BROOKINGS (Estados Unidos) llaqtapim huñunasqa kachkarqaniku uywakunapa kasqan wasipi. Chirikusqanraykum llapayku katkatatachkarqaniku. Chaypim animalkunapa tomananku hatun artesapi chiri yaku qucharayarqa. Willasqaykichikyá chaypi imanasqa tarikusqaymanta hinaspa vidaymanta.

Ñuqaqa 1936 watapa marzo killanpim 7 kaq punchawninpi nacerqani. Tawa wawqi-paniykunamanta sullka kaqmi karqani. Yacharqanikum Dakota del Sur llaqtapi. Ñuqaykupaqqa ancha allinmi karqa chakrapi llamkayniyku hinaspa uywakunata uywayniyku. Tayta-mamayqa Jehova Diospa testigonkunam rikurirurqaku. Paykunaqa bautizakurqakum 1934 kaq watapi hinaspa tukuy sunqunkuwan Jehova Diosta servirqaku. Paykunapaqqa Diospa munayninta ruwaymi imamantapas aswan allinqa karqa. Ñuqaykuqa huñunakuqmi kaniku Conde llaqtapi. Taytaypa sutinmi karqa Clarens, tioypañataqmi Alfred, paykunam iñiqkunapi punta apaqkuna karqaku.

Aylluypiqa llapaykum huñunakuykunamanqa riq kaniku hinaspa wasin-wasin Diosmanta willakuq kaniku. Tayta-mamayku Jehova Diosta kuyasqankuraykum hinaspa paymanta allinta yachachiwasqankuraykum ñuqaykupas tukuy sunquykuwan Jehova Diosta kuyarqaniku. Chaymi Doroty paniywan suqta wataykumanta Diosmanta willakuqña lluqsiq kaniku. 1943 watapiñataqmi Diosmanta yachachinapaq escuelapi karqani.

Hatun huñunakuykunaqa anchatam kusichiwaqku. Manam qunqanichu 1949 kaq watapi  Su Falls (Dakota del Sur) llaqtapi hatun huñunakuy apakusqanta. Chaypim Grant Suiter iñiqmasinchik Diospa piñakuynin hichpallapi kasqanmanta yachachirqa. Hinaspa nirqa Diosta llapallan yupaychaqkuna tukuy vidankuwan paypa munaychakuyninmanta willakunankupaq. Chaymanta qipamanmi Jehova Diosta servinaypaq tanteakururqani hinaspam Brookings llaqtapi 1949 kaq watapa noviembre killanpi 12 kaq punchawninpi bautizakurqani. Qallariypi nisqayman hinam uywakunapa kasqan wasipi bautizakurqani, hatun artesapi.

Chaymantañataqmi tanteakururqani precursor regular kanaypaq. Precursor kaytam qallaykurqani 1952 watapa enero killanmanta, 15 wataypi kachkaspay. Bibliam nin: ‘Yachayniyuq runakunawan juntanakuspaykiqa yachayniyuqmi kanki’, nispa. Chayna yachayniyuq runakunam aylluypi wakinku karqaku, paykunam kallpanchawarqa precursor kanaypaq (Prov. 13:20). Sapa kutim Julius sutiyuq tioywan Diosmanta willakuq kaniku, payqa 60 watanpim karqa. Chayna watanpiña kaptinpas kusisqallañam kuska Diosmanta willakuq kaniku. Payqa achkatam yachachiwarqa. Paniy Dorotypas manapas unaymantam precursora karqa.

Taytaywan mamayqa sapa kutim llaqtan-llaqtan watukuq iñiqmasinchikkunatawan señorankuta wasiykupi samapakunankupaq niqku. Anchatam yanapawarqaku Jesse hinaspa Lin Cantwel casarasqa iñiqmasinchikkuna, paykunam anchata kallpanchawaqku Jehova Diospaq astawan ruwanaypaq. Paykuna huk lawpi iñiqkunata watukuptinkum wakinpiqa niwaq Diosmanta willakuq paykunawan lluqsinaykupaq. Ñuqaqa paykuna hinam tukuy tiempoywan Jehova Diospaq ruwayta munarqani.

Chaymantañataqmi Bud hinaspa Joan Miller iñiqmasinchikkuna watukamuwarqaku. Ñuqaqa 18 wataypim karqani paykuna watukamuwaptinku. Chayna wataypi kachkaptiymi autoridadkuna qayachimuwarqaku soldado kanaypaq, ichaqa yacharqanim chayta ruwayqa Diospa contranpi kasqanta (Juan 15:19). Chaymantapas ñuqaqa Diosmanta willakuytam tukuy sunquywan munarqani. Chaymi autoridadkunata mañakurqani soldado kanaypaq ñuqata ama akllawanankupaq.

