1. Willarimuy Mateo sutiyuq warmachapa kawsarimuymanta ima nisqanta.

 MATEO sutiyuq warmacham llumpayta unqullan, chaymi achka kutita operacionman yaykurqa. Qanchis watachayuq kachkaptinmi kay pasakurqa. Huk punchawmi Mateoqa tayta-mamanwan kuska sapa killa lluqsimuq videonchikta qawachkarqaku, chay videopa yaqa tukuyninpim huk videoyuq takita qawarqaku, chay videopim wañukuq ayllunku kawsarimuqta kusikuyllawanña chaskirqaku. b Video qawayta tukuruptinkum warmachanqa tayta-mamanpa makinta hapiykuspan nirqa: “Mamáy, papáy kay videopi qawasqanchikman hinam ñuqapas wañukuspayqa kawsarimusaq. Amayá llakikuychikchu, suyaylla-suyaykuwaychikqa”, nispa. ¡Mayna kusisqachá tayta-mamanqa tarikurqa warmachan kawsarimunanmanta mana iskayrayasqanwanqa! Arí, Mateoqa manamá iskayrayarqachu wañukuqkuna kawsarimunankumanta.

2, 3. ¿Imanasqataq ancha allin kawsarimuy kananmanta yuyaymanayqa?

² Ancha allinmi sapa kuti kawsarimuypi yuyaymanayninchikqa (Juan 5:28, 29). ¿Imanasqa? Manam yachanchikchu paqarin ima pasaruwananchikmantaqa. Qunqaymantam unquruchwan utaqmi hukkaqnin kuyasqa ayllunchikpas wañukunman (Ecl. 9:11; Sant. 4:13, 14). Chay pasaruwaptinchikqa kawsarimuymanta yachaymi yanapawachwan mana llumpayta hukmanyarunapaq (1 Tes. 4:13). Bibliapim niwanchik taytanchik Jehova Diosqa sumaqta riqsiwasqanchikta hinaspa ancha-anchata kuyawasqanchikta (Luc. 12:7). Arí, Jehova Diosqa sapakamatam imayna kasqanchikta sumaqta riqsiwanchik, chaymi wañukuptinchikpas imayna kasqanchikman hina kawsarichiwasun. Hinaptinmi ima yuyasqanchiktapas yuyasun. Ancha kuyawasqanchikraykutaqmi niwanchik wiñaypaq kawsakunamantapas, chaymi wañukuptinchikpas kawsarichiwasun.

³ Kay yachachikuypim yachasun wañuqkuna kawsarimunanmanta imanasqa mana iskayrayanamanta. Yachasuntaqmi Martata Jesuspa “turikiqa kawsarimunqam” nisqan imanasqa ñuqanchiktapas  kallpanchawananchikmanta (Juan 11:23). Chaymantapas yachasunmi kawsarimuymanta mana iskayrayanapaq imata ruwanamantapas.

4. ¿Imatam yachana pitapas niwasqanchikta creenapaqqa? Rimarimuy amistadninta yanapaq runamanta.

⁴ Pitapas imapas niwasqanchikta creenapaqqa yachanam ruway munasqanta chaynataq ruway atinantapas. Kaypi piensarisun, wasinchikmi llumpay wayra-para kasqanrayku taqmakurunman. Hinaptinmi amistadninchik niwachwan: “Ama llakikuychu, ñuqam wasikitaqa sumaqta allicharapusqayki”, nispa. Chay niwasqanchikmantaqa manam iskayrayanchikchu, payqariki sunqumantam yanapaykuyta munawanchik. Chaymantapas herramientankunam kan allin wasita ruwananpaq, chayraykum mana iskayrayanchikchu niwasqanchikman hina yanapawananchikmanta. ¿Yaqa chaynachu kanman kawsarimuymanta Diospa niwasqanchikpas? ¿Diosqa munachkanchu wañusqakuna kawsarichiyta, hinaspapas yaqachu atinman?

5, 6. ¿Imanasqataq mana iskayrayanchikchu Jehova Diosqa wañuqkunata kawsarichiyta munasqanmanta?

