Bibliaqa manamá niwanchikchu imanasqa Belenpi qipakusqankuta. Ichaqa willawanchikmi chay punchawkuna imakuna ruwasqankumanta, ichapas chayrayku qiparurqaku.

Jesusta wiksayakuspa wachakunanmanta Mariata Diospa angelnin niptinqa, Mariaqa Galilea lawpi Nazaret llaqtachapim yachachkarqa. Joseypas chay llaqtachapitaqmi yacharqa (Luc. 1:26-31; 2:4). Hina Nazaret llaqtallankumanmi kutirqaku Egipto nacionmanta kutimuspankupas. Chaymi chay llaqtapi wiñasqanrayku Jesusta runakuna riqsirqaku ‘Nazaret llaqtayuq’, nispa (Mat. 2:19-23). Chaymi Nazaret llaqtamanta rimaptinchikqa umanchikman chayamun Josey, Maria hinaspa Jesus.

Mariapaqa riqsisqallanmi karqa Juda lawpas. ¿Imanasqam chaynata ninchik? Chaypim ayllun Elisabet yacharqa, payqa sacerdote Zacariaspa warminmi karqa. Paykunapa warmankum karqa bautizaq Juan (Luc. 1:5, 9, 13, 36). Mariaqa Elisabetmanmi watukuq rirqa hinaspam yaqa kimsa killa paywan qipakurqa, chaymantañam Nazaret llaqtanmanqa kutikurqa (Luc. 1:39, 40, 56).

Killakuna pasaytam kamachikuq nirqa llapallan runakuna nacesqanku llaqtankuman rispa padronachikunankupaq. Chaymi Joseyqa Nazaret llaqtamanta Belen llaqtachanman rirqa, chay llaqtachatam sutichaqku “Davidpa llaqtan” nispa. Belen llaqtachapi Diospa akllasqan runa nacenantam Diosmanta willakuqkuna ñawpaqtaraq nirqaku (Luc. 2:3, 4; 1 Sam. 17:15; 20:6; Miq. 5:2). Chaypipunim Jesusqa nacerqa. Llullu wawachayuq Maria kasqanraykuchá, Joseyqa mana nirqachu karupi tarikuq Nazaret llaqtankuman chaylla kutinankupaqqa. Chaychusmi Belenpiqa qipakurqaku, Belenqariki Jerusalenpa hichpallanpim karqa. Jerusalen llaqta Belenpa hichpallanpi kasqanqa paykunapaqa allinchá karqa. Jerusalenmanmi rinanku karqariki warmachankupiwan Diospaq ofrendata quq (Lev. 12:2, 6-8; Luc. 2:22-24).

Chaymantapas yuyarinanchikmi Mariata Diospa angelnin ima nisqanta. Nirqam wawan Jesusqa ‘David hina kamachiq’ kananmanta. Davidpa llaqtan Belen llaqtachapi Jesus naceruptinqa, ¿yaqachu angelpa chay nisqanta Joseywan Mariaqa yuyarinmanku karqa? Yaqapaschá (Luc. 1:32, 33; 2:11, 17). Ichapas chayrayku Belen llaqtachapiqa qiparinankupaqraq tantiarurqaku, chaynapi Dios imallatapas willanankuta piensaspa.

Bibliata leespanchikmi cuentata qukunchik Belenpiqa unay tiempo qipakusqankuta. Manam yachanchikchu Belen llaqtachapi hayka tiempoña yachachkaptinku lucerota qawaspa adivinaqkuna watukusqankutaqa. Ichaqa, bibliam niwanchik chay watukuqkuna chayaruptinqa Jesusqa manaña llullu wawacha kasqanta, hinaspa Joseywan Mariapas wasichayuqña kasqankuta (Mat. 2:11). Chaywanmi yachanchik Joseywan Mariaqa Nazaret llaqtankuman kutinankumantaqa Belen llaqtachapi huk tiempo yachasqankuta.

Chaymantam Herodesqa kamachikurqa ‘Belenpi kaq qari wawachakunata iskay watachanmanta urayman wañuchinankupaq’ (Mat. 2:16). Ichaqa Diospa angelninmi Joseyman willarqa wawachata wañuchinankupaq maskasqankuta. Chaymi Joseywan Mariaqa Jesusta aparikuspa Egipto nacionman chaylla ayqikurqaku. Hinaspam chaypi yacharqaku Herodes wañukunankama. Chaymantañam Nazaretmanqa kutirqaku. Ichaqa, ¿imanasqataq mana Belen llaqtamanchu kutirqaku? Herodespa rantinpi churin Arquelaoña kamachisqanta yacharuspankum manchakurqaku Belenman kutiytaqa. Chay kamachiqqa llumpay mana allin ruwaqmi karqa. Chaymantapas Diospa angelninmi Joseyman willaykurqa Belenman kutispankuqa peligropi tarikunankumanta. Chaymi Joseyqa Mariata hinaspa wawan Jesusta Nazaretman pusarqa. Chay llaqtapiqa manañam pipas Jesustaqa wañuchinankupaq maskanankuchu karqa. Chaymantapas, chay llaqtapiqa Diospa munasqanman hinam Jesusqa allin uywasqa kanman karqa (Mat. 2:19-22; 13:55; Luc. 2:39, 52).

Yaqachusmi Joseyqa puntataraq wañukurqa Jesus manaraq wañukuchkaptin. Jesus wañukuptinñamiki hanaq pachapaqqa pipas akllasqaqa karqa. Chaymi nichwan Joseyqa kay allpa pachapi kawsarinanmanta. Kay pachapi kawsariramuptinqa achkachá riqsiykuyta munasunchik, hinaspachá tapusun Jesus naceruptin imanasqa Belen llaqtallapi unay tiempo qipakusqankuta.