1, 2. ¿Imatam Jehova Diosqa willakurqaña paypa llaqtan wiñananmanta?

JEHOVA DIOSPA llaqtanpim kachkanku payta kuyaq hinaspa paypa munayninta ruway munaq runakuna. Paykunaqa Jehova Diospa testigonkunam kanku. Paykuna pantaq runakuna kaptinkupas Jehova Diosqa chuya espiritunwanmi llaqtanta hinalla yanapachkan. Qawasun imaynata paykunata yanapasqanmanta.

² Jehova Diostaqa manam achkachu 1914 kaq watapiqa yupaycharqaku. Aslla kaptinkupas Jehova Diosqa paymanta willakunankupaqmi hinalla yanaparqa. Chayraykum wara-waranqantin runakuna bibliamanta yacharuspanku Jehova Diospa testigonkunaña karqaku. Chayna kananmantam Jehova Diosqa willakurqaña: ‘Aschalla kaqkunam waranqaman mirarunqa. Aschalla kaqkunam hatun nacion karullanqa. Ñuqa tayta Diosmi chaytaqa tiemponpi ruwasaq’, nispa (Is. 60:22). Kunanmi chay willakusqanta sutillata qawachkanchik.  Jehova Diospa llaqtanqa hatun nacion hinam. Jehova Diospa testigonkunaqa wakin nacionpi yachaq runakunamantapas achkam kanku.

3. ¿Imaynatam Diospa llaqtanqa kuyanakusqankuta qawachirqaku?

³ Tukupay punchawkunapim Jehova Diosqa llaqtanta yanapachkan astawanraq kuyanakunankupaq. “Diosqariki kuyakuqllañam”, yupaychaqninkunañataqmi payta qatipakunchik (1 Juan 4:8). Jesusmi qatiqninkunaman kamachirqa ‘kuyanakunankupaq’. Nirqataqmi: “Kuyanakuptikichikqa llapallan runakunam yachanqa discipuloykuna kasqaykichikta”, nispa (Juan 13:34, 35). Jehova Diospa yupaychaqninkunaqa kuyanakusqankutam qawachirqaku huk law nacionkunapi guerra kaptinpas. Enteron pachapi iskay kaq hatun guerrapim 55 millon runakuna wañuchisqa karqaku. Jehova Diospa testigonkunam ichaqa mana pitapas wañuchirqakuchu (leey Miqueas 4:1, 3). Chayraykum Diospa llaqtanqa runakuna wañuchisqa kasqankumanta ‘mana huchayuq karqaku’ (Hech. 20:26).

4. ¿Imanasqam ancha admirakuypaq Jehova Diospa llaqtan yapakusqanqa?

⁴ Diospa llaqtanqa hinallam yapakuchkan enemigon satanas atiyniyuq kaptinpas. Satanasqa ‘kay pachapa diosninmi’ (2 Cor. 4:4, CQ12). Payqa kay pachapi kamachiq runakunata hinaspa televisionpiwan internetpi willakuykunatam servichikun Diosmanta willakuyninchikta harkawananchikpaq. Ichaqa manamá chay ruwaytaqa atinmanchu. Satanasqa pisi tiempoyuqllaña kasqanta yachaspanmi tukuyta ruwan Jehova Diospa llaqtanmanta karunchawananchikpaq (Apoc. 12:12).

5. ¿Imaraykum iñiqmasinchikkunaqa wakinpi llakirachiwachwan? (Qaway 21 kaq paginapi fotota).

⁵ Jehova Diosta yupaychaqkunaqa yachankum Diostawan runakunata kuyayqa ancha allin kasqanta. Jesusmi nirqa: “‘[Jehova] Diosnikitam kuyanki tukuy sunquykiwan, tukuy vidaykiwan hinaspa tukuy yuyaynikiwan’ nispa. Kaymi punta kaq hatun kamachikuy. Qatiqninñataqmi nin: ‘Kuyankim runamasikita kikikita hina’”, nispa (Mat. 22:35-39). Ichaqa bibliam niwanchik Adan huchallikusqanrayku llapallanchik pantaq runakuna kasqanchikmanta (leey Romanos 5:12, 19). Chayraykum huk kaqnin iñiqmasinchikqa imayna ruwasqanwan hinaspa imayna niwasqanchikwan llakirachiwachwan. ¿Imatam ruwachwan? ¿Hinallachu tukuy sunqunchikwan Jehova Diosta kuyasun? ¿Hinallachu Diospi hapipakusun hinaspa llaqtanpipas? Bibliam willawanchik Diospa wakin yupaychaqninkuna rimasqankuwan hinaspa ruwasqankuwan hukkunata imayna llakirachisqankumanta. Qawasunyá imatam paykunamanta yachachwan.

