NACERQANIM 1934 watapi. Chay watapaqqa tayta-mamaymi 20 wataña Jehova Diospa testigun karqaku. Taytaymi Fred mamayñataqmi Edna. Anchatam kusikuni Diosta kuyanaypaq yanapawasqanmanta. Manam huñunakuyman riytaqa saqirqanikuchu nitaq wasin-wasin Diosmanta willakuytapas. Sapa sabado tardenmi callekunapi Diosmanta willakuq kaniku. Wakinpiqa pisipasqam tukuq kaniku, chaywanpas sapa kutim taytayqa heladus mikuq pusawaqku. Yacharqanikuqa Kansas lawpi kaq Parsons sutiyuq llaqtachapim. Huñunakusqaykupi iñiqmasinchikkunaqa yaqa llapankum hanaq pachapaq karqaku.

Diosmanta willakuqkuna aslla kaptiykupas, willakunayku lawqa hatunmi karqa. Rinaykutaqmi karqa achka llaqtachakunamanpas chaynataq animalkunata uywasqanku lawkunamanpas. Qillqanchikkunata quptiykum wasiyuqkunaqa quwaqku yuyukunata, wallpakunata chaynataq runtukunatapas. Chay qillqakuna pagasqaña kasqanraykum, wasiyuqkunapa imapas quwasqankuqa mikunaykupaqña karqa.

Tocadiscuwanmi tayta-mamayqa Diosmanta willakuqku. Manam ñuqaqa chay servichikuytaqa atirqaniraqchu uchuychallaraq kasqayrayku. Ichaqa runakunaman yachachiq paykunata riysispaymi, Rutherford sutiyuq iñiqmasinchikpa grabasqa yachachisqankunata uyarinankupaq kusisqallaña churaysiq kani.

Taytaymi carroykupa hawanpi churaq hatun parlantita. Chay carrochaykum yanapawaqku Diosmanta willakuypi. Runakuna uyariwanankupaqmi takikunataraq churaq kaniku, chaymantañataqmi bibliamanta grabasqa yachachikuykunata. Tukuruptinñataqmi Diosmanta yachay munaqkunaman qillqanchikkunata quq kaniku.

Cherryvale sutiyuq llaqtachapim parqueman achkallaña runakuna sapa domingo samaq riqku. Chay parquepi carronwan taytay Diosmanta willakunantam guardiakuna mana munarqakuchu. Ichaqa nirqam huk law niqchaman suchurinanpaq. Kasukuspanmi taytayqa parquemanta wak law niqchaman carronta sayachirqa, hinaspanmi  bibliamanta grabasqa yachachikuykunata churarqa runakuna hinalla uyarinankupaq. Taytaywan hinaspa Yerry mayorniywanmi Diosmanta chaynata willakuspay ancha kusisqa tarikuq kani.

Yaqa 1940 watapaqqa, testigukunata chiqniq lawkunapi Diosmanta astawan willakunaykupaqmi kallpanchakurqaniku. Qallariypi nisqayman hinam manaraq achikyamuchkaptin hatarispayku, wasikunapa punkunman upallalla qillqanchikkunata churaq kaniku. Chaymantañataqmi llaqtamanta hawaman lluqsiq kaniku pi iñiqmasinchiktapas guardiakuna hapirusqanta yachanaykupaq.

Chay watakunapiqa letrerukunawanpas Diosmantaqa willakuqmi kaniku. Chaytaqa ñawpaqniykumanwan qipaykumanmi hinakuq kaniku, hinaspaykum callenkunapi puriq kaniku. Llaqtaypi chayna ruwasqaykutam yuyachkaniraq. Iñiqmasinchikkunapa letrerunkupim nirqa religionkunaqa tuqlla hina chaynataq pantachikuqllaña kasqankumanta. Iñiqmasinchikkunaqa wasiykumanta lluqsispankum karu niqta riruspanku kutimuqku. Chayna riptinkuqa manam pipas harkakurqachu, aswanmi achka runakuna qawarqaku.

Ñuqaykuqa Texas llaqtamanmi riq kaniku hatun huñunakuykunaman. Taytayqa Texas lawman riq trenpim llamkarqa, chaymi mana qullqillawan aylluykumanpas chaynataq hatun huñunakuykunamanpas riq kaniku. Mamaypa mayor turinmi warminpiwan Texas llaqtapi yacharqaku, paykunapa sutinmi karqa Fred Wismar hinaspa Eulalie. Tioy Fredqa musullaraq kachkaspanmi Jehova Diosmanta yacharqa. Bautizakuruspanñataqmi paninkunaman yachachispan mamaymanpas Diosmanta yachachirqa. Texas llaqtapi iñiqkunaqa allintam tioytaqa riqsiqku ñawpaqpi llaqtan-llaqtan watukuq kasqanrayku. Kuyakuq hinaspa kusisqallaña kasqanraykum paywan kayta munaq kani. Diosmanta yachachikuytaqa anchatam kuyaq, chayna kasqanmi yanapawarqa musullaraq kachkaspay allinta tantiakunaypaq.

