1, 2. (1) Diosmanta mana uyariyta munaq llaqtakunapi iñiqmasinchikkuna mana hukmanyaspa hinalla willakusqankumanta yachasqanchikwanqa ¿imaynam tarikunchik? ¿Imanasqa? (Qaway kay paginapi fotota). (2) ¿Ima nirqataq Jesusqa ‘llaqtanpi’ willakusqanmanta? (Qaway willakuyta).

CASARASQA Sergiowan Olinda iñiqmasinchikkunaqa 80 wata masniyuqñam kanku, chaywanpas precursorkunam, paykunaqa kanku Estados Unidos nacionpim. Yuyaqña kasqankuraykum chakinkupas nanaptin allillamantaña purinkupas. Chayna tarikuspankupas inti lluqsimuytaqa llaqtankupa plazankupiñam kachkanku qillqanchikkunata quspanku, chaypim achkallaña runakuna carrota suyanku. Unay watañam chaynata willakuchkanku. Ichaqa runakunaqa manam kaqpaqpas hapinkuchu, chaywanpas paykunaqa hinallam maymi willakusqankupi kanku puriq runakunata kusisqallaña rimakuykuspanku. Chawpi punchawtañataqmi wasinkumanña kutinku. Chay yuyaq iñiqmasinchikkunaqa semanapim huk punchawlla samanku, chaynatam Diosmanta tukuy wata willakunku.

 ² Achka iñiqmasinchikkunapas wakin llaqtakunapim Diosmanta hinalla willakuchkanku runakuna mana uyariyta munaptinkupas. Chayna llaqtapi qam willakuptikiqa alabaykikum mana hukmanyaspa hinalla willakusqaykimanta. * Chayna ruwasqaykiwanmi unay wataña Diosmanta willakuqkunapas ancha kallpanchasqa tarikunku. Llaqtan-llaqtan watukuq iñiqmasinchikmi nirqa: “Chayna llaqtapi Diosman sunqu iñiqmasinchikkunawan willakuspayqa kallpanchasqam tarikuni”, nispa. Llaqtan-llaqtan watukuq huk iñiqmasinchikñataqmi nirqa: “Diosman sunqu kasqankuta qawasqaymi kallpanchawan hinalla willakunaypaq”, nispa. Chayna watukuq huk iñiqmasinchikpas nirqam: “Diosman sunqu kasqankuqa qatipakunapaqmi”, nispa.

3. ¿Ima kimsa tapukuykunamantam yachasunchik? ¿Imanasqa?

³ Kay yachachikuypim yachasunchik kay 3 tapukuykunamanta: ¿Imanasqataq wakinpiqa hukmanyachwan? ¿Imaynatam sacha hina ruruchwan? ¿Imataq yanapawasunchik sasachakuykunatapas aguantaspanchik sacha hina hinalla rurunapaq? Kaykunamanta yachayqa kallpanchawasunmi Jesuspa kamachiwasqanchikta ruwayta tukunapaq.

4. (1) ¿Imaynam apostol Pabloqa tarikurqa willakusqanta judiokuna mana uyariyta munaptinku? (2) ¿Imanasqataq chaynaqa tarikurqa?

⁴ Diosmanta mana uyariyta munasqanku lawpi willakuspanchikqa yaqa llapanchikmi hukmanyanchik. Chaynam tarikurqa apostol Pablopas runakuna mana uyariptin. Payqa yaqa 30 watam Diosmanta willakurqa. Chaymi achka runakunata yanaparqa Jesuspa qatiqnin kanankupaq (Hech. 14:21; 2 Cor. 3:2, 3). Ichaqa, achka judiokunam Jesuspa qatiqnin kaytaqa mana munarqakuchu. Aswanmi wakinkuqa Pablota qatikacharqaku (Hech. 14:19; 17:1, 4, 5, 13). Chaywanmi Pabloqa hukmanyasqa tarikurqa, nirqam: ‘Sunquypim ancha llakisqa hinaspa llumpay hukmanyasqa kachkani’, nispa (Rom. 9:1-3). ¿Imanasqataq chaynaqa tarikurqa? Diosmanta willakuyta hinaspa runamasinkunata kuyasqanraykum. Payqa munarqam judiokuna Jesuspa qatiqnin kanankuta, chaymi kallpanchakurqa paykunamanpas willananpaq, ichaqa mana uyariyta munaptinkum sunqun nanaq.

5. (1) ¿Imanasqataq Diosmantaqa willakunchik? (2) ¿Imanasqataq wakinpiqa hukmanyachwan?

