1. ¿Imatam ruwananchik Diospi iñiq kasqanchikrayku?

MANAM llapallan runakunachu Diospi iñiqqa kanku (2 Tes. 3:2). Ichaqa Jehova Diosmi yanapawanchik paypi iñinanchikpaq (Rom. 12:3; Gal. 5:22). Anchatam Jehova Diosta agradecekunanchik chuya espiritunwan yanapawasqanchikmanta.

2, 3. (1) ¿Imakunatam Diospi iñisqanchikrayku chaskisun? (2) ¿Imakunamantam kaypi yachasun?

² Jehova Diosqa kuyasqan churintam quwarqanchik payta qatipakuspanchik huchanchikmanta pampachasqa kananchikpaq. Chayraykum atichwan Jehova Diospa amistadnin kayta hinaspa wiñaypaq kawsakuytapas (Juan 6:44, 65; Rom. 6:23). Huchayuq hinaspa wañuywan castigasqa kaptinchikpas, Jehova Diosqa allinkuna ruway munasqanchikta qawaspanmi ñuqanchikta llakipayawarqanchik (Sal. 103:10). Chayraykum Jesusmanta hinaspa wañukusqanmantapas yachachiwarqanchik. Jesusta riqsiyta qallaykuspam paypa qatiqninña karqanchik, chaynapim wiñaypaq kawsananchikpaq suyakuyniyuq kayta qallaykurqanchik (leey 1 Juan 4:9, 10).

 ³ Ichaqa, ¿imatawanmi yachachwan Diospi iñiymanta? Diospi iñinanchikpaqqa, manam ñuqanchikrayku Diospa ruwasqallanmantachu yachananchik nitaq hamuq tiempopi imakuna ruwanallanmantachu. Aswanqa, ¿imatawanraqmi ruwananchik? Qatiqninpim kaymanta yachasun.

4. ¿Imatam ruwasun Diospi iñispanchikqa hinaspa Jesusta qatipakuspanchikqa?

⁴ Jehova Diospi iñispanchikqa hinaspa Jesusta qatipakuspanchikqa, manam imakuna ruwasqankumanta hinaspa imakunata ñuqanchikpaq ruwanallankumantachu yachasun. Aswanqa sunqumantam munasun paykunapa yachachiwasqanchikman hina kawsakuyta hinaspam huk runakunamanpas paykunamanta yachachisun. Apostol Pablom nirqa: “Sichu simikiwan runakunapa qayllanpi rimanki Jesus señor kasqanmanta, sunquykipiñataq iñinki wañusqakunapa kasqanmanta Dios kawsarichisqanta, hinaspaqa salvasqam kanki. Sunquwanmi iñina allin ruwaqña kaspa chaskisqa kanapaq, simiwanñataqmi runakunapa qayllanpi rimana salvasqa kanapaq”, nispa (Rom. 10:9, 10; 2 Cor. 4:13).

5. (1) ¿Imanasqam kallpanchakunanchik Diospi hinalla iñinanchikpaq? (2) Huk tupanachiywan willamuy imatam ruwananchik Diospi iñiyninchik allin kananpaq.

⁵ Musuq pachapi wiñaypaq kawsakuyta munaspanchikqa, Diospi iñinanchikpaqmi hinalla kallpanchakunanchik. Chayqa huk plantacha hinam. Kay plantacha sumaq kananpaqqa hinaspa hinalla wiñananpaqqa, sapa kutim yakuta tallipayananchik. Chaynata mana ruwaptinchikqa chakiruspam wañurunman. Yaqa chaynam Diospi iñiyninchik allin kananpaqqa chaynataq hinalla wiñananpaqpas tukuyta ruwananchik (Tito 2:2; 2 Tes. 1:3; Luc. 22:32; Heb. 3:12).

6. ¿Imatam Hebreos 11:1 nin Diospi iñiymanta rimaspan?