6. ¿Ima mana allintataq Eliyqa ruwarurqa?

⁶ Yuyaymanasun Eliy sutiyuq runapi, payqa Israelpi sacerdotekunapa jefenmi karqa, ichaqa iskay churinkunam Jehova Diospa kamachikuyninkunata mana kasukurqakuchu. Bibliapipas niwanchikmi: ‘Eliypa churinkunam karqaku mana allin ruwaqkuna. Paykunaqa tayta Diostam mana respetarqakuchu’, nispa (1 Sam. 2:12). Eliyqa churinkunapa mana allin ruwasqankunataqa yacharqam. Chayna kaptinkupas, Eliyqa manam corregirqachu. Chayraykum tiempopa risqanman hina Jehova Diosqa Eliytawan  churinkunata castigarurqa. Chaymantapas manañam Eliypa mirayninmantaqa sacerdotekunapa jefenqa kananñachu karqa (1 Sam. 3:10-14). Yuyaymanasun Eliypa tiemponpi kachkachwanpas hina kasqanchikpi hinaspa churinkuna mana allinta ruwanankupaq Eliy saqisqanta musyasqanchikpi, ¿imatam ruwachwan karqa? ¿Jehova Diosman sunqu kayninchik iskayrayaruptinchu paymanta karunchakuruchwan karqa?

7. (1) ¿Ima hatun huchatam Davidqa ruwarurqa? (2) ¿Imatam Jehova Diosqa ruwarqa?

⁷ Rey Davidmantañataq rimasun. Paytaqa Jehova Diosmi anchata kuyarqa sumaq kayniyuq kasqanrayku (1 Sam. 13:13, 14; Hech. 13:22). Chayna kaspanpas Davidqa huchallikururqam. Huk kutipim Betsabey sutiyuq warmiwan puñukururqa, qusan Urias guerrapi kamunankama. Chaymi Betsabey wiksayakururqa. Davidqa manam munarqachu pipas chay ruwasqanmanta yachanantaqa. Chaymi Davidqa Uriasta qayachimuspan kamachirqa wasinman kutikunanpaq. Davidqa munarqam Urias warminwan puñunanta. Chaynapi qusan Uriaspata Betsabey wiksayakusqanta runakuna ninankupaq. Ichaqa manam Uriasqa wasinman kutiytaqa munarqachu. Chaymi Davidqa tantearurqa Urias guerrapi wañunanpaq. Chay huchakunata ruwasqanraykum Davidqa aylluntin llumpayta ñakarirqa (2 Sam. 12:9-12). Jehova Diosmi ichaqa llakipayariykuspan Davidta pampachaykurqa. Jehova Diosqa yacharqam allinkuna ruway munasqantaqa (1 Rey. 9:4). Chay tiempopi kawsaspanchikqa, ¿imaynam tarikuchwan karqa Davidpa  chayna ruwasqanmanta? ¿Saqiruchwanchu karqa Jehova Dios yupaychayta?

8. (1) ¿Ima nisqantam Pedroqa mana ruwarqachu? (2) ¿Imanasqam Jehova Diosqa hinalla Pedrota servichikurqa mana allinta ruwaruptinpas?

⁸ Jesusqa Pedrotam akllarqa qatiqnin kananpaq. Ichaqa wakinpim Pedropa nisqankunaqa hinaspa ruwasqankunaqa mana allin karqa. Huk kutipim Jesusman nirqa hukkuna saqiptinkupas, payqa haykapipas mana saqinanmanta (Mar. 14:27-31, 50). Ichaqa Jesus presochasqa kaptinmi lliw qatiqninkuna saqirurqaku, Pedropas saqirurqam hinaspapas kimsa kutikamam Jesusta mana riqsisqanta nirqa (Mar. 14:53, 54, 66-72). Chayna ruwasqanmantam Pedroqa llumpayta pesapakurqa. Chayraykum Jehova Diosqa pampachaykurqa hinaspam hinalla payta servichikurqa. Chay tiempopi Jesuspa qatiqninkuna kaspanchikqa hinaspa Pedropa mana allin ruwasqanmanta uyarispanchikqa, ¿hinallachu Jehova Diospi hapipakuchwan karqa?

9. ¿Imanasqam mana haykapipas iskayrayanaykichu Jehova Dios allinkunallata ruwananmantaqa?

