1. ¿Imatam kamachiq Salomon nirqa Eclesiastes 7:20?

 KAMACHIQ SALOMONMI nirqa: ‘Kay pachapiqa manam hukllapas kanchu allin ruwaq runaqa. Manam kanchu allinllata ruwaspa mana huchallikuq runaqa’, nispa (Ecl. 7:20). Salomonpa nisqanman hinamá llapallanchik huchallikunchik (1 Juan 1:8). Chayraykum Diosninchik chaynataq lliw runamasinchikkuna pampachawananchikta munanchik.

2. ¿Imaynataq tarikunchik amistadninchik pampachaykuwaptinchikqa?

² Wakinpiqa hukkunapa sunquntam nanachinchik. Ichaqa mana karunchanakurunapaqmi pampachaykuwananchikpaq sunqumanta mañakunchik. ¿Imaynataq tarikunchik pampachaykuwaptinchik? Hawkam hinaspa ancha-ancha kusisqam.

3. ¿Imakunamantam kay yachachikuypi yachachkasunchik?

³ Llapallanchikmi Jehova Dioswan kuyachikuytaqa munanchik. Ichaqa wakinpim rimaspapas, ruwaspapas paypa sunqunta nanachinchik. Chayraykum kay yachachikuypi yachachkasunchik kaykunamanta: ¿Imaynanpitaq mana iskayrayananchikchu Diosninchik pampachaykuwananchikmantaqa? ¿Imaynanpitaq nichwan Jehova Diospa pampachawasqanchikqa runakunapa pampachawasqanchikwan mana chaynalla kasqanta? ¿Pikunatataq Jehova Diosqa pampachan?

4. ¿Imaynanpitaq mana iskayrayananchikchu Jehova Dios pampachaykuwananchikmantaqa?

⁴ Bibliapim niwanchik Jehova Diosqa pampachaykuwananchikpaq chaylla kasqanta. Jehova Diosqa Sinai urqupim imayna Dios kasqanmanta Moisesman nirqa: ‘¡Ñuqaqa tayta Diosmi kani, ñuqaqa llakipayakuq tayta Diosmi kani, ñuqaqa sumaq sunqu Diosmi kani, ñuqaqa anaq piñakuq sinchi chiqap kuyapayakuq Diosmi kani! Ñuqaqa waranqantin miraykunapa mirayninkama kuyapayakuqmi kani, mana allin ruwaqtapas mana kasukuqtapas hinaspa huchallikuqtapas pampachaykuqmi kani’, nispa (Ex. 34:6, 7). Diosninchikqa kuyakuqllañam, llakipayakuqllañam, chayraykum huchanchikmanta wanakuptinchikqa chaylla pampachaykuwanchik (Neh. 9:17; Sal. 86:15).

5. ¿Imanasqataq Jehova Diosqa llakipayariwanchik Salmos 103:13, 14 nisqanman hinaqa?

⁵ Jehova Diosqa unanchawaqninchik kasqanraykum allinta riqsiwanchik. Payqa sapakamapa imayna kasqanchiktam yachan (Sal. 139:15-17). Yachantaqmi imakunawan sasachakusqanchiktapas, payqa yachanmi imakunawan sasachakusqanchikrayku imayna kasqanchiktapas. Tukuy chaykunata yachasqanraykum imapi pantaptinchikpas llakipayariwanchik (Sal. 78:39; leey Salmos 103:13, 14).

6. ¿Imatataq Jehova Dios ruwarqa pampachayta munawasqanchikrayku?

⁶ Jehova Diosqa pampachaykuwananchikpaqmi chaylla kachkan. Payqa yachanmi Adanpa huchanrayku pantaq chaynataq wañuq kasqanchikta (Rom. 5:12). Yachantaqmi huchamantawan wañuymanta kikillanchikqa mana libraykuy atisqanchikta (Sal. 49:7-9). Ichaqa Diosninchikqa llakipayawasqanchikraykum Juan 3:16 nisqanman hinapas sapallan churinta kay pachaman kachamurqa ñuqanchikrayku wañunanpaq (Mat. 20:28; Rom. 5:19). Jesusqa wañurqa paypi hapipakuqkuna librasqa kanankupaqmi (Heb. 2:9). Jehova Diosqa maynatachá sunqunpi llakikurqa churinta ñakarichispanku wañuchiptinkuqa. Diosninchikqa churin  wañunantaqa saqirqa ñuqanchikta pampachayta munawasqanchikraykum.