⁵ Apostol Pablo hinam ñuqanchikpas, runamasinchikkunata kuyasqanchikrayku Diosmanta willakunchik (Mat. 22:39; 1 Cor. 11:1). Yachanchikmi haykam Jehova Diosta serviqqa kusisqa kawsakusqankumanta. Chayraykum runamasinchikkunamanqa willanchik paykunapas Jehova Diosta servispanku kusisqa kawsakunankupaq. Chaymi mana amispa hinalla willakunchik Jehova Diosmanta chiqap kaqta hinaspa munayninmantapas. Diosmanta willakuyninchikqa runakunaman sumaq regalota apay hinam, chaymi munanchik chaskikunankuta. Diosmanta willakusqanchikta mana chaskikuptinkuñataqmi Pablo hina ñuqanchikpas hukmanyanchik. ¿Imanasqataq chaynaqa tarikunchik? Manam pisi iñiyniyuq kasqanchikraykuchu, aswanqa Diosmanta willakuyta hinaspa runamasinchikkunata kuyasqanchikraykum. Chayraykum mana amispa hinalla willakunchik, wakinpi hukmanyasqa tarikuspanchikpas. 25 wataña precursora kaq iñiqmasinchik  Elenam nin: “Willakusqay lawpiqa runakunaqa manam uyariyta munankuchu, chaywanpas hinallam willakuni Diosmanta willakusqanchik ancha allin kasqanrayku”, nispa. Ñuqanchikpas chaynatam piensanchik ¿aw?

6. ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasunchik?

⁶ Willakusqanchik lawpi runakuna mana uyariwaptinchikpas Diosmanta hinalla willakuytaqa atichwanmi. ¿Imanasqataq chaynata ninchik? Chaymanta yachanapaq Jesuspa willakusqan iskay rikchanachiymanta yachasunchik, chay rikchanachiykunam riman sachakuna hina rurunamanta (Mat. 13:23). Punta kaqmi uvas plantamanta riman.

7. (1) ¿Piwantaq tupan tarpuqqa, uvas plantaqa hinaspa uvas plantapa kallmankunaqa? (2) ¿Ima tapukuymantam yachananchik?

⁷ (Qaway Juan 15:1-5, 8). Kikin Jesusmi nikurqa “chiqap uvas planta” hina kasqanmanta, taytanñataq “tarpuq” hina kasqanmanta, qatiqninkunañataq uvas plantapa ‘kallmankuna’ hina kasqankumanta. Chaynata niruspanmi apostolninkunata nirqa: “Taytaymi hatunchasqa kachkan achkata ruruptikichik hinaspa qatiqniykuna kasqaykichikta qawachiptikichik”, nispa. * Hinaptinqa ¿ima ninantaq sacha hina ruruyqa? Jesusqa manam willakurqachu sacha hina ruruy imawan tupasqantaqa, ichaqa willakusqanwanmi entiendenchik ima niy munasqanta.

8. (1) ¿Imanasqataq yachanchik sacha hina ruruyqa mana runakunata bautizachiy kasqanta? (2) ¿Imaynataq taytanchikpa kamachikuyninkuna quwasqanchikqa?

⁸ Jesusmi nirqa: “Ñuqapi kachkaspan mana ruruq kallmataqa taytaymi kuchun”, nispa. Huk simipiqa, Jehova Dios chaskiwananchikpaqqa sacha hinam rurunanchik (Mat. 13:23; 21:43). Ruruyqa manam Jesuspa qatiqninkuna kanankupaq runakunata bautizachiychu (Mat. 28:19). ¿Imanasqataq mana? Diosman sunqu wakin iñiqmasinchikkunaqa mana uyariyta munaq runakunapa kasqanku lawpim willakuchkanku, maynata kallpanchakuptinkupas runakunaqa manam bautismomanqa chayankuchu, ¿chayraykuchu paykunaqa mana ruruq sachakuna hina kanmanku? Manamá. Runakunataqa manam hikutachwanchu Diosta kasukunankupaqqa. Chaymantapas, taytanchik Jehova Diosqa kuyawasqanchikraykum ruway atisqallanchikta mañawanchik (Deut. 30:11-14).

9. (1) ¿Ima ruwaypim yanapakunanchik sacha hina rurunanchikpaqqa? (2) ¿Ima rikchanachiymantam yachasunchik?

⁹ Hinaptinqa, ¿ima ninantaq sacha hina ruruyqa? Chayqa kanman llapallanchikpa ruway atinallanchikmi ¿aw? ¿Imata ruwanapaqmi Jehova Diosqa kamachiwarqanchik? Paypa munaychakuyninmanta willakunanchikpaqmi. Arí, Diosmanta willakuspanchikmi sacha hina ruruchkanchik (Mat. 24:14). * Chayna kasqantam qawachin tarpuq runamanta Jesuspa rikchanachiy willakusqan. Qatiqninpim chaymanta yachasunchik.

10. (1) Tarpuq runamanta Jesuspa rikchanachiy willakusqanpiqa, ¿imawantaq tupan muhuqa hinaspa allpaqa? (2) Trigoqa ¿yaqachum taksa planta trigokunataña rurunman?

