1. ¿Imatataq Diosqa ruwan kuyaqninkuna qayakuptinku?

 ¿YAQACHU Jehova Diosqa qayakuqnin iñiqmasinchikta mayqanninchikwanpas yanapaykunman? Awriki. Yanapaykunmanmi punta apaqkunawanpas, punta apaqkunata yanapaqkunawanpas, precursor utaq mana precursor kaqkunawanpas, warmakunawanpas utaq yuyaqkunawanpas hinaspa qarikunawanpas utaq warmikunawanpas. Jehova Diosqa mayqinninchikwanpas kallpanchaykachinmanmi qayakuqnintaqa (Col. 4:11). Anchatam kusikunchik Jehova Diosninchikta servisqanchikwanqa chaynataq iñiqmasinchikkunata yanapasqanchikwanqa. Iñiqmasinchikkunataqa yanapachwanmi tukuy hinastinpi unquy rikuriruptin, imapas karuptin utaq autoridadkuna Diosta servikunankuta harkakuptinku.

2. ¿Imaynanpitaq sasa kanman tukuy hinastinpi unquy rikuriruptin iñiqmasinchikkunata yanapayqa?

² Tukuy hinastinpi unquy rikuriruptinqa sasam yanapanakuyninchikqa. Iñiqmasinchikkunata watukuyta munaspapas manam atinchikchu, mana ancha kapuqniyuq iñiqmasinchikkunata kuska mikurunapaq qayaykuyta munaspapas manam atinchikchu. Watunakuspaqa utaq qayaykanakuspaqa iñiqmasinchikmanmi chay unquyta rataykuchwan, utaqmi paykuna ñuqanchikman chay unquyta rataykuwachwan. Wakinpiqa iñiqmasinchikkunata sunqumanta yanapayta munaspanchikpas manam atinchikchu kikinchikpa ayllunchik ñakarisqanrayku. Chaywanpas kuyasqanchik iñiqmasinchikkunatam atisqanchikta ruwaspa yanapaykuyta munanchik, chayqa Jehova Diosninchiktam ancha-anchata kusichin (Prov. 3:27; 19:17). Chaynaqa, ¿imakunata ruwaspataq iñiqmasinchikkunataqa yanapaykuchwan?

3. ¿Imatam yachachwan Desita yanapaq punta apaqkunapa ruwasqanmanta? (Rimarimuytaq Jeremias 23:4 nisqanmantapas).

³ ¿Imatataq punta apaqkunaqa ruwananku? Punta apaq kaspaykiqa sapakamatam iñiqkunata riqsinayki (leey Jeremias 23:4).  Pasaq yachachikuypi rimasqanchik iñiqmasinchik Desim b nin: “Diosmanta willakuptiykum ñuqaykumanta nanachikuq punta apaqkunaqa yaqa sapa kutilla ñuqawan hinaspa wakin iñiqkunawan willakuqku, hinaspapas ñuqaykuwan kuskam imatapas ruwaqku”, nispa. Chayta ruwasqankuraykum punta apaqkunapaqqa COVID-19 unquy qallaykuptinqa mana sasachu karqa Desita yanapayninkuqa, paypaqariki wakin ayllunkunam chay unquywan wañukurqaku.

4. ¿Imaraykutaq punta apaqkunaqa mana sasachakurqaku Desita yanapanankupaqqa? ¿Imatataq chaymanta punta apaqkuna yachanmanku?

⁴ Iñiqmasinchik Desim nin: “Punta apaqkunaqa ñuqataqa sumaqtañam riqsiwarqaku. Chaymi mana sasachakurqanichu imayna tarikusqaymanta paykunaman willakuytaqa nitaq llakiykunamanta willakuytaqa”, nispa. ¿Imatataq punta apaqkuna yachawaqchik chay nisqanmanta? Manaraq imapas kachkaptinmi iñiqkunata watukuspa kallpanchanaykichik chaynataq amistadninkuna kanaykichik. Unquy rikurirusqanrayku iñiqkunata watukuyta mana atispaykichikqa atisqaykichiktam ruwanaykichik paykunawan parlanaykichikpaq. Desim nin: “Wakin punchawkunapiqa yaqa llapan punta apaqkunam qayamuwaqku utaq celularniyman qillqamuwaqku. Textokunatam leepuwaqku, chay textokunataqa achka kutitam sapaypi leerqani, ichaqa paykuna leepuwaptinkum astawan kallpanchasqaraq tarikurqani”, nispa.

