1, 2. (1) ¿Imanasqam ninchik Diospa amistadnin kay atisqanchikmanta? (2) ¿Imamantam kay yachachikuypi rimasunchik?

NACESQANCHIKMANTA wañunanchikkamam kuyasqa kayta munanchik. Lliw runakunam amistadniyuq kayta hinaspa chay amistadninchikkuna kuyawananchiktapas munanchik. Ichaqa astawanraqmi necesitanchik Diospa amistadnin kayta hinaspa kuyawananchiktapas. Ichaqa achka runakunam ninku tukuy atiyniyuq hinaspa mana rikuy atina Diospa amistadnin kaytaqa mana atisqanchikmanta. Ñuqanchikqa manam iskayrayanchikchu Diospa amistadnin kay atisqanchikmantaqa.

² Bibliapim willakun achka runakuna Jehova Diospa amistadnin kasqankumanta. Allinmi kanman paykunamanta yachayninchik hinaspa ruwasqankuta qatipakuyninchikpas. ¿Imanasqa? Jehova Diospa amistadnin kaymi imamantapas aswan allinqa. Kay yachachikuypim rimasunchik Abrahanmanta  (leey Santiago 2:23). Payqa Jehova Diospi iñisqanraykum amistadnin kayta atirqa. Chaymi bibliapipas nin Abrahamqa ‘llapallan iñikuqkunapa taytan’ kasqanta (Rom. 4:11). Kay yachachikuypi yachasqanchikman hinam tapukuchwan: “¿Imatam ruwayman Abraham hina allin iñiyniyuq kanaypaq hinaspa Jehova Diospa amistadnin kanaypaq?”, nispa.

3, 4. (1) ¿Ima ruwaytaq Abrahampaqqa sasa karqa? (2) ¿Imanasqam Abrahanqa mana iskayrayarqachu churin Isaacta wañuchinanpaq?

³ Abrahanmi yaqa 125 watanpi kachkaspan urquman qispirqa cuchillotawan ninata ratachinanpaq kaqkunata apastin. ^[1] Qipantañataqmi churin Isaac yantata qipistin rirqa, payqa 25 watanpim karqa. Chay urquman risqanqa sasachá Abrahampaqqa karqa, ichaqa manam yuyaqña kasqanraykuchu. Payqa yuyaqña kaspanpas kallpanpiraqmi karqa. Sasaqa karqa, Jehova Diospa kamachisqanman hina churinta wañuchinanpaq risqanraykum (Gen. 22:1-8).

⁴ Chay ruwasqanqa iñiyninpi imayna kasqanta qawachinanpaq hinachá karqa. Wakin runakunam ninku: “Jehova Diosqa mana kuyapayakuq kaspanmi Abrahanmanqa kamachirqa churinta wañuchinanpaq”, nispa. Wakinkuñataqmi ninku: “Abrahamqa churinta mana kuyasqanraykum wañuchiyta munarqa”, nispa. Kaynata rimaq runakunaqa mana iñiyniyuqmi kanku, manataqmi yachankuchu imayna iñiyniyuq runa kasqantapas (1 Cor. 2:14-16). Abrahamqa Jehova Diospi allinta iñisqanraykum kasukurqa. Chaymi mana iskayrayarqachu imapas kamachisqanqa allinninpaq kasqanmanta. Manataqmi iskayrayarqachu chayta ruwaptin paytawan churinta bendecinanmantapas. Chayna iñiyniyuq kananpaqqa yanaparqa, Diosmanta yachasqan hinaspa kawsakuyninpi imapas qawasqankunam.

5. (1) ¿Imaynatam Abrahamqa Jehova Diosmanta yacharqa? (2) ¿Imapaqmi Abrahamta yanaparqa Diosmanta yachasqan?

⁵ Diosmanta yachasqan. Abrahamqa Ur llaqtapim nacerqa. Chaypi runakunaqa  taytacha-mamachakunatam yupaycharqaku. Chay runakunawan kuskataqmi Abrahampa taytanpas yupaycharqa (Jos. 24:2). Hinaptinqa, ¿imaynatataq Abrahamqa Jehova Diosmanta yacharqa? Bibliam willakun Abrahamqa Noeypa churin Sempa ayllunmanta hamusqanta. Semqa wañukurqa Abraham 150 watanpi kachkaptinmi. Semqa Jehova Diospim anchata iñirqa, chayraykuch ayllunkunaman hinaspa Abrahanmanpas Jehova Diosmanta willakurqa. Chayraykum Abrahamqa Jehova Diosta riqsispan kuyarqa hinaspa iñirqa.

