1, 2. ¿Imanasqam Jehova Diosqa Saulta qipancharurqa? (Qaway kay paginapi kaq dibujota).

KAMACHIQ kananpaq Saulta Jehova Dios akllaruptinqa llampu sunqum karqa (1 Sam. 9:1, 2, 21; 10:20-24). Ichaqa chaymanta qipatam hatun tukuq rikurirurqa. Huk kutipim, achkallaña Filistea soldadokuna huñunakururqaku Israel runakunawan peleanankupaq. Saulqa suyananmi karqa Samuel chayaramuspan animalkunata Jehova Diospaq kañananta. Ichaqa mana chayamuptinmi Israel runakunaqa manchakuyllawanña ripukuyta qallaykurqaku. Chayta qawaspanmi Saulqa mancharikururqa, chaymi Samuelta mana suyaspan kikinpuniña chay animalkunata kañayta qallaykurqa. Payqa manamá chayta ruwananpaqqa akllasqachu karqa. Chayta ruwasqanwanmi Jehova Diosta piñarachirqa (1 Sam. 13:5-9).

² Saulpa kasqanman Samuel chayaramuspanmi, Saulta nirqa Jehova Diosta mana kasukusqanmanta. Pantasqanta Saul riqsikunanmantaqa, hukkunatam tumparqa imanasqa chaynata ruwasqanmanta (1 Sam. 13:10-14). Chay punchawmantam  Saulqa hatun tukuyta qallaykurqa. Chaymi Jehova Diosqa qipancharurqa hinaspanmi nirqa manaña kamachinanpaq (1 Sam. 15:22, 23). Saulqa allin runam qallariypiqa karqa, ichaqa manam allinpichu tukurqa (1 Sam. 31:1-6).

3. (1) ¿Imatam wakin runakuna piensanku llampu sunqu kaymanta? (2) ¿Ima tapukuykunamantam yachasunchik?

³ Kunanpas achka runakunam ninku hatun tukuq kaspallanku riqsisqa runakuna kanankumanta. Wakinkumanta aswan allin kasqankupaqmi hapikunku. Huk riqsisqa runam nirqa: “Llampu sunqu kayqa manam ñuqapaqchu, chaynam kasaq wañukunaykama”, nispa. Hinaptinqa, ¿imanasqataq Diosta yupaychaqkunaqa llampu sunqu kananchik? ¿Imaynataq llampu sunquyuq runaqa? Kay yachachikuypim kay tapukuykunamanta yachasunchik. Qatiqninpiñataqmi yachasunchik sasachakuykunapipas llampu sunqu kaymanta.

4. ¿Imaynataq hatun tukuq runaqa?

⁴ Bibliam sutillata qawachin hatun tukuywan llampu sunqu kayqa mana tupasqanta (qaway Santiago 4:6). Hatun tukuq runaqa mana ruwananpaq kamachisqa kachkaspanpas imatapas ruwaqmi, ichapas mana pacienciakuq kasqanrayku. Pantaq runakuna kasqanchikraykum, wakinpiqa chayta ruwarqanchik. Sapa kuti chayta ruwaspanchikqa Jehova Diostam piñarachisun kamachiq Saul hina. Salmo 119:21 nin huqarikuq runakunata Jehova Dios qaqchasqanmanta. ¿Imanasqa?

5. ¿Imaynampitaq hatun tukuq kayqa manam allinchu?

⁵ Kikillanchikpi hapipakuspa hatun tukuq kayqa manam allinchu. ¿Imanasqa? Chayna kaspaqa, Jehova Diosta mana respetasqanchiktam qawachinchik. Chaymantapas, mana pitapas manchakuspa kikillanchikpaq imatapas ruwaspaqa sasachakuypim hukkunawan kasunchik (Prov. 13:10). Hinaspapas, pinqaypim qiparuchwan runakunapa qayllanpi hatunchakuspa imatapas nisqanchikmanta utaq ruwasqanchikmanta (Luc. 14:8, 9). Chaymi Jehova Diosqa niwanchik mana hatun tukuq kanapaq.

6, 7. ¿Imaynataq llampu sunqu runaqa?