⁹ ¿Imatam kaykuna yachachiwanchik? Jehova Diospa wakin yupaychaqninkuna mana allinta ruwaptinkum hukkunapas ñakarirqaku. Sichu kunanpas chayna kaptinqa, ¿imatam ruwachwan? ¿Saqirusunchu huñunakuyman riyta hinaspa Jehova Diostapas chaynataq llaqtantapas? ¿Icha yuyarisunchu Jehova Dios llakipayakuq kasqanrayku wanakunanpaq tiempota qusqanmanta? ¿Chay runa huchanmanta mana wanakuptinqa? ¿Iskayrayachwanchu Jehova Dios imatapas yachasqanmanta hinaspa haykapi allichananmanta? Munaspanqa llaqtanmantam Jehova Diosqa chay runata hurqurunman. Ichaqa manam haykapipas iskayrayananchikchu Jehova Dios allinkunallata ruwananmantaqa.

10. Pedrowan Judas Iscariote mana allinta ruwaruptinkupas, ¿imatam Jesusqa entienderqa?

¹⁰ Bibliam niwanchik Diospa achka yupaychaqninkuna hukkuna pantaptinkupas hinalla Diosman sunqu kasqankumanta hinaspa llaqtanmantapas mana karunchakusqankumanta. Huk kaqninmi karqa Jesus, payqa 12 apostolninkunata akllananpaqmi tukuy tuta taytanta mañakurqa. Ichaqa Judas Iscariote sutiyuq apostolninmi qipancharurqa. Chaymantapas apostol Pedrom Jesusta mana riqsisqanmanta nirqa (Luc. 6:12-16; 22:2-6, 31, 32). Jesusqa entienderqam Pedrowan Judas Iscariote mana allinta ruwaruptinku Jehova Dios nitaq qatiqninkunapas mana huchayuq kasqankuta. Chaymi Jesusqa mana taytanmantaqa karunchakurqachu hinaspapas tukuy sunqunwanmi hinalla yupaycharqa. Chayraykum Jehova Diosqa kawsarichirqa hinaspam hanaq pachapi kamachinanpaq akllarqa (Mat. 28:7, 18-20).

11. ¿Imatam biblia willakurqaña kunan tiempopi Jehova Diospa yupaychaqkunamanta?

¹¹ Jesuspa imayna kawsasqanqa yanapawanchikmi Jehova Diosman sunqu kananchikpaq chaynataq llaqtanmanpas. Kay tukupay punchawkunapipas Jehova Diosqa llaqtan pusasqantam sutillata qawachiwanchik. Yanapawanchiktaqmi enteron pachapi imam kaqta paymanta willakunanchikpaq. Chaytaqa Jehova Diospa testigonkunallam ruwachkanchik. Hinaspapas huk sunqullam hinaspa kusisqam kachkanchik Jehova Dios tukuy ima yachachiwasqanchikrayku. Bibliapim  Jehova Diosqa yupaychaqninkunamanta willakurqaña: ‘Serviqniykunaqa kusisqam takinqaku. Sunqunkupi kusisqa kasqankuraykum takinqaku’ (Isa. 65:14).

12. ¿Imaynatam hukkunapa pantasqankuta qawananchik?

¹² Jehova Diosninchik allinkunata ruwananchikpaq yanapawasqanchikraykum kusisqallaña tarikunchik. Kay pachapi satanaspa munaychakuyninpi kaq runakunaqa llakisqa hinaspa mana ima suyakuyniyuqmi kawsanku. Chayraykum pipas ruwasqanwan utaq nisqanwan pantaruptinqa, manamá allinchu kanman Jehova Diosmanta hinaspa llaqtanmanta karunchakuruyqa. Aswanqa hinallam Jehova Diospa niwasqanchikkunata kasukuspa payta yupaychananchik. Qawasunyá imayna ruwanamanta.

13, 14. (1) ¿Imanasqam iñiqmasinchikkunawan pacienciakuq kananchik? (2) ¿Diospa ima nisqantam haykapipas yuyarinanchik?

¹³ Huk iñiqmasinchik ruwasqanwan utaq niwasqanchikwan llakirachiwaptinchikqa, ¿imatam ruwananchik? Bibliapim niwanchik mana chaylla piñakuruq kanapaq (Ecl. 7:9). Pantaq runakuna kasqanchikraykum imapipas pantaruchwan. Chaymi iñiqmasinchikkuna allinkunallata ruwanankutaqa mana suyananchikchu, aswanqa pacienciakuqmi kananchik. Hinaspapas pantarusqankutaqa manam yuyarayananchikchu. Chaynata ruwaspanchikqa, manañam kusisqachu Jehova Diosta yupaychachwan. Astawanraqmi iñiyninchikpas chiriyarunman hinaspapas saqiruchwanmi Jehova Diospa llaqtantapas. Chayna kaspanchikqa manam atichwanchu Jehova Dios yupaychayta nitaq musuq pachapi kawsaytapas.