⁶ Bibliam Diospi iñiymanta riman Hebreos 11:1 (leey) nisqanpi. Puntatam nin Diospi iñiyqa ‘suyasqanchikta chiqaptapuni chaskinanchikpaqña suyay’ kasqanmanta. Chay suyasqanchik kaqkunaqa hamuq tiempopi ruwananpaq Diospa niwasqanchikkunam. Manam iskayrayanchikchu mana allinkuna chinkachisqa kananmantaqa nitaq musuq pacha kananmantapas. Chaymantapas bibliaqa ninmi Diospi iñiyqa ‘mana rikusqanchik kaqkunata chiqap kasqanpaqña hapiy’ kasqanmanta. Chay mana rikusqanchik kaqkunaqa Jehova Dios, Jesucristo, angelkuna hinaspa hanaq pachapi Diospa munaychakuyninmi (Heb. 11:3). Diospi iñispanchikqa hinaspa nisqankuna ruwakunanmanta mana iskayrayaspanchikqa, ¿imatam ruwasunchik? Chaytaqa qawachisun imayna kawsasqanchikwan, rimasqanchikwan hinaspa ruwasqanchikwanmi.

7. ¿Imaynatam Noeypa kawsakusqan yanapawanchik Diospi iñiy ima ninan kasqanta entiendenapaq? (Qaway 21 kaq paginapi dibujota).

⁷ Noeypa kawsakusqanmi yanapawanchik Diospi iñiy ima ninan kasqanta entiendenapaq. Apostol Pablom nirqa “mana rikusqan kaqkunamanta” Noeyman Dios willasqanmanta. Noeyqa Diosta kusichiyta munaspanmi “buqueta ruwarqa, chaynapi ayllun mana wañunanpaq” (Heb. 11:7). Noeyqa Jehova Diospa nisqankunapim iñirqa, chayraykum hatun buqueta ruwarqa. Yaqapaschá llaqtamasinkunaqa tapurqaku imanasqa chay buqueta ruwasqanmanta. Noeyqa manachá upallallachu karqa, bibliam nin payqa ‘Dios allin ruwaq kasqanmanta willakuq’ kasqanta  (2 Ped. 2:5). Payqa runakunamanmi willakurqa sinchi parawan mana allin runakunata Dios chinkachinanmanta. Yaqapaschá Jehova Diospa nisqanman hina kaynata willakurqa: ‘Tantearunim llapa runakuna chinkarachiyta kay pachapi [maqanakuyllaña] kasqanrayku’, nispa. Jehova Diosqa nirqataqmi kaynata: ‘Ñuqam kacharimusaq sinchi parata kay pachaman yaku huntananpaq chaynapi kay pachapi llapallan kawsaqkunatapas chaynataq llapallan runakunatapas puchukarachinaypaq. Lliw kay pachapi kaqkunam wañurunqa’, nispa. Noeyqa willakurqachá runakunaman mana wañunankupaq ima ruwanankumanta. Jehova Diosmi nirqa: ‘Buquemanmi yaykunki’, nispa (Gen. 6:13, 17, 18).

8. ¿Imatam Santiago nirqa Diospi iñiymanta?

⁸ Jesuspa qatiqnin Santiagopas Diospi iñisqanmantam qillqarqa. Chaytam qillqarqa hebreo rimaq iñiqmasinkunaman Pablopa qillqasqanmanta qipata. Santiagom nirqa: “¿Imaynatataq iñiynikita qawachiwankiman allinkunata mana ruwaspaykiqa? Ñuqam ichaqa iñiyniyta qawachisqayki imapas allin ruwasqaywan”, nispa (Sant. 2:18). Paymi yachachirqa Diospi iñiyqa, paypi mana creeylla kasqanmanta. Demoniokunapas Diospiqa creenkum, ichaqa manam paypiqa iñinkuchu. Aswanmi Diospa contranpi tukuy kallpankuwan hatarinku (Sant. 2:19, 20). Diospi iñiq runakunaqa allin kaqkunata ruwaspankum Diosta kusichiyta munanku. Chaytam Abrahanpas ruwarqa. Santiagom kaynata qillqarqa: “¿Manachu taytanchik Abrahanpas allinkunata ruwasqanrayku allin ruwaq runaña Diospaq karqa? Paymi churin Isaacta Diosman ofrecerqa altarpa hawanpi. Qamkunaqa kaytam yachankichik: Abrahanqa manam iñiyniyuqllachu karqa aswanqa iñiynintam ruwasqanwan qawachirqa, ruwasqanwanmi iñiyninqa aswan allin karqa”, niqta. Nirqataqmi: “Cuerponchikpas mana samayninchik kaptinqa wañusqam kachkan, chaynam iñiyninchikpas wañusqa kachkan allin kaqkunata mana ruwaptinchikqa”, nispa (Sant. 2:21-23, 26).

9, 10. ¿Imatam ruwananchik Diospi iñinanchikpaqqa?

