Huk warmacham hatun wasimanta qusni lluqsiqta qawaspan nirqa: “Wak wasimantamiki paramunanpaq puyuqa rikurimusqa”, nispa. Asikunapaq hinam chayna nisqanqa, ¿aw? Ichaqa yuyayniyuqkunapas wakinpiqa pantaruchwanmi hinaspam sasachakuypi kachwan. Ichapas hampipa letrankunata mana allinta entiendesqanchikrayku mana allinninchikpaq kaqta tomaruspa aswan unquruchwan.

Bibliata ñawinchaspa mana allinta entiendeymi aswan hatun llakiqa. Huk kutipim Jesuspa yachachisqanta runakuna mana allinta entienderurqaku (Juan 6:48-68). Chaymi yachachisqanmanta tapukunankumantaqa piñakuspanku pasakurqaku.

Qamqa ¿biblia ñawinchaqchu kanki? Chayqa allinmi. Ichaqa wakin runakunam bibliapi ñawinchasqankuta mana imam kaqtachu entiendenku. Qawasunchik imakunata mana imam kaqta entiendesqankumanta.

• Wakin runakunaqa bibliapi ‘Diostayá manchakuy’ nisqantam hukmanpata entiendenku (Eclesiastes 12:13). Chaymi llumpa-llumpayta Diosta manchakunku, piña torotapas hinaña. Ichaqa Diosqa manam chayna manchakunapaqchu. Chaymi niwanchik: ‘Amayá manchakuychikchu. Ñuqam qamkunawan kachkani. Amayá hukmanyaychikchu. Ñuqam Diosnikichik kani. Kallpanchaspaymi yanapasqaykichik’, nispa (Isaias 41:10). Chaymi ‘Diosta manchakuy’ ninanqa Diosta kasukuspa respetay ninan.

• Wakin runañataqmi bibliapi, ‘kay pachapiqa tukuy imam tiempoyuqlla [...], kanmi nacenapaq tiempo, kanmi wañunapaq tiempo’ nisqanta hukmanpata entiendenku (Eclesiastes 3:1, 2). Chaymi ninku imay punchawpi sapa runa wañunanpaq Dios tantearusqantaña. Ichaqa chaypiqa rimachkan llapallanchikpas wañuqlla runa kasqanchikmantam. Chaymantapas, bibliaqa niwanchikmi imayna kawsakusqanchikman hina unay tiempo kawsakunamanta utaq manapas. Niwanchikmi Diosta kasukuspaqa unay tiempo kawsakunamanta (Proverbios 10:27; Salmo 90:10; Isaias 55:3). ¿Imaynatam Diosta kasukuyqa yanapawanchikman unay tiempo kawsakunapaq? Diosta kasukuspaqa manam tragomanqa, huchapakuymanqa nitaq ima mana allinmanpas wichiykusunchu (1 Corintios 6:9, 10).

• Wakinkuqa ninkuraqmi kay allpa pachanchik ninawan kañasqa kananta. Chaynataqa ninku ‘cielokunawan kay pachapas ninapaq sapaqchasqam kachkan’, niqta bibliapi ñawinchasqankuraykum (2 Pedro 3:7). Diosmi ichaqa niwanchik mana chayna kananmanta, chaymi biblia nin: “Kay pachatam maypim tiyananpaq unancharqanki. Mana haykapipas suchurinanpaqmi chaynata takyachirqanki”, nispa (Salmo 104:5; Isaias 45:18). Chinkachisqaqa kanqa manam kay pachachu, aswanqa mana allin runakunallam. Imaynam ninawan kañarusqaqa imapas chinkanña chaynam chinkanqaku. Chaymantapas bibliapiqa ‘hanaq pacha’ nispanqa wakinpiqa rimachkan Diospa tiyananmanta utaq lucerokunapa kananmantam. Chaykunaqa manam chinkachisqachu kanqa.

Qawamusqanchikman hinam wakinqa mana imam kaqtachu bibliataqa entiendenku. Chaychá hukkunaqa ninmanku: “Ancha yachayniyuq Diosqa, ¿imanasqataq bibliata ruwachirqa sasa entiendenata?”, nispanku. Imanasqa runakuna bibliata mana allinta entiendesqankumanta yachaykusun.

