanas sutiwan riqsinchik.

2, 3. ¿Imanasqam biblia sutichan “satanas”, “diablo”, ‘ñawpaqmantaraq kaq culebra’ hinaspa ‘hatun dragon’ nisqa sutikunawan?

² Satanasqa Jehova Diospa hinaspa runakunapa enemigonmi. Bibliam yanapawanchik satanas mana allin kasqanta yachananchikpaq. Satanas sutiqa “Diospa contranpi churakuq” ninanmi. Chayna sutiwanmi riqsinchik Jehova Diospa kamachikuyninta chiqnisqanrayku hinaspa paypa contranpi kasqanrayku. Satanasqa manam munanchu Jehova Dios kamachiwananchiktaqa.

 ³ Apocalipsis 12:9 nisqanpim Jehova Diospa enemigonta sutichan diablowan. ¿Imanasqa? Chay sutiqa “yanqamanta tumpakuq” ninanmi. Satanasmi Jehova Diosta tumparqa llulla kasqanmanta. Chaynataq ‘ñawpaqmantaraq kaq culebra’ nispanmi bibliaqa satanasta sutichan. Chaynataqa ninchik Evata pantachinanpaq culebrata servichikusqanraykum. Chaymantapas ‘hatun dragon’ nisqa sutiwanmi riqsinchik, llumpay manchakuypaq mana allin kasqanrayku. Payqa manam munanchu Jehova Diospa munaynin ruwakunantaqa. Chaymantapas, munanmi Diospa llapan serviqninkuna chinkanankuta.

4. ¿Imamantam kay yachachikuypi qawasunchik?

⁴ Satanasqa Jehova Diospa hinaspa serviqninkunapa enemigonmi. Payqa manam munanchu Jehova Dios servinanchikta. Chaymi bibliaqa niwanchik: “Listollayá rikchaychik, enemigoykichik diabloqa yarqasqa leon hinam muyuriqnikichikpi purichkan pitapas millpurunanpaq”, nispa (1 Ped. 5:8). Kay yachachikuypim qawasunchik imakunarayku satanasmanta cuidakunanchikpaq.

5, 6. (1) ¿Imaynatam yachanchik angelkuna atiyniyuq kasqankuta? (2) ¿Imanasqam biblia nin satanasqa wañuypi munaychakuq kasqanmanta?

⁵ Angelkunaqa atiyniyuqmi kanku (Sal. 103:20). Paykunaqa yachayniyuq hinaspa ancha kallpayuqmi ñuqanchikmantaqa kanku. Diosman sunqu angelkunaqa allin kaqkunata ruwanankupaqmi atiyninkuta servichikunku. Ñawpaq tiempopim huk angel 185 waranqa soldadokunata huk tutallapi wañurachirqa. Chay ruwaytaqa manamá pipas atinmanchu karqa (2 Rey. 19:35). Huk kutipim Jesuspa qatiqninkunata carcelmanta huk angel hurqururqa punkukunata kicharuspan. Guardiakunapa mana musyasqallantam punkukunatapas wichqarurqa (Hech. 5:18-23).

⁶ Qawasqanchikman hinam, Diosman sunqu angelkunaqa allin kaqkunata ruwanankupaq atiyninkuta servichikunku. Ichaqa satanasmi mana allinkunata ruwananpaq atiyninta servichikun. Payqa ancha atiyniyuqmi, chaymi bibliaqa sutichan “kamachikuq” hinaspa “kay pachapi dios” nispan (Juan 12:31; 2 Cor. 4:4, CQ12). Chaymantapas ninmi “wañuypi munaychakuq” kasqanta (Heb. 2:14). Kaywanqa manam nichkanchu lliw runakunata wañuchisqanmantaqa. Hinaptinqa, ¿imanasqataq bibliaqa nin wañuypi munaychakuq kasqanmanta? Puntataqa, paymi runakuna wañuchinakunankupaq chiqninachin. Chaymantañataqmi Adanwan Eva huchallikusqankurayku llapanchik huchallikunchik hinaspa wañunchik (Rom. 5:12). Chaychá Jesusqa nirqa satanasqa runa wañuchiq kasqanmanta (Juan 8:44). Arí, satanasqa atiyniyuqmá.

