1-3. ¿Imakunaraykutaq waqanchik?

 ¿YUYACHKANCHIKCHU qayninpakunalla utaq kaykay punchawkunalla waqasqanchikta? Wakinpiqa kusikuymantam waqanchik. Yaqa llapanpim ichaqa waqanchik pi kuyasqanchik familianchikpas wañukuptin utaq imapas llakichiwaptinchik. Estados Unidos nacionmanta Loriley * sutiyuq iñiqmasinchikmi kaynata nirqa: “Waway wañukuptinmi wakinpiqa mana pipapas consuelay atisqan hinaña tarikurqani. Manam piensarqanichu hawka tarikuytaqa”, nispa.

² ¿Imaraykuraqtaq waqanchik? Japon nacionmanta Hiromi sutiyuq iñiqmasinchikmi nirqa: “Wakinpiqa Jehova Diosmanta mana uyariyta munaptinkum llakisqa tarikuni, chaymi waqaspay Diosta mañakuni paymanta yachay munaqta hukllatapas tarinaypaq”, nispa.

³ Wakinpiqa paykuna hinam ñuqanchikpas tarikunchik (1 Ped. 5:9). Diosta kusisqa serviytam munanchik, ichaqa wakinpim kuyasqanchik ayllunchik wañukuptin utaq Dios serviyninchikpi sasachakuykuna kasqanrayku waqanchik (Sal. 6:6; 100:2). ¿Imam yanapawachwan chayna tarikuptinchik?

4. ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasun?

⁴ Imakunaraykupas llakisqa tarikuptinchikqa Jesusta yuyariymi yanapawasun. Paypas llumpay hukmanyasqa tarikuspanmi wakinpiqa “waqarqa” (Juan 11:35; Luc. 19:41; 22:44; Heb. 5:7). Kay yachachikuypim yachasun imakunarayku Jesus waqasqanmanta. Yachasuntaqmi Jesuspas hinaspa Jehova Diospas imayna sunquyuq kasqankumanta chaynataq ima sasachakuyña waqachiwaptinchikpas ima ruwanamanta.

5. ¿Imatam Jesusmanta yachachwan Juan 11:32-36 nisqanwan?

⁵ 32 wata tukuytam Jesuspa amistadnin Lazaro unquspam wañukurqa (Juan 11:3, 14). Jesusqa Lazarotaqa chaynataq panin Mariatawan Martataqa anchatam kuyarqa. Paykunaqa turinku Lazaro wañukuptinmi llumpay llakisqa tarikurqaku. Jesusqa Lazaropa wañukusqanta yacharuspanmi paninkunapa yachasqan Betania llaqtaman rirqa. Pay hamusqanta yacharuspanmi Martaqa taripaykuspan llumpay llakisqa nirqa: “Señor, sichum kaypi kawaq karqa hinaptinqa turillayqa manachá wañukunmanchu karqa”, nispa (Juan 11:21). Chaymantam Jesusqa Mariapa hinaspa wakin runakunapa waqasqanta qawaspan “waqarqa” (leey Juan 11:32-36).

6. ¿Imanasqataq Lazaro wañukuptin Jesus waqarqa?

⁶ Imanasqa chay kutipi Jesus waqasqanmantam Perspicacia para comprender las Escrituras sutiyuq libro nin: “Amistadnin Lazaro wañukusqanrayku hinaspa paninkuna llumpay llakisqa tarikusqankuta qawaspanmi Jesusqa anchata llakikuspan waqarqa”, nispa. * Jesusqa piensarqachá amistadnin Lazaro unqusqanpi hinaspa wañukunantaña yachaspan anchata ñakarisqanpi. Chayraykuchá panin Mariapawan Martapa waqasqanta qawaspanqa waqarqa. Chaynachá ñuqanchikpas tarikurqanchik pi amistadninchikpas utaq familianchikpas wañukuptinqa. Chaynaqa, ¿imakunatam yachachwan Jesuspa waqasqanmanta? Chaymantayá qatiqninpi yachaykusun.

