1. ¿Imataq kusichiwanchik?

¿IMAYNATAQ tarikuchwan pipas riqsisqanchik runawan tuparuptinchik sutinchikta hinaspa pi kasqanchikta mana yuyaptinqa? Llakirikuchwanchiki ¿aw? Lliwmi pipas yuyawaptinchikqa kusikunchik. Ichaqa astawanraqmi kusikunchik imayna kasqanchikta utaq imapas ruwasqanchikta pipas yuyaptinqa (Num. 11:16; Job 31:6).

2, 3. ¿Imataq kanman pantaq runakuna kasqanchikrayku? (Qaway kay paginapi dibujota).

² Chayna kaptinpas hukkunapa yuyasqan utaq riqsisqan kayta munasqanchikqa pantaq runakuna kasqanchikraykum mana allinman aparuwachwan. Satanaspa munaychakusqan runakunaqa ancha riqsisqa kayta munanapaqmi tanqawachwan. Chaywan aysachikuspaqa Jehova  Dioslla hatunchana hinaspa yupaychana kasqantam mana riqsikuchkachwanchu (Apoc. 4:11).

³ Chaynam rikurirurqaku Jesuspa tiemponpi religionkunapi punta apaqkuna. Chaymi Jesusqa qatiqninkunata nirqa: “Cuidakuychikyá escribakunamanta, paykunaqa munankum hatun pachawan churakuspa kayman-wakman puriyta, munankutaqmi plazakunapipas rimaykunankuta, yupaychana wasikunaman yaykuspapas puntapi tiyayta, convidoman rispankupas munankum riqsisqa runakunapaq akllasqa tiyanapi tiyayta”, nispa. Nirqataqmi: “Paykunaqa aswan castigasqaraqmi kanqaku”, nispa (Luc. 20:46, 47). Mana pipa qawasqallanta qullqichanta churaq huk wakcha viudamantam ichaqa Jesusqa allinta rimarqa (Luc. 21:1-4). Chayna nisqanwanmi sutillata qawachirqa riqsisqa kaymanta taytan ima piensasqanta. Chaymi kay yachachikuy yanapawasun riqsisqa kaymanta Jehova Diospa ima piensasqanmanta yachanapaq.

4. ¿Pipa riqsisqan kaytaq aswan allinqa, hinaspa imanasqa?

⁴ ¿Pipa riqsisqan kaytataq munachwan? ¿Allin estudioyuq, negocioyuq utaq imapas ruway yachasqanchikmanta runakuna riqsiwananchiktachu? Aswan allinqa apostol Pablopa kayna nisqanmi. Nirqam: “Kunanmi ichaqa Diosta riqsirunkichikña utaq Diosmi qamkunata riqsirusunkichikña. Hinaptinqa, ¿imaynamá kay pachapi yanqa kaqkunaman kutiruspaykichikqa chaykunapa sirvienten kaytaqa kaqllamanta munachkankichik?”, nispa (Gal. 4:9). ¡Mayna sumaqmi tukuy ima kamachiq ‘Diospa riqsisqan kayqa’! Payqa munanmi kuyasqan runakuna kananchikta. Chaymi paywan kuyachikuspaqa bendecisqan runakuna kanchik, chayna kuyachikunapaqmi Diosqa unanchawarqanchik (Ecl. 12:13, 14).

5. ¿Imatataq ruwachwan Jehova Dioswan riqsichikuspa kuyachikunapaq?

⁵ Moisespas Dioswanmi kuyachikurqa. Chaymi huk kutipi munayninta yachachinanpaq Diosta mañakuptin nirqa: ‘Kay nisqaykitapas ruwasaqmi, favorniy qanwan kasqanraykum ñuqaqa sumaqta riqsiki’, nispa (Ex. 33:12-17). Ñuqanchikpas Dioswan allinta riqsichikuspaqa achka bendicionninkunatam chaskisunchik. Ichaqa, ¿imatataq ruwachwan Jehova Dioswan riqsichikuspa kuyachikunapaq? Paytam kuyananchik, hinaspam payllapaqña kawsananchik (qaway 1 Corintios 8:3).

6, 7. ¿Imataq Jehova Dioswan kuyachikuymanta karuncharuwachwan?