1941 watapim San Luis sutiyuq llaqtapi apakuq hatun huñunakuyman trenwan rirqaniku. Chay huñunakuypiqa lliw warmallaraq kaqkunatam huk hawaqllapi tiyanaykupaq niwarqaku, chaynapi Rutherford iñiqmasinchikpa yachachisqanta uyarinaykupaq. Yachachisqanpa sutinmi karqa “Kamachikuqpa churinkuna” niq. Warmakunam 15.000 masnin karqaniku. Chay huñunakuy tukuytam iñiqmasinchikkunaqa sapakamaman quwarqaku Churikuna niq sutiyuq qillqata.

1943 watapiñataqmi Kansas lawpi kaq hatun huñunakuyman rirqaniku, chay huñunakuypim hukkunapiwan bautizakurqaniku. Chaypim kallpanchawarqaku Diosmanta astawan willakunaykupaq. Ancha kusikuypaqmá chayqa karqa. Chaypitaqmi niwarqaku sapa huñunakuykunapi Diosmanta yachachinapaq escuela kananmanta. Chaypaqmi quwarqaku 52 yachachikuykunamanta rimaq qillqachata. Hina chay watallapitaqmi huñunakuypipas ñawpaqmanta rimariyta qallarirqani.

1951 watapi colegioyta tukuruspaymi tantiakunay karqa qipakunaman ima ruwanayta. Betelpi ñawpaqta wawqiy Yerry yanapakusqanraykum ñuqapas chaypi yanapakuyta munarqani. Chaymi papelta huntachispay betel wasiman apachirqani. Hinaptinmi manapas unaymanta qayaramuwarqaku, chayqa karqa 1952 watapi marzo killapa 10 kaq punchawninpim. Chayna tantiakusqayqa allin yuyayniyuq kanaypaqmi yanapawarqa.

Qillqanchikkunata ruwasqankupim ñuqaqa yanapakuyta munarqani. Ichaqa manam haykapipas chaypiqa yanapakurqanichu, aswanqa mikuykunata haywaypi hinaspa cuartokunata allichaypim yanapakurqani. Chaymantañataqmi mikuykunata yanuypi yanapakurqani. Chaypiqa tukuy ima yanukuytam yacharurqani. Chaymantapas yanukuy mana tupawaptinqa, betel wasipi kaq achkallaña qillqanchikkunatam estudiaq kani. Chaymi kallpanchawarqa Diosta astawan kuyanaypaq hinaspa betelpi yanapakunaypaq. 1949 watapim wawqiyqa Patricia sutiyuq  sipaswan casarakururqa. Betelpi manaña yanapakuspankupas hinallam llaqtapiqa yacharqaku. Paykunaqa betelpi yanapakuyta qallarisqay watakunam allinta yanapawarqaku.

Betelman yaykusqay qipallatam yachachiqkunata akllayta qallaykurqaku, chaynapi aswan achka yachachiqkuna kanankupaq. Chay akllasqa kaqkunaqa sapa watam betelpa muyuriqninpi huñunakuq iñiqmasinchikkunata watukuq riqku. Paykunaqa manam llumpay karutaqa riqkuchu, aswanqa carrowan yaqa tawa hora riykamallam. Chayna watukuspankuqa huñunakuypi huk hora yachachispankum iñiqkunawan Diosmanta willakuq riqku. Chayna rinaypaqmi ñuqatapas niwarqaku. Watukusqaypi yachachispayqa katkatatastinmi rimaq kani. Yaqa llapanpim trenwan riq kani. 1954 watapim huk domingo punchaw chayna watukusqaymanta betelman kutichkarqani. Ichaqa wayrantin chikchi para chayaramuptinmi risqay trenqa sayarurqa. Chaymi paqarintin lunes achikyaqtaña trenpa sayananman chayarurqani. Chaymantam huk trenta hapirqani betelman rinaypaq. Mana puñusqa kasqayrayku pisipasqallaña chayaruspaypas kamasmi yanukuypi yanapakuq pasarqani. Ichaqa tukuy chaykuna pasaptinpas ancha kusisqam tarikurqani iñiqmasinchikkunata yanapaspay hinaspa achka iñiqmasinchikkunata riqsispay.