7. ¿Imatam Jehova Diosmanta yachachiwanchik amistadninkunarayku Jesuspa waqasqan?

⁷ Jehova Diosqa yachanmi imayna tarikusqanchikta. Jesusqa taytan hina llakipayakuqmi (Heb. 1:3). Chaymi waqasqanwan qawachirqa pipas wañukuptin taytan imayna tarikusqanta (Juan 14:9). Chayraykum pi familianchikpas wañukuptin llakisqa  tarikuptinchikqa Jehova Diospas anchata llakikun. Payqa sunqunchik tiyaykachiytam munan (Sal. 34:18; 147:3).

8. ¿Imanasqataq mana iskayrayanchikchu wañukuq ayllunchikkunata Jesus kawsarichimunanmanta?

⁸ Jesusqa wañukuq ayllunchikkunata kawsarichiytam munachkan. Manaraq waqachkaspanmi Martata nirqa: “Turikiqa hatarimunqam”, nispan. Chayna kananmantaqa Martaqa manam iskayrayarqachu (Juan 11:23-27). Payqa Jehova Diosta yupaychasqanraykum yacharqa Eliaspas chaynataq Eliseopas wañuqkunata ñawpaqpi kawsarichisqanta (1 Rey. 17:17-24; 2 Rey. 4:32-37). Uyarirqataqchá wañuqkunata Jesuspa kawsarichisqantapas (Luc. 7:11-15; 8:41, 42, 49-56). Marta hinam ñuqanchikpas manapuni iskayrayachwanchu wañukuq ayllunchikkunata Jesus kawsarichimunanmantaqa. Amistadninkuna waqaptin Jesuspa waqasqanwanmi yachanchik wañuqkunata kawsarichimuy munasqanta.

9. ¿Imaynatam Jesus hina pi iñiqmasinchiktapas yanapachwan ayllun wañukuptin? Rimarimuy iñiqmasinchikpa willakusqanmanta.

⁹ Iñiqmasinchikkunatam yanapachwan ayllunku wañukuptin. Jesusqa Martawanqa hinaspa Mariawanqa manam waqayllachu-waqarqa, aswanqa imayna tarikusqankuta sumaqta uyarispanmi kallpancharqa. Chaynatam ñuqanchikpas ruwachwan pi iñiqmasinchikpapas ayllun wañukuptinqa. Punta apaq Dan sutiyuq iñiqmasinchikmi nin: “Esposay wañukuptin ancha llakisqa tarikuspaymi pipas yanapaykuwananta munarqani. Achka casarasqa iñiqmasinchikkunam llakiymanta willakuptiy imay horapas uyariykuwaqku. Waqaptiypas mana pinqawaspankum uyariykuwaq. Mana kallpayuq hina tarikuptiypas carroytam lavaykapuwaqku hinaspapas rantipakuq rispankum yanuykapuwaqku. Paykunaqa ñuqawan kuskam Diosta mañakuqku. Arí, tukuy ima sasachakuyniypim yanapaykuwarqaku”, nispa (Prov. 17:17).

10. ¿Imamantam willawanchik Lucas 19:36-40 nisqan?

¹⁰ Jesusmi Jerusalen llaqtata rirqa 33 watapi nisan sutiyuq killapa 9 punchawninpi. Llaqtaman asuykuptinmi achkallaña runakuna hawan pachankuta ñanpi mastarqaku kamachiqninku kananpaq kusikuyllawanña chaskispanku (leey Lucas 19:36-40). Chayraykuchá qatiqninkunaqa admirakurqakuraq llaqtata qawaykuspan waqaptinqa. Jesusqa waqaspanmi willakurqa Jerusalen llaqtayuqkunata ima pasananmanta (Luc. 19:41-44).

11. ¿Imanasqataq Jesusqa Jerusalen llaqtayuqkunamanta waqarqa?