⁶ Llampu sunqu kaspanchikqa manam hatun tukusunchu, aswanmi wakinkuna ñuqanchikmanta aswan allin kasqankuta piensasunchik (Filip. 2:3). Llampu sunqu runaqa riqsikunmi imakunata mana ruway atisqanta hinaspa pantasqankunatapas. Uyarintaqmi wakinkupa ima piensasqankuta hinaspam paykunamanta yachan. Jehova Diosqa kusikunmi llampu sunqu runakunawanqa.

⁷ Bibliapim qawachin llampu sunqu runaqa kikin allinta riqsikusqanmanta hinaspapas yachanmi imakunata ruwananpaq mana kamachisqa kasqanmanta. Chayta yachasqanmi hukkunata respetananpaq hinaspa kuyananpaqpas yanapan.

8. Llampu sunqu kayta munaspanchikqa, ¿imatam mana piensasunchu nitaq ruwasunchu?

⁸ Mana musyayllam hatun tukuspa imatapas ruwayta qallaykuchwan. ¿Imaynataq chayqa kanman? Ichapas wakin iñiqmasinchikkunamantaqa aswan allinpaq hapikuyta qallaykuchwan Diospa llaqtanpi imapas ruwayniyuq kasqanchikrayku utaq amistadninchikkuna chayna ruwayniyuq kasqankurayku (Rom. 12:16). Utaq wakinkuna qawawananchikpaq  tukuyta ruwayta qallaykuchwan (1 Tim. 2:9, 10). Chaymantapas piensasqanchikman hinam iñiqmasinchikkuna imatapas ruwanankupaq utaq mana ruwanankupaqpas niyta qallaykuchwan (1 Cor. 4:6).

9. ¿Imaraykutaq wakin runakuna hatun tukuq rikurinku? Willamuy pikuna chayna rikurirusqankumanta.

⁹ ¿Imakunaraqmi tanqawachwan hatun tukuq rikurirunapaq? Wakin runakunam hatun tukuq rikurirunku alabasqa kayta munasqankurayku, hukkunapata imantapas munasqankurayku utaq chaylla piñakuq kasqankurayku. Bibliam willakun Absalon, Uzias hinaspa Nabucodonosor, chayna rikurirusqankumanta. Chaymi Jehova Diosqa paykunaman qawachirqa hatun tukuq kayqa mana allin kasqanmanta (2 Sam. 15:1-6; 18:9-17; 2 Cro. 26:16-21; Dan. 5:18-21).

10. ¿Imanasqam mana pitapas nichwanchu imanasqa imatapas ruwasqanmantaqa? Bibliawan willarimuy.

¹⁰ Wakinpim runakunaqa hatun tukuspa imatapas ruwanku mana musyakusqankurayku. Yuyaymanasun Abimelec hinaspa Pedro sutiyuq ñawpaq runakunapi (Gen. 20:2-7; Mat. 26:31-35). ¿Hatun tukuqchu paykunaqa karqaku? ¿Mana yachasqankuraykuchu chayta ruwarqaku? Icha ¿mana tanteaspachu ruwarqaku? Runakunapa sunqunta mana yachasqanchikraykum, mana nichwanchu imanasqa imatapas ruwasqankutaqa (qaway Santiago 4:12).

11. ¿Imatataq ruwasun llampu sunqu kaspaqa?

¹¹ Jehova Diospa llaqtanpi llampu sunqu kaspanchikqa kamachiwasqanchiktam kusisqa ruwasunchik. Jehova Diosqa mana chaqwa ruwaqmi, chayraykum llaqtanpiqa sapakama imapas ruwayniyuq kanchik. Chaymantapas Diosqa imapas ruway yachaqtam unanchawarqanchik hinaspam saqiwanchik chay yachasqanchikta imayna servichikunapaq. Chaymi llampu sunqu kaspanchikqa Diospa munasqanman hina servichikusun (Rom. 12:4-8). Arí, Jehova Diosqa munanmi tukuy ima yachasqanchikwan payta yupaychananchikta hinaspa hukkunata yanapananchiktapas (qaway 1 Pedro 4:10).