7. Rimarimuy Jehova Dios pikunata pampachaykusqanmanta.

⁷ Bibliapim willawanchik achka runakunata Jehova Dios pampachaykusqanmanta (Efes. 4:32). ¿Yaqachu yuyanki mayqillantapas? Yaqapaschá yuyanki kamachiq Manasespa ima ruwasqanta. Payqa Jehova Diospa mana munasqankunatam ruwarqa, taytacha-mamachakunatam yupaycharqa, churinkunatam chay taytacha-mamachakunapaq kañapurqa, Diospa wasinmanpas taytachatam apaykururqa. Bibliapipas paymantam kaynata nin: ‘Mana allinkunata tayta Diospa qayllanpi ruwaspanmi payta piñachirqa’, nispa (2 Cron. 33:2-7). Kamachiq Manases wanakuruptinmi ichaqa Jehova Diosqa pampachaykurqa, kaqmantataqmi churaykurqa kamachiq kananpaq (2 Cron. 33:12, 13). Yuyachkankipaschá kamachiq Davidpa ima ruwasqantapas. Payqa hukpa warminwanmi huchallikururqa, hinaspapas chay huchallikusqan warmipa qusantam wañurachirqa. Huchankunata riqsikuspan wanakuruptinmi ichaqa Jehova Diosqa paytapas pampachaykurqa (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14). Chaynaqa, manam iskayrayananchikchu taytanchik Jehova Dios pampachaykuyta munawasqanchikmantaqa. Qatiqninpim yachachkasunchik Jehova Diosqa mana runakuna hina pampachawasqanchikmanta.

8. ¿Imaynanpitaq Jehova Dioslla allin juezqa?

⁸ Jehova Diosqa allpantinpi juezmi (Gen. 18:25). Allin juezqa kamachikuykunamantam sumaqta yachanan. Chaynam Jehova Diospas kamachikuykunamantaqa sumaqta yachan. Payqa manam juezllanchikchu, aswanqa kamachikuykunata quwaqninchikmi (Is. 33:22). Manam pipas Jehova Dios hinaqa sumaqtaqa yachanchu allin kaqtawan mana allin kaqtaqa. Allin juezqa manam qawasqanman hinallachu imatapas ruwanan, aswanqa sumaqtam yachanan tukuy imamanta. Chaynaqa, Jehova Diosllamá tukuy imataqa sumaqta yachan.

9. ¿Imakunatataq Jehova Diosqa yachan pampachawananchikpaq utaq mana pampachawananchikpaq?

⁹ Jehova Diosqa manam kay pachapi juezkuna hinachu, payqa tukuy imatam allinta yachan (Gen. 18:20, 21; Sal. 90:8). Jehova Diosqa manam imapas qawasqallanwanchu chaynataq imapas uyarisqallanwanchu imatapas tantian. Payqa yachanmi, imayna wiñasqanchikta, maypi yachasqanchikta chaynataq imayna sunquyuq kasqanchikta. Yachantaqmi imapas piensasqanchikta, imapas ruwasqanchikta chaynataq imapas munasqanchikta, paypaqqa manam imapas pakasqachu kachkan (Heb. 4:13). Chaymi payqa ñuqanchikmanta sumaqta imatapas yachasqanrayku pampachawanchik.

10. ¿Imanasqataq Jehova Dios mana pimanpas sayapakuq juez kasqanta nichwan? (Rimarimuytaq Deuteronomio 32:4 nisqanmantapas).

