YAQA 1910 watapim tayta-mamayqa Georgia nacionmanta Canadá nacionman astakamurqaku. Canadá nacionpim Pelly llaqtapa hichpanpi yacharqaku. 1928 watapim nacerqani, pichqam wawqi-paniykuna, ñuqañataqmi kani ñuñupaqwaña. Manaraq nacechkaptiymi taytayqa wañukurqa, mamayñataqmi wañukurqa wawallaraq kachkaptiy. Chaymantañataqmi piwi kaq Lucy sutiyuq paniy 17 watanpi wañukurqa. Chaymi Nick sutiyuq tioyña uywawarqaku.

Yaqa iskay watachaypi kachkaptiymi caballoykupa chupanmanta hapikuruspa pukllachkarqani, chaymi aylluyqa caballo haytaruwananmanta manchakuspanku qayaykachamuwarqaku, ichaqa manam imatapas uyarirqanichu. Caballoqa manamá haytaruwarqachu, ichaqa chaypim aylluyqa musyarurqaku mana uyariy atisqayta.

Aylluyta riqsiq huk runam mana uyariy atiq warmakunawan kuska estudianaypaq niwarqaku. Chaymi tioy Nickqa Saskatoon llaqtapi mana uyariy atiq warmakunapaq escuelaman kachawarqa. Chayman riytaqa manchakurqanim karupi kasqanrayku hinaspa pichqa watachayuqllaraq kasqayrayku, ichaqa rirqanim hinaspam escuela mana kaptillan hinaspa wakin kutillapi aylluyta watukuq kani. Chaymantam señaschaspay rimayta yacharurqani, hinaspam kusikurqani warmamasiykunawan pukllaspay.

Merien sutiyuq paniymi 1939 watapi Bill Danylchuck sutiyuq runawan casarakururqa hinaspam paniy Francestawan kuskata uywawarqaku. Paykunam Jehova Diospa testigonkunawan puntata rimarqaku, chaymi sapa kuti escuela mana kaptin bibliamanta sumaqta yachachiwarqaku. Ichaqa señaschaspanku mana rimayta yachasqankuraykum sasata paykunata entiendeq kani. Chaywanpas qawarqakum Diosmanta yachay munasqayta. Alli-allimantam yacharurqani tukuy ima niwasqankuqa bibliapa yachachisqanman hina kasqanta. Chaymi paykunawan kuska Diosmanta willakuq rirqani. 1941 watapi septiembre killapa 5 kaq punchawtañataqmi paniypa qusan Bill hatun cilindropi bautizaruwarqa. ¡Chaypi yakuqa chirikullasqam!

1946 watapim mana escuela kasqan tiempopi wasiyman kutirqani, chaymantam rirqaniku Estados Unidos nacionpi hatun huñunakuyman. Chay hatun huñunakuypim qallariypiqa paniykuna chullachinakuspanku qillqapuwarqaku ima yachachimusqankumanta. Paqarisnintintam ichaqa yacharurqani mana rimay atiq runakunapaq yachachisqankuta, chaymi anchata kusikurqani. Chay hatun huñunakuypim chayllaraq bibliamanta allinta yacharurqani.

Iskay kaq hatun guerra tukuruptinmi yaqa lliw runakuna nacionninkuta hatunchaqku. Ñuqam ichaqa banderata manaña hatuncharqanichu nitaq nacionniykupaq takitaqa takirqaniñachu. Kamachiwaqkum religionninkupi tukuy ruwasqankuta ruwanaykupaq, chaykunatapas manañam ruwarqanichu. Chaymi profesorkuna piñakururqaku hinaspam tukuyta nispanku chaykunata hinalla ruwanaypaq hikutawarqaku. Chaywanmi estudiaqmasiykuna hukmanyarurqaku, ñuqam ichaqa paykunata Diosmanta yachachiyta qallaykurqani. Larry Androsoff, Norman Dittrick hinaspa Emil Schneider estudiaqmasiykunam bautizakururqaku hinaspam kunankama Diosta servichkanku.

Maymanña rispaypas kallpanchakunim mana uyariy atiqkunaman Diosmanta willanaypaq. Chaymi huk kutipi Eddie Tager sutiyuq mozoman Diosmanta yachachirqani, payqa mana allinkunallaña ruwaqmi karqa. Payqa qayna wata wañukunankamam mana uyariy atiq iñiqmasinchikkunawan kuska Diosta servirqa Laval (Quebec) llaqtapi. Chaymantapas yachachirqanim Juan Ardanez sutiyuq mozoman, paypas bibliamanta imam kaqta yachayta munaspanmi Berea llaqtapi runakuna hina kallpanchakurqa bibliamanta allinta yachananpaq (Hech. 17:10, 11). Paypas bautizakuruspanmi Ottawa (Ontario) llaqtapi wañukunan punchawkama iñiqkunapi punta apaq karqa.

1950 watapiñataqmi Vancouver llaqtaman ripukurqani, munarqanim mana uyariy atiq runakunaman Diosmanta willakuyta. Ichaqa huk punchawmi Chris Spicer sutiyuq señoraman ñanpi Diosmanta willakurqani, payqa manam ñuqa hina mana uyariy atiqchu karqa. Munarqam qillqanchikkunata sapa killa chaskikuyta, hinaspapas niwarqam Gary sutiyuq qusanta riqsiykunaypaq, chaymi wasinta rispay qillqanakuspa unayniq rimarqaniku. Achka watamantam Toronto (Ontario) llaqtapi hatun huñunakuy kaptin tuparurqaniku. Anchatam  kusikurqani Gary chay punchaw bautizakunanmanta yacharuspay. ¡Manamá chay pasawasqantaqa haykapipas qunqasaqchu! Chaywanmi yacharurqani Diosmanta hinalla willakuyqa ancha allin kasqanta.