12, 13. ¿Imatam yuyarinanchik Jehova Diosta yupaychayninchik manaña ñawpaqpi hinañachu kaptinqa?

¹² Jehova Diosta yupaychayninchikqa tiempopa risqanman hinam manaña ñawpaqpi hinañachu kanman. Yuyaymanasun Jesuspi, payqa qallariypim hanaq pachapi taytanwan kuska yacharqa (Prov. 8:22). Chaymantam taytanta yanaparqa angelkunata, kay pachatawan hanaq pachata hinaspa runakunata unanchaypi (Col. 1:16). Chaymantañataqmi Jesustaqa taytan kay pachaman kachamurqa. Kay pachapim nacerqa hinaspa wiñarqa yuyayniyuq runa kanankama (Filip. 2:7). Hinaspam Jesusqa wañuspan hanaq pachaman kutirqa, 1914 watapiñataqmi hanaq pachapi kamachiyta qallaykurqa (Heb. 2:9). Waranqa wata kay allpa pachata kamachimuspanmi taytanña kamachimunanpaq saqinqa. Chaynapim “Diosña lliwta kamachinqa” hanaq pachapipas hinaspa kay pachapipas (1 Cor. 15:28).

¹³ Ñuqanchikpa kawsakuyninchikpas manañam ñawpaqpi hinañachu kanman. Ichapas ñawpaqtaqa soltero karqanchik, kunanñataq casarasqaña kachkanchik. Utaq churiyuqña kachkanchik. Ichapas tiempopa risqanman hina Jehova Diosta astawan yupaychanapaq tantearqanchik. Ichaqa  wakinpim imapas pasakusqanrayku chay ruwaytaqa manaña atinchikchu. Utaq Jehova Diospaq asllata utaq astawan ruwachkanchik. Ichaqa Jehova Diosqa yachanmi mozo-sipasña utaq yuyaqña kaspanchikpas, unquspanchikpas utaq mana unquspanchikpas imaynata paypaq astawan ruwananchikmanta. Payqa manam mana atisqanchiktaqa kamachiwanchikchu. Aswanmi kusisqa tarikun payta yupaychananchikpaq kallpanchakusqanchikwan (Heb. 6:10).

14. ¿Imaynatam llampu sunqu kayqa yanapawanchik haykapipas kusisqa kananchikpaq?

¹⁴ Jesusqa kusisqam Jehova Diospa tukuy ima kamachisqanta ruwarqa, ñuqanchikpas chaytam ruwachwan (Prov. 8:30, 31). Llampu sunqu kaspanchikqa, kusisqam tarikusunchik Diospa llaqtanpi imapas ruwayta chaskisqanchikwan. Manam munapayasunchu imapas ruwayta hukkuna chaskiptinkuqa. Aswanmi kusisqa tarikusunchik Diospa llaqtanpi imapas ruwasqanchikwan. ¿Imanasqa? Chayta ruwananchikpaq Jehova Dios quwasqanchikrayku. Llampu sunqu kayqa yanapawasuntaqmi iñiqmasinchikkunata respetanapaq hinaspa kusisqa yanapanapaqpas. Kusisqataqmi tarikusun paykunapas Diospa llaqtanpi imatapas ruwasqankumanta (Rom. 12:10).

15. ¿Imatam Gedeonmanta yachachwan?

¹⁵ Gedeonqa llampu sunqum karqa. Huk kutipim Jehova Diosqa payta kamachirqa Israel llaqtanta chiqniqnin runakunamanta librananpaq. ¿Imatataq Gedeonqa nirqa? Nirqam: ‘Manases ayllumantapas familiayqa llumpay wakcham, ñuqañataqmi taytaypa churinkunamantapas sullka kaq kani’, nispa (Juec. 6:15). Chaywanpas Gedeonqa Jehova  Diospi hapipakuspanmi kamachisqanta ruwarqa. Chaypaqmi, Jehova Diospa munasqanta allintaraq yachaykurqa hinaspam yanapakuyninta mañakurqa (Juec. 6:36-40). Gedeon mana manchakuq hinaspa kallpayuq kaspanpas, payqa yachayniyuq hinaspa allin tanteaqmi karqa (Juec. 6:11, 27). Chaymi huk kutipi kamachiqninku kananpaq runakuna niptinku, payqa mana munarqachu. Jehova Diospa kamachisqanta ruwayta tukuruspanmi wasinman kutikurqa (Juec. 8:22, 23, 29).