⁶ Jehova Dioswan hinalla kuyachikunapaqqa tukuytam ruwananchik. Galacia lawpi iñiqkunaman apostol Pablopa nisqanpi hinam ‘kay pachapi yanqa kaqkunamanta’ karunchakunanchik, chayqa kanmanmi runakunawan riqsisqa kayta munaypas (Gal. 4:9). Galacia lawpi iñiqkunaqa Diospa riqsisqanñam karqaku. Chayna kaptinpas Pablopa nisqanman hinaqa ñawpaqta imapas ruwasqankumanmi kutirikuchkarqaku.  Huk rimaypiqa nichkarqa: “Diospa llaqtanpiña kachkaspaykichikqa, ¿imaynamá saqisqaykichik mana allinmanqa kutirikuwaqchik?”, nispam.

⁷ ¿Ñuqanchikpas saqisqanchik mana allinmanqa kutiruchwanchu? Arí. Jehova Diosta riqsiyta qallaykuspaqa apostol Pablo hinachá satanaspa munaychakusqan runakunawan riqsisqa kayta saqirqanchik (qaway Filipenses 3:7, 8). Ichapas saqirqanchik allin estudioyuq kayta, allin llamkayniyuq kayta utaq ima negociopipas achka qullqiyuq kayta. Wakiqninchikqa saqirqanchikchá imapipas allin pukllaq kayta, allin takiq kayta utaq imatapas allin tocaq kayta (Heb. 11:24-27). ¿Pesapakusunchu tukuy chaykuna saqisqanchikmanta? Pesapakuspaqa ‘kay pachapi yanqa kaqkuna’ saqisqanchiktachiki kaqmanta ruwayta munasun.

8. ¿Imata yuyaymi yanapawasun Dioswan riqsisqa kayta hinalla maskanapaq?

⁸ ¿Imakunataq yanapawasun Dioswan riqsisqa kayta hinalla maskanapaq? Kayta yuyariymi: Jehova Diosqa paypaq imapas ruwasqanchiktaqa manam qunqanchu (qaway Hebreos 6:10; 11:6). Payqa sapakamatam serviqninkunata kuyan, chaymantapas paypaqqa mana allinmi kanman payrayku serviqninkunapa imapas ruwasqankuta qunqaruyninqa. Jehova Diosqa ‘paypaq kaqkunataqa riqsinmi’ (2 Tim. 2:19). Payqa sumaqtam ‘riqsin chuya runankunapa imaynam kawsasqankutaqa’, hinaspam ima mana allinmantapas harkaykun (Sal. 1:6; 2 Ped. 2:9).

9. Rimarimuy llaqtanta Jehova Diospa imaynakuna yanapasqanmanta.

⁹ Jehova Diosqa llaqtanta mana qunqasqantam achka kutipi qawachirqa imapipas yanapaspan (2 Cron. 20:20, 29). Chaytam qawachirqa faraonwan tropankuna Israel runakunata wañuchinankupaq qatiptinku salvananpaq puka lamar quchata kichaspan (Ex. 14:21-30; Sal. 106:9-11). Chayqa mana qunqanapaq hinam karqa, chaymi 40 wata qipatapas runakunaqa hinallaraq chayta yuyaqku (Jos. 2:9-11). Ñuqanchikpas Magog nacionmanta Gog nisqan contranchikpiña kanantam yachanchik, chaymi llaqtanrayku kuyakuynintawan atiyninta Dios imayna qawachisqanmanta yachayninchikqa anchata kallpanchawanchik (Ezeq. 38:8-12). Chay qallaykuptinqa Diospa riqsisqan kanapaq kallpanchakusqanchikmantam kusisqa kasun.

10. ¿Imatawan yuyariymi yanapawasun Dioswan riqsisqa kayta hinalla maskanapaq?

¹⁰ Chaymantapas Dioswan riqsisqa kayta hinalla maskanapaqqa yanapawasunmi Diosqa mana piensasqanchikman hina bendeciwananchikmanta yuyaypas. Diosqa manam hukkuna qawanallanpaq imapas ruwaqkunataqa bendecinqachu. Jesuspa nisqanpi hinam chay ruwaqkunaqa runakuna alabaptinku ña chaskirunkuña premionkuta (qaway Mateo 6:1-5). Jesusqa nirqataqmi mana pipa qawasqallanta hukkunapaq allinkunata ruwaqkunataqa Dios rikusqanmanta.  Hinaspanmi Diosqa allinkuna ruwasqankumanta bendicen, wakinpiqa mana piensasqankuman hinam bendicen. Chayna kasqanmantayá yachaykusun.