6, 7. ¿Imakuna qawasqanmi Abrahamta yanaparqa iñiyninpi allinta takyananpaq?

⁶ Kawsakuyninpi qawasqankuna. ¿Imam Abrahamta yanaparqa iñiyninpi allinta takyananpaq? Abrahamtaqa Jehova Diosmanta tukuy imakuna yachasqanmi yanaparqa. Chayraykum tukuy atiyniyuq Jehova Diosta anchata respetarqa (Gen. 14:22, CQ12). Chayna respetasqanraykum, Jehova Diospa chiqnisqan kaqkunata mana ruwarqachu (Heb. 5:7). Abrahamqa haykapipas Diostam kasukurqa. Ñuqanchikpas Jehova Diospa amistadnin kayta munaspaqa sunqumantam respetananchik (Sal. 25:14).

⁷ Abrahamtawan Saratam Diosqa kamachirqa mana riqsisqanku nacionman astakunankupaq. Paykunaqa manamá mozo-sipasñachu karqaku, hinaspapas karpakunapim yachananku karqa. Abrahamqa yacharqataqmi sasachakuykunapi tarikunankumantapas. Ichaqa mana iskayrayaspam Jehova Diosta kasukurqa. Chayna kasukusqankuraykum, Diosqa paykunata haykapipas yanaparqa. Bibliam willakun iskay kutipi Abrahampa señoranta kuyayllapaq kasqanrayku kamachiqkuna pusakusqankumanta. Chaymi Abrahamqa paykunata manchakurqa wañurachinankumanta. Ichaqa Jehova Diosmi Abrahamtawan Sarata mana allinkunamanta waqaycharqa achka kutipi (Gen. 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18). Chaykuna qawasqanmi Abrahampa iñiynintaqa astawan kallpancharqa.

8. (1) ¿Maypim Jehova Diosmanta astawan yachasun hinaspa tukuy ima ruwasqankunatapas qawasun? (2) ¿Imapaqmi chaykuna yanapawasun?

⁸ ¿Ima nichwantaq ñuqanchikmanta? ¿Atichwanchu Jehova Diospa amistadnin kayta? Arí, Abraham hinam ñuqanchikpas Jehova Diosmanta yachananchik hinaspa yanapawasqanchikta qawananchik. Abrahampaqa manam biblianpas karqachu, ñuqanchikpam ichaqa kapuwanchik. Bibliapim Jehova Diosmanta astawan yachasun hinaspa tukuy ima ruwasqankunatapas qawasun  (Dan. 12:4; Rom. 11:33). Diosmanta yachasqanchikmi yanapawasun kuyanapaq hinaspa sunqumanta respetanapaq. Chaytaqmi yanapawasun kasukunapaqpas. Hinaptinqa, Diosqa yanapawasunmi hinaspapas bendeciwasunmi, chay qawasqanchikmi yanapawasun iñiyninchikpi allin takyasqa kananchikpaq. Jehova Diosta tukuy sunquwan servispanchikqa aswan kusisqa hinaspa hawkam tarikusunchik (Sal. 34:8; Prov. 10:22). Jehova Diosmanta yachasqanchik hinaspa yanapawasqanchikta qawasqanchikmi astawan yanapawasun paypa amistadnin kanapaq.

9, 10. (1) ¿Imatam ruwananchik piwanpas hinalla amistad kanapaq? (2) ¿Imaynatam Abrahamqa Dioswan amistadninta waqaycharqa?

⁹ Piwanpas amistadninchikqa ancha chaninniyuqmi, chaymi waqaychananchik (leey Proverbios 17:17). Manam wasita sumaqyachinapaq ancha chaninniyuq waytakunata churana puyñucha hinallachu. Piwanpas amistadninchikqa sumaq waytachata waqaychay hinam. Abrahampas yacharqam Jehova Dioswan amistadnin ancha chaninniyuq kasqanta. Chaymi haykapipas waqaycharqa. ¿Imaynatam chayta ruwarqa?