1. Bibliaqa ruwasqa kachkan humilde hinaspa yachay munaq runakunalla entiendenankupaqmi. Chayna kasqanmantam Diosninchikta mañakuspan Jesus nirqa: “Hanaq pachapipas kay pachapipas munaychakuq taytáy, hukkunapa qayllanpim hatunchayki, qamqa kaykunatam sumaqta  pakaykunki yachayniyuqkunamantawan yuyaysapakunamanta, hinaspam qawaykachinki warmachakuna hina humilde runakunaman”, nispa (Lucas 10:21). Bibliaqa ruwasqa kachkan yachay munaq humilde runakunallapaqmi. ‘Yachayniyuqpaq’ hapikuqkunaqa hatuntukuq kasqankuraykum munasqankuman hina bibliataqa entiendenku. Humilde runakunam ichaqa warmachakuna hina yachayta munasqankurayku imam kaqta bibliata entiendenku. Diosqa ancha yachayniyuq kasqanraykum bibliataqa chaynata ruwarqa.

2. Bibliaqa ruwasqa kachkan Diospa yanapakuyninwan sunqumanta yachay munaqkunapaqmi. Jesusmi nirqa kikillanchikmantaqa yachachisqankunata mana entiendenamanta, aswanqa nirqam chuya espiritupa utaq Diospa atiyninwan entiendenamanta, chaymi nirqa: “Taytaymi sutiypi kachamunqa yanapasuqnikichik chuya espirituta, paymi tukuy imata yachachisunkichik”, nispa (Juan 14:26). Diosmi chuya espiritunwan yanapawanchik bibliata imam kaqta entiendenapaqqa. Ichaqa Diosqa manam yanapanchu paypi mana hapipakuqkunataqa, chaymi chay runakunaqa bibliataqa mana entiendenkuchu. Chaymantapas Diosqa bibliamanta aswan yachaq runakunatam kallpanchan yachay munaq runakunata yanapanankupaq (Hechos 8:26-35).

3. Bibliapi wakin yachachikuyninkunaqa Diospa tanteasqan tiempopi yachanapaqmi. Huk kutipim Diospa angelnin Danielman hamuq tiempomanta willaruspan nirqa: “Daniel, kay willasqaykunataqa libropiyá wichqaruyña hinaspayá tukupay tiempo chayamunankama selloykuy”, nispa. Chay tiempomantapacham runakunaqa Danielpa qillqasqantaqa mana entienderqakuchu. Manataqmi kikin Danielpas lliwtaqa entienderqachu, chaymi tapukurqa: “Taytáy ¿imaynataq kanqa tukuy kaykunapa tukupayninqa?”, nispa. Hinaptinmi angelqa nirqa Diospa akllasqan tiempopi runakuna entiendenankumanta, nirqam: “Tukuy kay willasqaykunaqa wichqasqa kaspanmi tukupay tiempokama sellasqa kanqa”, nispa. Nirqataqmi imayna runakunalla entiendenankumantapas: ‘Mana allinlla ruwaqkunaqa [...] manam entiendenqakuchu, entiendenqakuqa yachayniyuq runakunallam’, nispa (Daniel 12:4, 8-10). Chaynaqa, bibliapi wakin yachachikuyninkunataqa Diosmi akllasqan tiempopi entiendechiwanchik.

¿Jehova Diospa testigonkunaqa haykapillapas pantarurqanikuchu biblia entiendesqaykupi? Arí pantarqanikum Diospa akllasqan tiempo manaraq kasqanrayku, ichaqa maypacha Dios ñawiykuta kichaykuptin entienderuspaykuqa manañam ñawpaqpi hinañachu piensarqaniku. Chaynata ruwaspaykum Jesuspa humilde qatiqninkunata qatipakuchkaniku, paykunapas wakinpiqa manam allintachu entienderqaku (Hechos 1:6, 7).

Qallariypi rimamusqanchik warmachapa pantarusqanqa manam hatun pantaychu. Ichaqa yuyayniyuqkunaqa mana tapurikuykuspaqa hatuntam pantaruchwan. Chaymi ancha allin bibliamanta yachaq kaqwan yanapachikuspa bibliamanta entiendeyqa ¿imanasqa? Allin kawsakunanchikpaq ancha allin kasqanraykum. Chaymi kallpanchaykiku bibliamanta entiendeq runawan yanapachikunaykipaq. Chay runaqa kanan humildem, chaymantapas riqsikunanmi Diospa yanapakuyninwan biblia entiendesqanmanta, hinaspapas manam iskayrayananchu bibliata imam kaqta entiendenanchikpaq Diospa akllasqan tiempopi kawsasqanchikmanta. Munaspaykiqa Jehova Diospa testigonkunatam yanapasunaykipaq niwaq utaqmi internetpi jw.org nisqanpi qillqankuta ñawinchawaq. Bibliam niwanchik: ‘Entiendeq kanaykipaqyá qayakuy [...] hinaspaqa tarinkim Diospa yachayninta’, nispa (Proverbios 2:3-5).