1, 2. (1) ¿Pikunapa kuyakuynintaq Mateo 24:12 nisqanman hina chiriyarurqa? (2) Hechos qillqapa nisqanman hinaqa, ¿imaynatam yachanchik ñawpaq tiempopi Jesuspa qatiqninkunapa kuyakuyninku mana chiriyarusqanta? (Qaway kay paginapi kaq dibujota).

KAY pachapi kachkaspanmi Jesus willakurqaña tukupay punchawkunapi ‘yaqa llapallan runakunapa kuyakuynin chiriyarunanmanta’ (Mat. 24:3, 12). Chayna nisqanman hinam apostolkunapa tiemponpi judiokunapa kuyakuynin chiriyarurqa, judiokunaqa nirqakum Diospa llaqtan kasqankuta, ichaqa manañam Diostaqa tukuy sunqunkuwanchu kuyarqaku.

² Chay tiempopi Jesuspa wakin qatiqninkunapa kuyakuyninpas chiriyarurqam. Jesuspa yaqa llapan qatiqninkunam ichaqa Diostapas, iñiqmasinkunatapas hinaspa huk runakunatapas hinalla kuyarqaku, chaymi “mana samaykuspa Cristo Jesusmanta sumaq willakuyta yachachirqaku hinaspa willakurqaku” (Hech. 2:44-47; 5:42).

3. ¿Imanasqam Jesuspa wakin qatiqninkunaqa Diosta manaña kuyarqakuchu?

 ³ Jesucristom ñawpaq Efeso llaqtapi iñiqkunata nirqa: ‘Contraykipim ninay kachkan: Kuyakuynikiqa manañam puntapi hinañachu’, nispa (Apoc. 2:4). ¿Imanasqam mana puntapi hinañachu kuyakuyninku karqa? Ichapas aychapa munasqanta ruwayman qukurusqankurayku (Efes. 2:2, 3). Kunan tiempopi wakin llaqtakunapi hinam Efeso llaqtayuq runakunaqa mana allin ruwayllapiña karqaku. Chay llaqtapi runakunaqa llumpaytam qukururqaku kapuqniyuq kayman hinaspa kusirikuyman. Imatapas kikillankupaq maskasqankuraykum Diostaqa mana kuyarqakuchu. Chaymantapas millakuypaq mana allinkunatam ruwaqku hinaspapas huchapakuqkum.

4. (1) ¿Imanasqam kunan tiempopi runakunapa kuyakuynin chiriyarun? (2) ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasunchik?

⁴ Runakunapa kuyakuynin chiriyarunanmanta Jesuspa willakusqanqa kunanpas qawakunmi. Runakunaqa manañam Diostaqa kuyankuñachu. Wara-waranqantin runakunam sasachakuyninkunata allichanankupaq Diospa yanapakuyninta maskanankumantaqa runakunapa yanapakuyninta maskanku. Chayraykum kuyakuyninkuqa astawan chiriyachkan. Diosta yupaychaqkunapa kuyakuyninpas chiriyarunmanmi ñawpaq tiempopi Efeso llaqtapi iñiqkunapa hina. Chaymi qatiqninpi yachasunchik Jehova Diosta, bibliapa yachachikuyninkunata hinaspa iñiqmasinchikkunata imaynata hinalla kuyananchikmanta.

5. ¿Imapaqmi Diosninchikta kuyayqa yanapawasun?

⁵ ¿Pitam imamantapas astawanqa kuyananchik? Jesusmi nirqa: ‘Jehova Diosnikitam kuyanayki tukuy sunquykiwan, tukuy vidaykiwan hinaspa tukuy yuyaynikiwan. Kaymi punta kaq hinaspa aswan hatun kamachikuyqa’, nispa (Mat. 22:37, 38). Sunqumanta Diosta kuyaymi yanapawasunchik kamachikuyninkunata kasukunanchikpaq, sasachakuykunawan mana hukmanyarunanchikpaq hinaspa mana allinkunata chiqninanchikpaq (qaway Salmo 97:10). Ichaqa satanaswan runankunam tukuyta ruwanku Diosta manaña kuyananchikpaq.

6. ¿Imapim tukunku Diosta manaña kuyaqkunaqa?