Autoridadkuna qayachimuwaptinmi Bud Miller iñiqmasinchik riysiwananpaq niwarqa, chaymi anchata  kusikurqani. Payqa manam runakunataqa manchakuqchu, chaymantapas payqa bibliamantaqa yachakullaqmi. Chaymi paywan kuska riyqa anchata kallpanchawarqa. ¿Imatam autoridadkunaqa tantearurqaku? Tantearurqakum mañakusqayman hina manaña soldado kanaypaq. Chaymi Jehova Diospaqqa astawanña ruwayta atirqani.

Manapas unaymantam Nueva York llaqtapi betel wasipa haciendanpi yanapakurqani. Kimsa watam chaypi yanapakurqani hinaspa anchata yacharqani “yachayniyuq runakunawan” llamkasqayrayku.

Llamkasqay haciendapim kachkarqa WBBR niq wayra wasinchik. Jehova Diospa testigonkunaqa chay wayra wasitam Diosmanta willakunapaq servichikurqaku 1924 watamanta 1957 watakama. Yaqa 15 utaq 20 chay haciendapiqa llamkarqaniku. Yaqa lliwmi mozokunalla karqaniku, ichaqa ñuqaykuwanmi kachkarqa Eldon Wudwort yuyayniyuq iñiqmasinchik. Payqa hanaq pachapaq akllasqam karqa. Ñuqaykupaqqa taytayku hinam karqa hinaspapas anchatam yachachiwarqaku. Wakinpi imawanpas sasachakuypi tarikuptiykum payqa niwaqku: “Pantaq runakuna kaptinchikpas, Diosqa ñuqanchikwanmi tukuy imata ruwachkan”, nispa.

Ñuqaykuwanqa karqataqmi Frederick Franz iñiqmasinchik, payqa anchatam yanapawarqaku hinaspapas sapakamatam tapuwaqku imayna tarikusqaykuta. Payqa ancha yachayniyuqmi karqa hinaspapas bibliamantam anchata yacharqa. Ñuqaykupaqmi yanupuwaqku Harry Papargyropoulos iñiqmasinchik, ichaqa apellidonta rimaypi sasachakusqaykuraykum Harry Peterson nispa niq kaniku. Paypas hanaq pachapaqmi akllasqa karqa hinaspa Diosmanta willakuyta anchata munaq. Betel wasipi llamkaynintaqa allintam ruwaq. Sapa killam pachaknintin qillqanchikkunata runakunaman quq. Paypas bibliamantaqa allintam yachaq hinaspapas mana yachasqaykutam yachachiwaqku.

Haciendapiqa verdurakunatam hinaspa frutakunatam latakunaman hinaq kaniku. Sapa watam 45.000 latakunata betel wasipi llamkaqkunapaq apachiq kaniku. Ñuqaqa llamkaqmi kani Etta Huth iñiqmasinchikwan. Paymi frutakuna hinaspa  verdurakuna unay tiempo kananpaq ruwayta yachaq. Achka warmi iñiqmasinchikkunam hamuqku ruwayniykupi yanapawanankupaq, Etta iñiqmasinchikñataqmi paykunata yachachiq. Chay llamkayta anchata yachaspanpas manam chaypi nanachikuqkunamanta aswan allinpaqqa hapikuqchu. Payqa qatipakunapaqmá karqa.

Llamkaykunapi yanapakuqmi hamuq Angela Romano (Angie) iñiqmasinchik. Paytam Etta iñiqmasinchik Jehova Diosmanta yachachirqa. Angiewanmi 1958 watapa Abril killanpi casarakururqaniku hinaspa 58 wataña kuska Jehova Diosta servichkaniku. Angiepa Diosman sunqu kasqanmi casado vidaykupi allinta yanapawarqaku. Paypas ancha yachayniyuqmi, chaymi ima sasachakuypi tarikuspaypas mana iskayrayanichu yanapawananmantaqa.

1957 watapim Staten Island lawpi WBBR wayra wasinchikta rantikururqaku. Chaymantaqa Brooklyn llaqtapi betel wasipim yanapakurqani. Angiewan casarakuruptiykum manaña betel wasipiqa llamkarqanikuchu. Staten Island llaqtapim kimsa wata precursor karqaniku. Chaypiqa llamkarqanim rantikusqanku wayra wasipi, ichaqa WPOW sutiyuqñam karqa.

