14 KAQ YACHACHIKUY
“Kuyanakuptikichikmi llapa runakuna yachanqaku qatiqniykuna kasqaykichikta”
“Qamkuna kuyanakuptikichikmi llapa runakuna yachanqaku qatiqniykuna kasqaykichikta” (JUAN 13:35).
106 KAQ TAKI Kallpanchakusunyá astawan kuyanakunapaq
¿IMAMANTAM YACHASUN? a
1. ¿Imaynataq tarikunku huñunakuyman chayllaraq hamuqkunaqa? (Qawaytaq fototapas).
YUYAYMANASUN huñunakuyman chayllaraq hamuq casado runapi. Paykunaqa admirakunkum iñiqmasinchikkuna kuyakuyllawanña chaskiykusqankurayku chaynataq kuyanakusqankuta qawasqankurayku. Chaymi wasinkuman chayaruptinku warmin nin: “¡Testigokunaqa kuyakuqllañam kasqa, paykunawan kayqa sumaqmi!”, nispa.
2. ¿Imaynanpitaq wakinqa Jehova Diosta saqirunku?
2 Iñiqkuna ukupi kuyanakuyqa suma-sumaqmi. Chaywanpas testigokunaqa pantaqmi kanchik (1 Juan 1:8). Mayqin iñiqmasinchikwanpas aswan riqsinakuptinchikqa sutillam pantasqankuna (Rom. 3:23). Chayna pantasqankuta qawasqankuraykum wakinqa Jehova Diosta saqirunku, chayqa llakikuypaqmi.
3. ¿Imayna kasqankuwantaq riqsichikunku Jesuspa chiqap qatiqninkunaqa? (Rimarimuytaq Juan 13:34, 35 nisqanmantapas).
3 Yuyaymanasun kay yachachikuypaq textopi (leey Juan 13:34, 35). ¿Imayna kasqankuwantaq riqsichikunanku karqa Jesuspa qatiqninkunaqa? Kuyakuq kasqankuwanmi, manam mana pantaq kasqankuwanchu. Chaymantapas Jesusqa manam nirqachu: “Qamkunaqa kuyanakuspaykichikmi yachankichik qatiqniykuna kasqaykichikta” nispaqa, aswanqa nirqam: “Qamkuna kuyanakuptikichikmi llapa runakuna yachanqaku qatiqniykuna kasqaykichikta”, nispa. Chaynaqa, Jesuspa chiqap qatiqninkunaqa riqsichikunanku karqa kuyanakusqankuwanmi.
4. ¿Imatataq ninmanku wakin runakunaqa?
4 Mana testigo kaqkunaqa ichapas ninmanku: “¿Imaynanpitaq kuyanakusqankuwan riqsichikunanku Jesusta chiqap qatikuqkunaqa? ¿Imaynatam Jesusqa apostolninkuna kuyasqanta qawachirqa? ¿Imaynatataq Jesusta qatipakuna kanman?”, nispa. Allinmi kanman testigoña kaqkunapas chaykunata tapukuyninchik. Chayqa yanapawasunmi astawan kuyanakunapaq, aswanraqmi hukkuna pantaptinkuqa (Efes. 5:2).
¿IMAYNANPITAQ KUYANAKUSQANKUWAN RIQSICHIKUNANKU JESUSTA CHIQAPTA QATIKUQKUNAQA?
5. ¿Imayna kuyanakuymantataq Jesusqa rimarqa Juan 15:12, 13 nisqanpiqa?
5 Jesusqa nirqam qatiqninkunaqa mana hawa sunqulla kuyanakusqankuwan riqsichikunankumanta (leey Juan 15:12, 13). Yuyaymanasun qatiqninkunata Jesuspa kamachisqanpi: “Kuyanakuychikyá imaynam qamkunata kuyasqayman hina”, nispa. ¿Imayna kuyanakuymantataq rimachkarqa? Rimachkarqaqa iñiqmasinchikta kuyasqanchikrayku vidanchiktapas qunamantam. b
6. ¿Imatataq nin Diospa palabranpi kuyakuymanta?