16, 17. ¿Imakunapim yuyaymananan mana hatun tukuspa iñiyninpi ñawpariy munaq iñiqmasinchikqa?

¹⁶ ¿Hatun tukuychu kanman Diospa llaqtanpi musuq llamkayta chaskiy utaq astawan yanapakuyta munayqa? Manam. Bibliam niwanchik Jehova Diosta yupaychanapaq astawan kallpanchakuy, iñiqmasinchikkunata yanapay hinaspa iñiyninchikpi ñawpariy allin kasqanmanta (1 Tim. 4:13-15). Ichaqa manam Diospa llaqtanpiqa musuq llamkaytaraqchu chaskinanchik iñiyninchikpi ñawparinapaqqa. Llapanchikmi kallpanchakuchwan astawan sumaq sunquyuq kananchikpaq hinaspa imapas ruway atisqanchikpi. Chaynata ruwaspanchikqa, aswan allintam Jehova Diostaqa yupaychasunchik hinaspa hukkunatapas yanapasunchik.

¹⁷ Diospa llaqtanpi imapas ruwayta manaraq chaskichkaspanmi, llampu sunqu iñiqmasinchikqa tapukun imakunata ruwananmanta. Jehova Diosta mañakuspam sumaqta yuyaymanan chayta imayna ruwananmanta. Ichapas tapukunman: “¿Kanqachu tiempoy hinaspa kallpaypas huk ruwaykunata ruwanaypaq?”, nispa. Mana chayna kaptinqa, ichapas huk kaqnin iñiqmasinchikkuna chay ruwaypi yanapanmanku. Ichapas iñiqmasinchikqa musyakunqa chay ruwayta mana atinanmanta. Llampu sunqu kaspanqa, wakinpim mana ruway atinanmanta ninan.

18. (1) Llampu sunqu kaspaqa, ¿imatam ruwasun huk ruwaytaña chaskispaqa? (2) ¿Imaynatam Romanos 12:3 yanapawanchik llampu sunqu kanapaq?

¹⁸ Jehova Diosqa llampu sunqu kaspa paypaq imatapas ruwananchiktam munan (Miq. 6:8). Chaymi huk ruwaytaña chaskiruspanchikqa, Gedeon hina Jehova Diospa yanapakuyninta mañakunanchik. Chaymantapas bibliapa hinaspa qillqanchikkunapa yachachiwasqanchikkunapim sumaqta yuyaymanananchik. Jehova Diospaqqa imatapas ruwaytaqa atinchik pay yanapawasqanchikraykullam, manam kikillanchikpa ruway atisqanchikwanchu (Sal. 18:35). Llampu sunqu kaspaqa, manam imayna kasqanchikmanta aswan allinraq kasqanchiktaqa piensasunchu (qaway Romanos 12:3).

19. ¿Imanasqataq hatun tukuqqa mana kananchikchu?

¹⁹ Jehova Diosllam tukuy ima unanchaq hinaspa yupaychana Diosqa, chaymi ñuqanchikqa hatun tukuqqa mana kananchikchu (Apoc. 4:11). Llampu sunqu kaspaqa kusikusunmi Jehova Diospaq imapas ruwasqanchikwan. Iñiqmasinchikkunapa imapas piensasqankutam uyarisun hinaspapas paykunatam respetasun, chaywanmi paykunawanqa huk sunqulla kasunchik. Chaymantapas llampu sunqu kaspaqa manam sasachakuypiqa kasunchu tanteowan imatapas ruwasqanchikrayku. Jehova Diosqa kuyanmi llampu sunqu runakunataqa. Kaykunaraykum Diosta yupaychaqkunaqa llampu sunqu kananchik. Qatiqnin yachachikuypim yachasun imaynatam llampu sunqu kasqanchikta qawachichwan sasachakuykunapi kaspapas.