Ñuqaykupaqqa manam anchachu tukuy imaykuqa karqa, maymanpas rinaykupaq niwaptinku rinaykupaq. Chaymi 1961 watapi Falls City (Nebraska) llaqtapi tukuy tiempoykuwan Diosmanta willakuqkuna kanaykupaq niwaptinku “arí” nirqaniku. Manapas unaymantam South Lansing (Nueva York) llaqtapi huk killa ancianokunapaq hinaspa siervo ministerialkunapaq escuelaman rinaykupaq niwarqaku. Chaypiqa allintam yachachiwarqaku, hinaspa piensarqaniku chay yachachikuykuna tukuruptin kaqlla Nebraska llaqtaman kutinaykuta. Ichaqa niwarqakum Camboya nacionman misionerokuna hina rinaykupaq. Kay nacionpiqa ñuqaykupaq musuq kaqkunatam qawarqaniku, uyarirqaniku hinaspa mallirqanikupas. Tukuy sunquykuwanmi munarqaniku chay nacionpi runakunaman Diosmanta willakuyta.

Ichaqa qunqayllamantam Camboya nacionpi sasachakuy rikurirurqa, chaymi Vietnam del Sur nacionman pasakurqaniku. Iskay wata pasaruptinmi llumpayta unqururqani chaymi Estados Unidos nacionman kutirqaniku. Sasatam allinyarurqani, ichaqa allinyaruspaymi kaqlla precursor karqaniku.

1965 watapa marzo killanpim iñiqmasinchikkunata llaqtan-llaqtan watukuyta qallaykurqaniku. 33 watapunim tukuy lawpi iñiqmasinchikkunata watukurqaniku hinaspa hatun huñunakuykuna apakunapaq yanapakurqani. Hatun huñunakuykuna ñuqaykupaq ancha allin kasqanraykum chay ruwaypiqa kusisqallaña kaq kaniku. Nueva York llaqtapi kasqaykuraykum achka kutita Yankees sutiyuq estadiopi hatun huñunakuykunata ruwarqaniku.

Diospa llaqtanpiqa achka ruwaykunapim yanapakurqaniku. 1995 watapim solterokunapaq bibliamanta escuelapi yachachinaypaq niwarqaku. Kimsa  wata pasaytañataqmi betel wasipi yanapakurqaniku. Ancha kusisqamá tarikurqani 40 wata pasayta betelpi kaqlla yanapakusqaymanta. Chaypim Diosmanta willakuypi cuentallikuqkunawan llamkarqani, hinaspapas Diospa llaqtanpi escuelakunapim yachachirqani. 2007 watapim Diospa llaqtanpi punta apaqkunaqa, tantearurqaku Diospa llaqtanpi escuelakuna apakunanpaq cuentallikuqkuna kananpaq, hinaptinmi achka watakuna chaypi yanapakurqani cuentallikuq kaspay.

Kay watakunapim Diospa llaqtanpi escuelakunaqa aswanraq yapakurun. 2008 watapim qallarirqa iñiqkunapi punta apaqkunapaq escuela. Iskay watamanqa 12.000 punta apaqkunam yachachisqa karqaku Patterson hinaspa Brooklyn betel wasipi. Kay yachachikuykunaqa hinallaraqmi huk lawkunapipas apakuchkan. 2010 watapiñataqmi solterokunapaq bibliamanta escuela rikurirqa. Rikurirqataqmi casarasqa warmi-qaripaq bibliamanta escuelapas.

2014 watapa septiembre killanpim kay escuelakuna hukllawakururqa hinaspa kunanqa Diospa munaychakuyninmanta willakuqkunapaq escuelawanña riqsinchik. Kay escuelamanqa rinmankum casarasqakuna, solterokuna hinaspa solterakunapas. Enteron pachapi iñiqmasinchikkunaqa anchatam kusikurqaku kay escuela nacionninkupipas apakunanmanta yachaspanku. Kay escuelaman achka iñiqmasinchikkuna rinankumanta yachayqa, ancha kusikunapaqmi. Kay escuelaman rinankupaqmi iñiqmasinchikkunaqa tukuy imata ruwarqaku, paykunata riqsiymi anchata kusichiwan.

Uywakunapa kasqan wasipi bautizakusqaymanta kunankama imayna kasqaymanta yuyaymanaspaymi, anchata Jehova Diosta agradecekuni yachayniyuq iñiqmasinchikkunata riqsisqaymanta. Paykunam Jehova Diosta riqsinaypaq hinaspa paypa amistadnin kanaypaq anchata yanapawarqaku. Wakinkum ñuqa hina mozo karqaku, wakinkuñataqmi yuyayniyuqkuna. Wakinkuñataqmi huk law nacionkunamanta karqaku, ichaqa imayna kawsasqankuwanmi sutillata qawachirqaku Jehova Diosta sunqumanta kuyasqankuta. Ancha kusisqam tarikuni Jehova Diospa llaqtanpi yachayniyuq amistadkunata tarirusqaymanta.