¹⁰ Jehova Diospa imapas tantiasqanqa allinninchikpaqmi. Payqa manam pimanpas sayapakunchu, chaymi pampachaspaqa pampachawanchik mana qullqinchikraykuchu, imayna runa kasqanchikraykuchu nitaq imapas ruwayta atisqanchikraykuchu (1 Sam. 16:7; Sant. 2:1-4). Jehova Dios pampachawananchikpaqqa manam quchwanchu regalokunataqa (2 Cron. 19:7). Payqa manam piñasqa kaspanchu utaq llakisqa kaspanchu pitapas huchanmantaqa pampachaykun (Ex. 34:7). Manam iskayrayachwanchu Jehova  Dios allin juez kasqanmantaqa. Payqa sapakamamantam imatapas allintapuni yachan (leey Deuteronomio 32:4).

11. ¿Imanasqataq Jehova Dioslla pampachawananchikpaq atiyniyuqqa?

¹¹ Hebreo rimaypi bibliata qillqaqkunapas yacharqakum Jehova Dios hinaqa mana pipas pampachawasqanchikmanta. Chayraykum Jehova Dios pampachawaqninchik kasqanmanta qillqaspankuqa huk rimaywan qillqaqku. Runakuna pampachanakuq kasqankumantañataq huk rimaywan. Chaynaqa, Jehova Diosllam huchanchikmanta pampachawananchikpaq atiyniyuqqa. ¿Imaynam Jehova Dios pampachaykuwaptinchik tarikunchik?

12, 13. (1) ¿Imaynam tarikunchik Jehova Dios huchanchikmanta pampachaykuwaptinchikqa? (2) ¿Huchanchikmanta Dios pampachaykuwaspanchikqa yuyarayanraqchu?

¹² Jehova Dios huchanchikmanta pampachaykuwaptinchikqa hawkam tarikunchik, chaynapim allin concienciayuqña kanchik. Chayna kananchikpaqqa pampachakuyqa manam runakunamantachu hamun, aswanqa Jehova Diosllamantam (Hech. 3:19). Huchanchikmanta pampachaykuwaspanchikqa amistadninta hinañam chaskiykuwanchik, paypaqqa mana huchayuqñam kanchik.

¹³ Jehova Dios huchanchikta pampachaykuwaspanchikqa manañam chaytaqa yuyarayanñachu, qunqanñam (Is. 43:25; Jer. 31:34). Payqa, ‘intipa qispimunanmanta intipa siqaykunankama’ hinam karu-karupi huchanchikkunataqa churarun (Sal. 103:12). * Pampachakuq Dios kasqanmantam anchata agradecekunchik (Sal. 130:4). Chaynaqa, ¿pikunatam Jehova Diosqa huchankumanta pampachaykun? Chaymantayá yachaykusun.

14. ¿Imatam yacharamunchik Jehova Dios pampachakuq kasqanmanta?

¹⁴ Ima huchamantapas wanakuptinchikqa Jehova Diosqa pampachawasunmi, chaymantapas payqa sumaqta riqsiwasqanchikraykum, kamachikuykunata quwasqanchikraykum chaynataq allin juez kasqanraykum  pampachawanchik utaq manapas. Chaynaqa, ¿imayna kasqanchiktataq Dios qawan pampachaykuwananchikpaq? Chaymantayá yachaykusun.

15. ¿Imaman hinam Jehova Diosqa pampachawanchik Lucas 12:47, 48 nisqanman hinaqa?

¹⁵ Yachachkastinña pipapas huchallikusqantaqa Jehova Diosqa yachanmi. Chayna kasqanmantam Jesuspas nirqa Lucas qillqapi (leey Lucas 12:47, 48). Yachachkastinña pipas mana allinta ruwaspanqa llumpa-llumpay huchamanmi wichiykun. Chayna ruwaq runa huchanmanta mana wanakuptinqa Jehova Diosqa manam pampachanqachu (Mar. 3:29; Juan 9:41). Wakinpim ichaqa mana musyakuchkastin mana allinkunata ruwanchik. Chayna kaptinqa, ¿Jehova Diosqa pampachaykuwanchikmanraqchu? Awriki, chaymantayá qatiqninpi yachaykusun.

16. ¿Imaynataq sunqumanta wanakuq runaqa? ¿Imaynanpitaq sunqumanta wanakunan?