¹⁰ (Qaway Lucas 8:5-8, 11-15). Tarpuq runamanta Jesuspa rikchanachisqanpiqa  muhuqa “Diospa palabranmi”, chayqa Diospa munaychakuyninmanta willakuymi. Allpañataqmi tupan runakunapa imayna kasqanwan. Allin allpaman wichiq muhuqa sapichakuruspanmi allinta wiñarurqa hatunyanankama. Wiñaruspanmi pachaktaña ruruyta qallaykurqa, chaynam pasakun trigowanpas. Trigoqa ¿yaqachum taksa planta trigokunataña rurunman? Manam, muhullatam rurunqa, chay muhukunata tarpurusqañam chayraq huktaqa wiñamunqa. Kay rikchanachiypiqa, chullalla muhun wiñaruspam pachaktaña rururqa. ¿Imaynatam kay rikchanachiyqa tupan Diosmanta willakuyninchikwan?

11. (1) ¿Imaynatam tarpuq runamanta Jesuspa rikchanachiy willakusqanqa tupan Diosmanta willakuyninchikwan? (2) ¿Imaynatam Diospa munaychakuyninmanta yachachiwasqanchikta astawan mirachinchik?

¹¹ Tayta-mamanchik utaq huk testigopas Diosmanta yachachiwaptinchikqa kusikuyllawanñam yacharqanchik. Ñuqanchikqa karqanchik allin allpa hinam, chaymi ñuqanchikpi tarpusqanku muhuqa utaq Diosmanta yachachiwasqanchikqa wiñayta qallaykurqa hatunyanankama. Imaynam trigopas wiñaruspanqa ruruytaña qallaykun, chaynam ñuqanchikpas astawan yacharuspanchikqa ruruchkaq hina Diosmanta willakuytaña qallaykurqanchik. Trigoqa manamriki taksa planta trigokunatañachu rurun, manam ñuqanchikpas bautizasqa runatañachu chayllaqa rikurirachinchik, * aswanqa ruruchkaq hinam Diosmanta willakunchik. Diospa munaychakuyninmanta sapa kuti maypiñapas willakuspanchikmi, sunqunchikpi tarpusqanku muhuta utaq Diosmanta yachachiwasqanchikta huk allpakunapiña tarpuchkachwanpas hina ruwachkanchik (Luc. 6:45; 8:1). Hinaptinqa, kay rikchanachiymi kayta yachachiwanchik: Sacha hina rurunapaqqa Diosmantam hinalla willakunanchik sasachakuykunatapas aguantaspa.

12. (1) ¿Imatam yachanchik uvas planta hinaspa tarpuq runa rikchanachiykunamanta? (2) ¿Imaynam tarikunki kaymanta yacharuspayki?

¹² ¿Imatam yachanchik uvas planta hinaspa tarpuq runa rikchanachiykunamanta? Ruruyninchikqa manam Diosmanta willakuptinchik runakunapa chaskiwasqanchikchu, aswanqa hinalla willakunapaq kallpanchakuyninchikmi. Apostol Pablopas nirqam: ‘Llamkasqanchikman hinam sapakama pagonchikta chaskisunchik’, nispa (1 Cor. 3:8). Arí, Diosqa llamkasqanchikman hinam pagawasunchik, manam hayka runata bautizachisqanchikman  hinachu. 20 wataña precursora kaq Matildam nin: “Kusisqam tarikuni Jehova Diosqa kallpanchakusqanchikman hina pagawasqanchikmanta yachaspay”, nispa.

13, 14. Romanos 10:1, 2 nisqanman hinaqa ¿imanasqataq apostol Pabloqa mana uyariy munaqkunamanpas hinalla willakurqa?

¹³ Sacha hina hinalla rurunapaqqa apostol Pablota ima yanapasqanmanta yachaymi yanapawasunchik. Apostol Pabloqa hukmanyasqam tarikurqa judiokuna mana uyariyta munaptinku. Chaywanpas hinallam paykunamanqa willarqa. Unay watakuna pasaruptinmi Roma nacionpi kaq iñiqkunaman qillqaspan nirqa judiokunamanta llakikusqanta, nirqam: “Sunqumantam munani hinaspam Diosta ruegakuni paykuna salvasqa kanankupaq. Paykunamantaqa niymanmi tukuy sunqunkumanta Dios serviy munasqankuta, ichaqa manam imam kaqta yachaspankuchu”, nispa (Rom. 10:1, 2). ¿Imanasqataq judiokunamanqa apostol Pabloqa hinalla willakurqa?

