1. ¿Imanasqam Pabloqa hebreo iñiqmasinkunata nirqa kallpanchanakunankupaq?

KUNANMI astawanraq llapallanchik kallpanchanakunanchik. ¿Imanasqa? Apostol Pablom hebreo iñiqmasinkunaman cartata apachispan nirqa: “Sunqumanta kuyanakuspayá llapallanchik kallpanchanakusun kuyakuq hinaspa allin ruwaq kananchikpaq, wakinkunapa costumbrasqanman hinaqa amayá huñunakuyman riytaqa saqisunchu, aswanqa Diospa punchawnin chaylla chayamunanta yachaspayá llapallanchik astawan kallpanchanakusunchik”, nispa (Heb. 10:24, 25). Chayta qillqasqanmanta pichqa wata pasaruptinmi, Jehova Diospa piñakuynin punchawqa hichpallapiña kasqanta iñiqkunaqa qawarqaku. Paykunaqa allintam entienderqaku Jesuspa nisqan cumplikunanpaqña kasqanta hinaspa Jerusalenmanta ayqikunankumantapas (Hech. 2:19, 20; Luc. 21:20-22). Chay tiempopiqa, Diospa piñakuynin punchawqa 70 watapim karqa Roma tropakuna Jerusalenta puchukarachiptinku.

2. ¿Imanasqam qawan-qawanlla kananchik iñiqmasinchikkunawan kallpanchanakunanchikpaq?

² Kunanpas yaqa chaynam Jehova Diospa manchakuypaq  punchawninqa hichpallapiña kachkan (Joel 2:11). Hinaspapas Sofoniaspa nisqanmi kunan cumplikuchkan, paymi nirqa: “Diospa hatun punchawninmi hichpamuchkanña, chayamuchkanñam, utqaymanmi kallpamuchkan”, nispa (Sof. 1:14). Chaymi Pablopas niwarqanchik: “Chaynaqa sunqumanta kuyanakuspayá llapallanchik kallpanchanakusun kuyakuq hinaspa allin ruwaq kananchikpaq”, nispa (Heb. 10:24). Huk rimaypiqa, iñiqmasinchikkuna imayna kasqankumantam qawan-qawanlla kananchik, chaynapi kallpanchaykunanchikpaq.

3. ¿Imatam apostol Pablo nirqa hukkuna kallpanchaymanta? (Qaway 21 kaq paginapi dibujota).

³ Bibliam nin: ‘Llakikuyqa runapa sunquntam ñakarichin, kuyakuywan rimaymi ichaqa kusichin’, nispa (Prov. 12:25). Llapanchikmi necesitanchik kallpanchasqa kayta. Pablom nirqa hukkunata kallpanchaqkunapas kallpanchanata necesitasqankumanta. Roma nacionpi yachaq iñiqmasinkunamanmi Pablo kaynata qillqarqa: “Qamkunawan tupaykuytam anchata munachkani Diospa bendicionninta qamkunaman quykunaypaq, chaynapi Diosta yupaychaspaykichik allinta takyanaykichikpaq. Astawanqa munachkanim ñuqanchikpura kallpanchanakuyta, qamkuna iñiynikichikwan kallpanchawanaykichikta chaynataq ñuqapas iñiyniywan qamkunata kallpanchaykuyta”, nispa (Rom. 1:11, 12). Kaypi yachasqanchikman hinam Pablopas necesitarqa kallpanchasqa kayta (qaway Romanos 15:30-32).

4, 5. ¿Pikunatataq kallpanchachwan hinaspa imanasqa?

⁴ Achka iñiqmasinchikkunam tukuy ima ruwayninkuta saqispanku tukuy tiemponkuwan Diospaq llamkanankupaq kallpanchakuchkanku. Paykunam kanku precursorkuna, misionerokuna, betelpi llamkaqkuna, llaqtan-llaqtan watukuq iñiqmasinchikkuna hinaspa warmichankupas, chaynataq huk rimayman qillqakunata ruwaq iñiqmasinchikkunapas. Tukuy ima ruwasqankumantam paykunatapas kallpanchaykunanchik. Kallpanchananchiktaqmi ñawpaqta tukuy tiemponkuwan Diospaq llamkaq iñiqmasinchikkunatapas.