⁵ ¿Jehova Diosqa munachkanchu wañuqkuna kawsarichiyta? Arí, paymi serviqninkunawan qillqachirqa kawsarimuy kananmanta (Is. 26:19; Os. 13:14; Apoc. 20:11-13). Jehova Diosqariki imapas rimasqantaqa cumplinmi (Jos. 23:14). Payqa anchallatañam munachkan wañuqkuna kawsarichiyta. ¿Imanasqataq chaynata ninchik?

⁶ Yuyaymanasun Jobpa ima nisqanpi. Paymi nirqa wañukuptinqa Jehova Dios kaqmanta qawaykuytaña munananmanta (Job 14:14, 15). Chaynam Jehova Diosqa llapallan wañukuq serviqninkuna qawaykuytaña munachkan. Arí, Jehova Diosqa kawsarichiytamá munachkan, chaynapi manaña unquspa kusisqa kawsakunankupaq. ¿Yaqachu Jehova Diosqa kawsarichinqa payta manaraq riqsichkaspa wañukuq runamasinchikkunatapas? Arí, Jehova Diosqa paykunatapas kawsarichinqam (Hech. 24:15). Payqa munachkanmá paykunapas amistadnin kanankuta hinaspa kay allpa pachapi wiña-wiñaypaq kawsakunankuta (Juan 3:16). Diosqa munachkanmá wañuqkuna kawsarichiyta.

7, 8. ¿Imanasqataq mana iskayrayananchikchu Jehova Diosqa wañusqakunata kawsarichinanpaq atiyniyuq kasqanmanta?

⁷ ¿Jehova Diosqa atinmanchu wañuqkuna kawsarichiyta? Arí, atinmanmi. Payqariki “tukuy atiyniyuq Diosmi” (Apoc. 1:8). Payqa llapallan enemigontam chinkachinman, chaymi wañuytapas chinkachinqa (1 Cor. 15:26). Chayta yachasqanchikqa anchatam kusichiwanchik hinaspapas sunqunchiktam tiyaykachin. Rimarisunchik iñiqmasinchik Emma Arnoldpa ima nisqanmanta. Payqa familianpiwanmi iskay kaq hatun guerrapi llumpay sasachakuypi tarikullarqa. Paypa familiantam achkata carcelpi Alemania soldadokuna wañurachirqa, chaymi wawanta consuelananpaq nirqa: “Sichus runakunata wañuy wiñaypaq hinalla wañuchinman chayqa Diosmantapas aswan atiyniyuqchá kanman”, nispa. Arí, manamá imapas Jehova Dios hina atiyniyuqqa kanmanchu. Paymiriki vidata quwarqanchik, chaymi kaqmanta wañuqkuna kawsarichiytapas atinman.

⁸ Chaymantapas Jehova Diosqa lliwtam imatapas yuyan. Chaymi wañuqkuna kawsachkaspanku imayna kasqankutapas sumaqta yuyan. Bibliapim niwanchik Diosqa lucerokunatapas sapakamata sutinmanta qayasqanta (Is. 40:26). Chaymi payqa yuyachkan llapallan wañukuqkunata (Job 14:13; Luc. 20:37, 38). Jehova Diosqa sumaqtam yuyachkan kawsarichinanpaq kaq runakuna manaraq wañukuchkaspanku imayna kasqankuta, yuyachkantaqmi imayna rikchayniyuq kasqankutapas chaynataq ima yuyasqankutapas.

9. ¿Imanasqataq qamqa mana iskayrayankichu wañuqkuna kawsarimunanmanta?

⁹ Yachamusqanchikman hinam Jehova Diosqa wañuqkuna kawsarichiyta munachkan, hinaspapas payqa atiyniyuqmi chayta ruwananpaq.  Chaymantaqa manamá iskayrayananchikchu. Chaymantapas Diosqa ñawpaq tiempopim wañuqkunata kawsarichirqaña, chaypas yanapawanchikmi wañuqkuna kawsarimunanmanta mana iskayrayanapaq. Churin Jesusman hinaspa wakin serviqninkunamanmi atiyninta qurqa wañuqkunata kawsarichinanpaq. Chaymi kunan yachasunchik Lazarota Jesus kawsarichisqanmanta. Chaymi kachkan Juan libropa 11 capitulonpi.

