1. (1) ¿Pikunatam respetananchik? (2) ¿Imamantam yachasunchik kay yachachikuypi?

¿PIKUNATAM respetananchik? Respetananchikpaq hina imatapas ruwaqkunatam utaq ñuqanchikmanta nanachikuqkunatam. Kay yachachikuypim yachasunchik pikunata hinaspa imanasqa respetanamanta.

2, 3. (1) ¿Imanasqam Jehova Diosta hatunchananchik? (Qaway kay paginapi kaq dibujota). (2) ¿Pitaq Apocalipsis 5:13 nisqanpi malta carneroqa, hinaspa imanasqam hatunchananchik?

² Apocalipsis 5:13 nin ‘kamachinapaq tiyanapi tiyaqta’ hinaspa malta carnerota hatunchanamanta. ‘Kamachinapaq tiyanapi tiyaqqa’ Jehova Diosmi. Apocalipsis qillqapa 4 capitulonpim riman ‘wiña-wiñaypaq kawsaq’ Jehova Diosta angelkuna hatunchasqankumanta. Angelkunam ninku: “Tukuy atiyniyuq Jehova Diosllayku, tukuy imata unanchasqaykiraykum qamlla kanki llapallanpa hatunchanan  hinaspa yupaychanan, munaptikim tukuy imakunapas kachkan, munaptikitaqmi unanchasqapas karqa”, nispa (Apoc. 4:9-11).

³ Apocalipsis 5:13 nisqanpi malta carneroqa Jesucristom. ¿Imaynatam chayta yachanchik? Kay allpa pachapi kachkaspanmi Jesucristo kikinmanta rimaspan nirqa ‘llapa runakunapa huchanta pampachaq Diospa malta carneron’ kasqanmanta (Juan 1:29). Chayraykum paytapas hatunchananchik. Jesusllam runakunarayku wañuytaqa atirqa, chaymi ‘payqa kamachiqkunapapas kamachiqnin hinaspa gobiernaqkunapapas señornin’ (1 Tim. 6:14-16). Angelkunam takispanku ninku: “Wañuchisqa malta carnerom: Atiyta, Diospa bendicionninta, yachayta, kallpata, respetasqa kayta, hatunchasqa kayta, hinaspa alabasqa kayta chaskinanpaq hinaqa”, nispa (Apoc. 5:12).

4. ¿Imanasqam Jehova Diostawan Jesusta hatunchananchik?

⁴ Juan 5:22, 23 nin llapallan runakunata juzgananpaq churinta Jehova Dios churasqanmanta. Chayraykum Jesustapas hatunchananchik. Jesusta hatunchaspanchikqa Jehova Diostapas hatunchachkanchikmi. Jesustawan taytanta hatunchaspanchikqa wiñaypaqmi kawsasunchik (qaway Salmo 2:11, 12).

5. ¿Imanasqam llapanchik respetanakunanchik?

⁵ Diosqa “kikinman rikchakuqtam” runakunataqa unanchawarqanchik (Gen. 1:27). Chayraykum runakunaqa atichwan Dios hina kuyakuq, kuyapayakuq hinaspa llakipayakuq kayta. Chaymantapas llapanchikpam kan conciencianchik, chaymi willawanchik allin kaqta hinaspa mana allin kaqtapas (Rom. 2:14, 15). Llapanchikmi munanchik imapas chuya hinaspa sumaq kananta hinaspapas munanchikmi hawka kawsakuyta. Jehova Diospas chayna kasqanraykum ñuqanchikpas chayna kanchik. Runakunaqa Diosman rikchakusqanchikraykum llapanchik respetanakunanchik (Sal. 8:5).

6, 7. ¿Imakunapim mana chaynallachu kanku Jehova Diosta yupaychaqkunawan wakin runakunaqa?

⁶ Yachanchikmi hukkunata respetananchikta, ichaqa wakinpim mana yachanchikchu chayta imayna ruwayta. Kay allpa pacha satanaspa munaychakusqan kasqanraykum, achka runakuna wakin qarita utaq warmita taytacha-mamachata hinaña hatunchanku. Wakinkuñataqmi televisionpi lluqsimuq riqsisqa runakunapa imayna pachakusqankuta hinaspa imayna kasqankuta qatipakunku.