⁶ Runakunaqa Diostaqa manañam kuyankuñachu, aswanmi kikillankuta kuyakunku (2 Tim. 3:2). Chaymi ruwanku ‘aychapa munapayasqankunata hinaspa ñawipa munapayasqankunata’, chaymantapas hatunchakunkum tukuy imayuq kasqankumanta (1 Juan 2:16). Apostol Pablom iñiqmasinkunata nirqa aychapa munapayasqankunata ruwaspaqa mana allinpi kananchikmanta. Chaymi qillqarqa: “Aychaman hinalla piensayqa wañuymanmi apakun, [...] aychaman hinalla piensayqariki Diospa enemigon kaymanmi apakun”, nispa (Rom. 8:6, 7). Arí, aswan apu kanankupaq tukuyta ruwaq runakunaqa hinaspa aychankupa munasqallanta ruwaq runakunaqa mana allinpim tukunku hinaspapas llumpaytam ñakarinku (1 Cor. 6:18; 1 Tim. 6:9, 10).

7. Runakunapa imapas nisqankuta uyarispanchikqa, ¿imapim tukusunchik?

⁷ Wakin nacionpi runakunam, “Diosqa manam kanchu, tukuy imapas kikillanmantam rikurirqa” nispanku runakunata umachanku, chaymi wakin runakunaqa Diostaqa manaña kuyankuchu hinaspam iskayrayankuña Dios kasqanmantapas. Runakunaqa  ninkutaqmi: “Mana yuyayniyuqkunallam Diospiqa iñinku”, nispa. Chaymi tukuy ima unanchaq Diosta respetanankumantaqa yachaysapa runakunallata respetanku (Rom. 1:25). Runakunapa chayna nisqankuta uyarispanchikqa, Jehova Diosmantam karunchakuruchwan hinaspam manaña kuyachwanñachu (Heb. 3:12).

8. (1) ¿Imakunam Dios yupaychaqkunata hukmanyarachiwachwan? (2) ¿Imatam Salmo 136 niwanchik?

⁸ Diospi iñiyninchikwan kuyakuyninchikpas chinkarunmanmi llumpayta hukmanyaptinchikqa. Satanaspa munaychakusqan pachapi kawsasqanchikraykum, wakinpiqa imawanpas hukmanyanchik (1 Juan 5:19). Ichapas ñakarichkanchik machu-payayaywan, unquywan utaq qullqinchik mana kaptin. Utaq piensanchik imapas mana ruway atisqanchikta hinaspa imapipas pantasqanchikmanta ñakakunchik utaq llakikunchik imapas ruway munasqanchik mana ruwakuptin. Chaynapi tarikuspaqa manam piensananchikchu Jehova Dios saqiruwasqanchiktaqa. Aswanmi yuyaymanananchik Jehova Dios wiñaypaq kuyawasqanchikmanta. Bibliam nin: “Ñakariyninchikpi yuyariqninchikta hatunchaychik kuyapayakuyninqa wiña-wiñaypaqmi”, nispa (Sal. 136:23, Chuya Qellqa 2012). Jehova Diosqa wiña-wiñaypaqmi yupaychaqninkunataqa kuyawasunchik. Chaymi mana iskayrayachwanchu mañakusqanchikta uyarinanmantaqa (Sal. 116:1; 136:24-26).

9. ¿Imataq Pablota yanaparqa hinalla Diosta kuyananpaq?

⁹ Dios tukuy imapi yanapasqanpi yuyaymanasqanmi Pablota kallpancharqa. Chaymi qillqarqa: “Manam manchakusaqchu, Jehova Diosmi ñuqapa yanapawaqniyqa, ¿imanawanmantaq runaqa?”, nispa (Heb. 13:6). Kuyakuywan Dios yanapananmanta mana iskayrayasqanmi imapas sasachakuykunata atipananpaq yanaparqa. Manam saqirqachu imapas mana allinkuna hukmanyachinantaqa. Chaymi carcelpi kachkaspanpas Pabloqa achka cartakunata qillqarqa iñiqmasinkunata kallpanchananpaq (Efes. 4:1; Filip. 1:7; Filem. 1). Llumpay sasachakuypi kaspanpas Jehova Diostaqa hinallam kuyarqa. ¿Imataq chaypaq yanaparqa?  Tukuy imapi hinaspa tukuy sasachakuyninchikpi sunqunchik tiyaykachiq Diospi hapipakusqanmi (2 Cor. 1:3, 4). ¿Imaynatam ñuqanchikpas Pablo hina Jehova Diosta hinalla kuyachwan?

10. ¿Imatam ruwachwan Diosta kuyasqanchik mana chiriyarunanpaq?