Betelpi llamkayta qallarisqay watakunam niwarqaku WBBR sutiyuq wayra wasipi yanapakunaypaq. Chayqa karqa Columbia Heights sutiyuq callepim. Sapa semanam achka iñiqmasinchikkuna bibliata estudiachkaq hina chay wayra wasintakama rimaqku, chaypim ancha kuyasqayku Macmillan iñiqmasinchikwan kuska yanapakurqaniku. Payqa unay watañam betelpi yanapakurqa, chaymi paymantaqa tukuyta yacharqaniku.

1958 watapiñataqmi niwarqaku galaad escuelamanta lluqsiq iñiqmasinchikkunata yanapanaypaq. Maymi rinanku nacionman yaykunankupaq hinaspa imayna chayanankupaqmi yanapanay karqa. Chay watakunapi avionwan riyqa qullqipaqmi karqa. Chaymi Africa hinaspa Asia lawman riqkunaqa yaqa llapanku carga apaq barcokunapi rirqaku. Kunanmi ichaqa avionwanña rinku.

1960 watapiqa astawanraqmi llamkarqani Estados Unidosmanta Europa lawman avionkunawan riq iñiqmasinchikkunata yanapaypi. Paykunaqa 1961 watapi huk law nacionniyuqkunapaqwan hatun huñunakuymanmi rinanku karqa. Ñuqatapas Alemania nacionman rinaypaqmi tuparuwarqa. Chay hatun huñunakuy tukuytam betelpi kimsa yanapakuqmasiykunapiwan carrota alquilaspayku Italia nacionman rirqaniku, hinaspam chaypi kaq betelta watukuq rirqaniku. Chaymantañataqmi rirqaniku Francia nacionman, hinaspam Pirineo sutiyuq urqukunata pasaspayku España nacionman yaykurqaniku. Chaypiqa harkakuqkum Diosmanta willakusqanchiktaqa. Ancha kusisqam tarikurqani Barcelona llaqtayuq iñiqmasinchikkunata riqsispay hinaspa paykunaman qillqanchikkunata quspay. Chaymantañataqmi Amsterdam  llaqtaman rirqaniku. Hinaspam Estados Unidos nacionmanña avionwan kutirqaniku.

Qatiqnin watapiñataqmi huk law nacionniyuqkunapaqwan hatun huñunakuyman 583 iñiqmasinchikkuna rinankupaq tukuyta allichanay karqa. 1963 watapi kaq hatun huñunakuypa yachachikuyninmi karqa “Wiña-wiñaypaq sumaq willakuykuna” niq sutiyuq. Chay huñunakuyqa karqa Europa, Asia hinaspa Pacifico sur lawkunapim. Karqataqmi Hawai hinaspa California llaqtakunapipas. Chay huñunakuyman riqkunaqa Libano hinaspa Jordania nacionkunapi samastinmi rirqaku, chaynapi bibliapi rikuriq llaqtakunata riqsinankupaq. Pasajinkuta hinaspa maypi samanankupaq ñawpaqmantaraq sapaqchaspaypas, huk nacionkunaman yaykunankupaqmi papelkunata ruwanay karqa.

1963 watapim yaqa junio killapa tukuyninta Lila sutiyuq sipaswan casarakurqani. Payqa kimsa watañam betelpi yanapakuchkarqa. Casarakusqaykumanta huk semana qipallamanmi hatun huñunakuyman riq achka iñiqmasinchikkunawan kuska rirqaniku Grecia, Egipto hinaspa Libano nacionkunata. Libano nacionmantam Jordania nacionman avionwan rirqaniku. Chay Jordania nacionpi Diosmanta willakuyta harkakusqankuraykum niykuwarqaku Jehova Diospa testigunkuna yaykunankutaqa mana saqisqankumanta. Ichaqa avionmanta lluqsiruspallaykum rikururqaniku achka iñiqmasinchikkuna “Kusikunikum kayman hamusqaykichikmanta” niq letreruta hapisqankuta. Kusisqamá tarikurqaniku ñawpaq tiempupi Diosta serviqkunapa yachasqanku llaqtakunata riqsispayku. Riqsirqanikutaqmi Jesuspawan qatiqninkunapa willakusqanku lawkunata hinaspa may lawmanta Diosmanta willakuy qallarisqan lawkunatapas. Chay willakuy qallarisqankuqa ‘kay pachapa cantonkamam’ apakuchkan (Hech. 13:47).

