1. ¿Imanasqam iñiyniyuq kananchik? (Qaway kay paginapi kaq fotota).

¿HAYKALLAPIPAS tapukurqankichu sichus llumpa-llumpay sasachakuy punchawpi Jehova Dios salvasunaykita? Hebreos 11:6 nisqanman hinaqa allin iñiyniyuqmi kananchik hinalla kawsayta munaspanchikqa, mana chayqa manam allinpaqchu Jehova Diosqa qawawasun. Pipas ninmanchá: “Lliw runam iñiyniyuq kaytaqa atinman”, nispa. Ichaqa 2 Tesalonicenses 3:2 nin: “Manamiki llapankuchu iñinkuqa”, nispa. Bibliapi kayna nisqankunam qawachiwanchik, allin iñiyniyuq kanapaqqa kallpanchakunanchikmanta.

2, 3. (1) ¿Imanasqataq allin iñiyniyuq kananchik? (2) ¿Ima tapukuykunamantam kay yachachikuypi yachasun?

² Iñiyninchikmanta rimaspanmi apostol Pedroqa nirqa, iñiyninchik allin kananpaqqa ‘pruebasqa kananmanta’ (leey 1 Pedro 1:7). Llumpa-llumpay sasachakuy punchawqa hichpallapiñam kachkan, chaymi kawsakuyta munaspaqa allin iñiyniyuq kananchik (Heb. 10:39). Chayna iñiyniyuq kanapaqqa allintam kallpanchakunanchik. Chaynapim  Jesucristopas salvaykuwasun mana allin runakunata puchukachiq hamuspan. Huk runam Jesucristota mañakurqa: “¡Ichaqa yanapaykuwayá aswan iñiyniyuq kanaypaq!”, nispan (Mar. 9:24). Huk kutipiñataqmi qatiqninkuna mañakurqaku: ‘Yanapaykuwayku astawan iñiyniyuq kanaykupaq’, nispanku (Luc. 17:5). Chaynam ñuqanchikpas allin iñiyniyuq kananchikpaqqa Jehova Diosta mañakunanchik.

³ Kay yachachikuypim kimsa tapukuykunamanta yachasun: ¿Imaynataq allin iñiyniyuqqa kachwan? ¿Imaynatam qawachichwan iñiyninchikpi allin takyasqanchiktaqa? Hinaspa ¿Imanasqataq mana iskayrayachwanchu iñiyniyuq kanapaq Jehova Diosta mañakuptinchik quwananchikmantaqa?

4. ¿Pikunata qatipakuspam allin iñiyniyuq kayta atichwan?

⁴ Jehova Diosqa iñiyninchikpi qaqa hina takyananchiktam munan. Chaymi bibliapi qillqachirqa chayna allin iñiyniyuq runakunamanta, chaynapi paykunata qatipakunanchikpaq (Rom. 15:4). Paykunamanta wakiqninmi kanku Abraham, Sara, Isaac, Jacob, Moises, Rahab, Gedeon hinaspa Barac (Heb. 11:32-35). Qatipakuchwantaqmi kay tiempo iñiqmasinchikkunapa iñiyninkutapas. Achkam sasachakuykunapi tarikuspankupas iñiyninkupi qaqa hina takyarqaku. *

5. (1) ¿Imaynatam Eliasqa iñiyninpi qaqa hina takyasqanta qawachirqa? (2) ¿Imatam tapukuchwan?

⁵ Bibliapiqa willakuchkantaqmi Eliasmantapas. Payqa achka kutipim qaqa hina iñiyniyuq kasqanta qawachirqa. Kaypim rimasun pichqa kutikama chayna iñiyniyuq kasqanta qawachisqanmanta. Puntataqa Israelpi kamachiq Acabmanmi willarqa achka watakuna Jehova Dios mana parachimunanmanta. Jehova Dios willasqanrayku mana iskayrayasqantam Eliasqa nirqa (1 Rey. 17:1). Chaymantapas Eliasqa manam iskayrayarqachu para mana kaptinpas, paymanwan huk runakunaman mikunankuta Jehova Dios qunanmantaqa (1 Rey. 17:4, 5, 13, 14). Eliasqa manataqmi iskayrayarqachu huk viudapa wawanta Jehova Dios kawsarichinanmantaqa (1 Rey. 17:21). Chaymantapas, manam iskayrayarqachu Carmelo sutiyuq muqupi ofrendata quptin Jehova Dios ninata kachaykamunanmantaqa. (1 Rey. 18:24, 37). Usyay tukunanpaqñataqmi, kaqmanta paramunanmanta mana iskayrayaspan Acabta nirqa: “Mikumuy, tomamuy llumpay parapa qaparisqantam uyarichkani”, nispan (1 Rey. 18:41). Kay willakuykunamanta yacharuspam tapukunanchik: “¿Elias hina allin iñiyniyuqchu kachkani?”, nispa.