¹⁰ Abrahamqa Jehova Diostam haykapipas kasukurqa hinaspa respetarqa. Chaymi aylluntin hinaspa sirvientenkunapiwan Diospa kachasqan nacionman risqanpim Jehova Diosta tukuy imapi kasukurqa. Huk kutipiñataqmi Abrahamtaqa 99 watanpi kachkaptin Jehova Dios kamachirqa wasinpi kaq lliw qarikunata señalananpaq (qaway “¿Ima ninantaq?” niq yachachikuyta). ¿Imatam Abrahamqa ruwarqa? ¿Mana allinpaqchu hapirqa Diospa kamachisqanta? ¿Manachu kasukuyta munarqa? Abrahamqa ‘chay punchawpunim’ mana iskayrayaspan kasukurqa (Gen. 17:10-14, 23).

11. (1) ¿Imanasqataq Abrahamqa llakisqa tarikurqa? (2) ¿Imaynatam Jehova Diosqa yanapaykurqa?

¹¹ Abrahamqa Jehova Diosta tukuy imapi kasukusqanraykum paywan allin amistad karqaku. Chaymi payqa imamantapas mana manchakuspan Dioswanqa rimaq. Huk kutipim Diosqa Sodoma hinaspa Gomorra llaqtakunata chinkarachinanpaq tantearurqa, hinaptinmi Abrahamqa llumpayta llakikurqa. ¿Imanasqa? Payqa piensarqam mana allin runakunawan allin runakuna kuska wañunankuta. Yaqapaschá sobrinon Lotpipas piensachkarqa, payqa Sodoma llaqtapim yacharqa. Chayna kaptinpas Jehova Diospa tanteasqankunataqa allinpaqmi hapirqa. Chaymi Abrahamqa tukuy ima piensasqankunamanta Diosman willakurqa. Hinaptinmi Jehova Diosqa nirqa mana allin runakunata wañuchispanqa allin sunqu runakunata mana wañuchinanmanta, chayta willaspanmi Jehova Diosqa kuyapayakuq kasqanta qawachirqa (Gen. 18:22-33).

12, 13. (1) Diosmanta yachasqan hinaspa ruwasqankunata qawasqanqa, ¿imaynatam Abrahamta yanaparqa churinta wañuchinanpaq kamachiptin? (2) ¿Imaynanpim yachanchik Abrahamqa Jehova Diospi iñisqanta?

 ¹² Abrahamtaqa Jehova Diosmanta yachasqan hinaspa kawsakusqanpi yanapasqankunata qawasqanmi yanaparqa Jehova Dioswan amistadninta waqaychananpaq. Chaymi churinta wañuchinanpaq kamachiptinpas, Abrahamqa mana iskayrayarqachu Jehova Diosqa llampu sunqu hinaspa kuyapayakuq kasqanta. Manataqmi piensarqachu qunqayllamanta mana allin Diospi rikurirusqantaqa. ¿Imaynanpim chaynata ninchik?

¹³ Risqanku urquman manaraq siqachkaspanmi Abrahamqa sirvientenkunata nirqa: “Suyawachkaychik kaypi asnontin, warmawan rispaymi Diosta adoraramusaqku hinaspañam kutimusaqku”, nispa (Gen. 22:5). ¿Imanasqataq nirqa warmanwan kuska kutimunanta? ¿Llullakuchkarqachu? Manam. Churin Isaac wañuruptinpas Jehova Dios kawsarichinanmantaqa manam iskayrayarqachu (leey Hebreos 11:19). Payqa qawarqam yuyaqña kachkaptinkupas churiyuq kanankupaq Jehova Dios ima ruwasqanta (Heb. 11:11, 12, 18). Abrahamqa allintam yacharqa Jehova Dios tukuy atiyniyuq kasqanmantaqa. Manamá yacharqachu chay punchaw ima pasanantapas, ichaqa manam iskayrayarqachu churin wañuruspa kawsarimunantaqa, chaynapi Diospa munaynin ruwakunanpaq. Chaymi bibliapipas nin Abrahamqa ‘llapallan iñikuqkunapa taytan’ kasqanta.

14. (1) ¿Ima sasachakuykunapim Diospa wakin serviqninkunaqa tarikunku? (2) ¿Imaynatam yanapawanchik Abrahanmanta yachasqanchikqa?