⁹ Santiagopa qillqasqanmanta 30 wata pasaruptinmi, Juanpas Jesuspa vidanmanta hinaspa kimsa cartakunata qillqarqa. Bibliata qillqaqkuna hinam, Juanpas allinta entienderqa Diospi iñiy ima ninan kasqanmanta. Payqa achka kutipim chay palabrata griego rimaypi qillqarqa, chaytam quechuapi ninchik “iñiy” nispa.

¹⁰ Juanmi nirqa: “Churipi iñiqqa wiñay kawsayniyuqmi, churita mana kasukuqmi ichaqa mana kawsanqachu, aswanqa Diospa piñakuyninmi paypi hinalla kanqa”, nispa (Juan 3:36). Diospi iñinapaqqa churintam qatipakunanchik kamachikuyninkunata kasukuspanchik. Juanpa qillqasqanta ñawinchaspanchikmi qawanchik wiñay kawsayniyuq kanapaqqa Jehova Diospiwan churinpi iñinanchikmanta, chaytam achka kutipi Jesuspas yachachirqa (Juan 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12).

11. ¿Imaynatam Jehova Diosta agradecekusqanchikta qawachichwan chiqap kaqta yachachiwasqanchikmanta?

¹¹ Jehova Diosqa chuya espiritunwanmi paymanta hinaspa churinmanta chiqap kaqta yachachiwarqanchik hinaspa paypi iñinanchikpaqpas (leey Lucas 10:21). ¿Imaynatam chayna ruwasqanmanta agradecekusqanchikta qawachichwan? Sapa kutim Diosta agradecekunanchik paypa amistadnin kananchikpaq Jesusnintakama saqiwasqanchikmanta, Jesusqa ‘iñiyninchikpi pusawaqninchik hinaspa allinyanachiwaqninchikmi’ (Heb. 12:2). Chaymantapas Diospi iñiyninchiktam hinalla  wiñachinanchik. ¿Imaynata? Sapa kuti Diosta mañakuspanchik hinaspa bibliata estudiaspanchikmi (Efes. 6:18; 1 Ped. 2:2).

12. ¿Imatam ruwasun Diospa nisqankuna ruwakunanmanta mana iskayrayaspanchikqa?

¹² Jehova Diospa nisqankuna ruwakunanmanta mana iskayrayaspanchikqa, Diospa munaychakuyninmantam runakunaman willasun hinaspapas Jesuspa qatiqnin kanankupaqmi yanapasun. Chaymantapas hinallam ‘llapallankupaq allinkunata ruwasun, astawanraqmi iñiqmasinchikkunapaqqa allinkunata ruwasun’ (Gal. 6:10). Hinaspapas hinallam kallpanchakusun ‘ñawpaq vidanchikta hinaspa tukuy mana allin ruwasqanchikta’ qunqanapaq. Chaytaqa ruwasun Jehova Dioswan amistadninchikta mana yanqachanapaqmi (Col. 3:5, 8-10).

13. (1) ¿Imanasqam Diospi iñiyqa ancha allin? (2) ¿Imatam biblia nin Diospi iñiymanta hinaspa imanasqa?

¹³ Bibliam nin: “Mana iñiyniyuq kaspaqa manapunim Diostaqa kusichichwanchu, pipas Diosman asuykuqqa Dios chiqap kasqantam creenan, creenantaqmi tukuy sunqunkuwan maskaqninkunaman pagapuq kasqantapas”, nispa (Heb. 11:6). Bibliaqa nintaqmi Diospi iñiyninchikpas wasipa cimienton hina kasqanta. ¿Imanasqa? Jesuspa chiqap qatiqninkuna kananchikpaqqa, puntatam Diospi iñinanchik (Efes. 3:17). Ichaqa manam chayllachu Diospa amistadnin kananchikpaqqa yanapawasun, aswanqa imayna kayninchikkunatam sumaqyachinanchik (leey 2 Pedro 1:5-7; Jud. 20, 21).

14, 15. ¿Imanasqam aswan allin kuyakuq kayqa Diospi iñiq kaymantaqa?

¹⁴ Bibliata qillqaqkunam astawan rimanku Diospi iñiymanta. Kaywanqa ¿nichwanchu tukuy imamantapas Diospi iñiy aswan allin kasqanta? Chaymanta qawasun.