6 Diospa palabranpim riman kuyakuyqa ancha allin kasqanmanta. Achkaqmi ninku kay textokuna anchata gustasqanmanta: “Diosqa kuyakuymi” (1 Juan 4:8), “runamasikitam kuyanayki kikikita hina” (Mat. 22:39), “kuyakuq runaqa maynaña huchatapas pampachanmi” (1 Ped. 4:8) hinaspa “kuyakuyqa wiña-wiñaypaqmi” (1 Cor. 13:8). Chay textokunawan hinaspa huk textokunawanmi yachanchik kuyakuq kayqa chaynataq kuyanakuyqa ancha allin kasqanta.
7. ¿Imaynanpitaq satanasqa mana atinchu kuyanakunankupaq runakuna huñuyta?
7 Achkaq runakunam tapukunku: “¿Imaynatataq yachayman mayqan religion chiqap kasqanta? Llapallankum ninku chiqap kasqankuta, ichaqa manam Diosmantaqa chaynallatachu yachachinku”, nispa. Satanasmi achka-achka religionkunataqa rikurirachin, chaywanmi runakunata pantachin. Payqa manamá atinchu enteron pachapi Jesuspa qatiqninkuna huklla kaspanku kuyanakunankupaq huñuytaqa, Jehova Diosllanchikmi chay ruwaytaqa atin. Chayna kasqantaqa yachanchik paymanta kuyakuy hamusqanraykum. Chaymi chiqap religionpi kaqkunalla kuyanakuytaqa atinku Dios atiyninwan yanapaptin chaynataq bendeciptin (1 Juan 4:7). Chayraykuchá Jesusqa nirqa chiqaptapuni kuyanakusqankuwan qatiqninkunata riqsinankumanta.
8, 9. ¿Imamantam achka runakuna cuentata qukurqaku testigokuna kuyanakusqanchikta qawaspanku?
8 Jesuspa willakusqanman hinam kuyanakusqanchikta qawaspanku achka runakuna cuentata qukurqaku testigokunaqa chiqap religion kasqanchikta. Iñiqmasinchik Yanpas yuyarinmi hatun huñunakuyman chayllaraq risqanta. Chay huñunakuyqa kasqa hatun estadiopis. Chay estadiomansi killakuna ñawpaqta risqa pelota pukllay qawaq. Yanmi willakun: “Testigokunaqa kuyakuqllañam karqaku, manam pelota pukllayta qawaqkuna hinachu. Imayna pachakusqankupas sumaqmi karqa. Warmankupas allintam portakurqaku”, nispa. Willakuntaqmi: “Imamantapas astawanqa admirakurqani llapallanku kusisqa chaynataq hawkalla kasqankuwanmi. Chayna kaytamá ñuqaqa munarqani. Manam yuyanichu chay punchaw imamanta yachachisqankutaqa, testigokunapa imayna kasqankutam ichaqa kunankama yuyani”, nispa. c Chay tukuy ima qawasqanqa kuyanakusqanchikraykum karqa. Iñiqmasinchikkunawanqariki kuyanakusqanchikraykum allinqa kanchik chaynataq respetanakunchik.
9 Iñiqmasinchik Yonpas huñunakunanchik wasiman chayllaraq rispanmi admirasqa tarikurqa. Anchatam admirakurqa kuyakuqllaña kasqanchikwan chaynataq imayna runa kasqanchikwan. Ninmi: “Sunqumanta kuyanakusqankuraykum mana iskayrayarqanichu testigokunaqa chiqap religion kasqankumanta”, nispa. d Arí, achka runakunam cuentata qukurqaku testigokunaqa chiqap religion kasqanchikta.
10. ¿Imaynanpitaq wakinpiqa kuyanakuy sasa kanman? (Qawaytaq willakuytapas).