¹⁰ Apostol Pablom nirqa Jehova Diosta kuyasqanchik mana chiriyarunanpaq imata ruwanamanta. Nirqam: “Tukuy tiempoyá Diosta mañakuychik”, nispa (1 Tes. 5:17; Rom. 12:12). Jehova Diosta kuyananchikpaqqa paytam sapa kuti mañakunanchik (Sal. 86:3). Sapa kuti imakuna piensasqanchikta hinaspa imayna tarikusqanchikmanta payman sunqumanta willakuspaqa aswanmi payta kuyasunchik, payqa mañakusqanchiktam uyarin (Sal. 65:2). Chaymantapas mañakusqanchikman hina imatapas quykuwasqanchikta musyakuspanchikmi astawan payta kuyanchik. Yachanchiktaqmi ‘Diosqa llapallan qayakuqninkunapa hichpallanpi kasqantapas’ (Sal. 145:18). Kuyakuywan Jehova Dios yanapawananchikmanta mana iskayrayaymi yanapawasunchik ima sasachakuytapas atipananchikpaq.

11, 12. ¿Imatam ruwananchik bibliapi yachachikuykunata kuyananchikpaq?

¹¹ Diosta yupaychaqkunaqa bibliapi yachachikuykunatam kuyanchik, Diospa palabran chiqapta yachachisqanrayku. Jesusmi taytanta mañakuspan nirqa: “Palabraykiqa chiqapmi”, nispa (Juan 17:17). Chaynaqa, bibliapi yachachikuykunata kuyananchikpaqqa puntatam yachananchik imamanta yachachisqanta (Col. 1:10). Ichaqa manam yachayllachu yachananchik, hinaptinqa, ¿imatawanraqmi ruwananchik? Chaymanta yachanapaqmi Salmo 119 capitulota qillqaq yanapawanchik (qaway Salmo 119:97-100). Tiempochakunanchikmi bibliapa yachachikuyninkunapi sapa punchaw yuyaymanananchikpaq. Bibliapa yachachisqankuna imayna yanapawasqanchikpi yuyaymanaspanchikqa, astawanmi kuyasunchik bibliapa yachachikuyninkunata.

¹² Salmo qillqaqmi kaynatawan nirqa: “Simillaypaqpas mayna miskillañam palabraykiqa, mielmantapas aswan miskiraqmi”, nispa (Sal. 119:103, CQ12). Diospa llaqtanpi ruwamusqanku qillqakunapas miski mikuy hinam. Miski mikuytaqa allillamantam miskipakuspa mikunchik, chaynam qillqanchikkunatapas yuyaymanaspa allillamanta ñawinchananchik, chaymi yanapawasunchik bibliapi ‘sumaq palabrakunata’ yuyarinanchikpaq hinaspa hukkunata yanapananchikpaqpas (Ecl. 12:10).

13. ¿Imataq Jeremiasta yanaparqa Diospa yachachisqanta kuyananpaq hinaspa imaynataq tarikurqa?

¹³ Diosmanta willakuq Jeremiaspas kuyarqam Diospa yachachisqantaqa. Chayna kasqantam qawachirqa kaynata qillqaspan: ‘Llapallan kamachiq Dios taytalláy, rimapayawaptikim palabraykikunata mikuypaq-mikurqani. Chay palabraykikunaraykum sunquypi anchallataña kusikurqani. Ñuqaqa sutikiwan sutichasqam kallani’, nispa (Jer. 15:16). Mikuchkanmanpas hinam Jeremiasqa Diospa palabranta qawaspan yuyaymanarqa, chay ruwasqanmi yanaparqa Diospa palabranta anchata kuyananpaq. Chaymi payqa Diospa sutinta apasqanmanta hinaspa paymanta willakusqanmanta anchata kusikurqa. Ñuqanchikpas Diospa palabranpa yachachisqanta kuyaspanchikqa musyakusunmi Diospa sutinta apayqa ancha allin  kasqanmanta, hinaspapas hinallam Diospa munayninmanta willakusun.

14. ¿Imatam ruwananchik bibliapa yachachikuyninkunata astawan kuyananchikpaq?