7. ¿Imaynatam yachanchik demoniokuna atiyniyuq kasqankuta?

⁷ Satanasta qipanchaspanchikqa qatiqninkunatapas qipanchachkanchikmi.  Paykunamanta wakinkum kanku mana kasukuq angelkuna utaq demoniokuna (Apoc. 12:3, 4). Bibliapim willawanchik paykunaqa ñuqanchikmanta aswan atiyniyuq kasqankuta, chayraykum ñakarichiwanchikman (Mat. 8:28-32; Mar. 5:1-5). Manamá haykapipas qunqananchikchu satanaswan demoniokuna ancha atiyniyuq kasqankutaqa (Mat. 9:34). Jehova Diospa yanapakuynillanwanmi paykunataqa atipasun.

8. (1) ¿Imatam satanasqa munan? (Qaway 3 kaq paginapi dibujota). (2) Piensasqaykiman hina, ¿imanasqataq runakunaqa satanas hina llumpay mana allin kanku?

⁸ Satanasqa llumpay mana allinmi. Kay yachachikuypim, 4 kaq parrafopi qawamurqanchik diabloqa yarqasqa leon hina muyuriqninchikpi purisqanmanta. Payqa kay pachatam munaychakuchkan, ichaqa manam chaywanqa kusisqachu kachkan (1 Juan 5:19). Satanasqa hanaq pachapaq suyakuyniyuq iñiqmasinchikkunata hinaspa “sapaq ovejakunatapas” chinkarachiytam munan (Juan 10:16; Apoc. 12:17). Chaymi punta pachak watamanta kunankama Diospa serviqninkunata qatikachachirqa.

9, 10. (1) ¿Imaynatam satanasqa Israel runakunata tuqllankunaman wichiykachirqa? (2) ¿Imanasqam Israel runakunata satanasqa astawan wichiykachiyta munarqa? (3) ¿Imaynataq satanasqa tarikun Diospa serviqnin hatun huchaman wichiykuptinqa?

⁹ Yarqaymanta kaq leonqa mana llakipayaspam animalkunataqa wañuchin. Chaynallataqmi satanaspas mana  llakipayakunchu runakunata tuqllankunaman wichiykachispanqa. Ñawpaq Israel nacionpim satanasqa Zimri sutiyuq runata huchapakuyman wichiykachirqa chaynataq Giezi runatapas hukpa kapuqninkunata munapayayman wichiykachirqa. Satanasqa kusisqachá tarikurqa tuqllankunaman chay runakunata wichiykachisqawanqa (Num. 25:6-8, 14, 15; 2 Rey. 5:20-27).

¹⁰ ¿Imanasqataq satanasqa Israel runakunata tuqllanman astawan wichiykachiyta munarqa? Payqa yacharqam chay nacionmanta Mesias rikurimunanta. Satanasqa yacharqataqmi Mesias payta chinkachinanmanta hinaspa Jehova Dioslla kamachiq kasqanta qawachinanmantapas (Gen. 3:15). Satanasqa manam munarqachu Israel runakuna Jehova Diospa chaskisqan kanankutaqa, chaymi tukuyta ruwarqa paykunata huchallichinanpaq. Satanasqa manam llakipayarqachu David huchapakuyman wichiykuptinqa. Manataqmi llakipayarqachu Diospa prometesqan allpaman Moises mana yaykuptinpas. Satanasqa llumpaytam kusikun Diospa serviqnin hatun huchaman wichiykuptinqa. Chaykuna ruwasqanwanmi satanasqa Jehova Diosta asipayan (Prov. 27:11).

11. ¿Imawanmi satanasqa kusisqa tarikunman karqa?