⁵ ¿Pikunatawanraqmi kallpanchananchik? Sapallankuraq kaq iñiqmasinchikkunatam, paykunaqa ‘señorpi iñiqllawan casarakunankupaq’ kamachikuyta kasukusqankuraykum sapallankuraq kachkanku (1 Cor. 7:39). Casarasqa warmi iñiqmasinchikkunapas ancha kallpanchasqam tarikunku qusanku kuyasqanta niptinku hinaspa tukuy ima ruwasqanmanta agradecekuptinku (Prov. 31:28, 31). Kallpanchananchiktaqmi Diosta servisqankurayku chiqnisqa iñiqmasinchikkunata hinaspa unquqkunatapas (2 Tes. 1:3-5). Jehova Diosqa hinaspa Jesusqa kallpanchankum chayna iñiqmasinchikkunataqa (qaway 2 Tesalonicenses 2:16, 17).

6. Isaias 32:1, 2 nisqanman hinaqa ¿ima ruwayniyuqmi kanku punta apaqkunaqa?

⁶ (Qaway Isaias 32:1, 2). Sasa tiempokunapim kunanqa kawsachkanchik, chaymi wakinpiqa llakisqa utaq hukmanyasqa tarikunchik. Kunan tiempopiqa, Jesusqa ‘yanapaqninkunawanmi’ utaq punta apaqkunawanmi kallpanchawanchik hinaspa yachachiwanchik. Chay punta apaqkunamanta wakinqa hanaq pachapaq akllasqakunam. Iñiqkunapi punta apaqkunaqa ‘manam iñiyninchikmanta  munaychakuqchu kanku, aswanqa kusisqa kananchikpaqmi yanapawanchik’. Paykunaqa kusisqa hinaspa Diosman sunqu kananchiktam munanku (2 Cor. 1:24).

7, 8. ¿Imaynatawanmi iñiqkunapi punta apaqkunaqa iñiqmasinkuta kallpanchanmanku?

⁷ Iñiqkunapi punta apaqkunaqa apostol Pablotam qatipakunmanku. Paymi Tesalonica llaqtapi iñiqmasinkunaman qillqaspan nirqa: “Qamkunataqa llumpaytam kuyarqaykiku, manam ñuqaykuqa Diosmanta sumaq willakuyta willayllatachu munarqaniku, aswanqa kikiykupa vidayku quytapas munarqanikum. Chaynataqa munarqaniku llumpayta kuyasqaykuraykum”, nispa (1 Tes. 2:8).

⁸ Iñiqkunapi punta apaqkunaqa ¿rimaspallankuchu kallpanchananku? Manam. ¿Imatawanmi ruwananku? Apostol Pablom Efeso llaqtapi punta apaqkunata nirqa: ‘Anchata llamkaspam necesitaqkunata yanapanaykichik, manataqmi qunqanaykichikchu señor Jesuspa nisqanta, paymi nirqa: “Imapas quqmi aswan kusisqaqa imapas chaskiqmantaqa”’, nispa (Hech. 20:35). Pabloqa manam iñiqmasinkunataqa kallpanchayllachu kallpancharqa, aswanqa kayna nisqantam ruwarqa: “Ñuqaqa tukuy imaytam kusikuywan tukusaq, qamkunaraykuqa vidaytapas qusaqmi”, nispa (2 Cor. 12:15). Yaqa chaynallatataqmi iñiqkunapi punta apaqkunapas ruwananku. Manam simillawanchu kallpanchananku iñiqkunataqa aswanqa ruwasqankuwanmi qawachinanku, chaynatam chiqaptapuni kuyasqankuta qawachinqaku (1 Cor. 14:3).

9. ¿Imataq iñiqkunapi punta apaqkunata yanapanman iñiqmasinkuta correginanku kaptin?

⁹ Iñiqmasinkuta kallpanchanankupaqmi iñiqkunapi punta apaqkunaqa wakinpiqa correginanku. Rimasqanku kallpanchanankupaq hina kananta munaspaqa bibliapa yachachisqantam yuyarinanku. Kikin Jesusmi chayta ruwarqa wañukusqan hinaspa kawsarimusqan qipata Asia Menor lawpi iñiqmasinkunata corregispan. Payqa kuyakuywan rimapayaspanmi corregirqa Efeso, Pergamo hinaspa Tiatira lawpi iñiqkunata (Apoc. 2:1-5, 12, 13, 18, 19). Laodicea llaqtapi iñiqkunatam nirqa: “Ñuqaqa llapallan kuyasqaykunatam pantaypi kaptinku allin ñanman kutirichimuni hinaspapas correginim. Chaynaqa huchaykikunamanta wanakuspayá tukuy sunquykiwan Diosta serviy”, nispa (Apoc. 3:19). Hinaptinqa, punta apaqkunaqa Jesus hinam kuyakuywan pitapas correginanku.