¹⁵ Pablom Diospi iñiytawan kuyakuyta tupanachispan kaynata nirqa: ‘Sichu [...] kanman iñiyniypas urqukunata maymi kasqanmanta suchuchinaypaq, ichaqa manataq kuyakuyniy kanmanchu hinaptinqa manam imapaqpas valenichu’, nispa (1 Cor. 13:2). Jesusñataqmi nirqa Diosta kuyayqa ‘Moisespa leyninmanta aswan hatun kamachikuy’ kasqanmanta (Mat. 22:35-40). Kuyakuyqa yanapawanchikmi imayna kayninchikkunawan Diosta kusichinapaq. Bibliam nin kuyakuyqa tukuyta  creesqanmanta. Chaynaqa, kuyakuyqa yanapawanchikmi Diospa niwasqanchikkunata creenapaq utaq iñinapaq (1 Cor. 13:4, 7).

16, 17. (1) ¿Imaynatam bibliaqa qawachin Diospi iñiywan kuyakuyqa aswan allin kasqanmanta? (2) ¿Mayqintaq aswan allin hinaspa imanasqa?

¹⁶ Bibliam niwanchik Diospi iñiywan kuyakuy imamantapas aswan allin kasqanmanta. Chaymi bibliata qillqaqkunaqa achka kutipi iskayninmanta riman. Pablom iñiqmasinkunata kaynata kallpancharqa: “Soldadopa qasqun harkaqwan churakuq hina iñiywan chaynataq kuyakuywan churakusunchik”, nispan (1 Tes. 5:8). Pedroñataqmi Jesusmanta kaynata nirqa: “Jesucristotaqa mana rikuchkaspapas kuyankichikmi, kunan mana rikuchkaspapas paypiqa iñinkichikmi”, nispa (1 Ped. 1:8). Santiagopas hanaq pachapaq iñiqmasinkunatam nirqa: “¿Manachu Diosqa runakunapa qawasqanman hina wakchakunata akllarqa iñiyninkupi apu kanankupaq hinaspa munaychakuyninta paykunaman qunanpaq? Chay kamachikuynintaqa kuyaqninkunaman qunanpaqmi Diosqa nirqa”, nispa (Sant. 2:5). Juanñataqmi nirqa: “Diosqa kamachiwanchik churin Jesucristopi iñinanchikpaqmi hinaspa kuyanakunanchikpaqmi”, nispa (1 Juan 3:23).

¹⁷ Pablom ichaqa nirqa: “Kunanqa kachkan: Iñiyniyuq hinaspa kuyakuq kayllañam, chaynataq Diospi suyayllañam. Kay kimsanmanta aswan allinqa kuyakuymi”, nispa (1 Cor. 13:13). ¿Imanasqam Pabloqa nirqa kay kimsanmanta kuyakuy aswan allin kasqanta? Musuq pachapiqa manañam Diospa nisqankunapiqa iñisunñachu. Chaypiqa bibliapa nisqanman hinam kusisqaña wiñaypaq kawsakusun. Ichaqa hinallam Diostawan runamasinchikkunataqa kuyasun. Paykunataqa hinallam astawan kuyasun.

18, 19. ¿Imaynam tarikunchik Diospi iñiyniyuq kasqanchikrayku hinaspa pitam chayrayku hatunchananchik?

¹⁸ Diosta yupaychaqkunaqa kawsakuyninchikpim chuya espirituwan yanapachikunchik. Chaymi Diospi iñinchik hinaspa munaychakuyninta yanapanchik. Chaymantapas iñiqmasinchikkunawanmi kuyanakunchik (Gal. 5:22, 23). Chayraykum enteron allpa pachapi pusaq millon masnin iñiqmasinchikkunawan hawkalla hinaspa huk sunqulla Diosta yupaychanchik. Kaymi sutillata qawachin Diospi iñiywan kuyakuy ancha allin kasqanmanta.

¹⁹ Jehova Diospa yanapakuynillanwanmi huk sunqulla kaytaqa atinchik. Chaymi payta hatunchananchik (Is. 55:13). Anchatam Jehova Diosta agradecekunchik ‘iñispanchik salvasqa kananchikpaq’ yanapawasqanchikmanta (Efes. 2:8). Jehova Diosqa hinallam achka runakunata yanapanqa paypi iñinankupaq. Hamuq tiempopim enteron pachapi runakuna mana pantaq, allin ruwaq hinaspa kusisqa kaspanku Jehova Diosta wiñaypaq hatunchanqaku.