¹⁶ Pitapas pampachananpaqqa Jehova Diosqa puntatam qawan huchallikuqpa wanakusqanta utaq mana wanakusqanta. Pipas chiqaptapuni wanakuspanqa imapas mana allin ruwasqankunatam saqin, chaymantapas ñakakuspanmi llakisqa tarikun mana allinkuna ruwasqanmanta utaq allin kaqkunata mana ruwasqanmanta. Llakikunqa manam mana allinkunata ruwasqanraykullachu, aswanqa Jehova Dioswan mana allin tarikusqanraykum. Kamachiq Manaseswan Davidpas llumpay mana allinkunatam ruwarqaku. Ichaqa paykunatam Jehova Dios pampachaykurqa sunqumanta wanakusqankurayku (1 Rey. 14:8). Chaynaqa, pitapas Jehova Diosqa pampachan sunqumanta wanakuptillanmi, manam huchankunamanta ñakakusqanraykullachu. Ruwasqankunapim qawakunan chiqaptapuni wanakusqan. Chaykunamantayá astawan qatiqninpi yachaykusun.

17. ¿Imatataq ruwanan huchanmanta wanakuq runaqa? ¿Imaynatam chayqa yanapawanchik hina kaq huchallaman mana wichinapaq? (Rimarimuytaq Isaias 55:7 nisqanmantapas).

¹⁷ Jehova Diosqa qawantaqmi imayna runa kasqanchikta. Pipas huchanmanta wanakuqqa musuq runa hinaña kaspam Jehova Diospa munasqanman hinaña kawsakunan (leey Isaias 55:7). Pipas mana allin ruwasqankunata saqiqqa Jehova Diospa piensasqanman  hinam piensanan (Rom. 12:2; Efes. 4:23). Mana allin ruwaykunatawan mana allin piensaykunatam qalaypaq saqinan (Col. 3:7-10). Ichaqa manam qunqananchikchu kayta: Jehova Diosqa huchanchikkunataqa pampachawanchik chaynataq huchanchikkunamantaqa chuyanchawanchik Jesuspa wañukusqanpi hapipakuptillanchikmi. Jehova Diosqa allinña kawsakunanchikpaq kallpanchakusqanchikta qawaspanmi churinpa wañukusqanrayku pampachawanchik (1 Juan 1:7).

18. ¿Imatam yacharunchik Jehova Dios pampachawasqanchikmanta?

¹⁸ Yuyarisunyá imakunamanta kunan yacharusqanchikta. Yachasqanchikman hinaqa manam pipas kanchu Jehova Dios hina pampachakuqqa. ¿Imaynanpitaq chaynata ninchik? 1) Payqa pampachaykuwananchikpaqmi chaylla kachkan. 2) Payqa sumaqtam yachan imayna kasqanchikta, chayraykum sumaqta yachan sunqumanta wanakusqanchikta utaq mana wanakusqanchikta. 3) Jehova Diosqa pampachaykuwaspanchikqa qalaypaqmi qunqan imapas mana allin ruwasqanchikta, chayraykum hawka tarikuspa paypa kuyasqan kayta atinchik.

19. ¿Imam sunqunchikta tiyaykachin pantasqanchikkunawan mana hukmanyasqa tarikunanchikpaq?

¹⁹ Pantaq kasqanchikraykum hinalla huchallikusun, ichaqa sunqunchiktam tiyaykachin Jehova Dios ñuqanchikmanta llakipayarikusqanta yachasqanchikqa. Payqa manam munanchu huchanchikrayku ñakakusqallanchikpi kananchiktaqa (Sal. 103:8-14; 130:3). Diospa munasqanman hina kawsakuspanchikqa kusisqam kasunchik (Filip. 4:4-6; 1 Juan 3:19-22).

20. ¿Imakunamantam hawanta yachachkasun?

²⁰ Anchatam agradecekunchik sunqumanta wanakuptinchikqa Jehova Dios pampachaykuwasqanchikmanta. Ichaqa, ¿imaynatam payta qatipakuchwan? ¿Imakunapitaq tupan, imakunapitaq mana Jehova Diospa pampachakuq kasqanwan ñuqanchikpa pampachakuq kasqanchik? ¿Imaynanpitaq chaymanta yachayninchikqa ancha allin? Hawantam chaykunamanta yachachkasun.