10. ¿Imatam ruwachwan llapallanchik kallpanchanakuykunapaq?

¹⁰ Punta apaqkunaqa hukkunatam kallpanchananku, ichaqa manam paykunallachu chaytaqa ruwanmanku. Apostol Pablom lliw iñiqkunata niwarqanchik: “Aswanqa necesitakusqanman hinayá kallpanchanapaq allin rimaykunallata rimaychik, chaynapi uyariqnikichikkunapa allinninpaq kananpaq”, nispa (Efes. 4:29). Chaynaqa, llapallanchikmi qawarinakuykunanchik, chaynapi llakiyuqkunata utaq imawanpas sasachakuqkunata kallpanchaykunapaq. Apostol Pablom hebreo casta iñiqmasinkunaman nirqa: “Utisqa makikichikyá kallpata hapichun, mana kallpayuq muquykichiktapas kallpanchaychikyá. Purinaykichikpaq ñannikichiktapas hinallayá allichaychik, chaynapi wistukunapas muqunkuta mana muyurachinankupaq aswanqa sanoyanankupaq”, nispa (Heb. 12:12, 13).  Mozo-sipaskunapas atinmankum hukkunata sumaq simiwan kallpanchaykuytaqa.

11. ¿Imaynatam Marta iñiqmasinchikta huk yuyaq iñiqmasinchik yanaparqa?

¹¹ Marta * iñiqmasinchiktam llakisqa kachkaptin huk yuyaq iñiqmasinchik sumaqta uyariykurqa. Paymi nin: “Huk punchawmi llakipa intusqan kasqayrayku Jehova Diosta mañakurqani yanapaykuwananpaq, hinaptinmi chay punchaw huk yuyaq ñañanchik sumaqta uyariykuwarqa llakiykunata willakuptiy. Willawarqataqmi ñuqa hina paypas ñawpaqtaqa tarikusqanmanta. Chaywanmi manaña sapallay hinañachu tarikurqani”, nispa. Chay yuyaq iñiqmasinchikqa manapaschá cuentata qukurqachu Martata kallpanchaykusqanmantaqa.

12, 13. ¿Imaynatam Filipenses 2:1-4 nisqanta kasukuchwan?

¹² Apostol Pablom Filipos llaqtapi iñiqkunata nirqa: “Qamkunaqa hukllam Cristowan kachkankichik, qamkunaqa kuyakuq kaspaykichikmi hukkunata consuelankichik hinaspa kallpanchankichik, qamkunaqa hukkunamantam wañuruchkankichikña paykunata kuyaspaykichik hinaspa llakipayaspaykichik, chaynaqa astawanraqyá kusiriykachiwaychik kuyanakuspa, acuerdopi kaspa, tukuy imapi huklla kaspa chaynataq hukllata piensaspa. Amayá imatapas ruwaychikchu atipanakuspaqa nitaq hatun tukuspaqa, aswanqa humillakuspayá qamkunamantapas aswan allinpaqraq wakinkunata qawaychik, chaymantapas amayá kikillaykichikpa allinnikichiktachu maskaychikqa, aswanqa wakinnikichikpa allinnintayá”, nispa (Filip. 2:1-4).

¹³ Apostol Pablopa chayna nisqanmi yuyarichiwanchik llapallanchik qawarinakunanchikpaq, chaynapi kallpanchanakunapaq. Iñiqmasinchikkunatam kallpanchachwan sunqunta tiyaykachispanchik, kuyasqanchikta nispanchik, paykunawan kaspanchik chaynataq sumaqta uyariykuspanchik.

14. ¿Ima ruwasqankumantam iñiqmasinchikkunata yuyarichichwan kallpanchaykunapaq?

¹⁴ Kusisqam tarikunchik yachachisqanchik runa Jehova Diosta hinalla serviptinqa. Apostol Juanmi qillqarqa: “Ñuqaqa tukuy imamantapas aswanqa kusikuni churiykuna chiqap yachachikuyman hina kawsakusqankuta yachaspaymi”, nispa (3 Juan 4). Achka precursorkunam ninku yachachisqan runa Diosta hinalla servisqanmanta utaq precursorña kasqanmanta yachaspankuqa kusisqa tarikusqankumanta. Arí, sichum hukmanyasqa precursorta yuyarichisunchik achka runakunata Diosta riqsinanpaq yanapasqanmanta hinaptinqa kusirikunqam.