10. ¿Imatam Jesusman willachimurqaku Betania llaqtamanta iskay punchaw puriypi Diosmanta willakuchkaptin? ¿Imatam Jesusqa tantiarurqa? (Rimarimuytaq Juan 11:1-3 nisqanmantapas).

¹⁰ (Leey Juan 11:1-3). Betania sutiyuq llaqtachapim yacharqa Jesuspa kuyasqan amistadninkuna, paykunam karqa Lazaro hinaspa iskay paninkuna: Mariawan Marta (Luc. 10:38-42). 32 watapa tukuyninpim Lazaro llumpayta unqururqa, hinaptinmi paninkuna llumpay llakisqallaña kaspanku Jesusman chaylla willachimurqaku. Jesusqa Jordan mayupa waklawnin llaqtachapim kachkarqa. Chay llaqtachaqa Betaniamanta iskay punchaw puriypim karqa (Juan 10:40). Chaymi iskay punchaw puriyta rispanku Jesusmanqa willamurqaku, yaqachusmi chay willasqanku punchawlla Lazaroqa wañukurqa. Kuyasqan amistadnin Lazaro wañukusqanta yachaspanpas Jesusqa hina chay llaqtachapi iskay punchawraq qipananpaqmi tantiarurqa. Chaymi Betaniaman iskay punchawraq rispan chayaruptinqa Lazaroqa tawa punchaw wañusqaña kachkarqa. Jesusqa manaqa chayllaqa rirqachu amistadninkunapaq admirakuypaq kaqta ruwananraykum hinaspa Jehova Diosta hatunchananraykum (Juan 11:4, 6, 11, 17).

11. ¿Imatam yachachiwanchik Jesuspa chay ruwasqanqa allin amistad kaymanta?

¹¹ Jesuspa chay ruwasqanqa, ¿imatam yachachiwanchik allin amistad kaymanta? Mariawan Martaqa Jesusmanqa willachimurqaku Lazaro unqusqallanmantam, manam nirqakuchu Betaniaman Jesus hamunanpaqqa (Juan 11:3). Lazaro wañukuptinqa Jesusqa chay kasqan llaqtallamantam kawsarichiyta atinman karqa. Ichaqa Betaniaman rinanpaqmi tantiarurqa, chaynapi amistadnin Mariawan hinaspa Martawan kuska kananpaq. ¿Pi amistadnikipas yanapasunkichu mana imallatapas nichkaptillayki? Chayna kaptinqa manam iskayrayankichu “llumpay sasachakuypi” tarikuptikipas yanapasunaykimanta (Prov. 17:17). Jesusta qatipakuspaqa chayna amistadmi kasunchik. Hinallayá Jesuspa ima ruwasqanmanta yachaykusun.

12. ¿Imatam Jesusqa nirqa Martata? ¿Imanasqam Martaqa mana iskayrayananchu karqa nisqanman hina Jesus ruwananmanta? (Rimarimuytaq Juan 11:23-26 nisqanmantapas).

¹² (Leey Juan 11:23-26). Betania llaqtaman Jesuspa chayamusqantaña yacharuspanmi Martaqa chaylla taripaq rirqa. Tuparuspanmi nirqa: “Señor, kaypi kaptikiqa turillayqa manachá wañukunmanchu karqa”, nispa (Juan 11:21). Jesusqa atinmanmi karqa Lazaro mana wañukunanpaq sanoyachiyta, ichaqa admirakuypaq ruwaytam piensachkarqa. Chaymi Jesusqa Martata kaynata nirqa: “Turikiqa kawsarimunqam”, nispan. Chaymantapas mana iskayrayananpaqmi kaynataraq nirqa: “Ñuqam kani kawsarichiqpas  hinaspa kawsachiqpas”, nispa. Chaywanqa nichkarqam pitapas kawsarichinanpaq Diosmanta atiyta chaskirusqanta. Chaykamaqa Jesusqa ñamá kawsarirachirqaña huk warmi warmachata chaynataq huk musuchata. Yaqachusmi paykunataqa wañukusqan punchawlla kawsarichirqa (Luc. 7:11-15; 8:49-55). Ichaqa, ¿atinmanchu karqa tawa punchawniyuqña wañusqa runata kawsarichiyta, cuerponpas asnariy qallarichkaqtaña?