⁷ Jehova Diosta yupaychaqkunaqa yachanchikmi runakunata hatunchayqa hinaspa qatipakuyqa mana allin kasqanmanta. Jesusllam kay pachapiqa qatipakunanchikpaq hina kawsarqa (1 Ped. 2:21). ‘Llapallanchikmi huchallikurunchik hinaspa Diospa kanchayninta mana haypanchikchu’ (Rom. 3:23). Chaynaqa manam mayqan runatapas yupaychananchikchu. Chayta ruwaspaqa Jehova Diostam piñarachichwan.

8, 9. (1) ¿Imanasqataq autoridadkunata kasukunanchik? (2) ¿Imanasqam wakinpiqa mana kasukunanchikchu?

 ⁸ Wakin runakunataqa astawanmi respetananchik. Yuyaymanasun autoridadkunapi, paykunaqa hawka kawsananchikpaq hinaspa imapipas yanapawananchikpaqmi llamkanku. Llapanchikmi yanapachikunchik paykunapa llamkasqankuwanqa. Apostol Pablom nirqa llapallan runakuna autoridadkunata kasukunankupaq. Nirqataqmi: “Llapallanmanyá imam kaqta quychik: Impuesto mañakuqman impuestota, [...] respetaychiktaqyá respetanaykichik munaqtapas”, nispa (Rom. 13:1, 7).

⁹ Jehova Diospa testigonkunaqa kallpanchakunchikmi autoridadkunata respetananchikpaq. Ichaqa wakin nacionpi autoridadkunaqa manam wakin nacionpi hinachu imatapas ruwananchikpaq niwanchik. Maypiña yachaspanchikpas Jehova Diosta yupaychaqkunaqa autoridadkunatam yanapanchik. Ichaqa Diosta mana kasukunanchikpaq hina imatapas kamachiwaptinchikqa manam kasukunanchikchu. Runakunamanta puntataqa Jehova Diostam kasukunanchik (qaway 1 Pedro 2:13-17).

10. ¿Imaynatam ñawpaq tiempopi Diospa yupaychaqninkunata qatipakuchwan?

¹⁰ Bibliapim willawanchik Jehova Diosta yupaychaqkuna autoridadkunata respetaspanku kasukusqankumanta. Joseymantawan Mariamanta qawasunchik. Roma nacionpi autoridadkunam yachayta munarqaku hayka runakuna nacionninkupi kasqanta, chaymi Joseywan Mariaqa Belen llaqtachaman rirqaku padronachikunankupaq unqukunanpaqña Maria kachkaptinpas (Luc. 2:1-5). Apostol Pablopas autoridadkunatam respetarqa. Yanqamanta tumpaykuptinkum, Pabloqa kamachiq Herodespa hinaspa Festopa qayllanpi respetowan rimarqa (Hech. 25:1-12; 26:1-3).

11, 12. (1) ¿Imanasqam religionpi punta apaqkunataqa mana hatunchanchikchu? (2) Austria nacionniyuq iñiqmasinchik autoridadta respetasqan, ¿imapim tukurqa?

¹¹ ¿Hatunchananchikchu religionpi punta apaqkunata? Manam. Ichaqa wakin runakunata hinam respetananchik. ¿Imanasqam mana hatunchananchikchu paykuna niwaptinchikpas? Diosmanta hinaspa palabranmanta llullakunata yachachisqankuraykum. Jesusmi religionpi punta apaqkunata nirqa pantayta yachachisqankurayku iskay uya runakuna kasqankumanta (Mat. 23:23, 24). Ichaqa autoridadkunatam astawan respetananchik. Chayna kasqanchikta qawaspankum paykunaqa wakinpi yanapawarqanchik.