¹⁴ Chaynaqa, ¿imataq yanapawasun hukkuna llakirachiwaptinchikpas hinalla Jehova Diosta kusisqa yupaychananchikpaq? Jehova Diospa kayna nisqantam haykapipas yuyarinanchik: ‘Ñuqam unanchasaq musuq cielokunatawan musuq allpata. Punta kaqkunaqa kanqa qunqasqañam chaynataq mana pipapas yuyarisqanñam’, nispa (Is. 65:17; 2 Ped. 3:13). Jehova Diosman sunqu hinalla kaptinchikqa, paymi tukuy kaykunata quwasun.

15. Pipas llakichiwaptinchik, ¿imata ruwanapaqmi Jesusqa niwarqanchik?

¹⁵ Manaraqmi musuq pachapichu kachkanchik, chaymi pipas llakirachiwaptinchikqa yuyaymananchik Jehova Dios ima ruwananchikta munasqanpi. Jesusmi nirqa: ‘Huchallikusuqnikichik runakunata pampachaptikichikqa qamkunatapas hanaq pachapi kaq taytaykichikmi pampachasunkichik. Runamasikichikkunata mana pampachaptikichikqa taytaykichikpas manam pampachasunkichikchu mana allin ruwasqaykichikkunamantaqa’, nispa. Apostol Pedrom Jesusta tapurqa sichu qanchis kutikama pampachanamanta, hinaptinmi Jesusñataq nirqa: ‘Qanchis chunka qanchisniyuqkamam’, nispa. Kaywanmi Jesusqa yachachiwarqanchik  haykapipas pampachanakuq kananchikpaq (Mat. 6:14, 15; 18:21, 22).

16. ¿Imatam yachachiwanchik Joseypa ruwasqan?

¹⁶ Joseypa ruwasqanmi yachachiwanchik pipas llakirachiwaptinchikqa imata ruwanamanta. Joseywan sullka wawqillanmi Jacobpawan Raquelpa churi wawanku karqa. Jacobpaqa karqataqmi chunka churinkunapas, ichaqa paykunamanta astawanmi Joseyta kuyarqa. Chayta qawaspankum Joseypa wawqinkunaqa anchata chiqnispanku Egipto runakunaman sirvienteta hina rantikururqaku. Watakunapa risqanman hinam Egipto nacionta kamachiq runaqa Joseyta akllarurqa paymanta qatiqnin kamachiq runa kananpaq. Chay kamachiq runaqa Joseypa allin llamkasqanta qawaspanmi anchata chanincharqa. Tiempopa risqanman hinam Joseypa wawqinkunaqa Egipto nacionman rirqaku mikuyta rantimunankupaq nacionninkupi muchuy kasqanrayku. Joseywan tuparuspankuqa manam riqsirqakuchu. Paymi ichaqa riqsirurqa wawqinkuna kasqanta. Paykuna mana allinta ruwaruptinkupas manam imanarqachu. Ichaqa yachaytam munarqa sichu hinallaraq chiqnikuq kasqankumanta. Mana chiqnikuqña kasqankuta qawaspanmi pim kasqanta willaykurqa hinaspam kallpanchaspan nirqa: ‘Amayá manchakuychikchu. Ñuqam qamkunatapas churikichikkunatapas uywasqaykichik’, nispa (Gen. 50:21).

17. Pipas llakirachisuptikiqa, ¿imatam ruwanayki?

¹⁷ Llapanchikmi imapipas pantanchik, chaymi pitapas wakinpiqa llakichisunchik. Chaymi pitapas llakirachisqanchikta musyakuruspanchikqa bibliapi yanapakuykunata maskananchik. Hinaspam pampachanakuspa hawkalla kawsakunapaq kallpanchakunanchik (leey Mateo 5:23, 24). Pipas pampachawananchiktaqa munanchikmi. Chaynam ñuqanchikpas hukkunata pampachananchik. Bibliam nin: “Piñanakunaykichikpaq razon kaptinpas hinallayá aguantanakuychik hinaspa tukuy sunqumanta pampachanakuychik. Imaynam Jehova Diospas tukuy sunqunmanta pampachaykusunkichik, chaynayá qamkunapas pampachanakuychik”, nispa (Col. 3:13, NM). Iñiqmasinchikkunata chiqaptapuni kuyaspanchikqa, manam hinallachu piñasqa kasunchik imatapas ñawpaqpi ruwawasqanchikmantaqa (1 Cor. 13:5). Iñiqmasinchikkunata pampachaptinchikqa, Jehova Diosmi ñuqanchiktapas pampachawasun. Chaymi iñiqmasinchikkunawan llakipayakuq kaptinchikqa, Jehova Diospas ñuqanchikwan llakipayakuq kanqa (leey Salmo 103:12-14).