10 Qallariypi nisqanchikman hinam llapallanchik pantaq kanchik. Chaymi wakinpiqa imapas ruwasqankuwan utaq imapas nisqankuwan iñiqmasinchikkunaqa sientichiwasun (Sant. 3:2). e Chayna pasawaptinchikqa sasam kuyanakuyqa kanman. Chaywanpas, ¿imataq yanapawasun hinalla kuyakuq kanapaq? Jesusmantayá yachaykusunchik (Juan 13:15).
¿IMAYNATAM JESUSQA APOSTOLNINKUNA KUYASQANTA QAWACHIRQA?
11. ¿Imayna kasqankutaq huk kutipi qawakurqa apostol Santiagopa hinaspa Juanpa? (Qawaytaq dibujotapas).
11 Jesusqa qatiqninkunamantaqa manam mana pantaq kanankutachu suyarqa, aswanqa pantaptinkupas kuyakuywanmi yanapaykurqa pantasqankuta riqsikuspanku Jehova Dioswan kuyachikunankupaq. Huk kutipim apostol Santiagowan apostol Juan mamanta mañakurqaku Jesusta kaynata nipamunankupaq: “Munanim iskaynin wawaykuna qam kamachiptiki alliq lawnikipi hinaspa ichuq lawnikipi tiyanankuta”, nispa (Mat. 20:20, 21). Chay mañakusqankuwanmi iskaynin apostolkunaqa qawachikurqaku hatuntukuq chaynataq kikillankupaq munaq kasqankuta (Prov. 16:18).
12. ¿Santiagowan Juanllachu mana allinta portakurqaku?
12 Manam Santiagowan Juanllachu chay kutipiqa mana allintaqa portakurqaku, wakin apostolkunapas chaynam karqaku. Ima mañakusqankuta ‘uyariruspankum Santiagopaqwan Juanpaq piñakururqaku’ (Mat. 20:24). Chayqa hukmanchá karqa. Ichapas wakin apostolkunaqa Santiagotawan Juanta kaynata nirqaku: “¿Pikunataq qamkunaqa kankichik Jesus kamachiptin alliqninpiwan ichuqninpi tiyanaykichikpaqqa? Manam qamkunallachu Jesuswan kuskaqa tukuytaqa ruwarqankichik. Ñuqaykupas munanikum qamkuna hina alliqninpiwan ichuqninpi tiyaytaqa”, nispa. Chaynata ninakusqankuwanqa apostolkunaqa manañam kuyanakuchkarqakuñachu.
13. ¿Imaynataq Jesusqa karqa apostolninkuna sapa kutilla pantaptinpas? (Rimarimuytaq Mateo 20:25-28 nisqanmantapas).
13 ¿Jesusqa piñakurqachu? Manam. Jesusqa manam nirqachu: “Kay runakunapa rantinpiqa kuyanakuq llampu sunqu runakunatañayá churasaq chaynapi allin apostolkuna kanankupaq”, nispanqa. Aswanqa pacienciakuspanmi paykunawan parlarqa. Payqariki yacharqam allin sunquyuq kasqankuta (leey Mateo 20:25-28). Apostolkunaqa manam chay kutillapichu piñanakurqaku, qipakunatapas piñanakurqakuraqmi mayqanninku aswan riqsisqa kasqankumanta. Chaywanpas Jesusqa paykunataqa kuyakuyllawanmi rimapayarqa (Mar. 9:34; Luc. 22:24).
14. ¿Imayna runakunapa chawpinpitaq apostolkunaqa wiñarqaku?