5. ¿Imaynatataq punta apaqkunaqa yachanmanku iñiqkuna imapi yanapaykunata munasqankuta? ¿Imaynatataq yanapaykunmanku?

⁵ Punta apaqkunaqa iñiqkuna imapipas yanapaykunata munasqankuta yachanankupaqqa mana hukmanyachiq hinallam sumaqllata tapunanku (Prov. 20:5). Punta apaqkunaqa nikunankum: “¿Kachkanchu mikunan utaq hampinkuna? ¿Llamkachkanchu utaq wasinmanta pagananpaq kachkanchu? ¿Gobiernomanta yanapakuyta chaskinanpaq yanapaykunatachu munachkan?”, nispa. Iñiqmasinchik Desitaqa iñiqmasinchikkunam yanaparqaku imapas pisipuqchanta quspanku hinaspa qullqichata quspanku. Ichaqa astawanqa yanaparqa mana llumpayta hukmanyananpaq punta apaqkunapa tiempota hurquspa yanapasqankum chaynataq Diospi hapipakunanpaq kallpanchasqankum. Desim nin: “Punta apaqkunaqa ñuqawanmi mañakuqku. Mañakuspanku ima nisqankutaqa manam yuyanichu, ichaqa hawkam tarikuq kani. ‘Manam sapallaykichu kachkanki’ nispapas Jehova Dios niwachkanman hinam karqa”, nispa (Is. 41:10, 13).

6. ¿Imaynatam llapallanchik yanapanakuchwan? (Qaway fotokunata).

⁶ ¿Imatataq ñuqanchikqa ruwananchik? Yachanchikmi punta apaqkunaqa hukkunata  yanapanankupaq churasqa kasqankuta, ichaqa Jehova Diosqa munan llapallanchik kallpanchanakunanchiktam hinaspa yanapanakunanchiktam (Gal. 6:10). Kuyasqanchikrayku imachallaña qusqanchikpas anchatam kallpanchaykunman unquqkunataqa. Warmachakunapas imachallatapas qillqanmankum utaq dibujanmankum hukkaqnin iñiqmasinchikta kallpanchanankupaq. Musu-sipaskunapas hukkaqnin iñiqmasinchikpaqmi imapas necesitasqanta rantiykapamunmanku utaq ruwaykapunmanku. Wakinkuñataqmi mikuychata yanukuruspa unquqpa wasinman aparunmanku. Tukuy hinastinpi unquy rikuriruptinqa llapallanchikmi kallpanchaykunata munanchik. Kallpanchanakunapaqqa huñunakuy tukuytam iñiqmasinchikkunawan parlarinanchik. Huñunakunanchik wasipi kaspapas utaq zoompi kaspapas manam chayllachu pasakunanchik. Punta apaqkunatapas kallpanchaykunam, agradecekunapaqmi papelchakunapi qillqachwan. Paykunaqariki unquykuna kaptinqa astawanraqmi tukuy imata ruwaspa yanapakunku. Chaynaqa llapallanchikyá kasukusun bibliapa “hinallayá kallpanchanakuychik hinaspa yanapanakuychik” nisqanta (1 Tes. 5:11).

7. ¿Imam runakunata qunqayllamanta pasarunman?

⁷ Qunqayllamanta llaki karuptinqa imapas manam chaynallañachu. Runakunapaqa qunqayllamantamá wasinkupas utaq imankupas chinkarun, utaqmi ayllunkupas wañukun. Chayna llakiqa iñiqmasinchikkunatapas qatinmi. Chaynapi kaptinku, ¿imaynatataq paykunata yanapachwan?

8. ¿Imatam ruwananku punta apaqkunawan tayta-mamakunaqa manaraq imapas kachkaptin?