15. ¿Imaynatam kallpanchachwan Jehova Diospaq anchata llamkaqkunata?

¹⁵ Llaqtan-llaqtan watukuq achka iñiqmasinchikkunam willakunku may llaqtatapas watukusqankumanta iñiqmasinchikkuna cartapi qillqaspa agradecekuptinku kusisqa tarikusqankumanta. Chaynata ruwaspan kallpanchachwan punta apaqkunatapas, misionerokunatapas, precursorkunatapas hinaspa betelpi llamkaqkunatapas Jehova Diospaq anchata llamkasqankumanta.

16. ¿Imata ruwaspallam hukkunata kallpanchachwan?

¹⁶ Pinqakuq utaq mana ancha rimaq kaspanchikpas, manam piensananchikchu hukkunata mana kallpanchay atisqanchiktaqa. Lliwmi atichwan. Iñiqmasinchikkunata rimakuykuspa asiriykuptinchikqa kusirikunqakum. Wakinpiqa ichapas mana asirinqakuchu llakiyuq kasqankurayku, chayna kaptinqa sumaqtam uyariykunanchik, ichapas chayllata munachkankuqa (Sant. 1:19).

17. ¿Imaynatam Henrita llaqtan-llaqtan watukuq iñiqmasinchik kallpanchaykurqa?

¹⁷ Henri iñiqmasinchikmi hukmanyasqa  tarikullarqa iñiqkunapi punta apaq taytan hinaspa huk ayllunkunapas Diosta qipancharuptinku. Chayna kachkaptinmi, llaqtan-llaqtan watukuq huk iñiqmasinchik pusarurqa cafeyta tomanankupaq. Henri llakinkunata willakuptinmi sumaqta uyariykurqa. Iñiqmasinchik rimapayaptinmi Henriqa cuentata qukururqa Jehova Diosman sunqu kaptillan ayllunqa Diospa llaqtanman kutiykamunanmanta. Henritaqa Salmo 46, Sofonias 3:17 hinaspa Marcos 10:29, 30 nisqankunata ñawinchasqanpas kallpancharqam.

18. (1) ¿Imatam nirqa Salomon? (2) ¿Ima niwarqanchikmi apostol Pablopas?

¹⁸ ¿Imatam yachachwan Henrita hinaspa Martata imayna kallpanchasqankumanta? Llapallanchikmi hukmanyasqa iñiqmasinchikkunataqa kallpanchayta atichwan. Salomonmi nirqa: ‘¡Mayna allinmi tiempollanpi rimayqa!’, nispa. Nirqataqmi: ‘Allin ñawiwan qawariyqa sunqutam kusichin, allin willakuyqa musuq kallpatam qukun’, nispa (Prov. 15:23, 30). Sichum huk kaqnin iñiqmasinchik hukmanyasqa tarikuptinqa ¿imatam ruwachwan kallpanchaykunapaq? Ñawinchapuchwanmi Willakuq qillqata utaq jw.org nisqapi ima yachachikuytapas. Apostol Pabloñataqmi qillqarqa: “Hinallataqyá yachachinakuychik hinaspa kallpanchanakuychik salmokunawan, Diospaq takikunawan hinaspa graciasta quspa yupaychanapaq takikunawan. Chaymantapas tukuy sunquwanyá Jehova Diospaq takiychik”, nispa (Col. 3:16; Hech. 16:25). Arí, iñiqmasinchikkunawan kuska Jehova Diospaq takikunata takipuyninchikpas sunqunchiktam kusirichin.

19. (1) Qipakunataqa, ¿imanasqataq astawan kallpanchanakuna kanqa? (2) ¿Imatam kunanmantapacha ruwananchikña?

¹⁹ Diospa piñakuynin aswan hichpallaña kaptinqa aswanmi kallpanchanakuna kanqa (Heb. 10:25). Chaymi, apostol Pablopa kayna nisqanta tukuy tiempo kasukunanchik, nirqam: “Hinallayá kallpanchanakuychik hinaspa yanapanakuychik kunan chayna ruwasqaykichikman hina”, nispa (1 Tes. 5:11).