¹² Austria nacionpi Hinrik Glisner runam autoridad kaspan yanapawarqanchik. Iskay kaq hatun guerrapim, Alemania nacionniyuq soldadokuna presocharuspanku trenwan aparqaku llamkachinankupaq. Chay risqan trenpim Austria nacionniyuq Leopold Englitner iñiqmasinchikta riqsirurqa. Chay iñiqmasinchikmi Hinrik runaman bibliamanta respetowan rimapayarqa, payñataqmi sumaqta  uyariykurqa. Guerra tukuruptinmi chay runaqa autoridad kasqanrayku Australia nacionpi iñiqmasinchikkunata achka kutipi yanaparqa. Yaqapaschá uyarirqanchik autoridadkunata respetasqanchikrayku paykuna yanapawasqanchikta.

13. ¿Pikunatam astawan respetananchik hinaspa imanasqa?

¹³ Llapan iñiqmasinchikkunatam respetananchik. Astawanraqmi respetananchik iñiqkunapi punta apaqkunata, llaqtan-llaqtan watukuq iñiqmasinchikta, betel wasipi cuentallikuqkunata hinaspa Diospa llaqtanpi punta apaqkunata (qaway 1 Timoteo 5:17). Paykunaqa iñiyninchikpi yanapawananchikpaqmi kallpanchakunku. Bibliam nin paykunaqa Diospa quwasqanchik regalo kasqankumanta (Efes. 4:8). Chaymi maylaw nacionniyuq, educacionniyuq hinaspa apu utaq wakcha kaptinkupas respetananchik. Apostolkunapa tiemponpi iñiqkuna hinam kananchik. Paykunaqa punta apaqkunatam respetarqaku, ñuqanchikpas chaytam ruwananchik. Ichaqa manam angelkunata hinaqa qawananchikchu nitaq Diosta hinaqa hatunchananchikchu. Aswanmi respetananchik hinaspa agradecekunanchik allinta llamkasqankumanta hinaspa mana hatun tukuq kasqankumanta (qaway 2 Corintios 1:24; Apocalipsis 19:10).

14, 15. ¿Imapim mana chaynallachu kanku iñiqkunapi punta apaqkunawan pantay religionpi punta apaqkunaqa?

 ¹⁴ Iñiqkunapi punta apaqkunaqa mana hatun tukuqmi kanku. Manam munankuchu riqsisqa runakunata hina qawananchiktaqa. Paykunaqa manam kunan tiempopi nitaq Jesuspa tiemponpi pantay religionpi punta apaqkuna hinachu kanku. Religionpi punta apaqkunamanta rimaspanmi Jesus nirqa: “Paykunaqa convidoman rispankupas munankum riqsisqa runakunapaq akllasqa tiyanapi tiyayta chaynataq yupaychana wasikunaman yaykuspapas puntapi tiyayta, munankutaqmi plazakunapi rimaykunankuta”, nispa (Mat. 23:6, 7).

¹⁵ Iñiqkunapi punta apaqkunaqa Jesuspa kayna nisqantam kasukunku: “Qamkunayá ichaqa yachachikuq nispaqa ama sutichachikuychikchu, hukllam yachachiqnikichikqa, qamkunaqa wawqintillanmi kankichik. Amataqyá kay pachapiqa pitapas taytáy nispaqa niychikchu, hukllam taytaykichikqa, payqa hanaq pachapi kaqmi. Amataqyá kamachiqwanpas sutichachikuychikchu, kamachisuqnikichikqa hukllam, payqa Cristom. Qamkunamanta aswan riqsisqa kaqmi serviqnikichikqa kanan. Pipas hatunchakuqqa humillasqam kanqa, pipas humillakuqmi ichaqa hatunchasqa kanqa”, nispa (Mat. 23:8-12). Iñiqkunapi punta apaqkuna llapanku mana hatun tukuq kaptinkuqa hinaspa Jesuspa nisqanta ruwaptinkuqa, iñiqmasinchikkunam astawan kuyanqaku hinaspa respetanqaku.

16. ¿Imanasqam kallpanchakunanchik hukkunata respetananchikpaq?

¹⁶ Manapaschá chayllaqa atisunchu Diospa munasqanman hina hukkunata respetaytaqa. Apostolkunapa tiemponpi iñiqkunapas manam chayllachu chaytaqa ruwarqaku (Hech. 10:22-26; 3 Juan 9, 10). Ichaqa allinpunim kallpanchakuyninchik. Jehova Diospa munasqanman hina hukkunata respetayqa allinninchikpaqmi.