⁸ ¿Imatataq punta apaqkunaqa ruwananku? Punta apaqkuna, iñiqkunatayá yanapaychik manaraq ima sasachakuypas kachkaptin ima ruwaytapas allinta yachanankupaq. Yachachiychiktaqyá imaynata ayqikunankupaq chaynataq imayna tarikusqankumanta willakusunaykichikpaq. Pasaq yachachikuypi rimasqanchik Margaretpas ninmi: “Huñunakuypim ‘Imapi astawan kallpanchakunapaq’ niqpi punta apaqkuna niwarqaku qunqayllamanta montekuna kañakuyta qallaykuptinqa autoridadkunata kasukunaykupaq chaynataq maymi kasqaykumanta chaylla ayqikunaykupaq”, nispa. Punta apaqkunapa chayna nisqanqa ancha allinmi karqa, pichqa semana pasayllatamriki monte kañakuyta qallakuykurqa, chayqa manchakuypaqmi karqa. Tayta-mamakuna, wasikichikpi Diosta yupaychaspaykichik rimaychik qunqayllamanta imapas kaptin warmaykichikkuna imata ruwanankupaq. Llapallaykichik ñawpaqmantaraq listo kaspaykichikqa imapas karuptinqa hawkallam tarikunkichik.

9. ¿Imatam punta apaqkunaqa ruwananku manaraq imapas kachkaptin chaynataq imapas karuptin?

⁹ Grupoykipi willakuqkunamanta nanachikuq punta apaq kaspaykiqa ama imapas kanantaraqchu suyay iñiqkunapa numeronta mañakunaykipaqqa, aswanqa kunanmantayá chayta ruway, hinaspayá listaykita sapa kutilla qaway iñiqkunapa numeron hina kaqlla kasqanta utaq mana kasqanta yachanaykipaq. Chaynapim qunqayllamanta imapas kaptinqa iñiqkunata qayayta atinki chaynataq imapas necesitasqankuta yachanki. Necesitasqankuman hina listasqaykitayá yanapasuqnikichik punta apaqman quy, chaynapi pay llaqtan-llaqtan watukuqwan parlananpaq. Llapallaykichikpa huk sunqulla ruwasqaykichikqa allinmi kanqa. Kañakuy karuptinmi Margaretpa huñunakusqan lawpi llaqtan-llaqtan watukuqpas punta apaqkunawan rimarqa 450 iñiqkunata imaynata tarinankupaqwan yanapanankupaq. Payqa tukuy tutam mana puñusqa tarikurqa (2 Cor. 11:27). Chaynatamá llapallan iñiqkunata yanaparqaku maypi samapakunankupaq.

10. ¿Imaynanpitaq punta apaqkunaqa michichkaq hina iñiqkunata yanapananku? (Rimarimuytaq Juan 21:15 nisqanmantapas).

¹⁰ Punta apaqkunaqa kamachisqam kachkanku iñiqkunata yanapanankupaq, yanapanankuqa Diospi astawan hapipakunankupaqmi hinaspa mana llumpayta hukmanyarunankupaqmi (1 Ped.  5:2). Imapas karuptinqa puntatam yanapananku iñiqkuna allinlla kanankupaq, mikuyninkupas, pachankupas kananpaq hinaspa maypi samanankupaqpas wasi kananpaq. Chaymantapas paykunataqa achka killakunam tiempota hurquspa yanapana kanqa Diosllapi hapipakunankupaq chaynataq mana llumpayta hukmanyarunankupaq (leey Juan 21:15). Betel wasipi cuentallikuq iñiqmasinchik Haroldmi sasachakuypi kaqkunawan rimarqa. Paymi nin: “Iñiqmasinchikkunaqa pisi-pisimantam allinyanku. Wakinpiqa allinña tarikuchkaspankupas yuyarinkum ima pasasqankuta, chay sasachakuypi ayllunku wañukusqanta, imapas hatallisqanku chinkarusqanta utaq wañuypa patanpi tarikusqankuta. Chayta yuyarispankuqa kaqmantam hukmanyanku, ichaqa manam chayraykuchu nichwan Diospi mana hapipakusqankutaqa, sasachakuypi kaspa chayna tarikuyqariki manam imananchu”, nispa.

11. ¿Imaynatam yanapaykuchwan imapas karuptin sasachakuypi tarikuq iñiqmasinchikkunata?