¹¹ Jesusqa yacharqam Jerusalen llaqtayuqkunaqa kusikuyllawanña chaskispankupas willakusqanta mana uyarinankuta, chaymi anchata llakikuspan waqarqa. Mana uyarikusqankuraykum Jerusalen llaqtaqa chinkachisqa kanan karqa. Mana wañuchisqa kaqkunañataqmi preso apasqa kananku karqa (Luc. 21:20-24). Kunan tiempopipas runamasinchikkunaqa yachachinapaq kallpanchakuptinchikpas asllam yachayta munanku. Chayrayku, ¿imakunatam yachachwan Jesuspa waqasqanmanta? Chaymantayá yachaykusun.

12. ¿Imatam Jehova Diosmanta yachachiwanchik runamasinkunarayku Jesuspa waqasqan?

¹² Jehova Diosqa lliw runakunatam kuyan. Jesuspa waqasqanmi yuyarichiwanchik Diospas runakunata anchata kuyasqanta. Payqa manam munanchu pipas chinkarunantaqa,  aswanqa runakuna “huchankumanta wanakunankutam” munan (2 Ped. 3:9). Ñuqanchikpas runamasinchikkunata kuyaspanchikmi allin noticiakunata willakunapaq hinalla kallpanchakunchik (Mat. 22:39).

13, 14. (1) ¿Imatam Jesus ruwarqa runamasinkunata llakipayaspan? (2) ¿Imaynatam qatipakuchwan?

¹³ Jesusqa Diosmanta willakunanpaqmi anchata kallpanchakurqa. Runakunata anchata kuyasqanraykum hinaspa llakipayasqanraykum maypi kaspanpas yachachiq (Luc. 19:47, 48). Wakinpiqa achkallaña runakuna Diosmanta yachayta munasqankuraykum Jesustawan qatiqninkunataqa tiempopas haypaqñachu mikunankupaqpas (Mar. 3:20). Nicodemo sutiyuq runa tuta riruptinpas paywan rimananpaqmi Jesusqa tiempochakurqa (Juan 3:1, 2). Jesuspa yachachisqan lliw runakuna mana qatiqnin kaptinkupas llapallankum Diosmanta willasqa karqaku. Kunanpas llapallan runakuna allin noticiakunamanta uyarinankutam munanchik (Hech. 10:42). Chaypaqqa ichapas imay hora willakusqanchikta cambiananchik kanqa.

¹⁴ Huk horakunayá willakusun. Sapa kuti willakusqanchik horallata willakuspaqa ichapas Diosmanta yachay munaq runakunataqa mana tarisunchu. Matildam willakun: “Qusaywanmi huk horakuna willakunaykupaq kallpanchakuniku. Tempranonmi willakuniku negociokunapa kasqanpi. Yaqa chawpi punchawta achkallaña runakuna callepi kaptinñataqmi willakuniku carretachawan. Tarden willakuspaykupas runakunataqa wasinkupim tariniku”, nispa. Ñuqanchikpa tantiasqanchik horakunalla willakunamantaqa runamasinchikkunata tarisqanchik horakunayá willakusun. Chaynata ruwaptinchikqa Jehova Diospas astawanmi kusikunqa.

15. Lucas 22:39-44 nisqanman hinaqa, ¿imatam Jesus ruwarqa huk tutallaña wañukunanpaq faltachkaptin?

¹⁵ Jesusmi 33 watapa 14 nisan killanpi Getsemani huertaman tuta rispan taytanta tukuy sunqunwan mañakurqa  (leey Lucas 22:39-44). Chaypi kachkaspanmi “kallpawan waqaspan [...] Diosta mañakurqa” (Heb. 5:7). ¿Imamantam Jesusqa chay tuta mañakurqa? Taytantam mañakurqa payman sunqu kananpaq hinaspa munayninta ruwananpaq. Jehova Diosqa chayna mañakusqanta uyariykuspanmi angelninta kachamurqa kallpanchananpaq.

16. ¿Imam Jesusta astawan llakichirqa Getsemani huertapi taytanta mañakusqanpi?