¹¹ Satanasqa anchatam chiqnirqa Mesiaspa rikurimunan ayllutaqa. Yuyarisun, Abrahantam Jehova Dios nirqa: ‘Hatun naciontam qanmanta ruwasaq’, nispa (Gen. 12:1-3). Egipto nacionpi Abrahanwan Sara kachkaptinkum, chay nacionta kamachiq runa Sarawan casarakuyta munarqa. Ichaqa Jehova Diosmi libraykurqa (leey Genesis 12:14-20). Yaqa chaynam pasarqa Gerar llaqtapa kamachiqninwanpas manaraq Isaac nacechkaptin (Gen. 20:1-7). ¿Yaqachu satanasqa kay kamachikuqkunata servichikurqa Sarawan casarakuyta munanankupaq? Bibliaqa manam chayna kasqantaqa ninchu. Ichaqa yuyarinanchikmi Saraqa Ur llaqtanta hinaspa kapuqninkunata saqispan karpakunapi yachananpaq illasqanmanta. Yaqapaschá satanasqa munarqa kamachikuqkunapa tukuy kapuqninkunata munapayananta, chaynapi qusantawan Jehova Diosta qipancharunanpaq. Satanasqa kusisqachá tarikunman karqa paynintakama Mesias mana rikurimuptinqa. Manataqmi llakikunmanchu karqa casada kasqanta, imayna kayninta hinaspa Jehova Dioswan amistadninta yanqacharuspanpas. ¡Satanasqa llumpay mana allinmá!

12, 13. (1) ¿Imatam satanasqa ruwarqa Jesus naceptin? (2) Piensasqaykiman hina, ¿imaynatam satanasqa kunan tiempopi Diosta serviq mozo-sipaskunata qawan?

¹² Abrahampa tiemponmanta pachaknintin watakuna pasaytam Jesus nacerqa. ¿Imaynataq satanasqa tarikurqa Jesuspa nacesqanwan? Manamá kusisqachu karqa. Payqa yacharqam Abrahampa mirayninmanta Mesias rikurimunanmanta. Yacharqataqmi tukuy ima ruwasqankunata Jesus chinkachinanmanta (1 Juan 3:8). ¿Satanasqa  llakikunmanchu karqa chay wawachata wañurachispanqa? Manamá. Satanasqa mana llakipayakuqmi. Chaymi Jesusta wañuchinanpaq tantearqa. ¿Imaynatam chayta ruwanan karqa?

¹³ “Judiokunapa” kamachiqnin nacerusqanmanta kamachikuq Herodes yacharuspanmi anchata piñakururqa hinaspa wañurachinanpaq tantearurqa (Mat. 2:1-3, 13). Chaymi lliw warmachata iskay watachankumanta urayman wañurachinankupaq kamachirqa Belen llaqtapi hinaspa muyuriqnin llaqtachakunapipas (leey Mateo 2:13-18). Jesustam ichaqa tayta-maman ayqirachirqaku, chayraykum mana wañuchisqachu karqa. ¿Imatam kayqa satanasmanta qawachiwanchik? Payqa manam llakipayakunchu runakuna wañuptinkuqa nitaq warmachakuna wañuptinkupas. Arí, satanasqa yarqasqa leon hinam. Manam haykapipas qunqananchikchu llumpay mana allin kasqanmantaqa.

14, 15. ¿Imaynatam satanasqa runakunata pantachin?

¹⁴ Jehova Diosninchikqa kuyakuqllañam (1 Juan 4:8). Chaymi satanasqa runakunata pantachispallan Jehova Diosmanta karunchachin. ¿Imaynatam chayta ruwan? Runakunatam piensachin Diosta mana riqsispankupas utaq mana amistadninku kaspankupas hawka kawsakunankuta (Mat. 5:3). Diabloqa achka runatam pantachin Diosmanta yachayta mana munanankupaq (2 Cor. 4:4).