¹¹ Punta apaqkunaqa bibliapi “waqaqkunawanyá waqaychik” nisqantam kasukunanku (Rom. 12:15). Wañuypa patanpi tarikuq iñiqmasinchikkunataqa ninanchikmi Jehova Diosninchikqa paykunata kuyasqanta chaynataq ñuqanchikpas kuyasqanchikta. Punta apaqkunaqa yanapanmankum Diosta hinalla mañakunankupaq, Diosmanta yachanankupaq, huñunakuykunaman rinankupaq chaynataq Diosmanta willakunankupaq. Punta apaqkunaqa kallpanchanmankutaqmi tayta-mamakunatapas warmankuta yanapanankupaq, chaynapi Diospi hinalla hapipakunankupaq. Tayta-mamakuna, warmaykichiktayá niychik Jehova Diosqa paykunata kuyasqanta chaynataq paykunawan kasqanta. Niychikyá iñiqmasinchikkunaqa haykaqpas ayllunkuna hina kanankumanta chaynataq paykunata yanapaykunankupaq kasqankumanta (1 Ped. 2:17).

12. ¿Imatataq llapanchik ruwananchik sasachakuypi kaqkunata yanapanapaq? (Qaway fotota).

¹² ¿Imatataq ñuqanchikqa ruwananchik? Yachasqanchik lawpi imapas karuptinqa punta apaqkunatam tapunanchik imapi yanapakunapaq. Ichapas wasichanchikta quchwan mana imayuq qipaq iñiqmasinchikkuna utaq paykunata yanapaq iñiqmasinchikkuna samanankupaq. Yanapakuchwantaqmi imapas mikuyta utaq pisipuqninku kaqta aypuypi. Yachasqayki lawmanta karupi imapas karuptinqa, ¿yaqachu yanapakuyta atiwaq? Awriki atiwaqmi. Sasachakuypi kaq iñiqmasinchikkunapaqmi Diosta mañakuwaq, chaymantapas qullqichaykiwanmi yanapakuwaq (2 Cor. 1:8-11; 8:2-5). Chay sasachakuypa kasqanpi yanapakuyta munaspaykiqa punta apaqkunata tapuy imaynata yanapakunaykipaq. Chaypi yanapakunayki kaptinqa sumaqtam yachachisunki imaynata yanapakunaykipaq.

13. ¿Ima sasachakuykunapitaq tarikunku Diosta servinanchikta harkakusqanku lawpi yachaq iñiqmasinchikkuna?

¹³ Diosta servinanchikta autoridadkunapa harkakusqan lawpi yachaq iñiqmasinchikkunaqa ancha-anchatam sasachakunku. Wakinkum sasachakunku qullqinku mana kasqanrayku, unqusqankurayku utaq ayllunku wañukusqanrayku. Harkakusqankuraykum punta apaqkunaqa mana atinkuchu kallpanchanankupaq watukuytaqa nitaq paykunawan allinta rimaytaqa. Pasaq yachachikuypi rimasqanchik Andreipas autoridadkuna imapas ruwananta harkakusqankuraykum sasachakurqa hukkaqnin iñiqmasinchikta yanapananpaq. Chay iñiqmasinchikpaqa manam qullqichan kapurqachu, chaymantapas accidentem pasarurqa. Achkakamam paytaqa operarqaku, chaymi mana llamkayta atirqachu. Autoridadkuna harkakuptinpas chaynataq COVID-19 unquy kaptinpas iñiqmasinchikkunaqa atisqankutam ruwarqaku iñiqmasinchikta yanapanankupaq, Jehova Diosqa tukuypim paykunataqa yanaparqa.

14. ¿Imatam punta apaqkunaqa ruwananku Diospi hapipakuspankuqa?

¹⁴ ¿Imatataq punta apaqkunaqa ruwananku? Iñiqmasinchik Andreiqa Jehova Diostam mañakurqa, hinaspam atisqanta ruwarqa. Diosmi mañakusqanta uyariykuspan yanapaykurqa. Wakin iñiqmasinchikkunataqa manam Andreita hinachu autoridadkunaqa harkakurqaku. Chaymi Jehova Diosqa paykunawanña sasachakuypi kaq iñiqmasinchikta yanapaykachirqa. Wakinkum hospitalman apaqku, wakinkuñataqmi qullqichankuwan yanapaqku. Tukuyta ruwasqankuraykum hinaspa huk sunqulla kasqankuraykum Dios bendecirqa (Heb. 13:16). Punta apaqkuna, Diosta servinanchikta autoridadkuna harkakuptinkuqa ruwaynikichikta hukkuna ruwananpaqyá niychik (Jer. 36:5, 6). Ichaqa imamantapas aswanqa Jehova Diospiyá hapipakuychik, paymi yanapasunkichik iñiqmasinchikkunata yanapanaykichikpaq.