13. Juan 11:32-35 nisqanman hinaqa, ¿imaynam Jesusqa tarikurqa Mariapas hinaspa compañaqninkunapas waqakuptinku? (Qawaytaq dibujotapas).

¹³ (Leey Juan 11:32-35). Yuyaymanasun imakuna pasakusqanpi. Lazaropa huknin panin Mariapas ñañan Marta hinam Jesusman asuykuspan nirqa: “Señor, kaypi kaptikiqa turillayqa manach wañukunmanchu karqa”, nispan. Arí, Mariapas hinaspa compañaqninkunapas Lazaromantam waqakurqaku. Chayta qawaykuspanmi Jesuspas sunqunpi llumpayta llakirikururqa, chaymi Jesuspas amistadninkunata qawaspan waqakurqa. Payqa allintam yachan pi ayllunchikpas wañukuptin llumpay llakisqa tarikusqanchikta. Chaymi Jesusqa Mariawan Martapas manaña llakisqa kanankupaq tantiarurqa imatapas ruwananpaq.

14. ¿Imatam Jehova Diosmanta yachanchik Mariapa waqasqanta qawaspan Jesuspa waqakusqanwan?

¹⁴ Mariapa waqasqanta qawaspa Jesuspa waqakusqanwanmi yachanchik Jehova Diosqa llakipi tarikuptinchikqa anchata llakikuwasqanchikta. ¿Imaynanpitaq chayna kasqanta yachanchik? Pasaq yachachikuypi yachasqanchikman hinam Jesusqa taytan hinapuni piensan chaynataq sientiwanchikpas (Juan 12:45). Chaynaqa, amistadninkunamanta Jesus waqakusqanta leespaqa yuyarinanchikmi Jehova Diospas waqasqanchikta qawamuspaqa anchata llakikuwasqanchikta (Sal. 56:8). Chaymanta yachaspaqa ¿manachu ancha kuyakuq taytanchikman astawan asuykuyta munanchik?

15. Juan 11:41-44 nisqanman hinaqa, ¿imakunatam Jesusqa ruwarqa Lazaropa pampakusqanpi? (Qawaytaq dibujotapas).

¹⁵ (Leey Juan 11:41-44). Jesusmi chayarurqa Lazarota pampasqanku machayman, chaymi nirqa tapaqnin rumita asuchinankupaq. Ichaqa Martam harkakuspan nirqa: “Señor, ñachá asnarichkanña”, nispa. Jesusñataqmi nirqa:  “¿Manachu nirqayki creespaykiqa Diospa atiynin rikunaykita?”, nispa (Juan 11:39, 40). Chaymantam Jesusqa rumita asurachiptinku hanaq pachata qawarispan Jehova Diosta llapallankupa qayllanpi mañakurqa. Chaytaqa ruwarqa imam ruwananwan taytanta hatunchayta munaspanmi. Chaymantam kallpawan nirqa: “¡Lazaro, lluqsimuy!”, nispan. Hinaptinmi Lazaroqa lluqsiramurqa. Jesusmi ruwarurqa runakunapa mana ruway atinan piensasqankuta (Juan 11:17). c

16. ¿Imaynatam yanapawanchik Juan libropa 11 capitulon wañuqkuna kawsarimunanmanta mana iskayrayanapaq?

¹⁶ Juan libropa 11 capitulonpi nisqanmi yanapawanchik wañuqkuna kawsarimunanmanta mana iskayrayanapaq. Martata Jesuspa kayna nisqantayá yuyarisun: “Turikiqa kawsarimunqam”, niqta (Juan 11:23). Jesuspas taytan hinam munachkan wañuqkuna kawsarichiyta, chayta ruwananpaqqa atiyniyuqmi. Waqakusqanwanmi yachanchik waqachiwaqninchik wañuyta chinkachiy munasqanta. Lazarota kawsarichisqanwanmi yachanchik Jesusqa wañuqkunata kawsarichinanpaq atiyniyuq kasqanta. Yuyaymanasuntaq Martata Jesuspa kayna nisqanpipas: “¿Manachu nirqayki creespaykiqa Diospa atiynin rikunaykita?”, nispa (Juan 11:40). Tukuy chaykunaraykum mana iskayrayanchikchu Diosqa prometesqanman hina wañusqakunata kawsarichinanmanta. Ichaqa, ¿imatam sapakama ruwachwan kawsarimuy kananmanta manapuni iskayrayanapaq?