14 Jesusqa apostolninkunapa imayna wiñasqankutam yuyarirqa (Juan 2:24, 25). Apostolkunapa tiemponpi religionkunapi uma kaqkunaqa riqsisqa kaytam munaqku chaynataq munayniyuq kaytam munaqku (Mat. 23:6; tupachiy “Huñunakunapaq wasikuna: Chaypim Jesuswan qatiqninkuna predicarqaku” niq yachachikuywan, Llaqta Cuidaq 1 de abril 2010, pagina 16-18). Arí, judio religionpi uma kaqkunaqa hukkunamanta aswan allinpaqmi hapikuqku (Luc. 18:9-12). f Jesusqa yacharqam chayna runakunapa chawpinpi kawsasqankurayku apostolkunaqa riqsisqa kayta munasqankuta chaynataq hukkunata imaynata qawasqankuta (Prov. 19:11). Payqa manam mana pantaq kanankutachu suyarqa, pantaptinkupas manataqmi piñakuqchu. Payqa allin sunquyuq kasqankuta yachasqanraykum pacienciawan yanaparqa llampu sunqu kanankupaq chaynataq kuyakuq kanankupaq.
¿IMAYNATATAQ JESUSTA QATIPAKUNA KANMAN?
15. ¿Imatam yachachwan Santiagotawan Juanta ima pasasqanmanta?
15 Santiagopawan Juanpa imayna kasqankumantaqa tukuy imatam yachachwan. Manam allinchu karqa Jesuspa alliqninpiwan ichuqninpi tiyanankupaq mañakusqankuqa. Manataqmi allinchu karqa wakin apostolkunapas chayrayku manaña huklla kasqankuqa. Chaywanpas Jesusqa llapallankutam kuyakuyllawan yanaparqa. ¿Imatam yachachwan? Manam hukkunapa imapas pantasqallankutachu qawananchikqa, qawarikunanchiktaqmi pantaruptinku piñakusqanchikta utaq mana piñakusqanchiktapas. Chaymi allin kanman pipas sientirachiwaptinchikqa kayna tapukuyninchik: “¿Imaynanpitaq llumpayta piñakuni kay ruwasqanwanqa? ¿Icha ñuqachu astawan kallpanchakunay mana chaylla piñakuq kanaypaq? ¿Sasachakuypi kasqanraykuchu chaynata niruwan? Piñakunaypaq razon kaptinpas, ¿manachu kuyasqayrayku pantasqanta qunqaymanña?”, nispa. Piwanñapas kuyakuq kaptinchikqa Jesuspa chiqap qatiqninkuna kasqanchikmi sutilla qawakunqa.
16. ¿Imaynatam Jesusta qatipakuchwan?
16 Jesustaqa qatipakuchwantaqmi iñiqmasinchikkunapa imaynanpi imapas ruwasqankuta sumaqta entiendenapaq kallpanchakuspa (Prov. 20:5). Jesusqariki yacharqam runapa sunqunpi ima kasqanta, ñuqanchikmi ichaqa mana atinchikchu. Chayraykum kallpanchakunanchik iñiqmasinchikkuna pantaptinqa pacienciakunapaq (Efes. 4:1, 2; 1 Ped. 3:8). Chaypaqqa yanapawasunchik iñiqmasinchikkunata allinta riqsiykuyninchikmi. Qatiqninpiyá chaymanta yachaykusun.
17. ¿Imaynatañam qawarqa llaqtan-llaqtan watukuqqa huk iñiqmasinchikta allinta riqsiykuspanqa?
17 Africa lawpi llaqtan-llaqtan watukuq iñiqmasinchikmi chaypi kaq hukkaqnin iñiqmasinchikta riqsisqanmanta willakun. Chay iñiqmasinchikqa paypaqqa mana kuyakuqpaqmi rikchakurqa. Ichaqa, ¿llaqtan-llaqtan watukuqqa chayna kasqantachu hinalla piensarqa? Manam. Paymi nin: “Karunchakurunaymantaqa payta astawan riqsinaypaqmi kallpanchakurqani”, nispa. Sumaqta riqsiykuspanñam yacharurqa imayna uywasqa kasqanrayku chayna kasqanta. Nintaqmi: “Yacharurqanim ñawpaqtaqa paypaqqa hukkunawan allinlla apanakuyqa sasa kasqanta, ichaqa kuyakuq runaña kananpaq anchata kallpanchakusqanta yacharuspaymi admirakurqani. Chaymantapacham allin amistadña kaniku”, nispa. Iñiqmasinchikkunata allinta riqsiykuspanchikqa chaynataq imanasqa chayna kasqankuta sumaqta yachaykuspanchikqa paykunataqa kuyasunmi.