¹⁵ Jehova Diosqa payllata yupaychananchiktam munan, chaytam satanaspas yachan (Ex. 20:5). Chaymi pantay religionkunawan runakunata pantachin. Satanasqa kusisqam tarikun runakuna abuelonkuta, kay pachapi kaqkunata, animalkunata hinaspa imakunatapas yupaychaptinku. Chaykunata yupaychaq runakunaqa piensankum chay ruwasqanku Diosta kusichisqanta, ichaqa chay ruwasqankuqa yanqapaqmi. Diosmanta willakuq Isaiaspa tiemponpim yaqa chayna pasarqa Israel runakunawan. Chaymi paykunata Isaias nirqa: ‘Mana mikunaykichikpaq kaqkunapiqa ¿imapaqtaq gastankichik qullqikichikta? Mana saksachisunaykichik kaqkunapiqa ¿imapaqtaq gastankichik ganasqaykichikta? Allintayá uyariwaychik allinta mikunaykichikpaq’, nispa (Is. 55:2).

16, 17. (1) ¿Imanasqataq Jesus nirqa Pedrota “¡satanas asuy ñawpaqniymanta!” nispan? (2) ¿Imayna piensananchiktam satanasqa munan?

¹⁶ Satanasqa Diosman sunqu runakunatapas pantarachiytaqa atinmanmi. Huk kutipim, Jesusqa qatiqninkunata nirqa wañunanmanta. Pedroñataqmi Jesusta anchata kuyasqanrayku nirqa: “Diospas amayá munachunchu chaykuna pasasunaykitaqa”, nispa. Jesusmi ichaqa nirqa: “¡Satanas asuy ñawpaqniymanta!”, nispa (Mat. 16:22, 23). ¿Imanasqam chaynata nirqa? Jesusqa yacharqam  runakunarayku wañunanmanta hinaspa satanasqa llulla kasqanta qawachinanmanta. Manam kikillanpichu piensanan karqa. Satanasqa kusisqachá tarikunman karqa Jehova Diosta Jesus qipancharuptinqa.

¹⁷ Kay pachapi mana allinkunaqa tukurunanpaqñam kachkan. Ichaqa satanasmi munan kay pachapi kaqkunawan kusirikunanchikta. Munantaqmi piensananchikta Diospa piñakuynin punchaw unamunanta utaq mana chayamunantapas. Chayna piensananchiktam satanasqa munan. Chaymi rikchan-rikchanlla kananchik hinaspapas manam qunqananchikchu tukupay tiempopi kasqanchiktaqa (Mat. 24:42).

18, 19. (1) ¿Ima piensananchiktam satanasqa munan? (2) ¿Imaynatam Jehova Diosqa yanapawanchik?

¹⁸ Satanasqa kayna piensananchiktapas munanmi: Jehova Dios mana kuyawasqanchikta hinaspa huchanchikta mana haykapipas pampachasqanmanta. Ichaqa bibliam nin: ‘Diosqa justom. Payqa llamkasqaykichiktaqa manam qunqanqachu, manataqmi qunqanqachu pay kuyasqaykichiktapas’, nispa (Heb. 6:10). Kaypi nisqanman hinam Jehova Diosqa mana haykapipas qunqawanchikchu (leey 1 Corintios 15:58). Aswanqa satanastam Jehova Diosqa mana kuyanchu nitaq pampachanqachu. Chaynaqa amayá satanaspa llullankunawanqa pantachikusunchu.

¹⁹ Kay yachachikuypim qawarunchik satanasqa atiyniyuq, llumpay mana allin hinaspa pantachikuqllaña kasqanmanta. Jehova Diospa yanapakuyninwanqa atisunmi payta atipaytaqa. Bibliapim willawanchik satanaspa tuqllankunamanta cuidakunapaq (2 Cor. 2:11). Ichaqa manam yachayllachu-yachananchik satanaspa tuqllankunamantaqa. Bibliam nin: ‘Diablopa contranpi qaqa hina sayaychik, chaynapim diabloqa qamkunamanta ayqikunqa’, nispa (Sant. 4:7). Qatiqnin yachachikuypim qawasunchik satanaspa kimsa tuqllankunamanta imayna cuidakunapaq.