6. ¿Imatam Jehova Diosmanta mañakunanchik iñiyninchikpi qaqa hina takyanapaq?

⁶ Iñiyninchikpi qaqa hina kayta munaspanchikqa, Jehova Diosmantam chuya espiritunta mañakunanchik. ¿Imanasqa? Iñiyniyuq kanapaq chuya espiritu yanapawasqanchikraykum (Gal. 5:22, NM). Jesucristom  kallpanchawarqanchik chuya espirituta Jehova Diosmanta mañakunanchikpaq, hinaspam nirqa lliw mañakuqkunamanqa Diospuni qunanmanta (Luc. 11:13).

7. ¿Imamantaq iñiyninchikqa rikchakun, hinaspa imatam ruwananchik hinalla qaqa hina takyananpaq?

⁷ Iñiyninchikpi qaqa hina takyayta atiruspaqa kallpanchakunanchikmi hinalla chayna iñiyniyuq kananchikpaq. ¿Imanasqa? Iñiyninchikqa lenguachkaq nina hinam. Achka yantayuq kaspaqa allintam ratan, yanta tukuruptinmi ichaqa chaylla wañurun. Chaynam iñiyninchikpas. Hinalla qaqa hina kananta munaspaqa sapa punchawmi bibliata ñawinchaspa estudiananchik. Chaynapim Jehova Diostawan palabranta anchata kuyasun hinaptinmi iñiyninchikpipas qaqa hina takyasunchik.

8. ¿Imataq yanapawasun allin iñiyniyuq kananchikpaq?

⁸ Manaraq bautizakuchkaspa bibliamanta yachasqallanchikchuqaya iñiyninchikpi allin takyanapaqqa yanapawasun (Heb. 6:1, 2). Ichapas allin kanman, bibliapi willakuykuna kay tiempopi imayna cumplikusqanmanta yachayninchik. Chaymantapas bibliata estudiasqanchikman hinam iñiyninchik imayna kasqanta qawakunanchik (leey Santiago 1:25; 2:24, 26, CQ12).

9, 10. (1) ¿Imaynatam iñiqmasinchikkunaqa yanapawanchik iñiyninchikpi allinta takyanapaq? (2) ¿Imaynatam huñunakuyninchikkunaqa yanapawanchik iñiyninchikpi allinta takyanapaq? (3) ¿Imaynatam Diosmanta willakuyninchikqa yanapawanchik iñiyninchikpi allinta takyanapaq?

⁹ Apostol Pablom Jesucristopa lliw qatiqninkunata niwanchik, “iñisqanchikwan” kikinchikpura “kallpanchanakunanchikpaq” (Rom. 1:12). ¿Ima niytam chaywanqa munachkarqa? Iñiqmasinchikkunawan kuska kaptinchik, iñiyninchik allin kallpanchasqa kananmantam. Astawanraqmi yanapawasun sasachakuyta atipaq iñiqmasinchikkunapa amistadninqa (Sant. 1:3). Mana allin amistadkunaqa iñiyninchiktam yanqacharunman. Allin amistadkunam ichaqa allinta kallpanchawasun (1 Cor. 15:33). Chaymi bibliapiqa niwanchik huñunakuyman riytaqa amapuni saqinanchikpaq, chaypimá iñiqmasinchikkunawanqa kallpanchanakusun (leey Hebreos 10:24, 25). Huñunakuyninchikkunapi yachasqanchiktaqmi yanapawanchik iñiyninchikpi qaqa hina allinta takyanapaq. Romanos 10:17 niwanchik bibliamanta astawan yachaspaqa iñiyninchikpi qaqa hina takyananchikmanta. Chaymi tapukunanchik: “¿Llapallan huñunakuykunamanchu richkani?”, nispa.