11. ¿Imaynatam Jehova Diosqa Mariata bendecirqa?

¹¹ Jehova Diosqa Maria sutiyuq sipastam akllarqa churin Jesusta wachakunanpaq. Mariaqa mana ancha riqsisqa Nazaret llaqtapim yacharqa, chayqa Jerusalenmanta karupim karqa (qaway Lucas 1:26-33). ¿Imanasqataq payta akllarqa? Angel Gabrielpa nisqanpi hina ‘Diospa kuyapayakuyninta’ tarisqanraykum. Mariaqa Diosta ancha kuyaqmi karqa, chayna kasqanqa sutillam qawakurqa Elisabetwan rimaptinpas (Luc. 1:46-55). Jehova Diosqa payman sunqu kasqantam qawarqaña, chayraykum bendecirqa.

12, 13. (1) ¿Pikunamanmi Diosqa Jesus naceruptin willachirqa? (2) ¿Imayna chaskisqam Jesusqa templopi karqa?

¹² Jesus naceruptinqa, ¿pikunamanmi Jehova Diosqa churin nacesqanmanta willarqa? Manam Jerusalenpi hinaspa Belenpi kamachiq runakunamanchu, aswanqa angelkunata kachaspanmi chakrapi michiqkunaman willachirqa (Luc. 2:8-14). Chaynapim michiqkunaqa naceq wawa watukuq rirqaku (Luc. 2:15-17). Mariawan Joseyqa anchatachá kusikurqaku tukuy chaykunata qawaspankuqa. Jehova Diospa imapas ruwasqankunaqa manam diablopa ruwasqankuna hinachu. Diabloqa sasachakuytam rikurirachirqa Jesusta hinaspa tayta-mamanta qawamunankupaq adivinaq runakunata kachaspan (Mat. 2:3). Jesuspa nacesqanmanta diablopa willachisqanwanqa mana huchayuq achka wawakunam wañuchisqa karqaku (Mat. 2:16).

¹³ Tawa chunka punchawniyuqña Jesus kachkaptinmi Mariaqa Jerusalenpi temploman rispa Diospaq ofrendata kañapunan karqa, Jerusalenqa Belenmanta yaqa iskay hora puriypim karqa (Luc. 2:22-24). Joseywan hinaspa  Jesuswan kuska rispaqa ichapas Mariaqa yachayta munarqa Jesus imayna chaskisqa kananmanta. ¿Yaqachu sacerdoteqa hukkunamantapas aswan allinta Jesusta chaskirqa hamuq punchawpi imatapas ruwananrayku? Jesusqa allin chaskisqam karqa, ichaqa manapaschá Mariapa piensasqanman hinachu. Jehova Diosqa ‘allin ruwaq hinaspa payta serviq’ Simeonwanmi, hinaspa 84 watanpi viuda Anawanmi willachirqa Jesusqa suyasqanku Cristo kananmanta (Luc. 2:25-38).

14. ¿Imaynatam Diosqa Mariaman kuyakuyninta qawachirqa?

¹⁴ Jehova Diosqa churinta allinta uywasqanmantam Mariamanpas kuyakuyninta qawachirqa. Chaymi ruwasqankunatawan rimasqankunatapas bibliapi qillqachirqa. Mariaqa qusan wañukuptinchusmi Jesustaqa mana riysirqachu Diosmanta willakuspan kimsa wata parten puriptinqa, chaymi payqa mana wakin runakuna hinachu rikurqa Jesuspa imapas ruwasqankunataqa. Chayna kaptinpas Jesuswan kuskam wañukuptinqa karqa (Juan 19:26). Chaymantapas Jerusalenpim Jesuspa qatiqninkunawan kuska karqa 33 kaq watapi pentecostes fiesta manaraq kachkaptin, chay watapiqa chuya espiritum llapankuman huntaykurqa (Hech. 1:13, 14). Mariaqa yaqachusmi wakinkuna hina hanaq pachaman rinanpaq akllasqa karqa. Chayna kaptinqa Jesuswan kuska hanaq pachapi wiñaypaq kananpaqchiki akllasqa karqa. ¡Mayna sumaqmi Diosman sunqu kasqanrayku Mariapa chayna bendecisqa kasqanqa!