Chaymantam Saskatoon llaqtaman kutirqani, chaypim huk warmi niwarqa mana uyariy atiq melliza warmi wawankunaman Diosmanta yachachinaypaq, paykunam karqaku Jean hinaspa Joan Rothenberger. Paykunapas ñuqapa estudiasqay escuelamanmi richkasqaku. Diosmanta yachasqankutam estudiaqmasinkunaman chaylla willarqaku, chaymi pichqa sipaskuna bautizakurqaku. Hukninmi karqa Eunice Colin. Paywanqa riqsinakurqaniñam escuelayta tukuchkaspay. Paymi huk punchaw miskichata quykuwaspan niwarqa amistadnin kanaypaq. Watakuna pasaytam paywan casarakururqani.

Eunice manaraq bautizakuchkaptinmi bibliamanta yachasqanta maman yacharuspan escuelanpi directorninta nirqa Euniceta rimapayananpaq. Chaymi directorqa Diosmanta yachachiq qillqankunata qichururqa. Chaywanpas Euniceqa hinallam kallpanchakurqa, hinaspam tayta-mamanman willarqa bautizakunanmanta. Hinaptinmi tayta-mamanqa nirqa: “Jehova Diospa testigon karuspaykiqa wasimantam ripunayki”, nispa. 17 watanpi kachkaptinmi qarqururqaku, hinaptinmi Euniceqa iñiqmasinkunawanña yacharqa. Diosmanta hinalla yachaspanmi bautizakururqa. 1960 watapiñataqmi casarakururqaniku, ichaqa tayta-mamanqa manam casarakuptiykupas hamurqakuchu. Ichaqa Diospi iñisqaykuta hinaspa warmaykuta imayna uywasqaykuta qawaspankum tayta-mamanqa tiempopa risqanman hina allinpaq hapiwarqaku.

Qanchis churiykunam karqa, llapallankum uyariy atiq karqaku. Sasa uywaymi karqa, chaywanpas señastam yachachirqaniku mana sasachakuspalla Diosmanta yachachinaykupaq. Iñiqmasinchikkunam yanapawarqaku warmaykuta uywanaykupaq. Huk kutipim huk iñiqmasinchik qillqawaspanku niwarqaku huknin warmayku huñunakuypi mana allinkunata rimasqanta. Chaymi warmaykutaqa chaylla rimapayarqaniku. James, Jerry, Nicolas hinaspa Steven sutiyuq churiykunam iñiqkunapi punta apaq kanku, warmichankunañataqmi yanapanku. Nicolasmi warmin Deborahwan Gran Bretaña nacionpi señaspi videokuna ruwaypi yanapakunku. Stevenñataqmi warmin Shannanwan Estados Unidos betelpi llamkanku señaspi videokuna ruwaypi.

40 wata casarasqa kanaykupaq huk killallaña faltachkaptinmi warmichayqa cancerwan wañukurqa. Unqusqan tiempopim yuyaymanarqa wañuqkuna kawsarimunanpi, ñuqapas suyachkanim kawsarimuptin paywan tupaykuyta.

 Febrero 2012 watapiñataqmi urmaruspay wiqawniyta pakirurqani, chaymi huknin churiypa wasinpiña yachanaypaq rirqani. Kunanqa Calgary llaqtapiñam mana uyariy atiq iñiqmasiykunawan huñunakuni, chaypim iñiqkunapi punta apaq kani. ¡Chayllaraqmá mana uyariy atiq iñiqkunawanqa huñunakuchkani! Hinaptinqa ¿imaynataq unay tiempo ingles rimayllapi huñunakuchkaspayqa hinalla Diospi hapipakurqani? Diospa yanapakuynillanwanmi chaytaqa ruwarqani. Paymi palabranpi nisqanman hina yanapaykullawarqa (Sal. 10:14). Anchatam agradecekuni qillqaspanku, señasta yachaspanku hinaspa huñunakuypi rimamusqankuta entiendechiwaspanku llapan yanapawaqniykunata.

Wakinpiqa llumpay llakisqam hinaspa hukmanyasqam tarikurqani rimasqankuta mana entiendespay hinaspa mana uyariy atiqkunata yanapanankupaq imallatapas mana ruwasqankuta piensaspay. Chayna tarikuspaymi yuyarirqani Jesusta Pedropa kayna nisqanta: “Señor, ¿pimantaq riymanku? Rimasqaykikunaqa wiñay kawsay qukuqmi”, nispa (Juan 6:66-68). Mana uyariy atiq wakin iñiqmasiykuna hinam Jehova Diospi hinaspa llaqtanpi hapipakuyta yacharuni, chayqa allinniypaqmi. Kunanqa ñuqapaq hinam tukuy rikchaq videokuna kachkan, chaymi mana uyariy atiq iñiqkunapaq huñunakuyninkupi hinaspa hatun huñunakuyninkupipas allintaña entiendeni. Tukuy kay watakunam kusisqa Jehova Diosta servirqani chaymi achka bendicionkunata chaskirqani.