¹⁰ Runamasinchikkunaman Diosmanta willakusqanchikpas iñiyninchikpi allinta takyanapaqmi yanapawanchik. Ñawpa tiempopi Jesucristopa qatiqninkunapas chayta ruwaspam Jehova Diospi hapipakurqaku hinaspam mana manchakuspa Diosmanta willakurqaku, chayna kananchikpaqmi ñuqanchiktapas yanapawasun (Hech. 4:17-20; 13:46).

11. (1) ¿Imanasqataq Josueywan Calebqa iñiyninkupi allinta takyarqaku? (2) ¿Imaynatam paykunata qatipakuchwan?

¹¹ Mañakusqanchikta uyariykuspa Jehova Dios yanapaykuwaptinchikqa, iñiyninchikmi astawan kallpanchakun. Chaynam Josueytawan Calebta pasarqa. Paykunam Jehova Diospa qunan allpata watiqaq rispanku Diospi iñisqankuta qawachirqaku. Watakuna pasasqanman hinam Jehova Dios  imayna yanapasqanta qawaspanku iñiyninkupi astawan kallpanchasqa tarikurqaku. Chaychá Josueyqa lliw llaqtamasinkunata nirqa, Jehova Diospa rimasqankunamantaqa ama iskayrayanankupaq. Chaymantapas Diosta manchakuspa servinankupaqmi kallpancharqa. Hinaspam nirqaraq: ‘Ñuqam ichaqa aylluykunawan kuska [Jehova] Diosllata servisaq’, nispa (Jos. 23:14; 24:14, 15, CQ12). Ñuqanchikpas Jehova Diospi hapipakuspaqa, imayna yanapawasqanchiktam qawasunchik hinaspam iñiyninchikpipas qaqa hina allinta takyasun (Sal. 34:8).

12. ¿Imaynatam allin iñiyniyuq kasqanchikta qawachichwan?

¹² Jesucristopa qatiqnin Santiagom nirqa: ‘Iñiyniyuq [kasqaytam] qawachisaq imapas allin ruwasqaywan’, nispa (Sant. 2:18). ¿Imatam chaywanqa nichkarqa? Allin iñiyniyuq kasqanchiktaqa imapas ruwasqanchikwan qawachinanchikmantam. ¿Imakunata ruwaspam chayta qawachichwan? Qatiqninpiyá chaykunamanta rimasun.

13. ¿Imanasqataq Diosmanta willakuspaqa iñiyninchikpi qaqa hina takyasqanchikta qawachinchik?

¹³ Diosmanta willakuspanchikqa paypa piñakuynin punchaw hichpallapiña kasqanmanta mana iskayrayasqanchiktam qawachichkanchik. Chayta ruwaspataqmi allin iñiyniyuq kasqanchiktapas qawachinchik (Hab. 2:3). Imayna iñiyniyuq kasqanchikmanta yachayta munaspaqa tapukunanchikmi: “¿Diosmanta willakuyniychu ima ruwaymantapas aswan allinqa? ¿Kallpanchakuchkanichu Jehova Diosmanta lliw runakunaman willakunaypaq? ¿Tukuy imatachu  ruwani Diosmanta astawan willakunaypaq?”, nispa (2 Cor. 13:5). Diosmanta willakunapaq kallpanchakuspanchikqa iñiyninchikpi allin takyasqanchiktam qawachisunchik (leey Romanos 10:10).

14, 15. (1) ¿Imaynatam sapa punchaw kawsakusqanchikpi qawachichwan iñiyniyuq kasqanchikta? (2) ¿Imaynatam Rebecawan ayllunqa allin iñiyniyuq kasqankuta qawachirqaku?

¹⁴ Iñiyninchikpi qaqa hina takyasqanchiktaqa qawachichwantaqmi sapa punchaw sasachakuyninchikkunata atipaspa. Wakchayaywan, unquywan, hukmanyaywan, llakiwan utaq huk sasachakuywanpas mana atipachikunapaqqa, manam iskayrayananchikchu Jehova Dioswan Jesucristo yanapawananchikmantaqa (Heb. 4:16). Jehova Diosta yanapawananchikpaq mañakuspaqa paypi iñisqanchiktam qawachichkanchik. Chaymi Jesucristopas yachachiwarqanchik ‘sapa punchaw mikunanchikta’ utaq imapas necesitasqanchikta mañakunapaq (Luc. 11:3). Bibliapiqa achka kutitam willakun yupaychaqninkunata Jehova Dios imayna yanapasqanmanta. Huk kutipim Israel nacionpi achka watakuna mana paramuptin, Jehova Diosqa yakutawan mikuyta Eliasman qurqa. Bibliapim nin: ‘Cuervokunam tantatawan aychata apamuqku sapa tutapaytawan sapa tardeykuqta, yakutañataqmi tomarqa wayqumanta’, nispa (1 Rey. 17:3-6). Ñuqanchikpas manam iskayrayananchikchu kawsakunanchikpaq ima necesitasqanchiktapas Jehova Dios quwananchikmantaqa.

