Yachachikuypa kasqanman rinapaq

Yachachikuyman rinapaq

Wankusqa qillqapa ima nisqantam yacharunku

Wankusqa qillqapa ima nisqantam yacharunku

1970 watapim Ein Gedi llaqtachapi wankusqa qillqata tarirurqaku. Ninapa puchun kasqanraykum llitwaytaqa mana atikurqachu, chaymi chay qillqapa ima nisqan yachayqa sasa karqa. Ichaqa, aparatokunawanmi yacharurqaku chay qillqaqa Levitico qillqapa qallariynin kasqanta, chaypiqa kasqataqmi hebreo rimaypi Diospa sutinpas.

KACHI quchapa hichpan Ein Gedi (Israel) llaqtachapim, 1970 watapi huk wankusqa qillqata tarirurqaku. Chayqa kasqa Diosta yupaychasqanku wasi kañakuruptin ninapa puchun qillqam. Manam sumaqtachu yachanchik chay huñunakunanku wasi haykapi kañakurusqantaqa. Yaqapaschá kañakururqa 500 watamanta 550 wataman riq watakunapi. Kañasqa kasqanraykum chay qillqapa ima nisqanta yachayqa sasa karqa. Manam atikurqachu sumaqllata kicharuspa qawaytaqa. Chaynaqa, ¿imaynatam yacharqaku chay qillqapa ima nisqanta? Aparatokunawanmi chay qillqata mana llitwaspalla imam nisqanta qawarqaku. Chaymi computadorapiqa llitwasqa hinaña qawakurqa.

Chaywanmi yacharurqaku chay qillqaqa Levitico qillqapa qallariynin kasqanta. Chay qillqapiqa kasqam hebreo rimaypi Diospa sutinpas. Ninkum 50 watamanta 400 watakama riq watakunapi qillqasqa kasqanmanta. Chaywanmi yachanchik Qumrán law kachi quchapi tarisqanku wankusqa qillqamantapas ñawpaq qillqaraq kasqanta. Gil Zohar runam qillqarqa: “Kachi qucha lawpi tarisqanku wankusqa qillqa qillqakusqanmanta 1.000 wata pasaytañam qillqakurqa Códice de Alepo nispa sutichasqanku qillqataqa. Chay 1.000 wata ukupi ima qillqapas qillqakusqantaqa manam yacharqakuchu Ein Gedi llaqtachapi wankusqa qillqapa ima nisqanta yachanankukama”, nispa. Chay wankusqa qillqapa imam nisqanta yacharuspankum yachaysapa runakuna ninku Genesismanta Deuteronomio qillqakama waranqantin watakunaña pasaruptinpas qillqasqankuqa imam kaq kasqanta, hinaspa chay qillqakunapa rantinpi musuq ruwaqkunapa qillqasqanpas imam kaq kasqanmanta.