55 watañam Lilawanqa Jehova Diospa llaqtanpi yanapakuchkaniku. Achka kutikamam España hinaspa Portugal nacionkunata rirqaniku Diosmanta willakusqanchikta harkakusqanku tiempupi. Paywan kuskam iñiqmasinchikkunata kallpanchaq kaniku, hinaspapas qillqanchikkunatawan imapas pisipuqninkutam apaq kaniku. Rirqanikutaqmi Cadiz sutiyuq llaqtapi kaq carcelpi iñiqmasinchikkunamanpas. Ancha kusisqam tarikurqani paykunata kallpanchaspay.

1963 watamantapacham huk law nacionniyuqkunapaqwan hatun huñunakuykunaman riq iñiqmasinchikkunata yanaparqani. Chay hatun huñunakuykunaqa apakurqa Africa, America Central, America del Sur, Australia, Europa, Hawai, Asia, Nueva Zelanda hinaspa Puerto Rico lawkunapim. Lilawan kuskam rirqaniku 1989 watapi Polonia nacionpi kaq hatun huñunakuyman, chaytaqa kunankamapas yuyanikuraqmi. Rusia nacionniyuq achka iñiqmasinchikkunaqa manam ñawpaqtaqa chayna hatun huñunakuypiqa karqakuchu. Riqsisqayku wakin iñiqmasinchikkunam Diospi iñisqankurayku achka wata carcelpi karqaku.

 Rirqanikutaqmi betelpi iñiqmasinchikkunata chaynataq galaad escuelamanta lluqsiq achka nacionkunapi kaq iñiqmasinchikkunata kallpanchaqpas. Qipa watukusqaykum karqa Corea del Sur, chay nacionpim Suwon sutiyuq llaqtapi kaq carcelta rirqaniku, hinaspaykum 50 iñiqmasinchikkunata riqsirqaniku. Paykunaqa anchatam munarqaku carcelmanta lluqsiruspanku tukuy sunqunkuwan Dios yupaychayta. Paykunata riqsisqaykupas kallpanchawarqakum (Rom. 1:11, 12).

1943 watapi bautizakuptiyqa enterun pachapiñam 100 waranqa testigukunalla karqa. Kunanqa 8 millon masninñam kanchik, hinaspapas 240 nacionkunapim Diosmanta willakuchkanchik. Chaymi mana iskayrayanichu Diosqa galaad escuelamanta lluqsiq iñiqmasinchikkunata anchata yanapasqanmanta. Anchatamá kusikuni achka watakuna chay iñiqmasinchikkunata maymi rinanku nacionman chayanankupaq yanapasqaymanta.

Ancha kusisqam tarikuni musullaraq kachkaspay Jehova Diosta yupaychanaypaq tantiakusqaymanta, chaynataq betelpi yanapakunaypaq papelta huntachisqaymantapas. Chaymantapacham Jehova Diosqa tukuypi yanapawan. Lilawan ñuqaqa chunkantin watañam betelpi yanapakuchkaniku. Chaymantapas betelpa muyuriqninpi huñunakuq achka iñiqmasinchikkunawanmi allinta riqsinakuspayku anchata kuyanakuniku.

84 wataypiña kaspaypas hinallam warmichaywan kuska betelpi yanapakuchkaniku. Ñuqaqa yanapachkani betel wasiman chayamuq cartakunata chaskiypim.

¡Mayna kusikuypaqmi Jehova Diospa llaqtanpi kayqa hinaspa Malaquias qillqapa nisqan cumplikusqanta qawayqa! Malaquias 3:18 nin: “Hinaptinmi yachankichik pim allin ruwaq kasqanta chaynataq pim mana allin ruwaq kasqantapas, pim Diosta yupaychaq kasqantapas chaynataq pim Diosta mana yupaychaq kasqantapas”, nispa. Satanaspa munaychakusqan kaqkuna chinkananpaqña kasqanraykum, runakunaqa hukmanyasqallaña kawsakunku. Jehova Diosta kuyaqkunam ichaqa kusisqa kawsakunchik, hinaspapas kay pachapi wiñaypaq kawsakuytam suyachkanchik. Ñuqallanchiktaqmi willakunchik Diospa munaychakuyninmanta sumaq willakuykunatapas (Mat. 24:14). Ñamá Diosqa tukuy mana allinkunata tukuchinqaña, hinaspam kay allpa pachata huertayachinqa. ¡Chaytamá kusikuywan suyachkanchik! Chay punchaw chayamuptinqa llapallanchikmi manaña unquspa wiña-wiñaypaq kawsakusunchik.