¹⁵ Manam iskayrayanchikchu, bibliapa nisqanman hina ruwaptinchikqa ayllunchikpa imapas necesitasqankuta qunapaq Jehova Dios yanapawananchikmantaqa. Asia lawmanta kaq iñiqmasinchikkunam chayna kasqanta qawarqaku. Rebeca sutiyuq  iñiqmasinchikpa qusanmi musyakururqa llamkaynin Jehova Diospa amistadninmanta karunchasqanta. Chaymi warmi-qari yuyarirqaku Mateo 6:33 hinaspa Proverbios 10:4 nisqanta, chaytamá kasukuyta munarqaku. Hinaspam tantearurqaku qusan llamkayninta saqirunanpaq, chaynapi mikuyta rantikustinña llamkanankupaq. Rebeca iñiqmasinchikmi willakun chay ruwayqa llumpay sasa kasqanta, ichaqa manam Jehova Diosqa yarqaymanta kanankutaqa saqirqachu. ¿Yaqachu qampas chayna sasachakuypi kasqaykiwan iñiynikipi kallpanchasqa tarikurqanki?

16. ¿Imamantam haykapipas mana iskayrayananchikchu?

¹⁶ Manamá haykapipas iskayrayananchikchu Jehova Diospi hapipakuspa munasqanta ruwaptinchik paypuni yanapawananchikmantaqa. Apostol Pablom Habacucpa nisqanta yuyarispan nirqa: ‘Allin ruwaq runaqa iñisqanraykum kawsanqa’, nispa (Gal. 3:11; Hab. 2:4). Nirqataqmi Jehova Diosqa tukuy imapi yanapawananchikpaq atiyniyuq kasqanmantapas (Efes. 3:20). Llapanchikmi tukuyta ruwanchik Jehova Diosta yupaychanapaq. Ichaqa maynataña kallpanchakuspapas pantaqmi kanchik. Chaywanpas manam iskayrayanchikchu kallpanchakusqanchikta Jehova Dios qawamusqanmantaqa. Anchatamá agradecekunchik yanapawasqanchikmanta.

17. (1) ¿Imatam Jesucristoqa ruwarqa qatiqninkuna aswan iñiyniyuq kanankupaq mañakuptinku? (2) ¿Imanasqataq mana iskayrayanchikchu iñiyta mañakuptinchik Jehova Dios quwananchikmantaqa?

¹⁷ Kay yachachikuymanta qawaruspaqa yaqapaschá Jesucristopa qatiqninkuna hina tarikusun, paykunam nirqaku: ‘Yanapaykuwayku astawan iñiyniyuq kanaykupaq’, nispa (Luc. 17:5). Jesucristoqa uyariykurqam, chaymi 33 kaq watapi pentecostes punchawpi paykunamanqa chuya espirituwan huntaykamurqa hinaptinmi Diospa munayninmanta allinta yacharurqaku. Chaynapim paykunaqa iñiyninkupi qaqa hina allinta takyarqaku. Hinaptinmi mana haykapipas ruwakusqanman hina Jehova Diosmanta willakuyta qallaykurqaku (Col. 1:23). Jehova Diosqa niwanchikmi imatapas paypa munasqanman hina mañakuptinchikqa quwananchikmanta (1 Juan 5:14). Chaymi mana iskayrayanchikchu, iñiyta mañakuptinchik quwananchikmantaqa.

18. ¿Imaynatam Jehova Diosqa yanapan allin iñiyniyuq kaqkunataqa?

¹⁸ Jehova Diosmanta mana imaniraqtapas iskayrayaptinchikqa aswan iñiyniyuq kananchikpaqmi yanapawasun. Hinaptinmi iñiyninchikpiqa qaqa hina allinta takyasun. Chaynapim ‘Diospa munaychakusqanpi’ kawsakuytapas atisunchik (2 Tes. 1:3, 5).