¹⁴ Payqa sunqumantam munarqa wakin judiokuna salvacionta haypanankuta, chaymi hinalla willakurqa (Rom. 11:13, 14). Hinaspapas, Diostam ruegakurqa willakusqanta wakillanpas chaskinankupaq. Chaymantapas, qawarqam tukuy sunqunkumanta Dios serviy munasqankuta. Arí, Pabloqa runapa allin sunquntam qawaq. Payqa yacharqam Diosta serviy munaq judiokunata allinta yachachisqaqa Jesustapas tukuy sunqunkuwan qatikunankumanta.

15. ¿Imaynatam Pablota qatipakuchwan? Rimarimuy wakin iñiqmasinchikkuna ima ruwasqankumanta.

 ¹⁵ ¿Imaynatam Pablota qatipakuchwan? Puntataqa, ñuqanchikpas “wiñay kawsayta chaskinankupaq” kaq runakunata tarinanchikpaqmi kallpanchakunanchik. Chaymantapas, Jehova Diostam ruegakunanchik allin sunquyuq runakunapa yuyayninta kichaykunanpaq, chaynapi willakusqanchikta entiendenankupaq (Hech. 13:48; 16:14). Yaqa 30 wataña precursora kaq iñiqmasinchik Silvanam nin: “Manaraq punkuta takachkaspayqa Jehova Diostam mañakuni kallpanchaykuwananpaq, chaynapi sumaqta willakunaypaq”, nispa. Diosninchiktaqa mañakunanchiktaqmi angelninkunawan allin sunquyuq runakunaman pusawananchikpaq (Mat. 10:11-13; Apoc. 14:6). 30 masnin watakunaña precursor kaq Robertmi nin: “Ancha kusikunapaqmi angelkunata yanapayninchikqa, paykunaqa yachankum pi runakuna allin sunquyuq kasqankuta”, nispa. Kallpanchakunanchiktaqmi runakunapa allin sunqunkuta qawananchikpaqpas. 50 wata masninña bautizasqa punta apaq Carlosmi nin: “Kallpanchakunim runakunapa imayna sunqun kasqanta yachanaypaq. Sichum huk runa kuyakuywan asirinqa utaq sunqumanta tapukunqa hinaptinqa, musyanim chay runaqa allin sunquyuq kasqanta”, nispa. Chaykunata ruwaspanchikqa apostol Pablo hinam ñuqanchikpas sacha hina hinalla rurusunchik.

16, 17. (1) ¿Imatam yachachwan Eclesiastes 11:6 nisqanmanta? (2) Rimarimuy Sergiowan Olinda iñiqmasinchikkunapa willakunankupaq kallpanchakusqanku imapi tukusqanmanta.

¹⁶ Wakinpiqa piensanchikpaschá willakuptinchik runakuna mana kaqpaqpas hapiwasqanchikta, ichaqa manam chaynachu. Willakunanchikpaq kallpanchakusqanchikqa manam yanqapaqchu (qaway Eclesiastes 11:6). Runakunaqa willakuptinchikqa qawawachkanchikmi. Qawawanchikmi respetakuq, kusisqalla hinaspa imayna pachasqa kasqanchikta. Tiempopa pasasqanman hinam, wakin runakunaqa imayna runakuna kasqanchikta qawasqankurayku ñuqanchikmantaqa allintaña piensanqaku. Chayna kasqantam qawarqaku qallariyllapi rimamusqanchik Sergiowan Olinda iñiqmasinchikkunata.

¹⁷ Sergiom nin: “Huk tiempom unqusqaykurayku plazamanqa manaña willakuqqa rirqanikuchu. Allinyaruspaykum ichaqa plazapi kaqmanta willakuyta qallaykurqaniku, hinaptinmi runakunaqa tapuwarqaku ima pasaruwasqankumanta, hinaspapas niwarqakum llakikuwasqankumanta”, nispa. Warmichanñataqmi kusisqallaña nin: “Carronkumantam choferkunapas rimakuykuwanku, wakinqa niwankuraqmi ‘allintam ruwachkankichik’ nispanku, hinaspam mañakuwanku qillqanchikkunatapas”, nispa. Huk punchawmi, mana riqsisqanku runa paykunaman asuykuspa sumaq waytakunata quykurqa carretachankuwan willakuchkaptinku, hinaspam paykunata agradecekurqa chay ruwasqankumanta.

18. ¿Imanasqataq qamqa ‘sasachakuykunatapas aguantaspa’ hinalla willakuyta munanki?

¹⁸ Bibliam nin: “Ama makikita samachiychu”, nispa. Arí, hinalla Diospa munaychakuyninmanta willakuspaqa yanapakusunmi “llapallan nacionpi runakuna” Diosmanta yachanankupaq (Mat. 24:14). Chayta ruwaptinchikqa hinallam Jehova Diosninchikqa kuyawasun, chayqa ¡mayna kusikunapaqmi! Payqa kuyan “sasachakuykunatapas aguantaspanku” hinalla willakuqkunatam.