¹⁴ Jehova Diosqa manam kunanqa kamachiwanchikchu warmanchikkunata wañuchinapaqqa. Ichaqa munanmi kamachikuyninkunata kasukunanchikta. Wakinpiqa manapaschá entiendesunchu imanasqa imatapas kamachiwasqanchikta utaq sasa kasqanpaqpas rikchakuwasun. Wakiqninchikqa manapaschá munasunchu Diosmanta willakuyta manchapakuq kasqanchikrayku. Wakiqninchikñataqmi manchakunchik llamkaqmasinchikkuna utaq estudiaqmasinchikkuna mana allin qawawananchikmanta (Ex. 23:2; 1 Tes. 2:2). Chayna tarikuspaqa, ¿imatam ruwachwan? Yuyarinanchikmi Abrahampa iñiynintawan qarinchakuq kasqanta. Diosman sunqu qarikunamantawan warmikunamanta yuyaymanananchikpaq tiempochakuspaqa, paykunapa allin ruwasqankunatam qatipakusun hinaspapas Jehova Diospa allin amistadninkunam kasunchik (Heb. 12:1, 2).

15. ¿Imanasqam ninchik Abrahamqa manam haykapipas ñakakurqachu Jehova Diosta kasukusqanmantaqa nispa?

¹⁵ Abrahamqa manam haykapipas ñakakurqachu Jehova Diosta kasukusqanmantaqa. ¿Imanasqam chaynata ninchik?  Bibliapa nisqanman hinaqa, 175 watanpi kachkaspanmi Abrahamqa “allin wañukuyta wañukurqa” (Gen. 25:8). Kaywanqa manam nichkanchu manaña kawsay munasqantaqa, aswanqa imayna kawsakusqanmanta kusisqa kasqantam nichkan. ¿Imanasqa? Jehova Dioswan amistadnintam imamantapas aswan allinpaq hapirqa.

16. ¿Imanasqam Abrahamqa kay pacha sumaq huertayachisqa kaptin kusisqa tarikunqa?

¹⁶ Bibliapim nin: ‘Abrahamqa suyarqa cimientoyuq llaqtatam’, nispa (Heb. 11:10). Chay ‘llaqtaqa’ tupanmi Diospa munaychakuyninwan. Abrahamqa manam iskayrayarqachu hamuq punchawkunapi kay pachata Dios kamachimunantaqa. Chaynapunim kanqa. Abrahamqa mayna kusisqachá tarikunqa sumaq huertapi kaspan hinaspa Jehova Dioswan amistadninta astawan wiñachispanpas. Kusisqataqchá tarikunqa wara-waranqantin watakuna Diospa serviqninkunata iñiynin yanapasqanta yachasqanwanpas. Chaypim Isaacta urquman wañuchinanpaq pusasqan Jesuspa wañukusqanwan hinaspa kawsarisqanwan tupasqanta yachanqa (Heb. 11:19, NM). Yachanqataqmi Isaacta wañuchinanpaq kachkaspan llakikusqan, millonnintin Diosman sunqu runakunata yanapasqanmantapas. ¿Imanasqa? Chayraykum allinta entienderqaku kay pachaman churinta Jehova Dios kachamuspan llakikusqanta (Juan 3:16). Chay ruwasqanwanmi Diosqa ancha-ancha kuyawasqanchikta qawachiwarqanchik. Abrahampa ruwasqantaqmi yanapawanchik Jehova Diospa chayna kuyawasqanchikta allinta chaninchanapaq.

17. (1) ¿Imapaqmi kallpanchakunanchik? (2) ¿Imamantam yachasun qatiqnin yachachikuypi?

¹⁷ Hinallayá kallpanchakusun Abrahampa iñiyninta qatipakunapaq. Pay hinam Diosmanta yachayta hinaspa Diospa ruwasqankuna qawayta munanchik. Jehova Diosmanta hinalla yachaspanchikqa hinaspa kasukuspanchikqa, yanapawasqanchiktam qawasunchik (leey Hebreos 6:10-12). Chaynapim payqa wiña-wiñaypaq amistadninchik kanqa. Qatiqnin yachachikuypim qawasunchik Diospa kimsa amistadninkunamantawan.