15. Kay pachapi Jesus kaptinqa, ¿imaynatam Jehova Diosqa churin kuyasqanta qawachirqa?

¹⁵ Jesusqa manam religionkunapi punta apaqkunapa utaq kamachiqkunapa riqsisqan kaytachu maskarqa, aswanqa Jehova Dioswan kuyachikuytam. ¡Mayna kallpanchasqachá  tarikurqa kimsa kutipi hanaq pachamanta taytan rimamuptinqa! Jehova Diosqa Jordan mayupi Jesus bautizakuruptillanmi hanaq pachamanta nimurqa: “Paymi churiy, paytam kuyani hinaspapas chaskinim”, nispa (Mat. 3:17). Chaytaqa Jesuswan bautizaq Juanllachusmi uyarirqaku. Chaymantapas yaqa huk wataraq Jesus wañukunanpaq faltachkaptinmi Diosqa Jesuspa kimsa qatiqninkuna uyarichkaptinku nirqa: “Paymi kuyasqay churiy, paytam kuyani hinaspapas chaskinim, uyariychikyá”, nispa (Mat. 17:5). Jehova Diosqa as punchawllaña Jesus wañukunanpaq kachkaptinpas huktawanmi hanaq pachamanta rimamurqa (Juan 12:28).

16, 17. ¿Imaynatam Jehova Diosqa Jesuspa mana piensasqanman hina bendecirqa?

¹⁶ Jesusqa yacharqam Diospa contranpi kasqanmanta tumpanankuta hinaspa pinqayman churaspa wañuchinankuta. Chayna kaptinpas Diospa munaynin ruwakunantam munarqa, manam kikinpa munaynin ruwakunantachu (Mat. 26:39, 42). Payqa ‘pinqaytapas qipanchakuykuspam qirupi ñakarirqa’, hinaspam runakunawan riqsisqa kananmantaqa taytanwan kuyachikuyta maskarqa (Heb. 12:2). ¿Imaynatam Jehova Diosqa chayta ruwasqanrayku Jesus ancha kuyasqanta qawachirqa?

¹⁷ Kay pachapiraq kaspanmi Jesusqa taytanta mañakuspan nirqa: “Taytalláy, hatunchaykuway manaraq runakuna kachkaptin ladoykipi hatunchawasqaykiman hina”, nispa (Juan 17:5). Chayllata Jesus mañakuchkaptinpas, ¿imatam Jehova Diosqa paypaq ruwarqa? Mana piensasqanman hinam bendecirqa. Diosqa kawsarichispanmi Jesustaqa ‘ñawpaqpi imayna kasqanmantapas astawanraq hatuncharqa’. Chaymantapas Jesustam puntata akllarurqa mana haykapipas wañuspan wiñaypaq kawsakunanpaq (Filip. 2:9; 1 Tim. 6:16). * ¡Mayna sumaqmi Diosman sunqu kasqanrayku Jesuspa chaykuna chaskisqanqa!

18. ¿Imataq yanapawasun kay pachapi runakunawan riqsisqa kayta mana maskanapaq?

¹⁸ ¿Imataq yanapawasun runakunawan riqsisqa kayta mana maskanapaq? Chaypaqqa yuyarinanchikmi Jehova Diosqa paypaq imapas ruwasqanchikta mana qunqasqanta hinaspa mana piensasqanchikman hina bendeciwananchikmanta. Manam sumaqtaqa yachanchikchu imakunata hamuq punchawpi Jehova Dios sapakamaman quwananchiktaqa. Ichaqa kunan sasachakuykunaña kaptinpas manam qunqananchikchu kay pachapi riqsisqa kayta maskayqa yanqapaq kasqantaqa (1 Juan 2:17). Kuyakuqllaña taytanchikqa manam mana allin ruwaqchu llamkasqanchikta hinaspa sutin kuyasqanchikrayku servisqanchikta qunqarunanpaqqa (Heb. 6:10). Jehova Diosqa tukuy sunquwan paypaq llamkasqanchikraykum mana piensasqanchikman hina bendeciwasun.