¹⁴ Bibliatawan qillqakunata ñawinchaspanchikpas, ¿imatawanraqmi ruwachwan Diospa palabranta astawan kuyananchikpaq? Huñunakuyninchikkunaman riytam mana saqinanchikchu. Jehova Diosqa sapa semanam bibliamanta yachachiwanchik Willakuq qillqawan. Imamanta yachachisqanta allinta entiendenanchikpaqqa llapan yachachikuykunatam allinta estudiananchik. Chaypaqmi yanapawasun llapan textokunata maskayninchik. Willakuq qillqataqa achka rimaykunapim tarichwan jw.org nisqanpi utaq JW Library nisqanpipas. Chay yanapakuykunawanmi bibliapi textonkunataqa chaylla tariyta atinchik. Imapiña qillqanchikkunata estudiaspanchikpas, bibliapa textonkunataqa maskaspam sumaqta ñawinchananchik hinaspa yuyaymananchik, chaymi yanapawasunchik bibliapa yachachikuyninkunata astawan kuyananchikpaq (qaway Salmo 1:2).

15, 16. (1) Juan 13:34, 35 nisqanman hinaqa, ¿imatam ruwananchik? (2) ¿Imanasqam bibliapi yachachikuyninkunataqa kuyananchik iñiqmasinchikkunata, hinaspa Diosta kuyanapaqqa?

¹⁵ Wañukunanpaqña kachkaspanmi Jesusqa qatiqninkunata nirqa: “Musuq kamachikuytam quykichik: Qamkunapurayá kuyanakuychik. Imaynam ñuqapas qamkunata kuyarqaykichik chaynatayá qamkunapas kuyanakuychik. Qamkuna kuyanakuptikichikmi llapallan runakuna yachanqaku qatiqniykuna kasqaykichikta”, nispa (Juan 13:34, 35).

¹⁶ Jehova Diosta kuyanapaqqa, iñiqmasinchikkunatapas kuyananchikmi. Iñiqmasinchikkunata mana kuyaspanchikqa, manam Diostaqa kuyachwanchu. Apostol Juanmi kaynata qillqarqa: “Pipas rikusqan iñiqmasinta mana kuyaqqa manamá mana rikusqan Diostaqa kuyanmanchu”, nispa (1 Juan 4:20). Chaymantapas Jehova Diostawan iñiqmasinchikkunata kuyananchikpaqqa bibliapa yachachikuyninkunatam kuyananchik. ¿Imanasqa? Bibliapi yachachikuykunata kuyaspanchikqa, sunqumantam kasukusun Diostawan  iñiqmasinchikkunata kuyananchikpaq kamachikuykunata (1 Ped. 1:22; 1 Juan 4:21).

17. ¿Imakunata ruwaspam iñiqmasinchikkuna kuyasqanchikta qawachichwan?

¹⁷ (Qaway 1 Tesalonicenses 4:9, 10). ¿Imakunata ruwaspam iñiqmasinchikkunata kuyasqanchikta qawachichwan? Nichwanmi yuyaq iñiqmasinchikkunata huñunakuykunaman pusananchikpaq, yanapachwantaqmi sapallankuña yuyaq iñiqmasinchikpa wasinkupi ima ruwaypipas (Sant. 1:27). Chaynaqa, warmallaraq utaq yuyaqña kaspapas, qari utaq warmi kaspapas, iñiqmasinchik hukmanyasqa utaq llumpay llakisqa kaptinqa kuyakuywanmi kallpanchaykunanchik hinaspa yanapaykunanchik (Prov. 12:25; Col. 4:11). Chaynaqa iñiqmasinchikkunata kuyasqanchiktayá qawachisun ruwasqanchikwan hinaspa rimasqanchikwan (Gal. 6:10).

18. ¿Imataq yanapawasunchik sientinarachikuspa allinyanakunanchikpaq?

¹⁸ Bibliaqa nirqañam tukupay punchawkunapi runakuna kikillanpaq munaq hinaspa qullqilla kuyaq kanankumanta (2 Tim. 3:1, 2). Chaymi Diosta yupaychaqkunaqa kallpanchakunanchik Diosninchikta, bibliapi yachachikuykunata hinaspa iñiqmasinchikkunata astawan kuyananchikpaq. Wakinpiqa ichapas iñiqmasinchikkunawan sientinarachikuchwan, ichaqa kuyakuq kasqanchikmi yanapawasun ima sasachakuyña kaptinpas kuyakuyllawan allinyanakunanchikpaq (Efes. 4:32; Col. 3:14). Chaynaqa, amayá saqisunchu kuyakuyninchik chiriyarunantaqa. Aswanqa hinallayá Jehova Diosninchiktapas, palabrantapas hinaspa iñiqmasinchikkunatapas astawan kuyasunchik.