17. ¿Imapim yuyaymanananchik pikuna kawsarichisqa kasqanta bibliapi leespaqa?

¹⁷ Pikuna kawsarimusqanmanta leesun hinaspa yuyaymanasun. Bibliapim willawanchik pusaq runakuna kay allpa pachapi kawsarichisqa  kasqankuta. d ¿Manachu sapakamamanta sumaqta yachaykunapaq kallpanchakuchwan? Chayta ruwaspaqa yuyarisunmi Diosqa qaritapas, warmitapas, warmachakunatapas kawsarichisqanta. Yuyaymanasun sapakama imata yachachiwasqanchikpi. Yuyaymanasuntaq wañusqakunata Diosqa kawsarichiyta munasqanpi hinaspa kawsarichinanpaq atiyniyuq kasqanpi. Ichaqa astawanqa yuyaymanasun Jesus kawsarichisqa kasqanpiyá. Pachaknintin runakunamriki Jesustaqa kawsariramusqanta rikurqaku. Jesuspa kawsarimusqanwanmi mana iskayrayanchikchu wañuqkuna kawsarimunankumanta (1 Cor. 15:3-6, 20-22).

18. ¿Imatam ruwananchik kawsarimuymanta rimaq takinchikkunawan kallpanchasqa kayta munaspaqa? (Rimarimuytaq willakuymantapas).

¹⁸ Kawsarimuymanta rimaq takinchikkunatayá uyarisun (Efes. 5:19). e Chay takikunata uyariyqa yanapawasunmi kawsarimuymanta manapuni iskayrayanapaq. Chayraykum ayllunchikwan Diosta yupaychaspa uyarichwan, takichwan hinaspam rimachwan ima yachachiwasqanchikmanta. Umallamanta yachanapaq kallpanchakusun, chaynapi sunqunchikpi qipakunanpaq. Chayta ruwaptinchikqa Jehova Diosmi atiyninwan yuyarichiwasun wañuy patanpi tarikuptinchik utaq hukkaqnin ayllunchik wañukuptin. Chay takinchikkunata yuyariyqa sunqunchiktam tiyaykachinqa hinaspapas kallpanchawasunmi.

19. Wañuqkuna kawsarimuptinqa, ¿imakuna ruwaypim piensananchik? (Qawaytaq “ ¿Imakunatam tapuwaq?” niq yachachikuytapas).

¹⁹ Musuq allpa pachapiña kawsasqanchiktayá piensasun. Chay ruway atiqtam Jehova Diosqa unanchawarqanchik. Huk warmi iñiqmasinchikmi nin: “Musuq pachapiña kasqayta sapa kuti piensaspayqa rosas waytapa chawpinpi hinam tarikuni”, nispa. Imaynaya kanqa ñawpaq tiempopi Diosta serviqkunata riqsiykuyqa. ¿Pita riqsiykuytataq astawan munachkanki? ¿Imatam tapuwaq? Imaynaya kanqa wañukuq ayllunchikkunawan tupaykuypas. Piensariy ima ninaykipi, tiquy-tiquyta abrazaykunaykipi hinaspa tupaykusqaykichikrayku mayna kusisqa tarikunaykipi.

20. ¿Imata ruwanapaqmi hinalla kallpanchakuna?

²⁰ Ancha-anchatam Jehova Diosninchikta agradecekunchik wañuqkuna kawsarimunanmanta willawasqanchikmanta. Manam chay ruwananmantaqa iskayrayanchikchu, payqariki chay ruwaytam munachkan hinaspapas chayta ruwananpaq atiyniyuqmi. Jehova Diosqa sapakamatam kaynata niwachkanchik: “Kuyasqa aylluykikunaqa hatarimunqakum”, nispa. Chaynaqa, hinallayá kallpanchakusun kawsarimuy kananmanta mana iskayrayanapaq. Chayta ruwaspaqa aswan-aswanmi Jehova Diosninchikman asuykusun. Paymiriki kawsarimuy kananmanta willawanchik.