18. ¿Imakunatataq tapukunanchik pi iñiqmasinchikpas sientirachiwaptinchikqa? (Rimarimuytaq Proverbios 26:20 nisqanmantapas).
18 Wakinpiqa ichapas sientichiwaqninchik iñiqmasinchikwan imaynanpi chayta ruwawasqanchikmanta rimayta munasun. Ichaqa manaraq parlachkaspam tapukunanchik: “¿Sumaqtachu yachani imanasqa chay ruwasqanmanta?” (Prov. 18:13). “¿Llullantachu ruwarqa?” (Ecl. 7:20). “¿Ñuqapas pay hina haykallapipas ruwarqanichu?” (Ecl. 7:21, 22). “Paywan rimaq rispayqa ¿allinyanakusaqchu icha aswan problemamanchu churanakurusaqku?”, nispa (leey Proverbios 26:20). Tiempota hurquspa chaykunapi yuyaymanaspaqa iñiqmasinchikta kuyasqanchikraykum imapas ruwawasqanchik mana llumpay kaptinqa qunqasun.
19. ¿Imapaqtaq kallpanchakunanchik?
19 Enteron allpa pachapi llapallan testigokunapa imayna kasqanchikpim sutilla qawakun Jesuspa chiqap qatiqninkuna kasqanchik. Ichaqa, ¿chayqa qawakunmanchu sapakamapipas? Awriki. Chayqa qawakunqa iñiqmasinchik sientichiwaptinchikpas sunqumanta hinalla kuyaptinchikmi. Chayqa allinmi kanqa wakin runakunapas testigokunaqa chiqap religion kasqanchikta yachanankupaq chaynataq kuyakuqllaña Jehova Diosninchikpi iñikunankupaq. Chaynaqa, sapakamayá kallpanchakusunchik llapallanchik hinalla kuyanakunapaq.
17 KAQ TAKI “Munanim”
a Achka runamasinchikkunam Jehova Diosninchikpi iñikunku kuyanakusqanchikta qawaspanku, ichaqa pantaq kasqanchikraykum wakinpiqa sasa kuyanakuyqa. Chaymi kay yachachikuypi yachasunchik kuyanakuyqa imaynanpi ancha allin kasqanmanta chaynataq hukkuna imapipas pantaptinku Jesusta imaynata qatipakunanmanta.
c Qaway jw.org niqpi Willakuq qillqapi “Kunanqa manañam hukmanyasqañachu kani, kusisqañam kawsakuni”, niqta.
d Qaway jw.org niqpi Willakuq qillqapi “Allin kawsakusqaytam piensarqani”, niqta.
e Kay yachachikuypiqa manam rimachkan 1 Corintios 6:9, 10 rimasqan hatun huchakunamantachu. Chayna huchakunataqa punta apaqkunam qawananku.
f Ninkum watakuna pasayta judio religionpi hukkaqnin uma kaq kaynata nisqanmanta: “Kay allpa pachapiqa yaqa kimsa chunka runakunallam Abrahan hina allin runakunaqa. Kimsa chunka kaptinqa churiywan ñuqam paykunamanta iskay kaniku, chunka kaptinqa churiywan ñuqam paykunamanta iskay kaniku, pichqa kaptinqa churiywan ñuqam paykunamanta iskay kaniku, iskay kaptinqa churiywan ñuqam kaniku. Huklla kaptinqa chayqa ñuqam kani”, nispa.