15. ¿Imatam kunanmantapuni ruwananchik Diosta servinanchikta harkakuptinku huk sunqulla kanapaq?

¹⁵ ¿Imatataq ñuqanchikqa ruwananchik? Diosta servinanchikta autoridadkuna harkakuptinkuqa ichapas iskay-kimsalla huñunakusun. Chaymi kunanmantapuni mana piñanakuspa allinlla kananchik iñiqmasinchikkunawanqa. Satanaswanyá peleachkaq hinaqa kasun, amayá iñiqmasinchikkunawanchu. Iñiqmasinchikkunawanqa pampachanakuspayá chaylla imatapas allichasun (Prov. 19:11; Efes. 4:26). Ñuqanchikyá hukkunata yanapaytaqa qallarisun (Tito 3:14). Andreiwan wakin iñiqmasinchikkuna sasachakuypi kaq iñiqmasinchikta yanapasqankuqa  allinmi karqa, chaymanta qipamanqa astawanraqmi huk sunqulla aylluntin hina karqaku (Sal. 133:1).

16. Colosenses 4:3, 18 nisqanman hinaqa, ¿imatataq ruwananchik autoridadkunapa harkakusqanku lawpi yachaq iñiqmasinchikkunapaq?

¹⁶ Wara-waranqantin iñiqmasinchikkunam Diosta hinalla servichkanku autoridadkuna harkakuptinkupas, wakinkuqa carcelpim kachkankupas. Taytanchiktayá mañakusun paykunapaq, ayllunkupaq chaynataq carceltapas mana manchakuspa yanapaqnin iñiqmasinchikkunapaq. Paykunaqariki yanapanku Diosllapi hapipakunankupaq kallpanchaspankum, imapas necesitasqankuta quspankum chaynataq juezkunawan, autoridadkunawan parlaspankum (leey Colosenses 4:3, 18). c Amayá nisunchu: “¿Imaynatataq Diosta mañakusqayqa iñiqmasiykunata yanapanman?”, nispaqa (2 Tes. 3:1, 2; 1 Tim. 2:1, 2).

17. ¿Imatam kunanmantapuni ruwananchik Diosta servinanchikta harkakusqanku punchawpaq?

¹⁷ Kunanmantapunim ayllunchikwan kuska listo kananchik Diosta servinanchikta harkakuwananchik punchawpaq (Hech. 14:22). Imapas pasawananchikpi umayuq kanamantaqa kunanmantayá Jehova Diospi astawan hapipakusun, hinaspapas warmanchiktayá yanapasun Diospi hapipakunankupaq. Sasachakuypi tarikuspa imapas ruwakuyta manaña atispaqa Jehova Diosmanyá lliwta willakusun (Sal. 62:7, 8). Ayllunchikwanyá rimasun imaynanpi Diospi hapipakusqanchikmanta. d Ñawpaqmantaraq imapaqpas alistakuspanchikqa hinaspa Jehova Diospi hapipakuspanchikqa warmanchikkunatam yanapasun mana manchakuspa hawkalla kanankupaq.

18. ¿Imaynañataq kawsakusun?

¹⁸ Diospa hawkayayninqa mana manchakunapaqmi yanapawanchik (Filip. 4:6, 7). Jehova Diosqa tukuy hinastinpi unquy kaptinmi, imapas karuptinmi utaq autoridadkuna harkakuwaptinchikmi hawkalla kanapaq yanapawanchik. Diosqa kuyakuqllaña punta apaqkunawanmi yanapawanchik, niwanchiktaqmi yanapanakunapaqpas. Diospa quwasqanchik hawkayayqariki kunanmantapunim hamuq tiempopi ima sasachakuypaqpas yanapawanchik, yanapawasuntaqmi ‘llumpa-llumpay ñakariy punchawkuna’ chayamuptinpas (Mat. 24:21). Chay punchawkunapiqa kallpanchakunanchikmi kanqa hawkalla kanapaq chaynataq hawkalla kanankupaq hukkunata yanapanapaq. Llumpa-llumpay ñakariy punchawkuna tukuruptinqa manañam imapas llakichiwasunñachu. Jehova Diospa munasqanman hinamá wiñaypaqña hawka kawsakusun (Is. 26:3, 4).