¹⁶ Runakunam rimarqaku Jesusqa Diospa contranpi kasqanta, chaymi Jesusqa Getsemani huertapi kachkaspan llakikuymanta waqarqa. Jesusqa yacharqataqmi taytanpa sutin hatunchasqa kananpaq kay pachaman hamusqantapas. Ñuqanchiktapas chayna sasachakuypi tarikuptinchik, ¿imaynatam yanapawachwan Jesuspa waqasqan? Chaymantayá yachaykusun.

17. ¿Imatam Jehova Diosmanta yachanchik Jesuspa ruegakusqanta uyariykusqanwan?

¹⁷ Diosqa sunqumanta mañakusqanchiktaqa uyarinmi. Payqa Churin Jesuspa ruegakusqantaqa uyariykurqam. ¿Imanasqa? Taytanman sunqu kaynin hinaspa sutinta hatunchaynin aswan allin kasqanraykum. Ñuqanchikpaqpas Diosman sunqu kay hinaspa paypa sutinta hatunchay imamantapas aswan allin kaptinqa uyariykuwasunmi yanapawananchikpaq mañakusqanchiktaqa (Sal. 145:18, 19).

18. ¿Imanasqataq Jesusqa imayna tarikusqanchikta allintapuni yachan?

¹⁸ Jesusqa imayna tarikusqanchiktam allintapuni yachan. Sasachakuypi tarikuspaqa pipas ñuqanchik hina sasachakuyta pasaq yanapaykuwananchiktam munanchik. Chayna yanapaykuwaqninchikmi Jesusqa. Paypas sasachakuypi tarikuspanmi yanapaykunankuta necesitarqa. Yachantaqmi imamanta ruwasqa kasqanchiktapas, chayraykum necesitasqanchik tiempopipuni yanapaykuwasun (Heb. 4:15, 16). Imaynam Jesuspas Getsemani huertapi kachkaspan angelpa yanapaykusqanta chaskikurqa, chaynam ñuqanchikpas qillqawan, videowan, huñunakuypi yachachikuywan utaq mayqan iñiqmasinchikwanpas Jehova Diospa yanapaykuwasqanchikta chaskikunanchik.

19. ¿Imataq kallpanchawasun sasachakuypi tarikuptinchik? Rimarimuytaq iñiqmasinchikmantapas.

 ¹⁹ Jehova Diosqa hawkayaytam quwasun. ¿Imaynatam Dios kallpanchawasun? Mañakuptinchikmi sunqunchiktawan yuyayninchikta hawkayaykachinqa ‘runapa mana entiendey atinan hawkayaywan’ (Filip. 4:6, 7). Arí, Diospa hawkayayninmá yanapawasun imatapas allinta tantianapaq. Luz sutiyuq iñiqmasinchikmi nin: “Wakinpiqa sapallay hina tarikuspaymi Jehova Dios mana kuyawasqanta piensani. Chayna tarikuspaymi Diosman willakuni imayna kasqayta. Pay yanapawaptinmi hawkaraq tarikuni”, nispa.

20. ¿Imakunatam yacharunchik Jesuspa waqasqanmanta?

²⁰ ¿Imakunatam yacharunchik Jesuspa waqasqanmanta? Pi amistadninchikpa ayllunpas wañukuptinqa yanapaykunanchikmi. Manataqmi iskayrayananchikchu ayllunchik wañukuptin Jehova Diospas chaynataq Jesuspas yanapaykuwananchikmantaqa. Paykunapa llakipayakuq kasqankum kallpanchawanchik ñuqanchikpas chayna llakipayakuywan runamasinchikkunaman willakunapaq. Jesuspa waqasqanwantaqmi yachanchik Jehova Dioswan Jesusqa imayna tarikusqanchikta allintapuni yachasqankuta, pantaq kasqanchikta entiendewasqanchikta hinaspa aguantananchikpaq yanapawananchikta. Kay yachachikuypi yachasqanchikkunatayá hinalla kasukusun Jehova Diospa prometewasqanchik cumplikunankama. Bibliam niwanchik: “Diosmi llapa runakunapa wiqinta pichanqa”, nispa (Apoc. 21:4).