17. Autoridadkunata respetasqanchikqa, ¿imapim tukunqa?

¹⁷ Llaqtanchikpi autoridadkunata respetaptinchikqa, yaqapaschá yanapawanchikman Diosmanta willakuyninchikta harkakuptinku. Wakinpiqa allintapaschá rimanqaku Diospa llaqtanmanta. Chaynam pasakurqa Alemania nacionpi achka watakuna ñawpaqta. Birgit sutiyuq precursora iñiqmasinchikmi  warmachanpa escuelanpi huñunakuyman rirqa. Hinaptinmi profesorakuna nirqaku: “Kusisqam kachkaniku Jehova Diospa testigon warmakunaman yachachisqaykumanta. Paykunapa hawkalla kayninkum hukkunatapas yanaparqa”, nispa. Iñiqmasinchikñataqmi nirqa: “Jehova Diosta yupaychaq tayta-mamakunaqa Diospa munasqanman hina warmayku kawsanankupaqmi yachachiniku, yachachinikutaqmi profesorninkuta respetanankupaqpas”, nispa. Huk kaqnin profesorapas nirqam: “Llapan warmakuna Jehova Diospa testigon kaptinkuqa, manam sasachu kanman yachachiyqa”, nispa. Kay profesorakunaqa allintam ñuqanchikmanta rimarqaku hinaspapas huk kaqninmi hatun huñunakuyninchikman rirqa.

18, 19. ¿Imaynatam respetananchik iñiqkunapi punta apaqkunata?

¹⁸ Bibliapi yachachikuykunam yanapawanchik iñiqkunapi punta apaqkunata imaynata respetanapaq (qaway Hebreos 13:7, 17). Paykunatam kallpanchananchik allinta llamkasqankumanta. Yanapananchiktaqmi imapas niwasqanchikta kasukuspanchik. Chayta ruwaptinchikqa kusisqam llamkanqaku. Bibliaqa nintaqmi paykunapa iñiyninta qatipakunanchikpaq. Ichaqa kaywanqa manam nichkanchu imayna pachakusqankuta, rimasqankuta hinaspa yachachisqankuta qatipakunamantachu. Chayta ruwaspaqa manam Jesustachu qatipakuchkachwan, aswanqa runakunatam. Manataqmi qunqananchikchu iñiqkunapi punta apaqkunapas pantaq kasqankuta.

¹⁹ Iñiqkunapi punta apaqkunata respetaspanchikqa hinaspa riqsisqa runakunata hina mana qawaspaqa, yanapachkanchikmi mana hatun tukuq kanankupaq hinaspa wakinkumanta aswan allin utaq mana pantaq kasqankuta mana piensanankupaq.

20. ¿Imakunapaqmi yanapawanchik hukkunata respetayqa?

²⁰ Runamasinchikkunata respetayqa yanapawanchikmi mana kikillanchikpaq munaq kananchikpaq hinaspa hukkuna alabawaptinchik mana hatun tukunapaq. Hukkunata respetayqa yanapawanchiktaqmi Jehova Diosmanta mana karunchakunapaq, respetasqanchik runakuna mana allinta ruwaptinkupas. Yanapawanchiktaqmi Jehova Diospa llaqtanpi huk sunqulla kananchikpaqpas. Diospa llaqtanpiqa manam pitapas hatunchanchikchu Jehova Diospa testigon utaq mana testigon kaptinpas.

21. ¿Pitam kusichisunchik hukkunata respetaspaqa?

²¹ Hukkunata respetaspanchikqa Diostapas kusichisunmi. Qawachisuntaqmi Diosta kasukusqanchikta hinaspa payman sunqu kasqanchiktapas. Chayta ruwaptinchikmi Jehova Diospas satanaspa rimasqan llulla kasqanta qawachinqa, paymi nirqa pipas mana Diosman sunqu kasqanmanta (Prov. 27:11). Yaqa llapan runakunam mana yachankuchu Diospa munasqanman hina hukkunata respetayta. Ñuqanchikmi ichaqa Jehova Diosta anchata agradecekunchik munasqanman hina hukkunata respetanapaq yachachiwasqanchikmanta.